രാമായണം, സുന്ദരകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം3


         1
         സ ലംബശിഖരേ ലംബേ ലംബതോയദസന്നിഭേ
         സത്വമാസ്ഥായ മേധാവീ ഹനുമാൻ മാരുതാത്മജഃ
         2
         നിശി ലങ്കാം മഹാസത്ത്വോ വിവേശ കപികുഞ്ജരഃ
         രമ്യകാനനതോയാഡ്യാം പുരീം രാവണപാലിതാം
         3
         ശാരദാംബുധരപ്രഖ്യൈർ ഭവനൈരുപശോഭിതാം
         സാഗരോപമനിർഘോഷാം സാഗരാനിലസേവിതാം
         4
         സുപുഷ്ട ബലസമ്പുഷ്ടാം യഥൈവ വിടപാവതിം
         ചാരുതോരണ നിർയ്യൂഹാം പാണ്ഡുരദ്വാരതോരണാം
         5
         ഭുജഗാചരിതാം ഗുപ്താം ശുഭാം ഭോഗവതീമിവ
         താം സ വിദ്യുദ്‌ഘനാകീർണ്ണാം
           ജ്യോതിർമാർഗ്ഗനിഷേവിതാം
         6
         മന്ദമാരുതസഞ്ചാരാം യഥേന്ദ്രസ്യാമരാവതിം
         ശാതകുംഭേന മഹതാ പ്രാകാരേണാഭിസംവൃതാം
         7
         കിങ്കിണീജാലഘോഷാഭിഃ പതാകാഭിരലംകൃതാം
         ആസാദ്യ സഹസാ ഹൃഷ്ടഃ പ്രാകാരാമഭിപേദിവാൻ
         8
         വിസ്മയാവിഷ്ടഹൃദയഃ പുരീമാലോക്യ സർവ്വതഃ
         ജാംബൂനദമയൈർദ്വാരൈർ വൈഡൂര്യകൃതവേദികൈഃ
         9
         വജ്രസ്ഫടികമുക്താഭിർമ്മണികുട്ടിമഭൂഷിതൈഃ
         തപ്തഹാടകനിർയ്യൂ ഹൈ രാജതാമല പാണ്ഡുരൈഃ
         10
         വൈഡൂര്യകൃതസോപാനൈഃ സ്ഫാടികാന്തരപാംസുഭിഃ
         ചാരുസംജവനോപേതൈഃ ഖമിവോത് പതിതൈഃ ശുഭൈഃ
         11
         ക്രൌഞ്ചബർഹിണസംഘുഷ്ടൈ രാജഹംസ നിഷേവിതൈഃ
         തൂര്യാഭരണ നിർഘോഷൈഃ സർവ്വതഃ പ്രതിനാദിതാം .
         12
         വസ്വോകസാരാ പ്രതിമാം സമീക്ഷ്യ നഗരീം തതഃ
         ഖമിവോത് പതിതാം ലങ്കാം ജഹർഷ ഹനുമാൻ കപിഃ
         {{verse|13}
         താം സമീക്ഷ്യ പുരീം രമ്യാംരാക്ഷസാധിപതേഃ ശുഭാം
         അനുത്തമാമൃദ്ധിയുതാം ചിന്തായാമാസ വീര്യവാൻ
         14
         നേയമന്യേന നഗരീ ശക്യാ ധർഷയിതും ബലാത്
         രക്ഷിതാ രാവണബലൈരുദ്യതായുധ ധാരിഭിഃ
         15
         കുമുദാംഗദയോർവ്വാഽപി സുഷേണസ്യ മഹാകപേഃ
         പ്രസിദ്ധേയം ഭവേദ് ഭൂമിർമ്മൈന്ദദ്വിവിദയോരപി
         16
         വിവസ്വതസ് തനൂജസ്യ ഹരേശ്ച കുശപർവ്വണഃ
         ഋക്ഷസ്യ കേതുമാലസ്യ മമ ചൈവ ഗതിർഭവേത്.
         17
         സമീക്ഷ്യ തു മഹാബാഹൂ രാഘവസ്യ പരാക്രമം
         ലക്ഷ്മണസ്യ ച വിക്രാന്തമഭവത് പ്രീതിമാൻ കപിഃ
         18
         താം രത് നവസനോപേതാം ഗോഷ്ഠാ ഗാരാവതംസകാം
         യന്ത്രാഗാരസ്തനീമൃദ്ധാം പ്രമദാമിവ ഭൂഷിതാം.
         19
         താം നഷ്ട തിമിരാം ദീപ്തൈർഭാസ്വരൈശ്ച മഹാഗൃഹൈഃ
         നഗരീം രാക്ഷസേന്ദ്രസ്യ ദദർശ സ മഹാകപിഃ
         20
         അഥ സ ഹരി ശാർദ്ദൂലംപ്രവിശാന്തം മഹാബലം
         നഗരീ സ്വേനരൂപേണ ദദർശ പവനാത്മജം .
         21
         സാ തം ഹരിവരം ദൃഷ്ട്വാ ലങ്കാ രാവണപാലിതാ
         സ്വയമേവോത്ഥിതാ തത്ര വികൃതാനനദർശനാ
         22
         പുരസ്താത് കപിവര്യസ്യ വായുസൂനോരതിഷ്ഠത
         മുഞ്ചമാനാ മഹാനാദമബ്രവീത് പവനാത്മജം .
         23
         കസ്ത്വം കേന ച കാര്യേണ ഇഹ പ്രാപ്തോ വനാലയ
         കഥയസ്വേ ച യത്തത്വം യാവത് പ്രാണാ ധരന്തി തേ
         24
         ന ശക്യം ഖല്വിയം ലങ്കാ പ്രവേഷ്ടും വാനര ത്വയാ
         രക്ഷിതാ രാവണബലൈരഭിഗുപ്താ സമന്തതഃ
         25
         അഥ താമബ്രവീദ്വീരോ ഹനുമാനഗ്രതഃ സ്ഥിതം
         കഥയിഷ്യാമി തേ തത്വം യന്മാം ത്വം പരിപൃച്ഛസി
         26
         കാ ത്വം വിരൂപനയനാ പുരദ്വാരേഽവതിഷ്ഠസി
         കിമർത്ഥം ചാപി മാം രുദ്ധ്വാ നിർഭത്സയസി ദാരുണാ
         27
         ഹനുമദ്വചനം ശ്രുത്വാ ലങ്കാ സാ കാമരൂപിണി
         ഉവാച വചനംക്രുദ്ധാപരുഷം പവനാത്മജം
         28
         അഹം രാക്ഷസരാജസ്യ രാവണസ്യ മഹാത്മനഃ
         ആജ്ഞാപ്രതീക്ഷാ ദുർദ്ധർഷാരക്ഷാമി നഗരീമിമാം.
         29
         ന ശക്യാ മാമവജ്ഞായ പ്രവേഷ്ടും നഗരീ ത്വയാ
         അദ്യ പ്രാണൈഃ പരിത്യക്തഃ സ്വപ്സ്യസേ നിഹതോ മയാ
         30
         അഹം ഹി നഗരീ ലങ്കാ സ്വയമേവ പ്ലവംഗമ
         സർവ്വതഃ പരിരക്ഷാമി ഹ്യേതത്തേ കഥിതം മയാ.
         31
         ലങ്കായാ വചനം ശ്രുത്വാ ഹനുമാൻ മാരുതാത്മജഃ
         യത്നവാൻ സ ഹരിശ്രേഷ്ഠഃ സ്ഥിതഃ ശൈല ഇവാപരഃ
         32
         സ താം സ്ത്രീരൂപവികൃതാം ദൃഷ്ട്വാ വാനരപുംഗവഃ
         ആബഭാഷേഽഥ മേധാവീ സത്വവാൻ പ്ലവഗർഷഭഃ
         33
         ദ്രക്ഷ്യാമി നഗരീം ലങ്കാം സാട്ടപ്രാകാരതോരണാം
         ഇത്യർത്ഥമിഹ സംപ്രാപ്തഃ പരം കൌതൂഹലം ഹി മേ
         34
         വനാന്യുപവനാനീഹ ലങ്കായാഃ കാനനാനി ച
         സർവ്വതോ ഗൃഹമുഖ്യാനി ദ്രഷ്ടുമാഗമനം ഹി മേ.
         35
         തസ്യ തദ്വചനം ശ്രുത്വാ ലങ്കാ സാ കാമരൂപിണി
         ഭൂയഏവ പുനർവാക്യം ബഭാഷേ പരുഷാക്ഷരം
         36
         മാമനിർജ്ജിത്യ ദുർബുദ്ധേ രാക്ഷസേശ്വരപാലിതാ
         ന ശക്യമദ്യ തേ ദ്രഷ്ടും പുരീയം വാനരാധമ
         37
         തതഃ സ കപിശാർദൂലസ്താമുവാച നിശാചരിം
         ദൃഷ്ട്വാ പുരീമിമാം ഭദ്രേപുനർയ്യാസ്യേയഥാഗതം .
         38
         തതഃ കൃത്വാ മഹാനാദം സ വൈ ലങ്കാ ഭയാവഹം
         തലേന വാനരശ്രേഷ്ഠം താഡയാമാസ വേഗിതാ.
         39
         തതഃ സ കപി ശാർദ്ദൂലോ ലങ്കയാ താഡിതോ ഭൃശം
         നനാദ സുമഹാനാദം വീര്യവാൻ പവനാത്മജഃ
         40
         തതഃ സംവർത്തയാമാസ വാമഹസ്തസ്യ സോംഗുലിഃ
         മുഷ്ടിനാഽഭിജഘാനൈനാം ഹനുമാൻ ക്രോധമൂർച്ഛിതഃ
         41
         സ്ത്രീ ചേതി മന്യമാനേന നാതിക്രോധഃ സ്വയം കൃതഃ
         സ തു തേന പ്രഹാരേണ വിഹ്വലാംഗീ നിശാചരി
         42
         പപാത സഹസാ ഭൂമൌ വികൃതാനനദർശന
         തതസ്തു ഹനുമാൻ പ്രാജ്ഞസ്താം ദൃഷ്ട്വാ വിനിപാതിതാം
         43
         കൃപാം ചകാര തേജസ്വീ മന്യമാനഃ സ്ത്രിയം തു താം.
         തതോ വൈ ഭൃശസംവിഗ്നാ ലങ്കാ സാ ഗദ് ഗദാക്ഷരം
         44
         ഉവാചാഗർവ്വിതം വാക്യം ഹനുമന്തം പ്ലവംഗമം
         പ്രസീദ സുമഹാബാഹോ ത്രായസ്വ ഹരിസത്തമ
         45
         സമയേ സൗമ്യ തിഷ്ഠന്തി സത്വവന്തോമഹാബലാഃ
         അഹം തു നഗരീ ലങ്കാ സ്വയമേവ പ്ലവംഗമ
         46
         നിർജ്ജിതാഽഹം ത്വയാ വീര വിക്രമേണ മഹാബല
         ഇദം തു തത്ഥ്യം ശൃണു വൈ ബ്രുവന്ത്യാ മേ ഹരീശ്വര
         47
         സ്വയം സ്വയംഭുവാ ദത്തം വരദാനം യഥാ മമ.
         യദാ ത്വാം വാനരഃ കശ്ചിദ്വിക്രമാദ്വശമാനയേത്
         48
         തദാ ത്വയാ ഹി വിജ്ഞേയം രക്ഷസാം ഭയമാഗതം
         സ ഹി മേ സമയ സൗമ്യ പ്രാപ്തോഽദ്യ തവ ദർശനാത്
         49
         സ്വയംഭൂവിഹിതഃ സത്യോ ന തസ്യാസ്തി വ്യതിക്രമഃ
         സീതാനിമിത്തം രാജ്ഞസ്തു രാവണസ്യ ദുരാത്മനഃ
         50
         രക്ഷസാം ചൈവ സർവ്വേഷാം വിനാശഃ സമുപാഗതഃ
         തത് പ്രവിശ്യ ഹരിശ്രേഷ്ഠ പുരീം രാവണപാലിതാം
         51
         വിധത്സ്വ സർവ്വകാര്യാണി യാനി യാനീഹ വാഞ് ഛസി
         പ്രവിശ്യ ശാപോപഹതാം ഹരീശ്വരഃ
         ശുഭാം പുരീം രാക്ഷസരാജപാലിതാം
         52
         യദൃച്ഛയാ ത്വം ജനകാത്മജാം സതീം
         വിമാർഗ്ഗ സർവ്വത്ര ഗതോ യഥാസുഖം
 

  ഇതി ശ്രീമദ് രാമായണേ ആദികാവ്യേ സുന്ദരകാണ്ഡേ തൃതീയഃ സർഗ്ഗഃ