മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം/അധ്യായം29
| ←അധ്യായം28 | മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം രചന: അധ്യായം29 |
അധ്യായം30→ |
1 [വൈ]
അഥ രാജാ ത്രിഗർതാനാം സുശർമാ രഥയൂഥപഃ
പ്രാപ്തകാലം ഇദം വാക്യം ഉചാവ ത്വരിതോ ഭൃശം
2 അസകൃൻ നികൃതഃ പൂർവം മത്സ്യൈഃ സാല്വേയകൈഃ സഹ
സൂതേന ചൈവ മത്സ്യസ്യ കീചകേന പുനഃ പുനഃ
3 ബാധിതോ ബന്ധുഭിഃ സാർധം ബലാദ് ബലവതാ വിഭോ
സ കർണം അഭ്യുദീക്ഷ്യാഥ ദുര്യോധനം അഭാഷത
4 അസകൃൻ മത്സ്യരാജ്ഞാ മേ രാഷ്ട്രം ബാധിതം ഓജസാ
പ്രണേതാ കീചകശ് ചാസ്യ ബലവാൻ അഭവത് പുരാ
5 ക്രൂരോ ഽമർഷീ സ ദുഷ്ടാത്മാ ഭുവി പ്രഖ്യാതവിക്രമഃ
നിഹതസ് തത്ര ഗന്ധർവൈഃ പാപകർമാ നൃശംസവാൻ
6 തസ്മിംശ് ച നിഹതേ രാജൻ ഹീനദർപോ നിരാശ്രയഃ
ഭവിഷ്യതി നിരുത്സാഹോ വിരാട ഇതി മേ മതിഃ
7 തത്ര യാത്രാ മമ മതാ യദി തേ രോചതേ ഽനഘ
കൗരവാണാം ച സർവേഷാം കർണസ്യ ച മഹാത്മനഃ
8 ഏതത് പ്രാപ്തം അഹം മന്യേ കാര്യം ആത്യയികം ഹിതം
രാഷ്ട്രം തസ്യാഭിയാത്വ് ആശു ബഹു ധാന്യസമാകുലം
9 ആദദാമോ ഽസ്യ രത്നാനി വിവിധാനി വസൂനി ച
ഗ്രാമാൻ രാഷ്ട്രാണി വാ തസ്യ ഹരിഷ്യാമോ വിഭാഗശഃ
10 അഥ വാ ഗോസഹസ്രാണി ബഹൂനി ച ശുഭാനി ച
വിവിധാനി ഹരിഷ്യാമഃ പ്രതിപീഡ്യ പുരം ബലാത്
11 കൗരവൈഃ സഹ സംഗമ്യ ത്രിഗർതൈശ് ച വിശാം പതേ
ഗാസ് തസ്യാപഹരാമാശു സഹ സർവൈഃ സുസംഹതാഃ
12 സന്ധിം വാ തേന കൃത്വാ തു നിബധ്നീമോ ഽസ്യ പൗരുഷം
ഹത്വാ ചാസ്യ ചമൂം കൃത്സ്നാം വശം അന്വാനയാമഹേ
13 തം വശേ ന്യായതഃ കൃത്വാ സുഖം വത്സ്യാമഹേ വയം
ഭവതോ ബലവൃദ്ധിശ് ച ഭവിഷ്യതി ന സംശയഃ
14 തച് ഛ്രുത്വാ വചനം തസ്യ കർണോ രാജാനം അബ്രവീത്
സൂക്തം സുശർമണാ വാക്യം പ്രാപ്തകാലം ഹിതം ച നഃ
15 തസ്മാത് ക്ഷിപ്രം വിനിര്യാമോ യോജയിത്വാ വരൂഥിനീം
വിഭജ്യ ചാപ്യ് അനീകാനി യഥാ വാ മന്യസേ ഽനഘ
16 പ്രജ്ഞാവാൻ കുരുവൃദ്ധോ ഽയം സർവേഷാം നഃ പിതാമഹഃ
ആചാര്യശ് ച തഥാ ദ്രോണഃ കൃപഃ ശാരദ്വതസ് തഥാ
17 മന്യന്തേ തേ യഥാ സർവേ തഥാ യാത്രാ വിധീയതാം
സംമന്ത്ര്യ ചാശു ഗച്ഛാമഃ സാധനാർഥം മഹീപതേഃ
18 കിം ച നഃ പാണ്ഡവൈഃ കാര്യം ഹീനാർഥബലപൗരുഷൈഃ
അത്യർഥം വാ പ്രനഷ്ടാസ് തേ പ്രാപ്താ വാപി യമക്ഷയം
19 യാമോ രാജന്ന് അനുദ്വിഗ്നാ വിരാട വിഷയം വയം
ആദാസ്യാമോ ഹി ഗാസ് തസ്യ വിവിധാനി വസൂമി ച
20 തതോ ദുര്യോധനോ രാജാ വാക്യം ആദായ തസ്യ തത്
വൈകർതനസ്യ കർണസ്യ ക്ഷിപ്രം ആജ്ഞാപയത് സ്വയം
21 ശാസനേ നിത്യസംയുക്തം ദുഃശാസനം അനന്തരം
സഹ വൃദ്ധൈസ് തു സംമന്ത്ര്യ ക്ഷിപ്രം യോജയ വാഹിനീം
22 യഥോദ്ദേശം ച ഗച്ഛാമഃ സഹിതാഃ സർവകൗരവൈഃ
സുശർമാ തു യഥോദ്ദിഷ്ടം ദേശം യാതു മഹാരഥഃ
23 ത്രിഗർതൈഃ സഹിതോ രാജാ സമഗ്രബലവാഹനഃ
പ്രാഗ് ഏവ ഹി സുസംവീതോ മത്സ്യസ്യ വിഷയം പ്രതി
24 ജഘന്യതോ വയം തത്ര യാസ്യാമോ ദിവസാന്തരം
വിഷയം മത്സ്യരാജസ്യ സുസമൃദ്ധം സുസംഹതാഃ
25 തേ യാത്വാ സഹസാ തത്ര വിരാടനഗരം പ്രതി
ക്ഷിപ്രം ഗോപാൻ സമാസാദ്യ ഗൃഹ്ണന്തു വിപുലം ധനം
26 ഗവാം ശതസഹസ്രാണി ശ്രീമന്തി ഗുണവന്തി ച
വയം അപി നിഗൃഹ്ണീമോ ദ്വിധാകൃത്വാ വരൂഥിനീം
27 സ സ്മ ഗത്വാ യഥോദ്ദിഷ്ടാം ദിശം വഹ്നേർ മഹീപതിഃ
ആദത്ത ഗാഃ സുശർമാഥ ഘർമപക്ഷസ്യ സപ്തമീം
28 അപരം ദിവസം സർവേ രാജൻ സംഭൂയ കൗരവാഃ
അഷ്ടമ്യാം താന്യ് അഗൃഹ്ണന്ത ഗോകുലാനി സഹസ്രശഃ