ശിവപുരാണം/ഉമേശാനവ്രതമാഹാത്മ്യം

ഉമേശാനവ്രതത്തിന്റെ മഹത്വം കേട്ടുകൊണ്ടാലും
സുമേധാസുസ്ഥിരന്മാരേ! മുനീന്ദ്രശ്രോതിരിയന്മാരേ!
ധരിത്രീദേവനുണ്ടായികശ്ചിദാനർത്തഭൂപന്റെ
ധരിത്രീമണ്ഡലേ വേദരഥനെന്നിങ്ങനെ നാം‌മ്‌നാ
ഗൃഹസ്ഥൻ ബുദ്ധിമാൻ ധീരൻ വിനീതൻ കർമ്മവാൻ ധർമ്മി
ദരിദ്രന്മാരിലാർദ്രത്വം കലർന്ന ഭൂസുരശ്രേഷ്ഠൻ
ജലധിക്കിന്ദിരാപോലെ ഹിമവാനംബികാപോലെ
കുലസ്ത്രീ ധന്യയാം കന്യാ ജനിച്ചു ഭൂമിദേവന്നു
ശാരദേന്ദുപ്രകാശത്തെജ്ജയിക്കും കന്യകയ്ക്കന്നു
ശാരദാശാരദായെന്നു പേരുമേറ്റം പുകൾ പൊങ്ങി
പന്തിരണ്ടുവയസ്സായി പാണിപീഡോചിതം കാലം
വന്നടുത്തൂമുലരണ്ടും കുരുത്തു യൌവനകാലം
അതുകാലമരചന്റെ സേവകൻ പത്മനാഭാഖ്യൻ
മുതുവിപ്രൻ വന്നു രണ്ടാം വിവാഹത്തിന്നപേക്ഷിച്ചു
അപായം വന്നുപോയെന്റെ മുമ്പിൽ വേട്ട ഗൃഹിണിക്കു
എന്തുചെയ്യാം കർമ്മമില്ല പുത്രനൊന്നും ലഭിച്ചില്ല
എനിക്കു കന്യകാദാനം ചെയ്കെടോ! താൻ മടിക്കേണ്ടാ
തനിക്കു നന്നിതു മേലിൽ തനിക്കും മന്നവൻ ബന്ധു
മുതുക്കൻ ചെന്നു ചോദിച്ചാൽ മടിക്കും താതമാതാക്കൾ
പതുക്കെദ്ദാനവും ചെയ്യും ചാർച്ചയിൽ ചേർച്ചയുണ്ടാകിൽ
എനിക്കങ്ങെൺപതും നാലും വയസ്സേ ചെന്നതുമുള്ളു
ജനിക്കും പുത്രനിക്കാലം പലർക്കും പക്ഷമീവണ്ണം
അതുകേട്ടപ്പൊഴേ വേദരഥനും തദ്ഗൃഹിണിയും
അധികം കുണ്ഠിതം ചിത്തേ വളർന്നു ദൈവമെന്നോത്തു
കൊടുത്തു വിപ്രനായ്ക്കൊണ്ടു പുത്രിയെത്താൻ കൊടുക്കാഞ്ഞാൽ
തടുത്തു കൊണ്ടുപോം നാടുവാഴിയെന്ന ഭയത്തോടെ
മുതുക്കൻ ബ്രാഹ്മണൻ വേളി കഴിച്ചു തദ്ഗൃഹേ നിന്നു
പതുക്കെസ്സന്ധ്യാനേരത്തു വടി കുത്തിപ്പുറപ്പെട്ടു
പുഴയിൽച്ചെന്നുകൊണ്ടർഗ്ഘ്യം കഴിച്ചിങ്ങു വരുന്നേരം
വഴിയിൽ നിന്നൊരു പാമ്പു കടിച്ചു കാലനൂർ പുക്കാർ
അതുകേട്ടു വിഷാദം പൂണ്ടവന്റെ ബന്ധുവർഗ്ഗങ്ങ-
ളതിന്നുയോഗ്യമാകുന്ന ശേഷകർമ്മങ്ങളും ചെയ്തു
കാമിനീശാരദാതാനും കളഞ്ഞു കണ്ഠസൂത്രത്തെ
കമനീയാംഗിമാർമൌലി കരഞ്ഞുമേവിനകാലം
ധ്രുവനെന്നു യശസ്സുള്ള മഹാവിപ്രൻ മഹാവിദ്വാൻ
ശിവനെന്നു മനക്കാമ്പിലുറച്ചു മേവിനശാന്തൻ
തപോവൃദ്ധൻ വയോവൃദ്ധൻ ജ്ഞാനവൈര്യാഗ്യതോവൃദ്ധൻ
കൃപാശാലീസുഖീധീമാനങ്ങൊരുനാളങ്ങെഴുന്നള്ളി
കണ്ണുരണ്ടുമവനൊട്ടും കാഴചയില്ലെന്നതേയുള്ളൂ
പുണ്യവാനാന്ത്രജ്ഞാനങ്കൊണ്ടുസർവം ഗ്രഹിക്കുന്നു
തന്നുടെ ശിഷ്യരെക്കൊണ്ടു പാണിപത്മം പിടിപ്പിച്ചു
വന്നിതുശാരദതാനും വസിക്കും മന്ദിരം തന്നിൽ
താതമാതാക്കളെങ്ങാനും ദൂരവേപോയോരുനേരം
തദ്ദേശൻ ബ്രാഹ്മണശ്രേഷ്ഠൻ ചെന്നിതുശാരദാഗേഹേ
ശാരദതാനതുനേരം ചെന്നുടൻ വന്ദനം ചെയ്തു
വാരിപുഷ്പാർഘ്യസംഭാരംകൊണ്ടു സൽക്കാരവും ചെയ്തു
ഭദ്രപീഠേ വസിപ്പിച്ചു മാർഗ്ഗഖേദം ശമിപ്പിച്ചു
ഭദ്രസൌജന്യവാക്യങ്ങൾ പറഞ്ഞു ഭക്തിവിശ്വാസാൽ
എണ്ണതേച്ചുകുളിപ്പിച്ചു ദേവകാര്യം കഴിപ്പിച്ചു
വെണ്ണയും പാൽ പഴം തേനും നല്ല ചോറും ഭുജിപ്പിച്ചു
മെത്തമേൽ വെള്ളവസ്ത്രങ്ങൾ വിരിച്ചാശു ശയിപ്പിച്ചു
ചിത്തമോദം വരുത്തിനാനന്തികേനിന്നു വന്ദിച്ചു
എത്രയും തുഷ്ടനാം ഭൂമിദേവനാശിസ്സുകൾ ചെയ്തു
പുത്രരത്നം തനിക്കുണ്ടാം ഭർത്തൃസൌഖ്യം ലഭിച്ചീടും
കന്യകാരത്നമേ നിന്റെ ഭക്തിയും വൃത്തിയും കണ്ടാലന്യ
സാമാന്യമല്ലേതും പ്രസാദിച്ചേനഹം ബാലേ!
എന്നതുകേട്ടുര ചെയ്തു ശാരദവ്യാകുലത്തോടെ
എന്നുടെ ഭാഗ്യഹീനത്വം ബോധിയാതെ വരം നൽകി
കന്യകാത്വം വേർപെടുത്താൻ മാത്രമേകൻ മഹാവൃദ്ധൻ
എന്നെവേട്ടുദിവം പുക്കാനെന്നുടെ ഭാഗ്യദോഷാൽ
ബാല്യവൈധവ്യവും വന്നു വസിക്കുന്നേനഹം വിദ്വൻ!
കല്യനാം നിന്നുടെ വാക്യം വ്യർത്ഥമായ്‌വന്നതുകഷ്ടം
ശാരദാഭാരതികേട്ടു പറഞ്ഞു ഭൂസുരശ്രേഷ്ഠൻ
കാരണമെനിക്കെന്തെനിക്കേവം തോന്നുവാനെന്തെടോ ബാലേ!
കണ്ണുകാണായ്ക കൊണ്ടേവം പറഞ്ഞേനെന്നുവന്നാലും
നിർണ്ണയം നമ്മുടെ വാക്യം നിഷ്ഫലമാകയില്ലല്ലോ
ആര്യനാം ഞാനുര ചെയ്താൽ കാര്യമായിബ്ഭവിക്കേണം
സൂര്യദേവനുദിക്കുമ്പോൾ കൂരിരുട്ടു ശമിക്കേണം
ഉമേശാനവ്രതം പുണ്യം സമാരംഭിക്ക നീ ബാലേ!
ക്രമേണത്വന്മനോമോദം സർവദാ സംഭവിച്ചീടും
അശേഘാക്ഷയം സാരം ശാരദേ! നീ ഗ്രഹിച്ചാലും
വിശേഷിച്ചു സന്തതിക്കും ഭർത്തൃസൌഖ്യത്തിനും മുഖ്യം
മേഷമാസം ധനുമാസമിവരണ്ടാലൊരുമാസേ
തോഷമോടേതുടങ്ങേണം പാർവതീശപ്രസാദാർത്ഥം
തിങ്ങളിൽ തിങ്ങളിൽ രണ്ടുപതിന്നാംകുമഷ്ടമിയും
തിങ്ങിന ഭക്തി കൈക്കൊണ്ടു നോറ്റുകൊൾക മഹാഭാഗേ!
ഉഷയ്ക്കുമ്പോൾ കുളിക്കേണം വെള്ളവസ്ത്രം ധരിക്കേണം
വിഷഗ്രീവാലയം തന്നിൽച്ചെന്നിരുന്നു ജപിക്കേണം
പുഷ്പമാല്യങ്ങളെക്കൊണ്ടും പട്ടുകൊണ്ടും വിതാനിച്ചു
ശില്പമാം മണ്ഡപം തന്നിൽ പത്മമിട്ടങ്ങതിന്മീതേ
ധാന്യകുംഭം നിറച്ചാശു വെച്ചു പൂജിച്ചതിന്മീതേ
ധന്യമാം കാഞ്ചനം കൊണ്ടു രണ്ടു രൂപങ്ങളുണ്ടാക്കി
പാർവതീരൂപവും പിന്നെ ശങ്കരരൂപവും രണ്ടും
പൂർവഭാഗേ മുഖ്യമായി പ്രതിഷ്ഠിച്ചു വഴിപോലെ
ധൂപദീപാദികൾകൊണ്ടു പൂജയും ചെയ്തുകൊള്ളേണം
സൂപവും പായസം പക്വം നിവേദ്യം ചെയ്തുകൊള്ളേണം
തൽക്ഷണം ഭൂസുരന്മാരെബ്ഭുജിപ്പിച്ചു യഥാശക്തി
ദക്ഷിണ ചെയ്തുടൻ താനും ഭുജിച്ചുകൊൾക നീ ബാലേ!
ഏകസംവത്സരമേവം വ്രതം ചെയ്ക മുടങ്ങാതെ
ശോകമെന്നാൽ ശമിച്ചീടും കാമമെല്ലാം ലഭിച്ചീടും
വീതശങ്കം വിപ്രവാക്യം ഗ്രഹിച്ചു ശാരദ താനും
താതമാതാക്കളും വന്നുവണങ്ങിവിപ്രനെബ്ഭക്ത്യാ
ഗുരുക്കന്മാരിതാവന്നു വണങ്ങുന്നു മഹാഭാഗ!
തെരിക്കെന്നാശിഷാപാപം ശമിപ്പിച്ചീടുക ബ്രഹ്മൻ!
ഇത്തരം ശാരദ തന്റെ ഗിരം കേട്ടു മുനിശ്രേഷ്ഠൻ
സത്വരം മസ്തകേ തൊട്ടു മംഗലമെന്നരുൾ ചെയ്തു
ഉമേശാനവ്രതം പുത്രിക്കുപദേശിച്ചതും കേട്ടു
പ്രമോദം പൂണ്ടുടൻ വേദരഥൻ വന്ദിച്ചുരചെയ്തു
മുനിശ്രേഷ്ഠ! ഭവാനെന്റെ ഗൃഹോപാന്തേ വസിക്കേണം
കനിവോടീവ്രതം നിത്യമനുഷ്ഠിപ്പിക്കയും വേണം
ഒരു സംവത്സരമെന്റെ മഠം തന്നിലിരിക്കേണം
വരും ഭാഗ്യം ഭവാൻ കൂടെ ഗ്രഹിച്ചു പോകയും വേണം
ഇതിശ്രുത്വാ മുനിശ്രേഷ്ഠൻ പ്രസാദിച്ചു മഠം തന്നിൽ
സ്ഥിതി ചെയ്തു ജിതക്രോധൻ ജിതാശേഷേന്ദ്രിയഗ്രാമൻ
തുടങ്ങി ശാരദ താനും ധ്രുവാഭീഷ്ടം വ്രതം മുഖ്യം
വ്രതം മുഖ്യം മുടങ്ങാതെ ജപധ്യാനം പൂജനം തർപ്പണം ഹോമം
വരുന്ന ഭൂസുരന്മാരെബ്ഭുജിപ്പിച്ചുവഴിപോലെ ഹിരണ്യം
വസ്ത്രവും പട്ടും ദക്ഷിണ ചെയ്കയും മോദാൽ
തിങ്ങളിൽ നാലുപവാസം പൂജയും നിദ്ര കൂടാതെ
ഭംഗഹീനവ്രതത്തോടെ ചെയ്തുരാത്രി കഴിച്ചാശു
സ്നാനവും ചെയ്തു പിറ്റേന്നാൾ പൂജയും ഭൂസുരന്മാർക്കു
ദാനവും ഭോഗ്യസമ്മാനം സർവവും നിർവഹിച്ചീടും
പാരണചെയ്യുമന്നേരം താനുമിത്ഥം ക്രമത്താലേ
ശാരദവത്സരമൊന്നു കഴിച്ചു ധീരതയോടെ
ഉപവാസം സമർപ്പിച്ചു പൂർവപക്ഷാഷ്ടമിതന്നിൽ
കൃതാനേകാർച്ചനത്തോടെ ധ്രുവൻ തന്റെ മഠം തന്നിൽ
ധ്രുവനോടുമൊരുമിച്ചുശിവനെ ധ്യാനവും ചെയ്തു
ദിവസരാത്രികളാശു കഴിഞ്ഞുമിക്കവാറും താൻ
അപ്രകാരം വസിക്കുന്ന ശാരദാഭൂസുരന്മാരിൽ
സുപ്രസാദം പ്രകാശിച്ചു പാർവതീദേവിതാനപ്പോൾ
പൂർണ്ണചന്ദ്രപ്രഭാജാലം കണക്കെക്കാന്തിയോടാശു
പൂർണ്ണമായ്ക്കണ്ടുടൻ ഭക്ത്യാശാരദാഭൂസുരന്മാരും
തല്പദാംഭോരുഹേ വീണു വണങ്ങി സ്തോത്രവാക്യത്താൽ
കെല്പിനോടേ സ്തുതിച്ചപ്പോൾ ദേവിയുമങ്ങരുൾ ചെയ്തു
പ്രീതയായേനഹം ബാലേശാരദേ ഹേ മുനിശ്രേഷ്ഠ!
വീതശങ്കം പറഞ്ഞാലും നിങ്ങളിച്ഛിച്ചവസ്തുക്കൾ
ഇത്ഥമപ്പോളരുൾ ചെയ്തു ദേവിയോടങ്ങരുൾ ചെയ്താൻ
ഉത്തമൻ ബ്രാഹ്മണശ്രേഷ്ഠൻ കണ്ണുരണ്ടും മിഴിച്ചാശു
അന്ധനാകുമെനിക്കിപ്പോൾ കണ്ണുകാണാറായി വന്നു
എന്തിതിങ്കല്പരമുള്ളു വാഞ്ഛിതം മേ മഹാദേവി
എത്രനാളുണ്ടു ഞാൻ ദേവി! ദൃശ്യവസ്തുക്കൾ കാണാതെ
നേത്രയുഗ്മം വഹിക്കുന്നു ചിത്രനേത്രദ്വയം പോലെ
ചിന്മയേ! നിർമ്മലാകാരേ! നിൻ മുഖം കാൺകയാലെന്റെ
കൽമഷങ്ങളകന്നു കാത്യായനി! തേ നമസ്കാരം!
അംബികേ! ലോകമാതാവേ! ശംഭുജായേ! മഹാമായേ!
കംബുകണ്ഠീ! ദയാശീലേ! കമനീയാംഗി! ഹേദേവി!
ശൈലകന്യേ! ജഗന്മാന്യേ! സർവവന്ദ്യേ! സദാനന്ദേ!
ബാലചന്ദ്രാമലൊത്തംസേ! പാലനം ചെയ്ക നീ ഗൌരി
വിപ്രപത്നിക്കു വൈധവ്യം വന്നതു ഞാൻ ഗ്രഹിക്കാതെ
ക്ഷിപ്രമായങ്ങുരചെയ്തേൻ പുത്രനുണ്ടാം നിനക്കെന്നും
അത്രയല്ലംബികേ! നല്ല ഭർത്തൃസൌഖ്യം വരുമെന്നും
നേത്രസാഫല്യഹീനൻ ഞാൻ പറഞ്ഞേനഞ്ജസാദേവി!
നിങ്കഴൽ പങ്കജേ ഭക്ത്യാ വണങ്ങുന്നേനഹം നിത്യം ശങ്കരീ!
സത്യമാക്കേണം താദൃശം നമ്മുടെ വാക്യം
നിന്നുടെ ഭക്തനാമെന്നെപ്പാലനം ചെയ്ക നീ മായേ!
മന്നിനും വിണ്ണിനും പാതാളത്തിനുമേകമാതാവേ!
ശങ്കരി താനതുകേട്ടു മന്ദമൊന്നങ്ങരുൾ ചെയ്തു
എങ്കിലോ കേട്ടുകൊണ്ടാലും ശാരദാപൂർവവൃത്താന്തം
ശാരദാപൂർവജന്മത്തിൽ ഭാമിനിയെന്ന പേരോടെ
ഭാര്യയായിസ്സുഖം വാണദാഹിഷബ്രാഹ്മണനുണ്ടു
വേട്ടതിൽ ഭാമിനി രണ്ടാം ഗേഹിനി മോഹനിയാംഗി
ദഹിഷന്നിഷ്ടയായ്‌വന്നുവശ്യമന്ത്രങ്ങളും നല്ല
ഹാസഭാവങ്ങളെക്കൊണ്ടും വേശ്യമാർക്കുള്ള
വൈദഗ്ദ്ധ്യം പണ്ടിവൾക്കുണ്ടെടോ വിപ്ര!
സർവകാലമിവളോടു രമിച്ചു ദാഹിഷൻ ശുദ്ധൻ
പൂർവപത്നിക്കതുകൊണ്ടു പുത്രനുണ്ടായതുമില്ല
അഗ്രജയ്ക്കു മഹാദുഃഖം സംഭവിപ്പിച്ചതുമൂല-
മുഗ്രവൈധവ്യവുമിപ്പോൾ ശാരദയ്ക്കു വേണ്ടിവന്നു
ആഗ്രഹിച്ചാനിവളോടേ രമിപ്പാൻ മറ്റൊരു വിപ്രൻ
ആഗ്രഹിച്ചില്ലിവളങ്ങോട്ടേകപത്നീവ്രതം സ്വൈരാൽ
മാരതാപം സഹിക്കാഞ്ഞു മരിച്ചാനന്നവൻ കഷ്ടം
ശാരദയ്ക്കു പതിയായി വന്ന വിപ്രനവൻ തന്നെ
പൂർവജന്മത്തിലുമെന്നെബ്ഭജിച്ചുശാരദമോദാൽ
ദുർവഹമില്ലിതുകൊണ്ടിന്നിവൾക്കും സംസാരഭംഗം
ഭാമിനീവല്ലഭൻ വന്നു ജനിച്ചു പാണ്ഡ്യരാജ്യത്തിൽ
കാമിനീസംഗ്രഹം ചെയ്തു സുഖിച്ചുവാണരുളുന്നു
അക്ഷമാദേവനെസ്വപ്നം കാണുമിശ്ശാരദമേലിൽ
തൽക്ഷണേ ഗർഭമുണ്ടാകും പുത്രനും സംഭവിച്ചീടും
അക്ഷമാദേവനുപിന്നെ സ്വപ്നസന്ദർശനംകൊണ്ടു
പക്ഷപാതം ഭവിച്ചീടും ശാരദാതൻ സുതന്മാരിൽ
ശാരദേ! ചാരുശീലേ! ഞാൻ സാരമൊന്നു കഥിക്കുന്നേൻ
ദൂരദേശേ വസിക്കുന്ന പൂർവഭർത്താവിനെക്കണ്ടാൽ
അത്ര നിന്റെ വ്രതത്തിന്റെ ഫലം പാതി കൊടുക്കേണം
പുത്രനേയും കൊടുക്കേണം കൂടെ നീയും ഗമിക്കേണം
അക്ഷമാദേവനെ സ്പർശിച്ചീടൊലാനീമഹാഭാഗേ!
അക്ഷമത്വം ഭവിക്കൊല്ലാതത്സമീപേ വസിക്കുമ്പോൾ
രമ്യമാം സ്വപ്നസംഭോഗങ്കൊണ്ടു നിത്യം രമിക്ക നീ
ജന്മമേവം കഴിച്ചെന്റെ സമീപേ പോന്നുകൊൾക നീ
എന്നരുൾ ചെയ്തുടൻ ദേവി മറഞ്ഞു ലോകമാതാവും
വന്ദനം ചെയ്തുടൻ നിന്നു വിപ്രനും ശാരദാതാനും
സൂര്യനപ്പോളുദയാദ്രിമസ്തകാഗ്രേ പ്രകാശിച്ചു
കാര്യമൊക്കെ ധ്രുവൻ ചെന്നു പിതാക്കന്മാരോടു ചൊന്നാൻ
നേത്രയുഗ്മപ്രകാശത്തെ ഭവിച്ച ഭൂസുരശ്രേഷ്ഠൻ
യാത്ര ചൊല്ലി ധ്രുവൻ ദിവ്യൻ ഗമിച്ചാൻ ശിഷ്യരുമായി
ശാരദാചാരു സർവാംഗി പൂർവഭർത്താവിനെസ്വപ്നേ
പാരമാനന്ദമുൾക്കൊണ്ടു കണ്ടു സംഭോഗവും ചെയ്തു
നാലുമാസം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ ചാലവേ ഗർഭമുണ്ടായി
ശൈലകന്യാവരം മിത്ഥ്യയാകില്ലെന്നറിഞ്ഞാലും
അതുകാലം വിധവയ്ക്കു ഗർഭമുണ്ടായിപോലെന്നു
ക്ഷിതിവാസിജനം കേട്ടു പരിഹാസം തുടർന്നപ്പോൾ
ദ്വിജന്മാരൊക്കവേ കൂടി വിചാരത്തിന്നൊരുമ്പെട്ടു
വിജനേശാരദയോടു വിചാരിച്ചു തുടങ്ങിനാർ
പരമാർത്ഥമവളെല്ലാമുരചെയ്ത വിശേഷത്തെ
പരിഹാസമാക്കിവച്ചുപലരും നിന്നുര ചെയ്തു
കുലസ്ത്രീകൾക്കടുക്കാത്ത ഖലത്വം വ്യാപിച്ചിരിക്കും
കുലടേ! കുത്സിതേ! മൂഢേ! ദുഷ്ടശീലേ! ദുരാചാരേ!
കുലത്തിൽക്കൂട്ടുമോനീയിന്നടക്കം കൈവെടിഞ്ഞോരോ
ഖലന്മാരിൽ ഗമിക്കുന്ന പാപശീലേ! നടന്നാലും
പിടിച്ചുവിൽക്കയും വേണം ഗൃഹസ്ഥനെന്തിളകാത്തൂ
അടിച്ചുപൽ പൊഴിക്കേണം ചെവി ചെത്തീട്ടയയ്ക്കേണം
മുടിയൊക്കെച്ചിരച്ചേച്ചും കുടുമ വച്ചയയ്ക്കേണം
മുടിപ്പാനിങ്ങനെ വന്നു പിറന്നുള്ള സ്വരൂപത്തെ
ത്യജിപ്പാനെന്തു സന്ദേഹം പുറത്തുനില്ലെടീ മൂഢേ!
ഭുജിപ്പാനും കൊടുക്കേണ്ട ഭൂസുരാ നീയിളക്കാഞ്ഞാൽ
തനിക്കും മേലിലാപത്തുജനിക്കും സംശയം വേണ്ടാ
മുനിക്കും വ്യാജമുണ്ടെന്നു നിനയ്ക്കും സജ്ജനം കേട്ടാൽ
പിടിപ്പിൻ മൂഢയെ നന്നായടിപ്പിൻ മദ്യമാംസങ്ങൾ കൊടുപ്പിൻ
നിങ്ങളെന്നിത്ഥം ഘോഷമങ്ങു തുടർന്നാശു
അംബരത്തിങ്കൽ നിന്നപ്പോളശരീരി വാക്കുമുണ്ടായ്
കർമ്മദോഷമിവൾക്കില്ല സാക്ഷിയുണ്ടീശ്വരന്മാരും
ശങ്കയാരും തുടങ്ങേണ്ട ശാരദയ്ക്കും ദോഷമില്ല
ശങ്കരപ്രേയസീവാചാഗർഭമുണ്ടായതും ഭദ്രം
ഇത്ഥമുള്ള ഗിരം കേട്ടു ഭക്തിയുള്ള ജനമെല്ലാം
യുകതമെന്നങ്ങുരചെയ്താരന്തണന്മാരുമന്നപ്പോൾ
ഗ്ഗൃഹസ്ഥന്റെ നിയോഗത്താലൊരുത്തൻ വ്യാജമായ്ച്ചെന്നു
മഹത്വം സംഭവിപ്പാനായ് വിളിച്ചു ചൊന്നൊരു വാക്യം
എനിക്കുസമ്മതമില്ലെന്നൊരുത്തൻ ചൊല്ലിനാനപ്പോൾ
ജനിച്ചു ജിഹ്വമേൽ നിന്നു കൃമിയും ചോരയുമേറ്റം
അതുകണ്ടു ഭയപ്പെട്ടുജനം മിണ്ടാതിരിക്കുമ്പോൾ
അതിലൊരു മഹാവൃദ്ധൻ മഹീദേവനുരചെയ്തു
മനക്കാമ്പിലൊരുത്തർക്കും ശങ്കവേണ്ടാ ബുധന്മാരേ!
എനിക്കേതും ശങ്കയില്ല വരുന്നൊന്നീവിധമെല്ലാം
ആർക്കിതിന്റെ പരമാർത്ഥമോർത്തുകണ്ടാൽ ഗ്രഹിച്ചീടാം
താർകികന്മാർ പ്രപഞ്ചങ്കൊണ്ടൊത്തവണ്ണം കഥിക്കുന്നു
മായകൊണ്ടു വിളങ്ങുന്ന വിശ്വതത്ത്വം പ്രയോഗിപ്പാ-
നായവണ്ണം പ്രയത്നങ്ങൾ ചെയ്തുകൊൾവിൻ ബുധന്മാരേ!
ദമ്പതിമാരുടെ സംഗം കൊണ്ടു പുത്രൻ ജനിക്കുന്നു
സമ്പ്രതിയിപ്രപഞ്ചത്തിൽ ദൃഷ്ടമല്ലോ കഥിക്കേണ്ടൂ
സംഗമെന്നാൽ ശരീരം കൊണ്ടെന്നുതന്നെ ഗ്രഹിക്കേണ്ടാ
സംഗമം മാനസം കൊണ്ടും ഗർഭമുണ്ടാക്കുവാൻ പോരും
യൂപകേതുക്ഷിതീശന്റെ ശുക്ലബിന്ദു ജലേവീണു
കാപിവേശ്യാംഗനപാനം ചെയ്തു ഗർഭം ധരിച്ചാൾ പോൽ
ഋശ്യശൃംഗൻ മഹായോഗി തന്നുടെ താതശുക്ലം
ചെന്നൃശ്യഗർഭേ ധരിച്ചിട്ടു ഭവിച്ച ദേഹമെന്നോർപ്പിൻ
ദേവനാരിക്കുടൻ ഗർഭം പണ്ടു സൌരാഷ്ട്രഭൂപന്റെ
കെവലം പാണിസംസ്പർശം കൊണ്ടു സംജാതമായല്ലോ
വ്യാസമാതാവിനും മാതാവാരെടോ ഭൂസുരന്മാരേ!
വാസനാരൂപമീവിശ്വം വിശ്വസിച്ചീടുവിൻ നിങ്ങൾ
ചിത്തസംഗംകൊണ്ടു ഗർഭം ധരിച്ച നാരിമാരുണ്ടാം
പത്തുലക്ഷം വിചാരിച്ചാലെന്തിതെല്ലാം കഥിക്കുന്നു
ശാരദയ്ക്കുദോഷമില്ല ശങ്കവേണ്ടാമനക്കാമ്പിൽ
സാരമാകാശവാക്കല്ലോ പ്രമാണം ഭൂസുരന്മാരേ!
ദാസിമാർ ചെന്നുചോദിച്ചാലായവണ്ണം പറഞ്ഞീടും
ശാസിയാതെ വസിച്ചാലും നിങ്ങളെല്ലാവരും സ്വൈരം
എന്നുവിപ്രോദിതം കേട്ടു ദാസിമാർ ചെന്നു ചോദിച്ചു
തന്നുടെ സത്യവൃത്താന്തം ശാരദതാനുരചെയ്തു
അന്തണന്മാരതുകേട്ടു വിസ്മയാനന്ദസന്തോഷമന്തരംഗേ
വഹിച്ചും കൊണ്ടാശു ദേശാന്തരം പുക്കാർ
ശാരദതാൻ പ്രസവിച്ചു പുത്രനുണ്ടായ് മഹാവിദ്വാൻ
ശാരദീയൻ മഹാധീരൻ ശാരദേന്ദുപ്രകാശാസ്യൻ
സർവവേദങ്ങളും പിന്നെസ്സർവ്വശാസ്ത്രങ്ങളും ധീമാ
നുർവരാനിർജ്ജരാബാലൻ ഗ്രഹിച്ചുമേവിനകാലം
ശിവരാത്രിക്കു ഗോകർണ്ണത്തെത്തുവാൻ ഭൂസുരന്മാരും
പ്രബലക്ഷത്രിയന്മാരും വൈശ്യരും ശൂദ്രരും കൂടി
സമസ്തപ്രാഭവത്തോടെ ഗമിക്കും മാർഗ്ഗമേകൂടി
ഗമിച്ചു ശാരദതാനും പുത്രനും താതനും മറ്റും
മിത്രവൃന്ദങ്ങളും വിപ്രസ്ത്രീകളും തജ്ജനനിയും
തത്രചെന്നു മഹാദേവം വണങ്ങിസ്സഞ്ചരിക്കുമ്പോൾ
തന്നുടെ സ്വപ്നസംഭോഗേ സ്നിഗ്ദ്ധനാം കാന്തനെക്കണ്ടു
നിന്നിതുശാരദ തന്നെത്താൻ മറന്നെത്രയും മോദാൽ
തൽക്ഷണം ഭൂസുരന്താനും സ്വപ്നസംദൃഷ്ടമായുള്ള
ലക്ഷണം കണ്ടുടൻ കാമാക്രാന്തനായന്തികേ വന്നാൻ
ആരെടോ നീ മനോജ്ഞാംഗി! ചൊൽകനീയെന്നു ചോദിച്ചോ
രാരണശ്രേഷ്ഠനോടെല്ലാം ചൊല്ലിനാൾ ശാരദ താനും
എന്നുടെ പൂർവകാന്തൻ നീ നിന്നുടെ പുത്രനീബാലൻ
എന്നുടെ നന്ദനൻ കാൺക ശാരദീയൻ ഭവത്തുല്യൻ
എന്നതുകേട്ടുരചെയ്തു ഭൂസുരൻ ഹാസവും തൂകി
നന്നെടോ ബാലവൈധവ്യം വന്നനീചൊന്നതീവണ്ണം
ശാരദതാനുരചെയ്തു ഗൌരിതന്റെ വരം പിന്നെ
സാരമാം സ്വപ്നവൃത്താന്തം പുത്രജന്മപ്രകാരങ്ങൾ
ഉമേശാനവ്രതം പിന്നെ ധ്രുവന്റെ വാക്യവുമെല്ലാം
ക്രമത്താൽ ഗൂഢമാം വണ്ണം പറഞ്ഞുസംഭ്രമത്തോടെ
അതുകേട്ടു മഹീദേവൻ പ്രസാദിച്ചു പുറപ്പെട്ടു
പിതാക്കന്മാരൊടുയാത്രപറഞ്ഞു ഭാര്യയും താനും
പുത്രനും തത്രനിന്നാശു ഗമിച്ചുതല്പുരം പുക്കു
മിത്രവൃന്ദങ്ങളെക്കൂടെ ഗ്രഹിപ്പിച്ചു വിശേഷങ്ങൾ
ശാരദതാനതുനേരം വ്രതത്തിന്റെ ഫലം പാതി
പാരമാസ്ഥാരസത്തോടെ കൊടുത്തു തല്പതിക്കപ്പോൾ
ശാരദീയാഖ്യനാം തന്റെ പുത്രനേയും മുദാ നൽകി
സ്വൈരമായി പ്രിയാഗാരേ മേവിനാളെന്നതേവേണ്ടൂ
അംഗസ്പർശനം കൂടാതാത്മഭർത്താവിനെസ്വപ്നേ
സംഗമിച്ചു ബഹുകാലം വസിച്ചു ശാരദ മോദാൽ
ഏകദാതന്നുടെ ദേഹം ത്യജിച്ച കാന്തനോടൊപ്പം
ശോകഹീനം നിജഗാത്രം ത്യജിച്ചു ശാരദ താനും
ദിവ്യരൂപം ധരിച്ചാശു രണ്ടുപേരും പ്രവേശിച്ചാ
രവ്യയം സന്തതാനന്ദം ശംഭുലോകം സദാകാലം
ഉമേശാനവ്രതത്തിന്റെ മഹത്വം കർണ്ണനം ചെയ്താൽ
ക്രമേണാനന്ദമാം ലോകേ ഗമിക്കാം താപസന്മാരേ!
കുലസ്ത്രീകൾക്കിതുകേട്ടാൽ നെടുമംഗല്യവുമുണ്ടാം
കുലശ്രീപുഷ്ടിയും പിന്നെസ്സന്തതിസൌഖ്യവും ഭദ്രം
ചന്ദ്രചൂഡപ്രസാദത്തെച്ചന്തമോടേ ലഭിക്കുന്ന
ചന്ദ്രബിംബാനൻ വീരൻ മനക്കോട്ടു ബലരാമൻ
നന്ദിപൂണ്ടു ചിരകാലം നാടുവാണു വസിക്കേണം
വന്ദനീയാകൃതേ! ശംഭോ! വാമദേവാ! നമസ്കാരം.

ഉമേശാനവ്രതമാഹാത്മ്യം സമാപ്തം