മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം32

1 [സ്]
     ഏവം ദുര്യോധനോ രാജൻ ഗർജമാനേ മുഹുർ മുഹുഃ
     യുധിഷ്ഠിരസ്യ സങ്ക്രുദ്ധോ വാസുദേവോ ഽബ്രവീദ് ഇദം
 2 യദി നാമ ഹ്യ് അയം യുദ്ധേ വരയേത് ത്വാം യുധിഷ്ഠിര
     അർജുനം നകുലം വാപി സഹദേവം അഥാപി വാ
 3 കിം ഇദം സാഹസം രാജംസ് ത്വയാ വ്യാഹൃതം ഈദൃശം
     ഏകം ഏവ നിഹത്യാജൗ ഭവ രാജാ കുരുഷ്വ് ഇതി
 4 ഏതേന ഹി കൃതാ യോഗ്യാ വർഷാണീഹ ത്രയോദശ
     ആയസേ പുരുഷേ രാജൻ ഭീമസേനജിഘാംസയാ
 5 കഥം നാമ ഭവേത് കാര്യം അസ്മാഭിർ ഭരതർഷഭ
     സാഹസം കൃതവാംസ് ത്വം തു ഹ്യ് അനുക്രോശാൻ നൃപോത്തമ
 6 നാന്യം അസ്യാനുപശ്യാമി പ്രതിയോദ്ധാരം ആഹവേ
     ഋതേ വൃകോദരാത് പാർഥാത് സ ച നാതികൃത ശ്രമഃ
 7 തദ് ഇദം ദ്യൂതം ആരബ്ധം പുനർ ഏവ യഥാ പുരാ
     വിഷമം ശകുനേശ് ചൈവ തവ ചൈവ വിശാം പതേ
 8 ബലീ ഭീമഃ സമർഥശ് ച കൃതീ രാജാ സുയോധനഃ
     ബലവാൻ വാ കൃതീ വേതി കൃതീ രാജൻ വിശിഷ്യതേ
 9 സോ ഽയം രാമംസ് ത്വയാ ശത്രുഃ സമേ പഥി നിവേശിതഃ
     ന്യസ്തശ് ചാത്മാ സുവിഷമേ കൃച്ഛ്രം ആപാദിതാ വയം
 10 കോ നു സർവാൻ വിനിർജിത്യ ശത്രൂൻ ഏകേന വൈരിണാ
    പണിത്വാ ചൈകപാണേന രോചയേദ് ഏവം ആഹവം
11 ന ഹി പശ്യാമി തം ലോകേ ഗദാഹസ്തം നരോത്തമം
    യുധ്യേദ് ദുര്യോധനം സംഖ്യേ കൃതിത്വാദ് ധി വിശേഷയേത്
12 ഫൽഗുനം വാ ഭവന്തം വാ മാദ്രീപുത്രാവ് അഥാപി വാ
    ന സമർഥാൻ അഹം മന്യേ ഗദാഹസ്തസ്യ സംയുഗേ
13 സ കഥം വദസേ ശത്രും യുധ്യസ്വ ഗദയേതി ഹ
    ഏകം ച നോ നിഹത്യാജൗ ഭവ രാജേതി ഭാരത
14 വൃകോദരം സമാസാദ്യ സംശയോ വിജയേ ഹി നഃ
    ന്യായതോ യുധ്യമാനാനാം കൃതീ ഹ്യ് ഏഷ മഹാബലഃ
15 [ഭ്മ്]
    മധുസൂദന മാ കാർഷീർ വിഷാദം യദുനന്ദന
    അദ്യ പാരം ഗമിഷ്യാമി വൈരസ്യ ഭൃശദുർഗമം
16 അഹം സുയോധനം സംഖ്യേ ഹനിഷ്യാമി ന സംശയഃ
    വിജയോ വൈ ധ്രുവം കൃഷ്ണ ധർമരാജസ്യ ദൃശ്യതേ
17 അധ്യർധേന പുനേനേയം ഗദാ ഗുരുതരീ മമ
    ന തഥാ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ മാ കാർഷീർ മാധവ വ്യഥാം
18 സാമരാൻ അപി ലോകാംസ് ത്രീൻ നാനാശസ്ത്രധരാൻ യുധി
    യോധയേയം രണേ ഹൃഷ്ടഃ കിം ഉതാദ്യ സുയോധനം
19 [സ്]
    തഥാ സംഭാഷമാണം തു വാസുദേവോ വൃകോദരം
    ഹൃഷ്ടഃ സമ്പൂജയാം ആസ വചനം ചേദം അബ്രവീത്
20 ത്വാം ആശ്രിത്യ മഹാബാഹോ ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    നിഹതാരിഃ സ്വകാം ദീപ്താം ശ്രിയം പ്രാപ്തോ ന സംശയഃ
21 ത്വയാ വിനിഹതാഃ സർവേ ഘൃതരാഷ്ട്ര സുതാ രണേ
    രാജാനോ രാജപുത്രാശ് ച നാഗാശ് ച വിനിപാതിതാഃ
22 കലിംഗാ മാഗധാഃ പ്രാച്യാ ഗാന്ധാരാഃ കുരവസ് തഥാ
    ത്വാം ആസാദ്യ മഹായുദ്ധേ നിഹതാഃ പാണ്ഡുനന്ദന
23 ഹത്വാ ദുര്യോധനം ചാപി പ്രയച്ഛോർവീം സസാഗരാം
    ധർമരാജസ്യ കൗന്തേയ യഥാ വിഷ്ണുഃ ശചീപതേഃ
24 ത്വാം ച പ്രാപ്യ രണേ പാപോ ധാർതരാഷ്ട്രോ വിനങ്ക്ഷ്യതി
    ത്വം അസ്യ സക്ഥിനീ ഭങ്ക്ത്വാ പ്രതിജ്ഞാം പാരയിഷ്യസി
25 യത്നേന തു സദാ പാർഥ യോദ്ദ്ധവ്യോ ധൃതരാഷ്ട്രജഃ
    കൃതീ ച ബലവാംശ് ചൈവ യുദ്ധശൗണ്ഡശ് ച നിത്യദാ
26 തതസ് തു സാത്യകീ രാജൻ പൂജയാം ആസ പാണ്ഡവം
    വിവിധാഭിശ് ച താം വാഗ്ഭിഃ പൂജയാം ആസ മാധവഃ
27 പാഞ്ചാലാഃ പാണ്ഡവേയാശ് ച ധർമരാജ പുരോഗമാഃ
    തദ് വചോ ഭീമസേനസ്യ സർവ ഏവാഭ്യപൂജയൻ
28 തതോ ഭീമബലോ ഭീമോ യുധിഷ്ഠിരം അഥാബ്രവീത്
    സൃഞ്ജയൈഃ സഹ തിഷ്ഠന്തം തപന്തം ഇവ ഭാസ്കരം
29 അഹം ഏതേന സംഗമ്യ സംയുഗേ യോദ്ധും ഉത്സഹേ
    ന ഹി ശക്തോ രണേ ജേതും മാം ഏഷ പുരുഷാധമഃ
30 അദ്യ ക്രോധം വിമോക്ഷ്യാമി നിഹിതം ഹൃദയേ ഭൃശം
    സുയോധനേ ധാർതരാഷ്ട്രേ ഖാണ്ഡവേ ഽഗ്നിം ഇവാർജുനഃ
31 ശല്യം അദ്യോദ്ധരിഷ്യാമി തവ പാണ്ഡവ ഹൃച്ച്ഛയം
    നിഹത്യ ഗദയാ പാപം അദ്യ രാജൻ സുഖീ ഭവ
32 അദ്യ കീർതിമയീം മാലാം പ്രതിമോക്ഷ്യേ തവാനഘ
    പ്രാണാഞ് ശ്രിയം ച രാജ്യം ച മോക്ഷ്യതേ ഽദ്യ സുയോധനഃ
33 രാജാ ച ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽദ്യ ശ്രുത്വാ പുത്രം മയാ ഹതം
    സ്മാരിഷ്യത്യ് അശുഭം കർമ യത് തച് ഛകുനി ബുദ്ധിജം
34 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ ഭരതശ്രേഷ്ഠോ ഗദാം ഉദ്യമ്യ വീര്യവാൻ
    ഉദതിഷ്ഠത യുദ്ധായ ശക്രോ വൃത്രം ഇവാഹ്വയൻ
35 തം ഏകാകിനം ആസാദ്യ ധാർതരാഷ്ട്രം മഹാബലം
    നിര്യൂഥം ഇവ മാതംഗം സമഹൃഷ്യന്ത പാണ്ഡവാഃ
36 തം ഉദ്യതഗദം ദൃഷ്ട്വാ കൈലാസം ഇവ ശൃംഗിണം
    ഭീമസേനസ് തദാ രാജൻ ദുര്യോധനം അഥാബ്രവീത്
37 രാജ്ഞാപി ധൃതരാഷ്ട്രേണ ത്വയാ ചാസ്മാസു യത്കൃതം
    സ്മാര തദ് ദുഷ്കൃതം കർമ യദ്വൃത്തം വാരണാവതേ
38 ദ്രൗപദീ ച പരിക്ലിഷ്ടാ സഭാമധ്യേ രജസ്വലാ
    ദ്യൂതേ യദ് വിജിതോ രാജാ ശകുനേർ ബുദ്ധിനിശ്ചയാത്
39 യാനി ചാന്യാനി ദുഷ്ടാത്മൻ പാപാനി കൃതവാൻ അസി
    അനാഗഃസു ച പാർഥേഷു തസ്യ പശ്യ മഹത് ഫലം
40 ത്വത്കൃതേ നിഹതഃ ശേതേ ശരതൽപേ മഹായശാഃ
    ഗാംഗേയോ ഭരതശ്രേഷ്ഠഃ സർവേഷാം നഃ പിതാമഹഃ
41 ഹതോ ദ്രോണശ് ച കാർണശ് ച ഹതഃ ശല്യഃ പ്രതാപവാൻ
    വൈരസ്യാ ചാദി കർതാസൗ ശകുനിർ നിഹതോ യുധി
42 ഭ്രാതരസ് തേ ഹതാഃ ശൂരാഃ പുത്രാശ് ച സഹസൈനികാഃ
    രാജാനശ് ച ഹതാഃ ശൂരാഃ സമരേഷ്വ് അനിവർതിനഃ
43 ഏതേ ചാന്യേ ച നിഹതാ ബഹവഃ ക്ഷത്രിയർഷഭാഃ
    പ്രാതികാമീ തഥാ പാപോ ദ്രൗപദ്യാഃ ക്ലേശകൃദ് ധതഃ
44 അവശിഷ്ടസ് ത്വം ഏവൈകഃ കുലഘ്നോ ഽധമ പൂരുഷഃ
    ത്വാം അപ്യ് അദ്യ ഹനിഷ്യാമി ഗദയാ നാത്ര സംശയഃ
45 അദ്യ തേ ഽഹം രണേ ദർപം സർവം നാശയിതാ നൃപ
    രാജ്യാശാം വിപുലാം രാജൻ പാണ്ഡവേഷു ച ദുഷ്കൃതം
46 [ദുർ]
    കിം കത്ഥിതേന ബഹുധാ യുധ്യസ്വാദ്യ മയാ സഹ
    അദ്യ തേ ഽഹം വിനേഷ്യാമി യുദ്ധശ്രദ്ധാം വൃകോദര
47 കിം ന പശ്യസി മാം പാപഗദാ യുദ്ധേ വ്യവസ്ഥിതം
    ഹിമവച്ഛിഖരാകാരാം പ്രഗൃഹ്യ മഹതീം ഗദാം
48 ഗദിനം കോ ഽദ്യ മാം പാപജേതും ഉത്സഹതേ രിപുഃ
    ന്യായതോ യുധ്യമാനസ്യ ദേവേഷ്വ് അപി പുരന്ദരഃ
49 മാ വൃഥാ ഗർജ കൗന്തേയ ശരദാഭ്രം ഇവാജലം
    ദർശയസ്വ ബലം യുദ്ധേ യാവത് തത് തേ ഽദ്യ വിദ്യതേ
50 തസ്യ തദ് വചനം ശ്രുത്വാ പാഞ്ചാലാഃ സഹസൃഞ്ജയാഃ
    സർവേ സമ്പൂജയാം ആസുസ് തദ് വചോ വിജിഗീഷവഃ
51 തം മത്തം ഇവ മാതംഗം തലശബ്ദേന മാനവാഃ
    ഭൂയഃ സംഹർഷയാം ആസൂ രാജൻ ദുര്യോധനം നൃപം
52 ബൃഹന്തി കുഞ്ജരാസ് തത്ര ഹയാ ഹേഷന്തി ചാസകൃത്
    ശസ്ത്രാണി സമ്പ്രദീപ്യന്തേ പാണ്ഡവാനാം ജയൈഷിണാം