മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം/അധ്യായം41

മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം41

1 [വൈ]
     ഉത്തരം സാരഥിം കൃത്വാ ശമീം കൃത്വാ പ്രദക്ഷിണം
     ആയുധം സർവം ആദായ തതഃ പ്രായാദ് ധനഞ്ജയഃ
2 ധ്വജം സിംഹം രഥാത് തസ്മാദ് അപനീയ മഹാരഥഃ
     പ്രണിധായ ശമീ മൂലേ പ്രായാദ് ഉത്തരസാരഥിഃ
3 ദൈവീം മായാം രഥേ യുക്ത്വാ വിഹിതാം വിശ്വകർമണാ
     കാഞ്ചനം സിംഹലാംഗൂലം ധ്വജം വാനരലക്ഷണം
4 മനസാ ചിന്തയാം ആസ പ്രസാദം പാവകസ്യ ച
     സ ച തച് ചിന്തിതം ജ്ഞാത്വാ ധ്വജേ ഭൂതാന്യ് അചോദയത്
5 സ പതാകം വിചിത്രാംഗം സോപാസംഗം മഹാരഥഃ
     രഥം ആസ്ഥായ ബീഭത്സുഃ കൗന്തേയഃ ശ്വേതവാഹനഃ
6 ബധാസിഃ സ തനുത്രാണഃ പ്രഗൃഹീതശരാസനഃ
     തതഃ പ്രായാദ് ഉദീചീം സ കപിപ്രവര കേതനഃ
7 സ്വനവന്തം മഹാശംഖം ബലവാൻ അരിമർദനഃ
     പ്രാധമദ് ബലം ആസ്ഥായ ദ്വിഷതാം ലോമഹർഷണം
8 തത തേ ജവനാ ധുര്യാ ജാനുഭ്യാം അഗമൻ മഹീം
     ഉത്തരശ് ചാപി സന്ത്രസ്തോ രഥോപസ്ഥ ഉപാവിശത്
9 സംസ്ഥാപ്യ ചാശ്വാൻ കൗന്തേയഃ സമുദ്യമ്യ ച രശ്മിഭിഃ
     ഉത്തരം ച പരിഷ്വജ്യ സമാശ്വാസയദ് അർജുനഃ
10 മാ ഭൈസ് ത്വം രാജപുത്രാഗ്ര്യ ക്ഷത്രിയോ ഽസി പരന്തപ
    കഥം പുരുഷശാർദൂല ശത്രുമധ്യേ വിഷീദസി
11 ശ്രുതാസ് തേ ശംഖശബ്ദാശ് ച ഭേരീശബ്ദാശ് ച പുഷ്കലാഃ
    കുഞ്ജരാണാം ച നദതാം വ്യൂഢാനീകേഷു തിഷ്ഠതാം
12 സ ത്വം കഥം ഇഹാനേന ശംഖശബ്ദേന ഭീഷിതഃ
    വിഷണ്ണരൂപോ വിത്രസ്തഃ പുരുഷഃ പ്രാകൃതോ യഥാ
13 [ഉത്തര]
    ശ്രുതാ മേ ശംഖശബ്ദാശ് ച ഭേരീശബ്ദാശ് ച പുഷ്കലാഃ
    കുഞ്ജരാണാം ച നിനദാ വ്യൂഢാനീകേഷു തിഷ്ഠതാം
14 നൈവംവിധഃ ശംഖശബ്ദഃ പുരാ ജാതു മയാ ശ്രുതഃ
    ധ്വജസ്യ ചാപി രൂപം മേ ദൃഷ്ടപൂർവം ന ഹീദൃശം
    ധനുർ അശ് ചൈവ നിർഘോഷഃ ശ്രുതപൂർവോ ന മേ ക്വ ചിത്
15 അസ്യ ശംഖസ്യ ശബ്ദേന ധനുഷോ നിസ്വനേന ച
    രഥസ്യ ച നിനാദേന മനോ മുഹ്യതി മേ ഭൃശം
16 വ്യാകുലാശ് ച ദിശഃ സർവാ ഹൃദയം വ്യഥതീവ മേ
    ധ്വജേന പിഹിതാഃ സർവാ ദിശോ ന പ്രതിഭാന്തി മേ
    ഗാണ്ഡീവസ്യ ച ശബ്ദേന കൗണൗ മേ ബധിരീ കൃതൗ
17 [അർജ്]
    ഏകാന്തേ രഥം ആസ്ഥായ പദ്ഭ്യാം ത്വം അവപീഡയ
    ദൃഢം ച രശ്മീൻ സംയച്ഛ ശംഖം ധ്മാസ്യാമ്യ് അഹം പുനഃ
18 [വൈ]
    തസ്യ ശംഖസ്യ ശബ്ദേന രഥനേമി സ്വനേന ച
    ഗാണ്ഡീവസ്യ ച ഘോഷേണ പൃഥിവീസമകമ്പത
19 [ദ്രോണ]
    യഥാ രഥസ്യ നിർഘോഷോ യഥാ ശംഖ ഉദീര്യതേ
    കമ്പതേ ച യഥാ ഭൂമിർ നൈഷോ ഽന്യഃ സവ്യസാചിനഃ
20 ശസ്ത്രാണി ന പ്രകാശന്തേ ന പ്രഹൃഷ്യന്തി വാജിനഃ
    അഗ്നയശ് ച ന ഭാസന്തേ സമിദ്ധാസ് തൻ ന ശോഭനം
21 പ്രത്യ് ആദിത്യം ച നഃ സർവേ മൃഗാ ഘോരപ്രവാദിനഃ
    ധ്വജേഷു ച നിലീയന്തേ വായസാസ് തൻ ന ശോഭനം
    ശകുനാശ് ചാപസവ്യാ നോ വേദയന്തി മഹദ് ഭയം
22 ഗോമായുർ ഏഷ സേനായാ രുവൻ മധ്യേ ഽനുധാവതി
    അനാഹതശ് ച നിഷ്ക്രാന്തോ മഹദ് വേദയതേ ഭയം
    ഭവതാം രോമകൂപാണി പ്രഹൃഷ്ടാന്യ് ഉപലക്ഷയേ
23 പരാഭൂതാ ച വഃ സേനാ ന കശ് ചിദ് യോദ്ധും ഇച്ഛതി
    വിവർണമുഖ ഭൂയിഷ്ഠാഃ സർവേ യോഘാ വിചേതസഃ
    ഗാഃ സമ്പ്രസ്ഥാപ്യ തിഷ്ഠാമോ വ്യൂഢാനീകാഃ പ്രഹാരിണഃ