മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം/അധ്യായം28

←അധ്യായം27

മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം28

അധ്യായം29→

1 [വ്]
     തഥൈവ സഹദേവോ ഽപി ധർമരാജേന പൂജിതഃ
     മഹത്യാ സേനയാ സാർധം പ്രയയൗ ദക്ഷിണാം ദിശം
 2 സ ശൂരസേനാൻ കാർത്സ്ന്യേന പൂർവം ഏവാജയത് പ്രഭുഃ
     മത്സ്യരാജം ച കൗരവ്യോ വശേ ചക്രേ ബലാദ് ബലീ
 3 അധിരാജാധിപം ചൈവ ദന്തവക്രം മഹാഹവേ
     ജിഗായ കരദം ചൈവ സ്വരാജ്യേ സംന്യവേശയത്
 4 സുകുമാരം വശേ ചക്രേ സുമിത്രം ച നരാധിപം
     തഥൈവാപരമത്സ്യാംശ് ച വ്യജയത് സ പടച് ചരാൻ
 5 നിഷാദഭൂമിം ഗോശൃംഗം പർവത പ്രവരം തഥാ
     തരസാ വ്യജയദ് ധീമാഞ് ശ്രേണിമന്തം ച പാർഥിവം
 6 നവ രാഷ്ട്രം വിനിർജിത്യ കുന്തിഭോജം ഉപാദ്രവത്
     പ്രീതിപൂർവം ച തസ്യാസൗ പ്രതിജഗ്രാഹ ശാസനം
 7 തതശ് ചർമണ്വതീ കൂലേ ജംഭകസ്യാത്മജം നൃപം
     ദദർശ വാസുദേവേന ശേഷിതം പൂർവവൈരിണാ
 8 ചക്രേ തത്ര സ സംഗ്രാമം സഹ ഭോജേന ഭാരത
     സ തം ആജൗ വിനിർജിത്യ ദക്ഷിണാഭിമുഖോ യയൗ
 9 കരാംസ് തേഭ്യ ഉപാദായ രത്നാനി വിവിധാനി ച
     തതസ് തൈർ ഏവ സഹിതോ നർമദാം അഭിതോ യയൗ
 10 വിന്ദാനുവിന്ദാവ് ആവന്ത്യൗ സൈന്യേന മഹതാ വൃതൗ
    ജിഗായ സമരേ വീരാവ് ആശ്വിനേയഃ പ്രതാപവാൻ
11 തതോ രത്നാന്യ് ഉപാദായ പുരീം മാഹിഷ്മതീം യയൗ
    തത്ര നീലേന രാജ്ഞാ സചക്രേ യുദ്ധം നരർഷഭഃ
12 പാണ്ഡവഃ പരവീരഘ്നഃ സഹദേവഃ പ്രതാപവാൻ
    തതോ ഽസ്യ സുമഹദ് യുദ്ധം ആസീദ് ഭീരു ഭയങ്കരം
13 സൈന്യക്ഷയകരം ചൈവ പ്രാണാനാം സംശയായ ച
    ചക്രേ തസ്യ ഹി സാഹായ്യം ഭഗവാൻ ഹവ്യവാഹനഃ
14 തതോ ഹയാ രഥാ നാഗാഃ പുരുഷാഃ കവചാനി ച
    പ്രദീപ്താനി വ്യദൃശ്യന്ത സഹദേവ ബലേ തദാ
15 തതഃ സുസംഭ്രാന്ത മനാ ബഭൂവ കുരുനന്ദനഃ
    നോത്തരം പ്രതിവക്തും ച ശക്തോ ഽഭൂജ് ജനമേജയ
16 [ജ്]
    കിമർഥം ഭഗവാൻ അഗ്നിഃ പ്രത്യമിത്രോ ഽഭവദ് യുധി
    സഹദേവസ്യ യജ്ഞാർഥം ഘടമാനസ്യ വൈ ദ്വിജ
17 [വ്]
    തത്ര മാഹിഷ്മതീ വാസീ ഭഗവാൻ ഹവ്യവാഹനഃ
    ശ്രൂയതേ നിഗൃഹീതോ വൈ പുരസ്തത് പാരദാരികഃ
18 നീലസ്യ രാജ്ഞഃ പൂർവേഷാം ഉപനീതശ് ച സോ ഽഭവത്
    തദാ ബ്രാഹ്മണരൂപേണ ചരമാണോ യദൃച്ഛയാ
19 തം തു രാജാ യഥാശാസ്ത്രം അന്വശാദ് ധാർമികസ് തദാ
    പ്രജജ്വാല തതഃ കോപാദ് ഭഗവാൻ ഹവ്യവാഹനഃ
20 തം ദൃഷ്ട്വാ വിസ്മിതോ രാജാ ജഗാമ ശിരസാ കവിം
    ചക്രേ പ്രസാദം ച തദാ തസ്യ രാജ്ഞോ വിഭാവസുഃ
21 വരേണ ഛന്ദയാം ആസ തം നൃപം സ്വിഷ്ടകൃത്തമഃ
    അഭയം ച സ ജഗ്രാഹ സ്വസൈന്യേ വൈ മഹീപതിഃ
22 തതഃ പ്രഭൃതി യേ കേ ചിദ് അജ്ഞാനാത് താം പുരീം നൃപാഃ
    ജിഗീഷന്തി ബലാദ് രാജംസ് തേ ദഹ്യന്തീഹ വഹ്നിനാ
23 തസ്യാം പുര്യാം തദാ ചൈവ മാഹിഷ്മത്യാം കുരൂദ്വഹ
    ബഭൂവുർ അനഭിഗ്രാഹ്യാ യോഷിതശ് ഛന്ദതഃ കില
24 ഏവം അഗ്നിർ വരം പ്രാദാത് സ്ത്രീണാം അപ്രതിവാരണേ
    സ്വൈരിണ്യസ് തത്ര നാര്യോ ഹി യഥേഷ്ടം പ്രചരന്ത്യ് ഉത
25 വർജയന്തി ച രാജാനസ് തദ് രാഷ്ട്രം പുരുഷോത്തമ
    ഭയാദ് അഗ്നേർ മഹാരാജ തദാ പ്രഭൃതി സർവദാ
26 സഹദേവസ് തു ധർമാത്മാ സൈന്യം ദൃഷ്ട്വാ ഭയാർദിതം
    പരീതം അഗ്നിനാ രാജൻ നാകമ്പത യഥാ ഗിരിഃ
27 ഉപസ്പൃശ്യ ശുചിർ ഭൂത്വാ സോ ഽബ്രവീത് പാവകം തതഃ
    ത്വദർഥോ ഽയം സമാരംഭഃ കൃഷ്ണവർത്മൻ നമോ ഽസ്തു തേ
28 മുഖം ത്വം അസി ദേവാനാം യജ്ഞസ് ത്വം അസി പാവക
    പാവനാത് പാവകശ് ചാസി വഹനാദ് ധവ്യവാഹനഃ
29 വേദാസ് ത്വദർഥം ജാതാശ് ച ജാതവേദാസ് തതോ ഹ്യ് അസി
    യജ്ഞവിഘ്നം ഇമം കർതും നാർഹസ് ത്വം ഹവ്യവാഹന
30 ഏവം ഉക്ത്വാ തു മാദ്രേയഃ കുശൈർ ആസ്തീര്യ മേദിനീം
    വിധിവത് പുരുഷവ്യാഘ്രഃ പാവകം പ്രത്യുപാവിശത്
31 പ്രമുഖേ സർവസൈന്യസ്യ ഭീതോദ്വിഗ്നസ്യ ഭാരത
    ന ചൈനം അത്യഗാദ് വഹ്നിർ വേലാം ഇവ മഹോദധിഃ
32 തം അഭ്യേത്യ ശനൈർ വഹ്നിർ ഉവാച കുരുനന്ദനം
    സഹദേവം നൃണാം ദേവം സാന്ത്വപൂർവം ഇദം വചഃ
33 ഉത്തിഷ്ഠോത്തിഷ്ഠ കൗരവ്യ ജിജ്ഞാസേയം കൃതാ മയാ
    വേദ്മി സർവം അഭിപ്രായം തവ ധർമസുതസ്യ ച
34 മയാ തു രക്ഷിതവ്യേയം പുരീ ഭരതസത്തമ
    യാവദ് രാജ്ഞോ ഽസ്യ നീലസ്യ കുലവംശധരാ ഇതി
    ഈപ്സിതം തു കരിഷ്യാമി മനസസ് തവ പാണ്ഡവ
35 തത ഉത്ഥായ ഹൃഷ്ടാത്മാ പ്രാഞ്ജലിഃ ശിരസാനതഃ
    പൂജയാം ആസ മാദ്രേയഃ പാവകം പുരുഷർഷഭഃ
36 പാവകേ വിനിവൃത്തേ തു നീലോ രാജാഭ്യയാത് തദാ
    സത്കാരേണ നരവ്യാഘ്രം സഹദേവം യുധാം പതിം
37 പ്രതിഗൃഹ്യ ച താം പൂജാം കരേ ച വിനിവേശ്യ തം
    മാദ്രീ സുതസ് തതഃ പ്രായാദ് വിജയീ ദക്ഷിണാം ദിശം
38 ത്രൈപുരം സ വശേ കൃത്വാ രാജാനം അമിതൗജസം
    നിജഗ്രാഹ മഹാബാഹുസ് തരസാ പോതനേശ്വരം
39 ആഹൃതിം കൗശികാചാര്യം യത്നേന മഹതാ തതഃ
    വശേ ചക്രേ മഹാബാഹുഃ സുരാഷ്ട്രാധിപതിം തഥാ
40 സുരാഷ്ട്ര വിഷയസ്ഥശ് ച പ്രേഷയാം ആസ രുക്മിണേ
    രാജ്ഞേ ഭോജകടസ്ഥായ മഹാമാത്രായ ധീമതേ
41 ഭീഷ്മകായ സ ധർമാത്മാ സാക്ഷാദ് ഇന്ദ്ര സഖായ വൈ
    സ ചാസ്യ സസുതോ രാജൻ പ്രതിജഗ്രാഹ ശാസനം
42 പ്രീതിപൂർവം മഹാബാഹുർ വാസുദേവം അവേക്ഷ്യ ച
    തതഃ സ രത്നാന്യ് ആദായ പുനഃ പ്രായാദ് യുധാം പതിഃ
43 തതഃ ശൂർപാരകം ചൈവ ഗണം ചോപകൃതാഹ്വയം
    വശേ ചക്രേ മഹാതേജാ ദണ്ഡകാംശ് ച മഹാബലഃ
44 സാഗരദ്വീപവാസാംശ് ച നൃപതീൻ മ്ലേച്ഛ യോനിജാൻ
    നിഷാദാൻ പുരുഷാദാംശ് ച കർണപ്രാവരണാൻ അപി
45 യേ ച കാലമുഖാ നാമ നരാ രാക്ഷസയോനയഃ
    കൃത്സ്നം കോല്ല ഗിരിം ചൈവ മുരചീ പത്തനം തഥാ
46 ദ്വീപം താമ്രാഹ്വയം ചൈവ പർവതം രാമകം തഥാ
    തിമിംഗിലം ച നൃപതിം വശേ ചക്രേ മഹാമതിഃ
47 ഏകപാദാംശ് ച പുരുഷാൻ കേവലാൻ വനവാസിനഃ
    നഗരീം സഞ്ജയന്തീം ച പിച്ഛണ്ഡം കരഹാടകം
    ദൂതൈർ ഏവ വശേ ചക്രേ കരം ചൈനാൻ അദാപയത്
48 പാണ്ഡ്യാംശ് ച ദ്രവിദാംശ് ചൈവ സഹിതാംശ് ചോദ്ര കേരലൈഃ
    അന്ധ്രാംസ് തലവനാംശ് ചൈവ കലിംഗാൻ ഓഷ്ട്ര കർണികാൻ
49 അന്താഖീം ചൈവ രോമാം ച യവനാനാം പുരം തഥാ
    ദൂതൈർ ഏവ വശേ ചക്രേ കരം ചൈനാൻ അദാപയത്
50 ഭരു കച്ഛം ഗതോ ധീമാൻ ദൂതാൻ മാദ്രവതീസുതഃ
    പ്രേഷയാം ആസ രാജേന്ദ്ര പൗലസ്ത്യായ മഹാത്മനേ
    വിഭീഷണായ ധർമാത്മാ പ്രീതിപൂർവം അരിന്ദമഃ
51 സ ചാസ്യ പ്രതിജഗ്രാഹ ശാസനം പ്രീതിപൂർവകം
    തച് ച കാലകൃതം ധീമാൻ അന്വമന്യത സ പ്രഭുഃ
52 തതഃ സമ്പ്രേഷയാം ആസ രത്നാനി വിവിധാനി ച
    ചന്ദനാഗുരുമുഖ്യാനി ദിവ്യാന്യ് ആഭരണാനി ച
53 വാസാംസി ച മഹാർഹാണി മണീംശ് ചൈവ മഹാധനാൻ
    ന്യവർതത തതോ ധീമാൻ സഹദേവഃ പ്രതാപവാൻ
54 ഏവം നിർജിത്യ തരസാ സാന്ത്വേന വിജയേന ച
    കരദാൻ പാർഥിവാൻ കൃത്വാ പ്രത്യാഗച്ഛദ് അരിന്ദമഃ
55 ധർമരാജായ തത് സർവം നിവേദ്യ ഭരതർഷഭ
    കൃതകർമാ സുഖം രാജന്ന് ഉവാസ ജനമേജയ