രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം12

1 പുനഃ പ്രാപ്തേ വസന്തേ തു പൂർണഃ സംവത്സരോ ഽഭവത്
 അഭിവാദ്യ വസിഷ്ഠം ച ന്യായതഃ പ്രതിപൂജ്യ ച
2 അബ്രവീത് പ്രശ്രിതം വാക്യം പ്രസവാർഥം ദ്വിജോത്തമം
 യജ്ഞോ മേ ക്രിയതാം വിപ്ര യഥോക്തം മുനിപുംഗവ
3 യഥാ ന വിഘ്നഃ ക്രിയതേ യജ്ഞാംഗേഷു വിധീയതാം
 ഭവാൻ സ്നിഗ്ധഃ സുഹൃൻ മഹ്യം ഗുരുശ് ച പരമോ ഭവാൻ
4 വോഢവ്യോ ഭവതാ ചൈവ ഭാരോ യജ്ഞസ്യ ചോദ്യതഃ
 തഥേതി ച സ രാജാനം അബ്രവീദ് ദ്വിജസത്തമഃ
5 കരിഷ്യേ സർവം ഏവൈതദ് ഭവതാ യത് സമർഥിതം
 തതോ ഽബ്രവീദ് ദ്വിജാൻ വൃദ്ധാൻ യജ്ഞകർമസു നിഷ്ഠിതാൻ
6 സ്ഥാപത്യേ നിഷ്ഠിതാംശ് ചൈവ വൃദ്ധാൻ പരമധാർമികാൻ
 കർമാന്തികാഞ് ശിൽപകാരാൻ വർധകീൻ ഖനകാൻ അപി
7 ഗണകാഞ് ശിൽപിനശ് ചൈവ തഥൈവ നടനർതകാൻ
 തഥാ ശുചീഞ് ശാസ്ത്രവിദഃ പുരുഷാൻ സുബഹുശ്രുതാൻ
8 യജ്ഞകർമ സമീഹന്താം ഭവന്തോ രാജശാസനാത്
 ഇഷ്ടകാ ബഹുസാഹസ്രീ ശീഘ്രം ആനീയതാം ഇതി
9 ഔപകാര്യാഃ ക്രിയന്താം ച രാജ്ഞാം ബഹുഗുണാന്വിതാഃ
 ബ്രാഹ്മണാവസഥാശ് ചൈവ കർതവ്യാഃ ശതശഃ ശുഭാഃ
10 ഭക്ഷ്യാന്നപാനൈർ ബഹുഭിഃ സമുപേതാഃ സുനിഷ്ഠിതാഃ
  തഥാ പൗരജനസ്യാപി കർതവ്യാ ബഹുവിസ്തരാഃ
11 ആവാസാ ബഹുഭക്ഷ്യാ വൈ സർവകാമൈർ ഉപസ്ഥിതാഃ
  തഥാ ജാനപദസ്യാപി ജനസ്യ ബഹുശോഭനം
12 ദാതവ്യം അന്നം വിധിവത് സത്കൃത്യ ന തു ലീലയാ
  സർവവർണാ യഥാ പൂജാം പ്രാപ്നുവന്തി സുസത്കൃതാഃ
13 ന ചാവജ്ഞാ പ്രയോക്തവ്യാ കാമക്രോധവശാദ് അപി
  യജ്ഞകർമസു യേ ഽവ്യഗ്രാഃ പുരുഷാഃ ശിൽപിനസ് തഥാ
14 തേഷാം അപി വിശേഷേണ പൂജാ കാര്യാ യഥാക്രമം
  യഥാ സർവം സുവിഹിതം ന കിം ചിത് പരിഹീയതേ
15 തഥാ ഭവന്തഃ കുർവന്തു പ്രീതിസ്നിഗ്ധേന ചേതസാ
  തതഃ സർവേ സമാഗമ്യ വസിഷ്ഠം ഇദം അബ്രുവൻ
16 യഥോക്തം തത് കരിഷ്യാമോ ന കിം ചിത് പരിഹാസ്യതേ
  തതഃ സുമന്ത്രം ആഹൂയ വസിഷ്ഠോ വാക്യം അബ്രവീത്
17 നിമന്ത്രയസ്യ നൃപതീൻ പൃഥിവ്യാം യേ ച ധാർമികാഃ
  ബ്രാഹ്മണാൻ ക്ഷത്രിയാൻ വൈശ്യാഞ് ശൂദ്രാംശ് ചൈവ സഹസ്രശഃ
18 സമാനയസ്വ സത്കൃത്യ സർവദേശേഷു മാനവാൻ
  മിഥിലാധിപതിം ശൂരം ജനകം സത്യവിക്രമം
19 നിഷ്ഠിതം സർവശാസ്ത്രേഷു തഥാ വേദേഷു നിഷ്ഠിതം
  തം ആനയ മഹാഭാഗം സ്വയം ഏവ സുസത്കൃതം
  പൂർവസംബന്ധിനം ജ്ഞാത്വാ തതഃ പൂർവം ബ്രവീമി തേ
20 തഥാ കാശിപതിം സ്നിഗ്ധം സതതം പ്രിയവാദിനം
  സദ്വൃത്തം ദേവസങ്കാശം സ്വയം ഏവാനയസ്വ ഹ
21 തഥാ കേകയരാജാനം വൃദ്ധം പരമധാർമികം
  ശ്വശുരം രാജസിംഹസ്യ സപുത്രം തം ഇഹാനയ
22 അംഗേശ്വരം മഹാഭാഗം രോമപാദം സുസത്കൃതം
  വയസ്യം രാജസിംഹസ്യ തം ആനയ യശസ്വിനം
23 പ്രാചീനാൻ സിന്ധുസൗവീരാൻ സൗരാഷ്ഠ്രേയാംശ് ച പാർഥിവാൻ
  ദാക്ഷിണാത്യാൻ നരേന്ദ്രാംശ് ച സമസ്താൻ ആനയസ്വ ഹ
24 സന്തി സ്നിഗ്ധാശ് ച യേ ചാന്യേ രാജാനഃ പൃഥിവീതലേ
  താൻ ആനയ യഥാക്ഷിപ്രം സാനുഗാൻ സഹബാന്ധവാൻ
25 വസിഷ്ഠവാക്യം തച് ഛ്രുത്വാ സുമന്ത്രസ് ത്വരിതസ് തദാ
  വ്യാദിശത് പുരുഷാംസ് തത്ര രാജ്ഞാം ആനയനേ ശുഭാൻ
26 സ്വയം ഏവ ഹി ധർമാത്മാ പ്രയയൗ മുനിശാസനാത്
  സുമന്ത്രസ് ത്വരിതോ ഭൂത്വാ സമാനേതും മഹീക്ഷിതഃ
27 തേ ച കർമാന്തികാഃ സർവേ വസിഷ്ഠായ ച ധീമതേ
  സർവം നിവേദയന്തി സ്മ യജ്ഞേ യദ് ഉപകൽപിതം
28 തതഃ പ്രീതോ ദ്വിജശ്രേഷ്ഠസ് താൻ സർവാൻ പുനർ അബ്രവീത്
  അവജ്ഞയാ ന ദാതവ്യം കസ്യ ചിൽ ലീലയാപി വാ
  അവജ്ഞയാ കൃതം ഹന്യാദ് ദാതാരം നാത്ര സംശയഃ
29 തതഃ കൈശ് ചിദ് അഹോരാത്രൈർ ഉപയാതാ മഹീക്ഷിതഃ
  ബഹൂനി രത്നാന്യ് ആദായ രാജ്ഞോ ദശരഥസ്യ ഹ
30 തതോ വസിഷ്ഠഃ സുപ്രീതോ രാജാനം ഇദം അബ്രവീത്
  ഉപയാതാ നരവ്യാഘ്ര രാജാനസ് തവ ശാസനാത്
31 മയാപി സത്കൃതാഃ സർവേ യഥാർഹം രാജസത്തമാഃ
  യജ്ഞിയം ച കൃതം രാജൻ പുരുഷൈഃ സുസമാഹിതൈഃ
32 നിര്യാതു ച ഭവാൻ യഷ്ടും യജ്ഞായതനം അന്തികാത്
  സർവകാമൈർ ഉപഹൃതൈർ ഉപേതം വൈ സമന്തതഃ
33 തഥാ വസിഷ്ഠവചനാദ് ഋഷ്യശൃംഗസ്യ ചോഭയോഃ
  ശുഭേ ദിവസ നക്ഷത്രേ നിര്യാതോ ജഗതീപതിഃ
34 തതോ വസിഷ്ഠപ്രമുഖാഃ സർവ ഏവ ദ്വിജോത്തമാഃ
  ഋഷ്യശൃംഗം പുരസ്കൃത്യ യജ്ഞകർമാരഭംസ് തദാ