ശ്രീകൃഷ്ണചരിതം മണിപ്രവാളം

• • ശ്രീകൃഷ്ണചരിതം മണിപ്രവാളം **

.........................................................

( ശ്രീ കുഞ്ചൻ നമ്പ്യാർ വിരചിതം )

---

           ഓം ശ്രീ കൃഷ്ണ പരമാത്മനേ നമ:
            ----------------------------------------------

ശ്രീ വെങ്കടേശനും, ശ്രീ ജഗന്നാഥനും, ശ്രീ വിത്തോബാവും, ശ്രീ ഗുരുവായൂരപ്പനും,

ശ്രീ കൃഷ്ണനും, ആയി വിളങ്ങുന്ന  ഉണ്ണികൃഷ്ണൻ്റെ  

ലീലാവിനോദങ്ങളെ വർണിക്കുന്നതും, മലയാളത്തിലെ മണിപ്രവാളശൈലിയിൽ വിരചിച്ചതും ആയതാണ് ഈ കവിതാരത്നം.

ശ്രീ കുഞ്ചൻ നമ്പ്യാർ മണിയും (മുത്ത് = Pearl) പ്രവാളമും (പവിഴം = Coral) ചേർത്തി തൊടുത്തു,

അതിൽ ഭക്തിയും, മുക്തിയും, വിഭക്തിയും,
വാത്സ്യവും, പ്രേമവും, രക്ഷയും, ശിക്ഷയും,

എല്ലാം ചേത്ത് ഭംഗിയായി രചിച്ചതാണ് ഈ കാവ്യം. ..............................................

                               ഒന്നാം സർഗ്ഗം
                               ---------------------
                      ശ്രീ കൃഷ്ണാവതാരം
                      ---------------------------

ഗണപതി ഭഗവാനും അബ്ജയോനി- പ്രണയിനിയാകിയ ദേവി വാണിതാനും ഗുണനിധി ഗുരുനാഥനും സദാ മേ തുണയരുളീടുക കാവ്യബന്ധനാർത്ഥം . #1

പുരഹരനമലൻ മുരാരി ദേവൻ പുരമുരശാസനസൂനുഭൂതനാഥൻ ധരണിസുരമഹാജനങ്ങളും മേ വരമരുളിടുക വാഞ്ചിതനുകൂലം #2

മധുരിപു ചരിതം മനോഭിരാമം മധുരപദാകലിതം മണിപ്രവാളം മതികമല വികാസ ഹേതുഭൂതം കതിപയ സർഗ്ഗമിദം കരോമി കാവ്യം #3

ദുരിത നിധികളായ ദാനവാനാം ഭരമതി ദുസ്സഹ മാകയാലൊരുന്നാൾ ധരണി ഭഗവതി വിരിഞ്ചലോകേ വിരവോടുചെന്നു വണങ്ങിനിന്നു ചൊന്നാൾ #4

" സരസിജഭവ! ദേവ! പാഹി പാഹി ത്വരിതതരം കരുണാനിധേ! നമസ്തേ പരവശതരയാം ധരണി ഞാനെ - ന്നറിക ഭവാനഖില പ്രപഞ്ചബന്ധോ " #5

" അമരമുനി മഹാസഭാന്തരാളേ 
കിമപി മയം ച വിനാ നിതംബിനീനാം 

വചന മുചിതമല്ല മല്ലയോനേ ! സൂചിര വിഷാദവശേന വേണ്ടിവന്നു " #6

" അനുചിതമിദമെൻകിലും മഹാത്മൻ  
 കനിവൊടു ഹന്തഭവാൻ ക്ഷമിക്കവേണം  
 മലകളിളകിലും മാഹാജനാനാം 
  മനമിളകാ ചപലോക്തി കേൾകിലും കേൾ "      #7  

" അസുരഭടജനം മനുഷ്യഭാവം 
   പ്രസഭമിയനന്നിഹ കoസസാരഭൂതം
  അവനുടയ പടജ്ജനം ച ഘോരം 
  ശിവശിവ! പൂർണ്ണമതായി മൽപ്രദേശെ "            #8 

" ദ്വിജവരയ ജനാദി കർമ്മമെല്ലാം   
  ഭുജബലശാലി ശഠൻ മുടക്കുവാനായ് 
 അനുദിവസമവൻ ബഹുപ്രകാരം 
 ദനുജകുലാനി നിയോജയാഞ്ചകാര "                    #9 

" പശുകുലഹരണം, പതിവ്രതാനം 
  ഭ്ഋശതര ദൂഷണ, മഗ്രഹാരനാശം 
  ഇതി ബഹുവിധ ദുഷ്ടകർമ മിപ്പോ-
 ളതിശയപാപി ജനങ്ങളാരഭന്ത. "                        #10

" ഇടിയൊടു പടവെട്ടുമട്ടഹാസം
  കടുകരദുസ്സഹകത്സനാദിവാക്കും
 കടിലകചരിതങ്ങും നിനച്ചാൽ
ഝടിതിനടുങ്ങുമശേഷജീവലോകം ".                 #11

" ഗിരികളടവിയും മരങ്ങളും മേ

 തരളതിമിംഗലമാഴിചക്രൃമേഴും
 ഇവ പലതുമെനിക്കു ഭാരമല്ലോ,
ശിവശിവ‍! ദുർജ്ജനഭാരമേവ  ഭാരം. "                   #12

" പടഹഘടഘടായിതം മുഴക്കി-
  പ്പടകളിടൻഞു  നടക്കുമദ്ദശായാം 
 ഇടിപൊടി തകരും ധരാവിഭാഗേ 
 പൊടിപടലത്തിലൊളിച്ചു ഭാനുബിംബം ".         #13

" അവരുടെ പടയും പരാക്രമം കൊ -
   ണ്ടഖിലനിലിമ്പ ബലം വശംകെടുൻനു.
  അവനിപതികളെന്നുഭാവമാത്രം
  ഭുവനവിനാശ   കഠോരകശ്മലാനാം ".               #14
 
" മമ ഭയമഖിലം ശമിപ്പതിന്നായ്
 കിമപി തുണച്ചരുളേണമബ്ജയോനേ,
സമവിഷമദശാവിശേഷമെല്ലാ-
മമലമതേ, ധരിയാതിരിക്കുമോ നീ. "               #15

 ഇതി വസുമതി ത്ൻെറ വാക്കുകേട്ട-
ങ്ങതികരുണാകുലനാം വിരിഞ്ചനപ്പോൾ
സ്മിതമധുരതരാക്ഷരം ബഭാഷേ
" മതിമതി താപമെടോ മഹാനുഭാവേ.".             #16

" പരമപുരുഷനാം പയോധിശായീ
  പരചിദനാകുലമൂർത്തി പത്മനാഭൻ
 പരിചൊടുപരിതാപശാന്തയേ   തേ
 വരമരുളീടു, മവൻ നമുക്കുദൈവം.".                  #17

 " അവനവനി നിനക്കു ജീവനാഥൻ
   ഭുവനജനാർത്തിഹരൻ ഭുജംഗശായീ 
   അവനുടെ നികടേ ഗമിക്കെടോ നാ -
   മവശത തീരുമവൻടെ സന്നിധാനാൽ."           #18

  " അമരപതിയുംമിന്ദുചൂഢനും മ -
   ററമരജനങ്ങളുമാസ്ഥയോടു ഞാനും
  അനലനനിലനും  വസുക്കളെട്ടും
  പുനരുപദേവകളും ഗമിക്കവേണം ".               #19

  " പരിചൊടുബത  പാൽക്കടൽക്കുമദ്ധേൃ
     പരമുരഗപ്പെരുമാളെ  മെത്തയാക്കി
   പരമസുഖരസേന പള്ളികൊള്ളും
   പരമപുമാനെ വണങ്ങുവാൻ നടപ്പിൻ "           #20

 " അവനുടെ ക്രൃപകൊണ്ടു സൃഷ്ടികർത്താ-
  വഹമിതി  ഭാവമെനിക്കുരത്നഗർഭേ!
  അവനുടെ ചരണാംബുജങ്ങളെനേൃ
  ശിവനുമെനിക്കുമൊരാശ്രയ-- നമന്യേ".          #21

 ഇതി മുഹുരരുൾ ചെയ്തു പത്മജന്മാ --
 വതിജവമോടെഴുന്നേറ്റു പത്മപീഠാൽ
 അമരപതികളോടുമൂഴിയോടും
  സമമഥ യാത്ര തുടങ്ങി ഭംഗിയോടെ.                #22 

 വിരവൊടു കലശാംബുരാശിതീരേ
 സുരപതിയും വിധിയും മഹാസമൂഹം
 ത്വരിതതരമണഞ്ഞു ഭക്തിയോടേ
 മുരരിപുതൻ ചരിതം സ്തുതിച്ചുചൊന്നാർ.          #23
 
 " നളിനനയന! ഹേ ഹരേ! നമസ്തേ
  നരകരിപോ ! കരുണാംബുധേ! നമസ്തേ
 ജയ ജയ ജഗതീപതേ! നമസ്തേ
ജലധരചാരുതരാക്രൃതേ ! നമസ്തേ."                   #24

 " ജഗദുദയ വിനാശകാരണണൻ നീ
 ജനപരിപാലന ശീലനായതും നീ
  അജനമലനനന്തനായതും നീ
 സുജനവിചിത്ര ചരിത്രനായതും നീ.".              #25

" സഗുണനഗുണനേകനായതും  നീ
സകലചരാചരജീവനായതും നീ
സകളനപി ച നിഷ്കളൻ ഹരേ! നീ
സകലപതേ! കമലാപതേ! നമസ്തേ."             #26

" പ്രക്രൃതിപുരുഷനാം  ഭവാനനന്തൻ 
പ്രകടയതി പ്രഥമം പ്രപഞ്ചമെല്ലാം
പ്രക്രൃതി ജനനി മായയായ ദേവി
വിപുലതരഭ്രമമീദ്ഋശം  വിധത്തേ.".                 #27

 " ഒരുവനതിധനൻ  പരൻ ദരിദ്രൻ 
പരനതികർക്കശനന്യനത്യുദാരൻ
ഇതി പലവിധഭാവഹേതുഭൂതൻ
ദിതിജവിനാശനനാദി കേശവൻ നീ. ".             #28

" പ്ഋഥുതരമൊരു മത്സമായതും നീ 
പ്രഥിതമഹാബല  കൂർമ്മമായതും നീ 
കഠിനതരവരാഹമായതും നീ
കടുതരഘോരന്ഋസിംഹമായതും നീ.".            #29

" പുനരൊരുവടുവേഷനായതും നീ
മനുജവരാന്തകരാമനായതും നീ 
ദശമുഖരിപുരാമനായതും നീ 
വിശദമഹോ കരുണാനിധേ നമസ്തേ."            #30

 "  നരകമഥന ! നാഥ ! ദീനബന്ധോ !
 വിരവൊടു പാലയ വിശ്വനായകാ ! നീ
 ധരണിയുടെ ഭാരം നിരാകരിപ്പാൻ
കരുണ ഭവിച്ചരുളേണമന്തരംഗേ .".                 #31

ഇതി നുതിവചനങ്ങളോതി നിന്നാ-
രതിഘനഭക്തി വിശുദ്ധരാം സുരന്മാർ
അതു സമയമുദാരമേഘനാദ-

പ്രതിനിധിയാമശരീരിവാക്കുമാസീൽ. #32

ഗഗനവചനതത്ത്വമങ്ങറിഞ്ഞാ- 
നമലസമാധിസമേതനാം വിരിഞ്ചൻ.
മധുമഥനനിയോഗമാകവേതാൻ
മധുരമുവാചമുദാ മഹാസഭായാം.                  #33

" അനിമിഷവരരേ! ധരിച്ചുകൊൾവിൻ
 കനിവൊടു  കൈടഭവൈരിതൻ നിയോഗം 
അവനവനിതലേ  സമുത്ഭവിക്കും
ഭുവനപതിർവ്വസുദേവപുത്രഭാവാൽ."              #34

"ഉരഗവരനനന്തനും ജനിക്കും
മുരരിപുതന്നുടെ പൂർവ്വജത്വമോടെ
അവരുടെ പരിവാര പൌരുഷാർത്ഥം
യദുകുലധാമനി നിങ്ങളും ജനിപ്പിൻ.".               #35

"  ഭുവനജനനിയായ മായതാനും
 ഭുവിജനനേ  കനിവോടൊരുമ്പെടുന്നു
സുരതരുണികളും ധരാതലേ  ചെ -
ന്നുരുതരസൌഭഗമുത്ഭവിക്കവേണം.".               #36

" വസുമതിയുടെ ഭാരമാശു തീർപ്പാൻ
  വിരവൊടുടൻ തുടരുന്നു വാസുദേവൻ
  അസുവിനു സമയായ ധാത്രി തൻ്റെ
 വ്യസനമഹോ ഭഗവാൻ സഹിക്കുമോ താൻ.".      #37

 ഇതി വിധിവചനങ്ങൾ കേട്ടനേരം
മതിതളിരിൽക്കലരും പ്രമോദമോടെ
ക്ഷിതിയുമതി കുതൂഹലം മറഞ്ഞാ -
ളമരജനങ്ങളുമഞ്ജസാഗമിച്ചാർ.                     #38 

 തദനു ച മഥുരാപുരേ വിളങ്ങും
മുദിത മഹാമതിയായ ശൂരപുത്രൻ
ഗുണനിധി  വസുദേവയാദവേന്ദ്രൻ
പ്രണയിനി ദേവകിയെസ്സുഖേനവേട്ടാൻ.        #39           

നവജലധരചാരുവേണിയാളാ--
മവളുടെ യഗ്രജനുഗ്രസേനപുത്രൻ
പ്രഋഥുതരഭുജശാലി ഭോജരാജൻ
പ്രഥിത മഹാജനകമ്പകാരി  കംസൻ.           #40

അവനതികുതുകീ രഥംകരേറി
കനിവവൊടു ദമ്പതിമാർക്കു തേർതെളിപ്പാൻ
യുവതിധനമനേകമാനതേരും
കുതിരയുമാനകദുന്ദുഭിക്കു നൽകി.              #41

പടുപടഹരവങ്ങളാലവട്ടം
കുട തഴ ചാമരമാദി രാജചിഹ്നം
പടകളുമിടകൂടീ രൂഢഘോഷം
ഝടിതി നടന്നു തുടങ്ങി ഭംഗിയോടേ,           #42

അതുപൊഴുതശരീരി  വാക്യഘോഷം
വിതത ഭയങ്കരമംബരേഭവിച്ചു
" ഇവളുടെ സുതനഷ്ടമൻ ഭവാനെ --
 ജ്ഝടിതി വധിക്കുമറിഞ്ഞുകൊൾക  കംസ."       #43

 അതു വിരവൊടു  കേട്ടു രുഷ്ടനായാ --
 നതുലപരാക്രമശാലി ഭോജരാജൻ 
 ഭഗിനിയുടെ കചം പിടിച്ചിഴച്ചാ --
 നസിലതകൊണ്ടഥ വെട്ടുവാൻ തുടർന്നാൻ.          #44

ശുഭമതി വസുദേവനേവമപ്പോ --
ളഭയമിരന്നു  വണങ്ങിനിന്നു ചൊന്നാൻ,
" അരുതരുതു വധൂവധം മഹാത്മൻ !
ദുരിതമകപ്പെടുമിപ്രകാരമായാൽ.".                 #45

 " യുവതികളെ വധിക്ക യോഗ്യമോതാ --
 നവരതി ദുഷ്ടകളെങ്കിലും നരേന്ദ്ര !
 ഇവൾ പുനരപരാധമെന്തുചെയ്തു
 ശിവശിവ, ! നിഷ് ക്രൃപനായതെന്നെടോ താൻ.      #46

 നിജമരണഭയം നിനയ്ക്കകൊണ്ടോ
നിജഭഗിനീനിധനായ നീ മുതിർന്നു ?
നിജഭുജബലകീർത്തി പൂർത്തിയെല്ലാം
ത്യജതി ഭവാനിഹ ജീവിതാഗ്രഹത്താൽ.              #47

ജനനമരണമെന്നതിജ്ജനാനാ--
മനുഭവമെന്നതിനെന്തെടോ വിവാദം ?
മരണദിവസവും ശിരസ്സിലാക്കി --
ദ്ധരണിതലം പ്രവിശന്തിമാനുഷന്മാർ.              #48

ചിലരിഹ പലവാസരം വസിക്കും 
ചിലരുടനേ നിജകർമ്മണാമരിക്കും
മരണമൊരുവനും  വരാത്തതല്ലെ--
ന്നറികഭവാനറിവുള്ള ചാരുബുദ്ധേ !                  #49

അവികല മലമൂത്രമാംസപിണ്ഡം
ഭുവി ബഹുദുർഘട ദു:ഖദുഷ്ടപാത്രം
ഇദമവനിപതേ ! നരൻെറ ഗാത്രം,
വദവദ, വാഞ്ഛിതമെത്രനിഷ്ഫലംതേ.              #50

"  അശരണ ജന നിഗ്രഹം തുടർന്നാ --
 ലശനിമസം തവ പാപമാപതിക്കും
 ദ്രൃശതരനരകാഗ്നിയിൽപ്പതിക്കും
 കുശമതിയായ ഭവാനിതോവരേണ്ടൂ ?           #51

 " തെരുതെരെ വളരുന്ന  സാഹസങ്ങൾ --
 ക്കുരുതരപാത്രമതായി  ഭോജരാജൻ
 അരുതിവനൊടു  കൂടിവാസമിത്ഥം
 കരുതി നടക്കുമിനി പ്രജാസമൂഹം. "              #52

" അതിശഠമതി കംസനെന്നുനിന്നെ
 ക്രൃതികൾ ദുഷിക്കുമതിന്നുനീക്കമില്ല--
 അതിനു മുതിരൊലാ മഹാമതേ ! നീ 
 മതി മതി സാഹസ മിങ്ങുവാങ്ങിനിൽക്ക. ".      #53

ഇതിബഹുവിധവാക്കു കേൾക്കകൊണ്ടും
മതിയിലോരാർദ്രത ഭോജരാജനില്ല.
മനസിദ്ഋഢമറിഞ്ഞുറച്ചു ക്ഋതൃം
  പുനരപിതം വസുദേവനേവമൂചേ .                 #54

 " ഇനിയുമൊരുപദേശമാശുകേൾ നീ
  ന്ഋപ തവ സോദരിയാമിവൾക്കുജാതം
 തനയനെ വിരവോടഹം തരുന്നേൻ 
 മനുജപതേ ! മതിയുണ്ടുകുണ്ഠിതം തേ .            #55

 ഇതി പല വസുദേവഭാഷിതം കേ --
 ട്ടതിമുദിതോഗ്ഋഹമാപഭോജരാജൻ.
 പതിയൊടു സഹദേവകീ ഗമിച്ചാ --
 ളതനുമുദാനിജമന്ദിരേ രമിച്ചാൾ.                    #56

 പല ദിവസശതം കഴിഞ്ഞശേഷം
 ചലമിഴിയാൾക്കഥ  ഗർഭമുത്ഭവിച്ചു.
 സുലളിതനൊരു പുത്രനും ജനിച്ചു
 സുലഭമഹോ ഗുണികൾക്കു വാഞ്ഛിതാർത്ഥം .    #57

 സമയമഥനിനച്ചു സത്യസന്ധൻ 
 തമപി ച കംസനു നൽകിനാൻ പിതാവും.
 പ്രമുദിതമതി കംസനേവമൂചേ 
 " സമുചിതമല്ലസഖേ! ശിശോർവ്വധം മേ.".            #58

 " കനിവൊടിവനെ നീ വളർത്തുകൊൾക
 പുനരഹമഷ്ടമനെപ്പരം വധിപ്പൻ. "
 ഇതിദനുജന്ഋപേണ ദത്തനാകും
സുതനെ മുദാവസുദേവനാശു വീണ്ടാൽ.              #59

കലഹകുതൂകി നാരദൻ കദാചിൽ
ഖലമതിയാമവനോടു  വന്നുചൊന്നാൻ
" അരുതരുതു നിനക്കു ഭോജരാജാ
  കരളിലൊരാർജ്ജവ, മെന്തിതെന്നു ചൊല്ലാം.".    #60

 തവ പരിജനവും ഭവാനുമെല്ലാം 
 ഭുവിഗതരാമസുരാംശ  സംഭവന്മാർ
  അപിപുനരിഹ വൃഷ്ണിയാദവന്മാ --
 രറിക ഭവാനമരാംശസംഭവന്മാർ.                         #61

 ഏവം മുനീന്ദ്രവചനം ബത കേട്ടനേരം 
ഭാവം പകർന്നരിശമേറിന ഭോജരാജൻ
മുന്നംപിറന്നു വളരുുന്നൊരു കീർത്തിമാനെ --
ക്കൊന്നും കളഞ്ഞഥ തെളിഞ്ഞുഞെളിഞ്ഞു വാണാൻ.      #62

രണ്ടാമതും തനയനമ്പൊടു  ദേവകിക്ക --
ങ്ങുണ്ടായി, കംസനവനേയുമുടൻ വധിച്ചാൻ
ഈ വണ്ണമറ്റുശിശുമാരണമാശുചെയ്താൻ 
ജീവാവസാനഭയചഞ്ചലനായ കംസൻ.                       #63

 ഉത്തമപുരുഷശാസന കൈക്കൊ --
 ള്ളുരഗകുലാധിപസന്നിധിയോഗാൽ
 സപ്തമമാകിനഗർഭമുദാരം   
 സപദി ധരിച്ചിതു ദേവകിതാനും.                    #64

 വൈകുണ്ഠദേവനരുൾ ചെയ്തിതു മായയോടു 
 വൈകാതെ ദേവകിയുടെ ജഠരത്തിൽനിന്നും
 ലോകോപകാരകമതാകിയ ബീജമിപ്പോ--
 ളാകർഷണേന വശമാക്കുക നീ സുശീലേ ! ".   #65

  പ്രഥിതവിനയശോഭാ ധീരനാം ശൌരി തൻ്റെ
   പ്രഥമമഹിഷിയാകും രരോഹിണിദേവി തൻ്റെ
  ജഠരകഹരദേശേ ശേഷതേജോവിശേഷം
  ഘടയ കുടിലകർമ്മ പ്രക്രിയാസു പ്രവീണേ !     #66
 
   " ഗോപലോകമകടാവതം സമണി
          നന്ദഗോപരുടെ പത്നിയാം  
    ഗോപികാകുലകലാപമാകിന
          യശോദതന്നുദരകന്ദരേ
   ചെന്നിരുന്നഥ ജനിക്ക നീ ജനന --
        പാശനാശരചനോന്മുഖേ !
   നന്നു നന്നിതു നിനക്കെടോ നിഖില --
         വന്ദനീയ ചരണാംബുജേ ! ".                     #67

   ഏവമാദിമുരവൈരിദേവനുടെ
        ശാസനേന കില മായതാൻ
    ദേവകീ ജഠരഗാമി ധാമമതു 
          രോഹിണീ ജഠരമാനയൽ 
     നന്ദസുന്ദരി യശോദതന്നുദര --
          കന്ദരത്തിലിടചേർന്നുടൻ 
     മന്ദമന്ദമവളും ജനിപ്പതിനു
          കോപ്പുകൂട്ടിമരുവീടിനാൾ.                 #68

   ദേവകിയ്ക്കലസി ഗർഭമെന്നൊരു വി --
         ശേഷമമ്പൊടു മഹീതലേ 
  കേവലം വിലസി നീളാവസപദി  
        കേണുവാണിതു മഹാജനം
  ദേവദേവനഖിലേശനവ്യയൻ
      അമേയശീലനജനച്യുതൻ
   ദേവകിംപുരുഷസേവിതൻ സപദി
     ദേവകീജഠരമാവിശൽ.                              #69

  രോഹിണീ തദനു മോഹനീയഗുണ  --
        ദേഹകാന്തിമയചന്ദ്രികാ --
 മോഹിതാഖില  ചരാചരം കില  --
      കുമാരമാശു സൂഷ്ടവേ മുദാ.
 ദേഹികൾക്കതികുതൂഹലം മനസി
      രോഹിണീസുത വിലോകനേ 
 രോഹിണീശവദനൻ മനോഹര --
     വിലാസമമ്പൊടു വിളങ്ങിനാൻ.          #70

 കാളമേഘമിടതിങ്ങിവിങ്ങിബത
     ഭംഗിയേറുമിടിമിന്നലും
 മേളമോടു ജലധാര മാരികളു --
     മെത്രയും ബഹുമനോഹരം
 അർദ്ധരാത്രിസമയം സമാഗതമു --
     ദിച്ചു ചന്ദ്രനുമഹോ തദാ 
 സിദ്ധചാരണസുരാവലിസ്തുതിക --
      ളുദ്ധതം ദിവിമഹോത്സവം.                #71

 പൂർണ്ണേഗർഭേ സമസ്തത്രിഭുവനശുഭക --
     ർമ്മങ്ങളേകത്ര കൂടി  --
 പ്പൂർണ്ണാനന്ദം വിളങ്ങീടിന ഘനപടല --
     ശ്യാമധാമാഭിരാമൻ
 മംഗല്യേ സന്മുഹൂർത്തേ  മഹിതഗുണമിയ --
     ന്നഷ്ടമീരോഹിണീഭ്യാം 
  സംഗേ  ഭംഗ്യാ ജനിച്ചാനഴകൊടു ജഗതീ --
      മൂലകന്ദം മുകുന്ദൻ.                                      #72

  മിന്നും പൊന്നിൻകിരീടം,  തരിവള,  കടകം,
        കാഞ്ചി, പൂഞ്ചേല, മാലാ--
   ധന്യശ്രീവത്സസൽക്കൌസ്തുഭമിടകലരും
        ചാരുദോരന്തരാളം
 ശംഖംചക്രം ഗദാപങ്കജമിതിവിലസും
     നാലുത്രൃക്കൈകളോടേ
സങ്കീർണ്ണശ്യാമവർണ്ണം ഹരിവപുരമലം
     പൂരയേന്മംഗലം  വ:                                     #73

                 **ശ്രീ  കൃഷ്ണാവതാരം  സമാപ്തം **
               *********************************
                രണ്ടാം  സർഗ്ഗം
             -----------------------
     ( അവതാര വിശേഷണങ്ങൾ )
       -----------------------------------------

ലോകൈകനാഥൻെറ ശുഭാവതാരേ ലോകങ്ങളെല്ലാമുടനേ തെളിഞ്ഞു മാകന്ദമന്ദാര സുഗന്ധവാഹീ മാഴ്കാതവണ്ണം വിലസീ സമീരൻ. 2  : 1

പ്രസന്നരായീതു ജനങ്ങളെല്ലാം പ്രസൂനവർഷം ഗഗനേ തുടങ്ങി

പ്രസൂതികാലേ മുരവൈരിതൻെറ 

പ്രസൂജനം പൂർണ്ണസുഖേന മേവി. 2  : 2

കിരീടസൽക്കുണ്ഡലഹാരമാലാ - പരീതനായ് പീതദുകൂലധാരി കരങ്ങളിൽ ശംഖ ഗദാരി പത്മം ധരിച്ചുദേവൻ വിവിധം വിളങ്ങി. 2  : 3

അനന്തരം വിഷ്ണുശരീരമപ്പോ - ളനന്തകാന്തി പ്രസരേണ ദൃഷ്ട്വാ അനന്തസന്തോഷരസം സ്തുതിച്ചാ - നനന്തരായം വസുദേവനേവം . 2  : 4

" നമോസ്തുതേ മാധവ ! ശാർങ്ഗപാണേ ! നമോസ്തുതേ കേശവ ! ദീനബന്ധോ ! നമോസ്തുതേ ലോകപതേ ! മുരാരേ ! നമോസ്തുതേ നാഥ ! ദയാപയോധേ ! 2  : 5

" അറിഞ്ഞുകൂടാത്തവനെങ്കിലും ത്വാ - മറിഞ്ഞു ഞാൻ ത്വൽകൃപകൊണ്ടിദാനീം അറിഞ്ഞുപോകാത്ത ഗുണേന വിശ്വം നിറഞ്ഞുമേവും നിഖിലേശ്വരൻ നീ . 2  : 6

" വിളക്കുപോലെ വിവിധപ്രപഞ്ചേ വിളങ്ങുമാനന്ദമയസ്വരൂപിൻ !

ഇളക്കമില്ലാത്ത മഹാരുചേ ! നീ -

യിളയ്ക്കൊലാ രക്ഷണമിക്ഷണം മേ .". 2  : 7

" വിശ്വങ്ങളെല്ലാമുളവാക്കി മുന്നം

വിശ്വാസപൂർവ്വം പരിരക്ഷചെയ്തും 
നിശ്ശേഷമമ്പോടഥ സംഹരിച്ചും 
നിശ്ശോകമോദം വിളയാടുവോൻ നീ .        2  : 8 

" അംഭസ്സിലാകാശതലം  കണക്കെ 
സംഭാവനം ചെയ്‍കിലിദം പ്രപഞ്ചം
സംബന്ധമുണ്ടാക്കിന മായതന്നിൽ 
ബിംബിച്ചു കാണുന്നു ഭവൽക്കടാക്ഷാൽ .    2  : 9

" ജ്ഞാനം മനസ്സിൽ ജ്ജനിയായ് കമൂലം

ഞാനെന്നഹംഭാവമഹോജനാനാം
നൂനം വിഭോ നിൻചരിതം ഗ്രഹിച്ചാ -
ലാനന്ദമല്ലാതൊരു ഭാവമുണ്ടോ ?                    2  : 10

" കാമാദിഷൾക്കം ബഹുദു:ഖമൂലം

പ്രാമാദികം പോലിഹ സത്യബോധം
ധീമാനിതൊന്നും ഗ്രഹിയായ്‍കകൊണ്ട --
ല്ലാമഗ്നനാകുന്നു ഭവാബുരാശൌ ".               2  : 11

" ജന്മങ്ങളിൽച്ചെയ്തൊരു കൈതവം കൊ --

ണ്ടുന്മോഹമിജ്ജന്മനി സജ്ജനാനാം
ത്വന്മഗ്നമായമ്പൊടു ചിത്തമെങ്കിൽ
ത്വന്മായയാ ബന്ധനമില്ലനൂനം ".                  2  : 12

" കംസാദിദുഷ്‍കണ്ടകദുർജ്ജനാനാം

ഹിംസാർത്ഥമാകുന്നു തവാവതാരം 
സംസേവനം  ചെയ്‍തിയലൂം നരാണാം 
സംസാരസംബന്ധമകററുവാനും.".             2  : 13

" ത്വൽപൂർവ്വജന്മാരതികോമളന്മാ --

രുൽപ്പന്നരായീ മമ നന്ദനന്മാർ
ദർപ്പേണ കൊന്നാനവരെ ദുരാത്മാ 
സർപ്പാരി സർപ്പങ്ങളെയെന്നപോലെ .".      2  : 14

" അക്കംസനൂക്കേറിന സിംഹതുല്യൻ
ദിക്കൊക്കവേഹന്ത മുടിച്ച മൂഢൻ 
ഇക്കാലമിത്വജ്ജനനം ഗ്രഹിച്ചാൽ 
വക്കാണമിച്ഛിച്ചുവരും മുരാരേ ! "              2  : 15

" ഇദം ചതുർബ്ബാഹുകമായ രൂപം 
 മുദാ ചുരുക്കീടുക ചൿ്രപാണേ 
ഉദന്തമക്കംസഭടൻ ഗ്രഹിച്ചാ --
ലുദീർണ്ണകോപേന സമാഗമിക്കും. ".        2  : 16

തദന്തരേ ദേവകിയും സ്തുതിച്ചാ -- 
" ളുദാരമൂർത്തേ, ഭഗവൻ, നമസ്തേ
മദാന്ധദൈത്യാരി ഭവാനിദാനീം
മദാത്മജത്വേന സമേതനായോ ?"            2  : 17 

" അഹോമദീയം സുൿ്രതം മുരാരേ !
 മഹോദയം യാദവവംശജാനാം
മഹാനുഭാവൻ മഹനീയശീലൻ 
മഹീതലേവന്നുഭവാൻ പിറന്നു. "           2  : 18

" ഭവാൻ ഭവക്ലേശവിനാശകാരീ 
ഭവാൻ ഭുജംഗാധിപതല്പശായീ 
ഭവാനശേഷാഗമഗമ്യരൂപൻ
ഭവാൻ പ്രസാദിച്ചരുളേണമമെന്നിൽ."       2  : 19

" ഇത്ഥം പിതാവും ജനയിത്രിതാനും

ബദ്ധപ്രമോദം സ്തുതിചെയ്തനേരം
മുഗ്ധസ്മിതം സ്നിഗ്ധകടാക്ഷമോടേ 
സിദ്ധാന്തസാരം ഭഗവാനേവമൂചേ."         2  : 20

" ഹേ താത, ഹേ മാതരനന്ത ഭാഗ്യൌ
ചേതോവിഷാദാദി വെടിഞ്ഞുകൊൾവിൻ 
പീതാംബരൻ ഞാൻ ഭവതോ: സ്വഭാവാൽ
പ്രീതാശയത്വേന വരം തരുന്നേൻ. "            2  : 21

 " അതീവജന്മങ്ങളിൽ നിങ്ങൾ ചെയ്തോ --
രതീവപുണ്യക്രിയകൊണ്ടിദാനീം 
 ഇതീദൃശം മാമകപൂർണ്ണരൂപം 
നിതാന്തമാലോകനപാത്രമായി."                2  : 22

" യശോദയാഭക്തിവിവേകശീലാ
യശോദയെന്നുള്ളൊരു നന്ദപത്നീ
സുമാനുഷി സമ്പ്രതി ഗോപവാടേ 
കുമാരിയെത്താൻ പ്രസവിച്ചു ശേതേ.".    2  : 23

" ഗൂഢം ഭവാനെന്നെ വഹിക്കവേണം 
മൂഢൻ ഗ്രഹിക്കാതെ ഗമിക്കവേണം 
എന്നെ ബ്ഭവാൻ നന്ദഗൃഹേ കിടത്തി --
 ക്കന്യാവിനെക്കൊണ്ടിഹ പോന്നുകൊൾക. "     2  : 24
 
 നീലാംബുദശ്യാമളനേവമുക്ത്വാ 
ബാലാനു രൂപം നിജരൂപമാക്കി 
കാലും കുടഞ്ഞങ്ങു കരഞ്ഞനേകം 
ലീലാവിലാസേന ശയിച്ചുദേവൻ.                     2  : 25

കരത്തിലാക്കിക്കനിവോടു ബാലം
തിരിച്ചു മന്ദം വസുദേവനപ്പോൾ 
പരക്കവേതിങ്ങിന കൂരിരുട്ടും
നിരക്കവേ കാടുമതീവഘോരം.                 2  : 26

മുഴങ്ങുമംഭോധരമാരിതട്ടി  --
പ്പുഴങ്ങിവീഴുന്ന  മരങ്ങളോടും 
അഴിഞ്ഞുസേതുക്കളിടിഞ്ഞുവെള്ളം 
 വഴിഞ്ഞുവീഴുന്ന നദങ്ങളോടും,             2  : 27

 അത്യന്തദുസ്സഞ്ചരമർദ്ധരാത്രൌ 
തത്തൽപ്രദേശം സുഖമേ കടന്നാൻ
സർപ്പാധിരാജൻ   ഫണചക്രവാളം
കെല്പോടുപിമ്പേ കുടയായ് പിടിച്ചാൻ .   2  : 28

ഓളങ്ങൾ തള്ളിപ്പുളിനം പിളർക്കും
കാളിന്ദിതന്നിൽക്കവിയുന്നവെള്ളം
ചീളെന്നു ശൌരിക്കു തദാകണങ്കാ --
ലോളം കവിഞ്ഞീല ഹരിപ്രഭാവാൽ.         2  : 29

വ്രജത്തിലുൾപ്പുക്കു  യശോദ തൻ്റെ
ഭുജാന്തികേ ബാലകനെക്കിടത്തി
കുമാരിയെപ്പാണിതലേ ഗൃഹീത്വാ
സമോദമപ്പൂരുഷനിങ്ങു പോന്നാൻ .          2  : 30

ഉണർന്നു മെല്ലെന്നു യശോദ താനും 
പുണർന്നുടൻ പുത്രനെ മന്ദമന്ദം 
അമന്ദസന്തോഷസുധാസമുദ്രേ
നിമഗ്നയായ് വന്നിതു സുന്ദരാംഗി .         2  : 31

ശൂരാത്മജൻ താനഥ താം കുമാരീം
ഭാർയ്യാസമീപം  ഗമയാഞ്ചകാര
ആരോമലക്കന്യകയെക്കരാഭ്യാം 
പരിഗ്രഹിച്ചാളഥ ദേവകീസാ .               2  : 32

നാരായണൻ തന്നുടെ ജന്മകാലേ 
പാരാതെവേർപെട്ടൊരു ശൃംഖലത്തെ
യഥാപുരാ പാദകരേഷു ബദ്ധ്വാ 
വ്യഥാകുലം ദമ്പതിമാർ വസിച്ചാർ .     2  : 33

ബാലസ്വരം കേട്ടഥ കിങ്കരന്മാർ
നാലഞ്ചുപേർകൂടി ജവേന ചെന്നാർ
ലീലാഗൃഹേ മേവിന കംസനോട --
ക്കാലോചചിതം വൃത്തമുണർത്തിനിന്നാർ .  2  : 34

കംസൻ പുറപ്പെട്ടതിവേഗമോടേ
ഹിംസാമുദാ ഗർഭഗൃഹം പ്രപേദേ 
അന്നേരമദ്ദേവകി ശോകമോടേ
ചൊന്നാളഹോ ബാഷ്പജലം വമന്തി .              2  : 35 

" കൊന്നീടൊലാ സോദര ! കന്യകാം മേ
നന്നല്ലെടോ സ്ത്രീവധമേവനും കേൾ
ഒന്നല്ല രണ്ടല്ല കുമാരഷൾക്കം 
കൊന്നീലയോ നിഷ്കരുണാശയൻ നീ ".       2  : 36

എന്നിപ്രകാരം ഭഗിനീവിലാപം 
നിന്ദിച്ചുതന്നന്ദിനിയെ ഗ്രഹിച്ചാൻ
പാദേ പിടിച്ചാശു ശിലാതലാന്തേ 
മോദേന താഡിപ്പതിനും തുടർന്നാൻ .       2  : 37

കെൽപേറുമക്കന്യക തൽക്കരാഗ്രാ --
ദുൽപത്യ നിന്നാളമരേന്ദ്രദേശേ 
അല്പേതരപ്രാഭവശോഭയോടേ 
കല്പാന്തസൂർയ്യപ്രതിമപ്രകാശം             2  : 38

 നാലെട്ടു തൃക്കൈകളിലുജ്ജ്വലിക്കും
ശൂലാദി നാനായുധഭാസമാനാ 
മൂർത്ത്യാമനോജ്ഞാമുനിസേവ്യമാനാ
കാർത്ത്യായനീ കംസമിദം ബഭാഷേ .    2  : 39

" അരേ ദുരാചാര, നൃശംസ, കംസ !
 പരാക്രമം സ്ത്രീകളിലല്ല വേണ്ടൂ,
തവാന്തകൻ ഭൂമിതലേ ജനിച്ചു
 ജവേന സർവ്വത്ര തിരഞ്ഞു കൊൾക."        2  : 40

 " അടിപ്പതിന്നെങ്കിലുമെൻ്റെ പാദം 
 പിടിച്ചു നീയെന്നതു നിർവ്വിവാദം 
ഹനിക്കയില്ലെന്നതുകൊണ്ടു ഞാനും
ജനിച്ചുതാനും തവദണ്ഡധാരൻ.".               2  : 41 
 
ഇത്ഥം പറഞ്ഞാശു മറഞ്ഞുദേവീ
ബദ്ധിക്ഷയം പൂണ്ടുഗമിച്ചു കംസൻ
ഗത്വാനികേതം വസുദേവനോടും 
തത്ഭാർയ്യയാം ദേവകിയോടുമൂചേ .           2  : 42

" അഹോ ! മഹാപാപി മഹാശഠൻ ഞാൻ
 സഹോദരീപുത്രവധേന നൂനം .
സഹായമയ്യോ മമ നാസ്തി ലോകേ 
മഹാഭയം മേലിൽ വരും ദശായാം .".       2  : 43 

 " ജനിക്കുമന്നന്നുടനേ മരിക്കും       
 മുനിക്കുമുള്ളൊന്നു ശരീരനാശം.
ഇനിക്കുമന്തർഭയ മുണ്ടിദാനീ --
മിനിക്കു മാർഗ്ഗങ്ങളഹം വെടിഞ്ഞേൻ. ".  2  : 44

" ധരിക്ക നീ ദേവകി ! നന്ദനന്മാർ
 മരിക്കകൊണ്ടത്തൽ നിനക്കുവേണ്ട,
ഒരിക്കലുണ്ടേവനുമാത്മനാശം
ജരയ്ക്കുമുമ്പേ മരണം മനോജ്ഞം "          2  : 45

" ജലത്തിലെപ്പോളകളെന്നപോലെ 
ചലം മനുഷ്യർക്കു ശരീരബന്ധം,
കുലം ബലം പുത്രകളത്രജാലം 
ഫലം വരാ മൃത്യുവരും ദശായാം. "          2  : 46

" വിധിക്കകൊണ്ടുള്ള ശരീരനാശം
വധിക്കകൊണ്ടെന്നു നിനയ്ക്കൊലാനീ 
വിധിക്കുതോന്നും വിധമിജ്ജനങ്ങൾ --
ക്കതിക്രമിപ്പാനിഹശക്തിയുണ്ടോ? ".      2  : 47

ഇത്യാദി സാന്ത്വങ്ങൾ പറഞ്ഞു കംസൻ
ഭക്ത്യാ വിനീതാകൃതി വീരവീരൻ
 പാദേതയോ: ശൃംഖല വേർപെടുത്താൻ,   
മോദേനപോയി സ്വഗൃഹേ വസിച്ചാൻ.       2  : 48

അന്നേരമമ്പാടിയിലിമ്പമോടേ 
നന്ദാദി ഗോപാലക വൃന്ദമെല്ലാം 
മന്ദേതരം പ്രീതി കലർന്നുദാരം 
നന്ദാത്മജാ ലോകനമന്വഭൂവൻ.                  2  : 49

കാർകൊണ്ടെഴും മേഘസമാനവർണ്ണി
വാർകുന്തളം വണ്ടിനുമിണ്ടൽ നൽകും 
ആകർണ്ണലംബം ബത കണ്ടനേരം 
ലോകങ്ങളാനന്ദവശങ്ങളായി.                 2  : 50

മുഖം ശരച്ചന്ദ്രമനോഭിരാമം 
സുഖം വിശാലാന്തഭുജാന്തരാളം 
നഖാദി ചൂഡാവധി ബാലരൂപം
സുഖാവലോകം സുതരാം വിളങ്ങി.       2  : 51

അനംഗതുല്ല്യാകൃതി കണ്ടനേരം 
മനം മറന്നാശു യശോദ താനും
സ്തനം കൊടുത്താശുകരേ ഗൃഹീത്വാ
 ജനങ്ങൾ  കാണ്മാനവസൽപ്രകാശേ         2  : 52 

 മഹീയമാനോ ഭുവി നന്ദഗോപൻ 
 മഹീസുരന്മാർക്കു ധനത്തെ നൽകി
 മഹീതലം കാഞ്ചനഗോസഹസ്രം 
 ബഹുപ്രകാരം വിഭവങ്ങൾ നല്കി.              2  : 53 

കുളിച്ചുടൻ ചെയ്തിതു ജാതകർമ്മം 
ഗളിച്ച ഹർഷാശ്രു  ജലേന സാകം 
വെളിച്ചമേ ബന്ധുജനത്തെയെല്ലാം 
വിളിച്ചു കാട്ടീ തനയാനനാബ്‍ജം .                2  : 54 

അലങ്കരിച്ചു നിജഗേഹമെല്ലാം 
കുലാംഗനാ  സങ്കുലമായ് പ്രദേശം 
അലക്തകം  ചന്ദനമിന്ദുചൂർണ്ണം 
ഫലങ്ങൾ പുഷ്പങ്ങളുമുച്ചയിച്ചു.            2  : 55

വിളക്കുവെച്ചു മണിഭിത്തിതോറും 
വിളക്കമുള്ളാഭരണങ്ങൾ തൂക്കി 
കുളിർക്കവേ കുങ്കുമപങ്കതോയം 
തളിച്ചു രാജാങ്കണവീഥിതോറും.             2  : 56

അഞ്ചാറുനാളിങ്ങനെ നന്ദഗോപ --
രഞ്ചാതെകണ്ടാത്മഗൃഹേ വസിച്ചു .
സഞ്ചിന്ത്യ കംസായ കരം കൊടുപ്പാൻ
കിഞ്ചിൽ പുനശ്ചഞ്ചലധീ: പ്രതസ്ഥേ.       2  : 57

ഗോപൈ: സമേതം മഥുരാപുരത്തെ 
പ്രാപിച്ചു കംസന്നഥ കോഴ നൽകി
പോരുന്നനേരം വസുദേവനെക്ക --
ണ്ടാരൂഢമോദം ചിരമത്ര വാണാൻ.          2  : 58

നിറഞ്ഞ സന്തോഷഭരാകുലാത്മാ
പറഞ്ഞുവാചം വസുദേവനേവം
" കുറഞ്ഞതില്ലെന്നുടെ പുണ്യപൂരം
വിരഞ്ഞു നിന്നെബ്ബത കാൺകമൂലം."     2  : 59

" എടോ സഖേ! വിശ്വപതിക്കു നിങ്കൽ
 കടാക്ഷമുണ്ടായിതു ഭാഗ്യരാശേ !
 പുത്രാനനം കണ്ടു സുഖിച്ചിരിപ്പാ --
 നത്രാവകാശം തവ ജാതമായി.".           2  : 60

 " മദീയ പുത്രൻ  ബതരൊഹിണേയൻ 
 ത്വദീയഗേഹേ മരുവുന്നിതല്ലീ
 തദീയമാതാവിനു മാത്മജന്നും 
 ത്വദീയകാരുണ്യമൊരാശൃയം കേൾ. "   2  : 61

 " ശ്രവിക്ക നീ കിഞ്ചിന വർത്തമാനം 
ചെവിക്കു ശല്യത്തിനു തുല്യമല്ലോ,
കരുത്തെഴും പൂതനയെന്നു പേരാ --
മൊരുത്തിപോൽ ബാലവധം തുുടങ്ങി."   2  : 62

 " ഗമിക്ക നീ സത്വരമാത്മഗേഹേ
 ക്ഷമിച്ചിരുന്നാകിലനർത്ഥമുണ്ടാം
അമിത്ര വൃന്ദം മുതിരുന്ന കാലം
രമിക്കുമോ കത്രചിദന്തരംഗം. ".               2  : 63

 ഇത്യാദി സാരം വസുദേവവാക്യം
 ശ്രുത്വാ ഭയം പൂണ്ടഥ നന്ദഗോപൻ
ദുരന്തചിന്താവിവശാന്തരാത്മാ 
പുരം പ്രവേശിച്ചിതു വിഷ്‍ണു ഭക്ത്യാ.         2  : 64

അക്കാലമക്കംസമനസ്സിളക്കി --
ത്തക്കത്തിലോരോ സചിവാസുരന്മാർ
ഒക്കെ പ്രജോപദ്രവതൽപരന്മാർ
ചിക്കെന്നു ഭൂമൊ വിലസിത്തുടങ്ങീ.        2  : 65

നിരാകലം ബാലകമാരണാർത്ഥം 
പുരേപുരേ പൂതന സഞ്ചരിച്ചാൾ
സ്‍ഫുരന്മനോജ്ഞാകൃതി പൂണ്ടൊരുന്നാൾ 
മുരാരിമേവും ഭവനം പ്രപേദേ.                 2  : 66

പടുത്വമേറുന്നവൾ വന്നുമോദാ --
ലെടുത്തു ഗോവിന്ദനെ മന്ദമന്ദം 
കൊടുത്തു കൊഞ്ചിക്കുച കുംഭമപ്പോ --
ളടുത്തുകൂടി ബത ജീവനാശം.                   2  : 67

തടിച്ച തൽക്കൊങ്ക പിടിച്ചു ബാലൻ 
കുടിച്ചു തൽപ്രാണഗണേനസാകം 
ഇടിക്കു തുല്യേന രവേണ  ലോകം
നടുക്കിവീണാളവളും ധരായാം .              2  : 68

പാറപ്പുറംപോലെ വിശാലമസ്യാ 
മാറത്തു ഗോപാലകബാലനപ്പോൾ  
 കാറൊത്തവർണ്ണൻ കരവും കുടഞ്ഞ --
ങ്ങേറെത്തെളിഞ്ഞാശു  കളിച്ചുമേവി.      2  : 69

ഗോപീജനം ദേവിയശോദതാനും
താപേന മോദേന ച വിസ്‍മയേന 
ഗോപാലനെച്ചെന്നു കരേധരിച്ചാ --
ളാപാദചൂഡം തരസാ പുണർന്നാൾ.          2  : 70
           
 കഠോരം മഹൽ പൂതനാഗാത്രഭാരം
കുഠാരേണ ഖണ്ഡിച്ചു ഗോപാലകന്മാർ
മഹാഗ്നൌദഹിപ്പിച്ചു നിശ്ശേഷമപ്പോൾ
മഹാസൌരഭംതത്ര സംഭൂതമായി.            2  : 71

മഹാപാപശാന്ത്യാ മഹാസുന്ദരീസാ
മഹാനന്ദലോകം പ്രവേശിച്ചു വാണാൾ.
അഹോ പൂതനാമോക്ഷമമേവം പഠിച്ചാ --
ലഹോരാത്രമാനന്ദ മേവം കരസ്ഥം.            2  : 72 

            * രണ്ടാം സർഗ്ഗം സമാപ്തം *
              -----------------------------------

              മൂന്നാം സർഗ്ഗം
              ------------------------
              ( ബാലലീലകൾ )
              ---------------------------
ഗോപാലബാലൻ്റെ ശരീരമപ്പോ --
ളാപാദചൂഡം നയനാഭിരാമം 
ആപൂർണ്ണമോദം ബത കണ്ടു കണ്ടു 
ഗോപാലരാനന്ദരസേന വാണാർ.              3  : 1 

ചാടായി വന്നൂ ശകടാസുരൻ താൻ 
ചാടാനൊരുമ്പെട്ടു മുകുന്ദഗാത്രേ 
വാടാതെ പാദേന ഹനിച്ചു ബാലൻ 
ചാടായിരം ഖണ്ഡമതായി വീണു.            3  : 2 

കാൽകൊണ്ടുടൻ ചാടു തകർത്തുമേവും 
കാർവർണ്ണനെച്ചെന്നു കരേ ഗൃഹീത്വാ 
ആകുന്നവണ്ണം തിരുനാമമോതി --
 ശ്ശോകം വിനാ വാണുയശോദതാനും.      3  : 3

 ക്ഷണം തൃണാവർത്തമഹാസുരൻ താ --
  നണഞ്ഞു ചക്രാനില വേഷധാരീ 
 വനം തകർത്തദ്രിതടം പൊടിച്ചു 
 കനക്കവേ ഭൂമിതലം കുലുക്കി.                3  : 4

 ഭൂരേണുനാ വിശ്വമിരുട്ടടപ്പി --
 ച്ചാരാലണഞ്ഞീടിന ചക്രവാതം
 നാരായണൻ തന്നെ വഹിച്ചു മൂഢൻ 
 പാരാതെ മേൽപ്പോട്ടുയരും ദശായാം       3  : 5

 കണ്ഠേകരം കൊണ്ടു പിടിച്ചു ബാലൻ  
 കണ്ഠേതരം ഞെക്കിയമർത്തനേരം  
 പ്രാണൻ  വെടിഞ്ഞാശു മഹാദ്രി തുല്യൻ
 ക്ഷോണീതലേ വീണിതു യാതുധാനൻ.    3  : 6

 ആയാമമുള്ളോരചലേ വിളങ്ങും 
 കായാമ്പുതൻ കോരകമെന്നപോലെ 
 മായാകുമാരൻ്റെ മനോജ്ഞരൂപ --
 മായാതുധാനോരസി ദൃഷ്ടമായി.               3  : 7

 യശോദ താൻ ചെന്നു വിഷാദമോടേ 
 കിശോരനെപ്പാണിതലേ ഗ്രഹിച്ചാൾ,
 അശേഷനാഥൻ ഗതിയെന്നു ചിത്തേ 
 കൃശാംഗി ചിന്തിച്ചു സുഖിച്ചിരുന്നാൾ.      3  : 8

 അത്രാന്തരേ ഗർഗ്ഗമഹാമുനീന്ദ്രൻ 
തത്രാഗമിച്ചു വസുദേവ വാചാ 
ശ്രീരാമനെന്നും ബത കൃഷ്ണനെന്നും
പേരിട്ടു താലാങ്കനുമച്യുതന്നും .                  3  : 9

അമ്പാടിതന്നിൽ കില ബാലകന്മാ --
രമ്പോടു മന്ദം വളരും ദശായാം 
സമ്പന്നമോദം ഭുവനേഭവിച്ചു 
സമ്പത്തനേകം ഭുവിസംഭരിച്ചു.                  3  : 10

പാരിൽപ്പരീതാപവുമെങ്ങുമില്ല 
ദാരിദ്രൃദു:ഖങ്ങളുമസ്തമിച്ചു
ചോരങ്കൽനിന്നുള്ള ഭയം ശമിച്ചു 
ചാരിത്രഭംഗം സതിമാർക്കുമില്ല.                3  : 11

വളർന്നിതമ്പാടിയിലർഭകന്മാർ
വളർന്നുമോദം ദിവിദേവകൾക്കും
കിളർന്നു വൈരം ഹൃദി കംസനേറ‍റം
തളർന്നു തൻപൌരുഷവും ക്രമത്താൽ.    3  : 12

വരുന്ന ഗോപാലനിതംബിനീനാം 
കരം പകർന്നാശു വിളങ്ങി കൃഷ്ണൻ
വിരിഞ്ഞപുഷ്‍പങ്ങളിലങ്ങുമിങ്ങും 
വിരഞ്ഞു മണ്ടുന്നൊരു വണ്ടുപോലെ.        3  : 13

കാന്തിപ്രകാശേന കുമാരകന്മാർ
നീന്തിത്തുടങ്ങീ  ധരണീതലാന്തേ 
ചിന്തിക്കിലൂഴീല പരീശ്വരന്മാ --
രെന്തെങ്കിലും ചെയ്‍കിൽ മനോഭിരാമം .     3  : 14

നീലാളിവർണ്ണൻ ഭഗവാൻ മുകുന്ദൻ 
താലാങ്കനച്ഛസ്‍ഫടിക പ്രകാശൻ
കാളിന്ദിയും ഗംഗയുമേക ഭാഗേ
മേളിച്ച കാന്തി പ്രസരം കലർന്നു .                  3  : 15

പാണിദ്വയം ജാനുയുഗം ച മെല്ലെ 
ക്ഷോണീതലേ വെച്ചഥ സഞ്ചരിച്ചാർ
കാണുന്നവർക്കെത്ര മനോഭിരാമം
ചേണാർന്ന മന്ദസ്മിത ചാരുഭാവം.                   3  : 16

പിടിച്ചു മെല്ലെന്നഥ  പിച്ച നിന്നാർ
പടുത്വമില്ലാഞ്ഞു മറിഞ്ഞു വീണാർ
നടന്നു നാലഞ്ചടി മന്ദ മന്ദം 
കിടന്നുരുണ്ടാരവനീ വിഭാഗേ .                      3  : 17

ചിലമ്പുമക്കാഞ്ചന കാഞ്ചിയോടും 
ചിലമ്പുതൻ മഞ്‍ജുള നാദമോടും
ചലൽപദം ഖേലനലാലസന്മാ --
രലങ്കരീച്ചാരഥ ഗോപവാടം .                         3  : 18

കുമാരകന്മാരഥ മണ്ടി മണ്ടി 
ക്രമേണ സഞ്ചാരവിധം തുടർ‍ന്നാർ
സമന്തതോ ഗോപഗൃഹങ്ങളെല്ലാ --
മമന്ദമാസാദൃ രമിച്ചു വാണാർ .                  3  : 19

ഓടീടിനാരങ്കണ വീഥിതോറും 
ചാടീടിനാരഞ്ചിത ചാരുഹാസം 
പാടീടിനാരത്ഭുതനാദമപ്പോ --
ളാടീടിനാർ നാടകമീശ്വരന്മാർ .                 3  : 20

കാർവർണ്ണനക്കാലമതി പ്രലോഭാൽ
പാൽ വെണ്ണ വഞ്ചിപ്പതിനും തുടർന്നാൻ
ദേവാദിനാഥൻ്റെ വിലാസമെല്ലാ --
മീവണ്ണമെന്നേവനു നിർണ്ണയിക്കാം ?         3  : 21

ചങ്ങാതിമാരോടൊരുമിച്ചു മന്ദം 
മങ്ങാതവണ്ണം മധുസൂദനൻതാൻ 
നാലഞ്ചു ഗേഹങ്ങളിൽനിന്നശേഷം 
പാലും കവർന്നാശു ഭുജിച്ചുപോന്നാൻ .      3  : 22

കുളിപ്പതിന്നംഗനമാർ  ഗമിച്ചാ --
ലൊളിച്ചു ഗോവിന്ദനകത്തുചെല്ലും
കളിച്ചു പാലൊട്ടു കുടിച്ചശേഷം
തളിച്ചു ഭൂമൌ തരസാ തിരിക്കും .             3  : 23

എത്താഞ്ഞു ശികൃങ്ങളിലുള്ള കുംഭം
കുത്തിത്തുളയ്ക്കും കടകോലിനാലേ 
ഉത്താള ധാരാളമതായ ദുഗ്‍ധം
മുഗ്‍ധാനനംകൊണ്ടു പരിഗ്രഹിക്കും .           3  : 24

പെട്ടെന്നു ബാലൻ നവനീതമെല്ലാം 
കട്ടങ്ങു മൃഷ്ടാശനമാചരിക്കും   
ഒട്ടൊട്ടു മാർജ്ജാരകനും കൊടുക്കും 
ചട്ടങ്ങളീവണ്ണമവൻ തുടങ്ങി .                    3  : 25

ചാടിപ്പിടിച്ചാനുറി  വാസുദേവൻ 
വാടാതെ പാലും ദധിയും കുടിച്ചാൻ
ചേടീജനം ചെന്നണയുന്നനേരം 
പേടിച്ചു മണ്ടിപ്പുരിപുക്കൊളിക്കും .         3  : 26

 വിശ്വൈകനാഥൻ്റെ വിനോദമാകും
ദുശ്ശീലമേവം സഹിയാഞ്ഞൊരുന്നാൾ
ഗോപീജനം ചെന്നു യശോദയോടേ 
കോപേന താപേന ച വാചമൂചേ .              3  : 27

" അതൃന്തകഷ്ടം, പ്രജനായികേ നിൻ

പുത്രൻ്റെ ദുശ്ശീലമഹോമുഴുത്തു
സതൃം, പൊറുപ്പാനെളുതല്ല ഞങ്ങൾ --
ക്കുൾത്താപമെത്തുന്നു ദിനങ്ങൾ തോറും" .   3  : 28

" തായാട്ടു കാട്ടുന്ന ശിശുക്കളെത്താൻ

താഡിച്ചു ശിക്ഷിച്ചു വളർത്തവേണം .
നീയെന്നിയേ ശീലമടക്കിവെപ്പാ --
നീയാളുകൾക്കിന്നൊരു സാദ്ധൃമാമോ ? "        3  : 29

" കേളിക്കുചേരും പടി നിങ്ങളെല്ലാം 
ലാളിക്ക കൊണ്ടിത്ര തരംകെടുന്നു..
കേളിക്കുമേലിൽക്കുറവും ഭവിക്കും 
ക്കേളിക്കഥാവൃത്തമശേഷമിപ്പോൾ ."           3  : 30

" നിരന്തരം ഗോരസചോരണത്തി --
 ന്നൊരുമ്പെടുന്നു തവ നന്ദനൻ കേൾ.
ഒരിക്കലും തൃപ്‍തിയുമില്ല ചൊല്ലാം 
ധരിക്ക നീ പല്ലവിയല്ലലെല്ലാം .                         3  : 31

" മഠങ്ങളിൽപുക്കു മഹാസമർത്ഥൻ

ഘടങ്ങളും തൂതകളും തകർക്കും .
അടക്കമില്ലാത്തവനങ്ങുമിങ്ങും 
നടക്കു, മെന്നല്ല, മുടിക്കുമെല്ലാം ."               3  : 32 

"കൊടുത്തതൊന്നും മതിയല്ല, ബാല --
ന്നെടുത്ത പാത്രങ്ങളുമങ്ങുടയ്ക്കും
കടുത്ത ദുർവൃത്തികൾ കാട്ടുവാനും 
പടുത്വമീകൃഷ്ണനു പാരമല്ലോ".                      3  : 33

"ക്ഷീരം ഘൃതം തക്രവുമിക്കുമാരൻ 
പാരം കൊതിച്ചിങ്ങു വരും ദശായാം  
പാരാതെ നൽകുന്നിതു ഞങ്ങളെല്ലാം
പോരാഞ്ഞു മോഷ്‍ടിച്ചുമിവൻ ഭുജിക്കും. "    3  : 34

"ഉണ്ണിക്കുവേണ്ടുന്നതു നൽകുവാനും 
ദണ്ഡിക്കുമാറില്ലഹ ഗോപിമാരും
ദണ്ഡിച്ചു കിട്ടുന്നൊരു പാത്രമെല്ലാം
ഖണ്ഡിച്ചു പോകുന്നതു സങ്കടം കേൾ.".        3  : 35

" ക്ഷീരാദികം വിറ‍റു ദിനം കഴിക്കും 
നാരീജനങ്ങൾക്കു മനസ്സുമുട്ടി .
ദാരിദ്രമെന്നുള്ളതറിഞ്ഞവർക്കേ 
പാരിൽപ്പരക്ലേശവിവേകമുള്ളു .".                 3  : 36

" മൺപാത്രമെന്നല്ല നമുക്കു ഭാവം

പൊൻപാത്രമിപ്പോളുടയുന്നതെല്ലാം
സമ്പൽക്ഷയേ സങ്കടമെന്നതോർത്താൽ
സമ്പൂർണ്ണനും നിർദ്ധനനും സമാനം . ".                  3  : 37

" കിണ്ണങ്ങളും കിണ്ടികളും കുമാരൻ 
ഖണ്ഡിച്ചു മണ്ണിൽക്കളയുന്നിതയ്യോ 
കണ്ണൻെറ കണ്ണിൽ ബ്ബത കണ്ടതെല്ലാം 
കാണാതെയാം തൽക്ഷണമെന്തു ചെയ്യാം .".       3  : 38

" ഗവൃങ്ങളില്ലാതിഹ വല്ലവീനാം 
ദ്രവൃങ്ങളില്ലെന്നു ജഗൽ പ്രസിദ്ധം
 നിതൃ പ്രയത്നേന ലഭിച്ച വിത്തം 
നിതൃം നശിച്ചാൽ പുനരെന്തു കൃതൃം ? "           3  : 39      

" രാജത്വമുള്ളോരു കുമാരകന്മാർ
വൃാജം തുടർന്നാൽ വയമെന്തുചെയ്യും ?
രാജീവനേത്രേ !  തവ ദുർയശസ്സ --
ങ്ങാജീവനാന്തം വരുമേവമായാൽ . ".                  3  : 40

അപ്പോൾപ്പറഞ്ഞാളൊരു ഗോപനാരീ 
" ത്വൽപുത്രനാമുുണ്ണി മഹാകശീലൻ 
മൽപ്പത്തനേവന്നു കടന്നൊരുന്നാ --
ളൽല്പേതരം ചെയ്തൊരു കൈതവം കേൾ ."    3  : 41

" അച്ഛൻ മഹാവൃദ്ധൻ, അവർക്കുവേണ്ടി
കാചൃങ്ങു വെച്ചേനിരുനാഴി ദുഗ്‍ധം
കണ്ണൻ തദാവന്നു കുടിച്ചശേഷം
കിണ്ണത്തിലംഭസ്സു നിറച്ചു പോയാൽ.".                 3  : 42

" അന്തിക്കിരുട്ടത്തതു ചെന്നശേഷം
മോന്തിക്കുടിച്ചൊന്നു ചൊടിച്ചു താതൻ
' ദുഷ്ടടത്തി നീ ' യെന്നു പറഞ്ഞു കിണ്ണം
പൊട്ടിച്ചെറിഞ്ഞാരവരെൻെറ നേരെ .".           3  : 43

" അന്നേരമിബ്ബാലകനങ്ങു വന്നാൻ 
നന്നായ്‍ച്ചിരിച്ചൊന്നു വിളിച്ചു ചൊന്നാൻ  
' ഇന്നാളെടോ, പാലു തരായ്‍ക  മൂലം
നിന്നേച്ചതിച്ചേ' നിതി, കിം കരോമി .".               3  : 44

അനന്തരം മറ‍റൊരുഗോപി ചൊന്നാ --

" ളെനിക്കു വന്നല്ലലതിൽപ്പരം കേൾ .

കനക്കവേ സന്ധൃമയങ്ങുമപ്പോ --
ളനക്കമെനേൃ മമ വീടു പുക്കാൻ.".                   3  : 45

" കറന്നകത്താക്കിന ഗോക്കളെപ്പോയ്
തുറന്നു വിട്ടാനിവനന്തിനേരം
ഒളിച്ചു മെല്ലെന്നു നടന്നവറെറ --
ത്തെളിച്ചു പാടങ്ങളിലങ്ങിറക്കി.".                 3  : 46

" കുതിർത്തു നില്കുന്നൊരുനെല്ലുതീറ‍റി --
പ്പതുക്കവേ ബാലകനങ്ങുപോയാൻ
പശുക്കറപ്പാൻ പുലർകാലനേരം 
വിശുദ്ധയാം ഞാനിഹ ചെന്നനേരം.             3  : 47

പ്രാണങ്ങളാകും പശു വൃന്ദമൊന്നും 
കാണാഞ്ഞുഴന്നങ്ങനെ നിന്നു ഞാനും  
കാണായിതന്നേരമുടൻ വരുന്നൂ
കാർവർണ്ണനാമുണ്ണിയുമിമ്പമോടെ .".          3  : 48

" പാടത്തുനിൽക്കുന്നു പശുക്കളെല്ലാം

കൂടെക്കളിക്കുന്നു പശുക്കിടാങ്ങൾ
മൂഢേ!, കറന്നീടുക നീയു, മിത്ഥം
പ്രൌഢം പറഞ്ഞാശു ഗമിച്ചു ബാലൻ. ".     3  : 49

 പറഞ്ഞിതന്നേരമൊരുത്തി ഖേദാൽ
 പറഞ്ഞു കൂടാ മമ കർമ്മദോഷം .
 " നിറഞ്ഞു ദു:ശീല മഹോനിനച്ചാ --
ലറിഞ്ഞു കൂടാ കപടം യശോദേ ! "             3  : 50

" ഘടങ്ങളിൽപ്പാലു നിറച്ചൊരുന്നാ --
ളെടുത്തടുപ്പത്തു കരേറ‍റി ഞാനും
അടുക്കളയ്ക്കുള്ളിലടുത്തു വന്നി --
മ്മിടുക്കനാമുണ്ണിയുമങ്ങിരുന്നാൻ .".           3  : 51

"  വിരഞ്ഞു ഞാനപ്പൊഴുതിന്ധനത്തെ --
ത്തിരഞ്ഞു പോയൊരു ദശാന്തരാളേ
ഘടങ്ങളെല്ലാം കടകോലെടുത്ത --
 ങ്ങുടച്ചു വേഗേന ഗമിച്ചു ബാലൻ .".               3  : 52

 " വല്ലാത്ത ബാലപ്രഭവത്തിനെക്കാ --
ളില്ലാത്ത ബാലപ്രഭവം സുഖംപോൽ .
ഉല്ലാസമെന്നുള്ളതുമിജ്ജനങ്ങൾ --
ക്കില്ലാതെയായ് വന്നിതുദൈവദോഷാൽ ."    3  : 53
  
 ക്ഷമിക്കയോ മറെറാരു ദിക്കുനോക്കി --
ഗ്ഗമിക്കയോ വേണ്ടതു ഞങ്ങളെല്ലാം
ശമിക്കുമോ ദു:ഖ, മിതിന്നു കൂടെ
ശ്രമിക്കുമോ നീ, വദ പുണ്യശീലേ! .           3  : 54

ഇത്യാദി ഗോപീജനവാക്യമെല്ലാ --
മത്യാദരാൽ കേട്ടു യശോദ താനും 
ചിത്തേ സുതസ്നേഹവശേന മന്ദം 
മത്തേഭ സഞ്ചാരിണി കിഞ്ചിദൂചേ .             3  : 55

" എന്നുണ്ണിതൻ ചാപലമിന്നു കേട്ടോ --

ലെന്നുള്ളിലും കുണ്ഠിതമുണ്ടിദാനീം
എന്നാകിലും തർജ്ജനമാശു ചെയ്‍വാ --
നെന്നാലസാദ്ധ്യം ഖലുഗോപിമാരേ! ".            3  : 56

" വാത്സല്യമെന്നുള്ളിലുമത്യുദാരം
മാത്സർ‍യ്യരാരും തുടരായ്‍കവേണം .
ചേതങ്ങളോരോന്നു വരുന്ന നേരം 
ഖേദങ്ങളുണ്ടായതു കുറ‍റമല്ല . ".                    3  : 57

" മൺപാത്രനാശേ പകരം തരുന്നേൻ 
പൊൻപാത്രമമ്പോടഥ രത്‍നപാത്രം . 
സമ്പത്തനേകം ബത സംഭരിപ്പിൻ
സമ്പൂർണ്ണമോദേന ഗമിച്ചു കൊൾവിൻ ."         3  : 58

ഇത്ഥം പറഞ്ഞാദരപൂർവ്വമപ്പോ --
ളർത്ഥം കൊടുത്താശു ബഹുപ്രകാരം 
ചിത്തം കുളുർപ്പിച്ചഥ ഗോപിമാരെ 
പ്രത്യേകമേവം പുനരങ്ങയച്ചാൾ .                   3  : 59

"കണ്ണൻ തദാ മണ്ണു ഭുജിച്ചു പോലും
ദണ്ണം പിടിച്ചീടുമിവന്നു നൂനം "
എന്നിങ്ങനെ കേട്ടു യശോദ വേഗാൽ
 വന്നീടിനാളമ്പൊടു കോപമോടേ .                3  : 60

 'കഷ്ടം കുമാര, തവ വാ പിളർന്നു
കാട്ടേ' ണമെന്നമ്മ പറഞ്ഞനേരം 
ഒട്ടും മടിക്കാതെ പിളർന്നു വൿത്രം
കാട്ടീടിനാൻ  കൈതവ മർത്ത്യമൂർത്തി .     3  : 61

മാതാവു നോക്കുന്ന ദശാന്തരാളേ 
പാതാള ഭൂലോക സുരേശലോകം
ഭൂതങ്ങളും പ്രേത പിശാചകൂളീ --
വേതാള ജാലങ്ങളുമത്ര കണ്ടാൾ .                   3  : 62

കാടും മഹാശൈലകുലങ്ങളേഴും
നാടും നദീപാളി സമുദ്രമേഴും
ആടും  ഫണിശ്രേണി മനുഷ്യജാലം
ചാടും മൃഗവ്രാതവുമത്ര കണ്ടാൾ.                 3  : 63

പാലാഴി തന്നിൽ പ്ഫണിരാജതല്പേ
ലീലാസുഖം പൂണ്ടഥ പള്ളികൊള്ളും 
നീലാംബുദശ്യാമള വിഷ്ണു രൂപം 
നാലാനനാദീനപി തത്ര കണ്ടാൾ.                  3  : 64

രക്ഷോഗണം പക്ഷിത രക്ഷുജാലം 
വൃക്ഷങ്ങളും യക്ഷികൾ കുക്ഷിജാലം
നക്ഷത്രമക്ഷത്ര വിപക്ഷ പക്ഷ --
ലക്ഷങ്ങളും തൽക്ഷണമത്രകണ്ടാൾ .          3  : 65

ഗോപാലകന്മാരഥ ഗോപിമാരും 
ഗോപാലയശ്രേണിയുമെന്നുവേണ്ട
ഗോവൃന്ദവും മണ്ണു ഭുജിച്ചു മേവും 
ഗോവിന്ദനെത്തന്നെയുമത്ര കണ്ടാൾ .          3  : 66

ഇത്യാദി സർവ്വം ബത കണ്ടനേരം 
ചിത്തേ ഭയം പൂണ്ടഥ നന്ദപത്നി 
നേത്രങ്ങൾ ചിമ്മിത്തരസാ മിഴിച്ചാ --
 ളത്രാന്തരേ കണ്ടതുമില്ലതൊന്നും .               3  : 67

സ്‍തന്യം കൊടുത്താശു പുണർന്നു ഗാഢം 
ധന്യാംഗനാമൌലി യശോദ താനും 
തന്നുണ്ണിയെന്നുള്ള മമത്വമോഹാ --
ലന്യപ്രകാരങ്ങൾ മറന്നിരുന്നാൾ .                3  : 68

സമ്പന്നലീലം ദധിമന്ഥകാലേ 
കുംഭം തകർത്താനഥ വാസുദേവൻ
ഗംഭീര കോപേന പിടിച്ചു കെട്ടാ --
നമ്പോടണഞ്ഞാളുടനമ്മതാനും .               3  : 69

കൊണ്ടങ്ങു ചെന്നീടിന പാശമെല്ലാം 
രണ്ടഗുലം നീളമതൂനമായി
കണ്ടാലറിഞ്ഞീടുകയില്ല, മോഹം 
കൊണ്ടാശു കുണ്ഠാശയയാം  യശോദ .        3  : 70

ആയാസമമ്മയ്ക്കരുതെന്ന ബുദ്ധ്യാ 
മായാമയൻ താനനുവാദമേകീ 
സന്ധിച്ചിതപ്പോ, ളുരലോടു കൂടി --
ബ്ബന്ധിച്ചു മാതാവുമുടൻ നടന്നാൾ .            3  : 71

ദാമത്തിനാലുള്ളൊരു ബന്ധമൂലം 
ദാമോദരോ നാമ ബഭൂവക‍ൃഷ്ണൻ .
രാമാനുജൻ താനുരലും വലിച്ച --
ങ്ങാമോദശാലീ നട കൊണ്ടു മന്ദം .            3  : 72

രണ്ടായി നിൽക്കും കകുഭദ്രുമത്തെ --
ക്കണ്ടാനുപാന്തേ കമലായതാക്ഷൻ
തദന്തരാളത്തിലുലൂഖലത്തെ --
ത്തദാവലിച്ചിട്ടു വലം തിരിഞ്ഞാൻ .              3  : 73

മുറിഞ്ഞു വൃക്ഷങ്ങൾ പതിച്ചനേരം
മറിഞ്ഞു ദിവ്യാകൃതി രണ്ടുപേരും 
അറിഞ്ഞു ഗോവിന്ദ ചരിത്രമെല്ലാം
പറഞ്ഞുയക്ഷേശ്വര നന്ദനന്മാർ .                   3  : 74

" ധരിക്ക  കൃഷ്ണാ നളകൂബരൻ ഞാൻ
പരൻ മണിഗ്രീവനിവൻ മഹാത്മൻ ! 
ധനാധിനാഥൻെറ കുമാരകന്മാ --
രനാരതം പണ്ടു സുഖിച്ചു വാണാർ ."             3  : 75

" പണ്ടങ്ങൊരുന്നാളതിമദ്യപാനം --
കൊണ്ടന്ധരാം ഞങ്ങളനംഗതാപാൽ 
ഗംഗാതടേ കാമിനിമാരുമായി --
സ്സംഗീത ശൃംഗാര രസം തുടങ്ങി "                3  : 76

" വിവസ്‍ത്രഭാവേന രമിക്കുമപ്പോൾ
പ്രവിഷ്ടനായീ മുനി നാരദൻ താൻ
ഗുരുപ്രകോപേന ശപിച്ചു വേഗാൽ
തരുക്കളായ് വന്നിതു തൽ പ്രഭാവാൽ ."        3  : 77

" തന്നാൻ പുനർമ്മാമുനി ശാപമോക്ഷം 
നന്ദാത്മജൻ വന്നു തൊടുന്നകാലം 
നന്നായ് വരും തീരുമനർത്ഥമെല്ലാം 
മെന്നുള്ള തത്ഭാരതി സതൃമായി ."                3  : 78

" നിരാമയൻ നീ, നിഖിലേശ്വരൻ നീ,
നിരഞ്ജനൻ നീ, നിരുപാധികൻ നീ,
നിരാദികൻ നീ, നിരുപപ്ലവൻ നീ,
നിരന്തകൻ നീ, ഭഗവാൻ നമസ്തേ "                3  : 79

ഇത്ഥം വണങ്ങി സ്തുതിചെയ്തുദാരം 
വിത്തേശജന്മാരുടനേ മറഞ്ഞാർ
ഇത്തത്ത്വമെല്ലാമറിയും നരാണാം 
ചിത്ത പ്രസാദം ഫലമതൃുദാരം .                    3  : 80

 പൊട്ടിച്ചാടുന്ന വൃക്ഷധ്വനി ചടചടിതം
     കേട്ടു ഞെട്ടിപ്പുറപ്പെ --
  ട്ടൊട്ടേടം വന്നു നന്ദാദികളവശതയാ 
       നിന്നു നോക്കും ദശായാം
 പുഷ്ട ശ്രീകേളിരംഗസ്ഥലതനുവുടയോ
        നഷ്ടലോകാധിപന്മാർ --
 ക്കിഷ്ടം നൽകുന്ന മായാമയനുരലും വലി --
       ച്ചെത്തിനാനത്തലോടെ .                                 3  : 81

 ബന്ധക്ലേശമൊഴിക്കുമച്യുതനുടേ 
         ബന്ധം മുദാ വേർപെടു --
 ത്തന്ത: സന്തതരാഗനായ ജനകൻ
         ബാലം പുണർന്നീടിനാൻ 
 ബന്ധു പ്രീതികലർന്നുവന്ന പശുപ --
        ന്മാരോടു കൂടിസ്സുഖം 
 സന്തോഷിച്ചു രമിച്ചു സജ്ജനസഭാ --
        മദ്ധ്യേ വസിച്ചീടിനാൻ .                               3  : 82

            * മൂന്നാം സർഗ്ഗം സമാപ്തം *
            ------------------------------------- 

                നാലാം സർഗ്ഗം
                 ---------------------
              ( വൃന്ദാവന പ്രവേശം )
              --------------------------------    
തദനന്തരമത്ര ഗോഷ്‍ടദേശേ 
പദമെന്നുള്ളതു സൌഖ്യമല്ലമേലിൽ
അശുഭങ്ങളനേകമുണ്ടു കാണ്മാ --
നിതി ചിന്തിച്ചു തുടങ്ങി നന്ദഗോപൻ .          4  : 1

ഉപനന്ദനതായ ഗോപനപ്പോ --
ളുപഗമ്യേദമുവാച നന്ദനോടായ് 
" ശുഭമായൊരു ദേശമുണ്ടുപോലും 
 സുഭഗം തത്ര നമുക്കു വാസയോഗ്യം ."         4  : 2 

" നനു നല്ലൊരു ഭാഗമുണ്ടു വൃന്ദാ --

വനമെന്നിങ്ങനെ, മംഗലസ്ഥലം പോൽ.
ഘനമാർഗ്ഗമതിക്രമിച്ചു ഗോവർ --
ദ്ധനശൈലം പുനരെത്രയും മനോജ്ഞം . ".    4  : 3

" യമുനാപുളിനം മനോഭിരാമം
രമണീയം കില സന്തതം വസിപ്പാൻ
മമപക്ഷമിനിഗ്ഗമിക്ക നല്ലൂ
 സമമെല്ലാവരു " മിത്ഥമങ്ങുറച്ചാർ .             4  : 4

അതുനേരമശേഷവല്ലവന്മാ --
രതിമോദേന തുനിഞ്ഞു കോപ്പുകൂട്ടി 
ശകടങ്ങൾ കരേറി മോദമോടേ
വികടാഘോഷമിയന്നു യാത്രയായി .            4  : 5

പശുപാലക ബാല വൃദ്ധരെല്ലാം 
പശുവൃന്ദങ്ങളുംമംബുജാക്ഷിമാരും
കൃശഗാത്രിയശോദ നന്ദഗോപൻ 
ഭൃശമെല്ലാവരുമൊത്തു തത്ര ചെന്നാർ .      4  : 6

യമുനാതടകാനനേ മനോജ്ഞേ
ഭവനം തീർത്തു വസിച്ചു വല്ലവന്മാർ
അവനീതലമെങ്ങുമിത്ര നന്ന --
ല്ലധിവാസോചിതമെന്നവർക്കു തോന്നീ .     4  : 7

ഒരുനാളഥ രാമകേശവന്മാ --
രൊരുകൂട്ടം പശുപാലബാലരോടെ 
തരസാ പശുജാലപാലനാർത്ഥം 
പരിതോഷേണ ഗമിച്ചു കാനനാന്തേ .           4  : 8

കരസീമനി കങ്കണങ്ങൾ ചേർത്ത --
ങ്ങരയിൽ ക്കിങ്ങിണിയും നിറച്ചുചാർത്തി 
പുരികൂന്തലു പീലികോർത്തുകെട്ടി --
പ്പരിചോടങ്ങെഴുന്നള്ളി ഗോപബാലൻ .       4  : 9

തളയും വളയും കിലുക്കി മെല്ലെ --
ക്കളവേണുസ്വനവും മുഴക്കി മന്ദം 
കളി പുഞ്ചിരി കൺവിലാസമോടേ 
കളഗോപാലകബാലകൻ നടന്നാൻ .           4  : 10

സ്‍ഫടികത്തിനു തുല്യമാം ശരീരം
ചടുലം നീലദുകൂലവും ധരിച്ചു
പടുഭാവമിയന്നു മന്ദമന്ദം
നടകൊണ്ടഥ രോഹിണീതനൂജൻ .              4  : 11

തരമായ വയസ്യരോടുകൂടി 
ത്തരുമൂലങ്ങളിൽനിന്നു കേളിയാടി 
തരുണാർക്കസമപ്രകാശകന്മാർ
തരസാ ഗോക്കളെമേച്ചു സഞ്ചരിച്ചാർ .        4  : 12

യമുനാജലപാനമാശുകൃത്വാ 
ഗമനായാസശമം  വരുത്തി നിത്യം
കമനീയമതായ കാനനാന്തേ
കമലാജാനികളിക്കു മദ്ദശായാം.                   4  : 13

ശിശുവാകിന കൃഷ്ണനെച്ചതിപ്പാൻ
പശുവത്സാകൃതി പൂണ്ടു കംസദൂതൻ
അസുരാധമനാശു തത്ര ചെന്നാ --
നസുനാശത്തിനടുക്കയാലൊരുന്നാൾ.          4  : 14

കരുണാകരനങ്ങറിഞ്ഞു വേഗാൽ
ചരണം രണ്ടുമുടൻ കരേ ഗൃഹീത്വാ 
തരു തന്നിലടിച്ചു നിഗ്രഹിച്ചാൻ 
തരസാ ദാനവനെ ത്രിലോക നാഥൻ .             4  : 15

ദിവി ദേവകൾ പുഷ്പവൃഷ്ടിചെയ്തു 
ഭുവനാൂധീശനിലുള്ള ഭക്തിയോടെ 
നവ സുന്ദരനിന്ദിരാ  മണാളൻ 
ഭവനം പ്രാപ്യ ഭുജിച്ചു സുപ്തനായി .                 4  : 16 

ദിനനായകനങ്ങുദിച്ചനേരം 
പുനരുത്ഥായ കുളിച്ചു വാസുദേവൻ
നനുഭക്ഷണവും കഴിച്ചു മോദാൽ 
വനയാനത്തിനു കോപ്പു കൂട്ടി നിന്നാൻ         4  : 17

പരിചോടു യശോദ താൻ വിളിച്ച --
ങ്ങരികേ ചേർത്തു പുണർന്നു മന്ദമന്ദം 
പുരികൂന്തലഴിച്ചു ഭംഗിയോടെ 
തരസാ കെട്ടി മുഖാംബുജം മിനുക്കി             4  : 18

വലയങ്ങളണിഞ്ഞു പാണിയുഗ്‍മേ
പുലിയൻ മോതിരവും ഗളാന്തരാളേ  
മണികിങ്ങിണി കാഞ്ചിയും നിതംബേ
മണമേറും കുസുമം ച കേശപാശേ                4  : 19

ചരണേ മണിനൂപുരം ധരിപ്പി --
ച്ചരവിന്ദാക്ഷനെയങ്ങു യാത്രയാക്കി
മുസലായുധ വേഷവും തഥൈവ 
പ്രസഭം ചെയ്തിതുചിത്ത കൌതുകേന.          4  : 20

ധനുപാണിതലേ വഹിച്ചു ശൃംഗം
പുനരോടക്കുഴലും വളഞ്ഞ കൊമ്പും
പപശുപാലക ബാലരോടു കൂടി 
ശിശുധേനുക്കളെയും തെളിച്ചു കൃഷ്ണൻ.         4  : 21

അടവീതട വീഥിയിൽക്കളിപ്പാൻ
നടകൊണ്ടാനുടനഗ്രജേന സാകം
അടിയാകിന പങ്കജേ വിളങ്ങും  
പൊടികൊണ്ടാശു വനം  വിശുദ്ധമാക്കി .      4  : 22

മധുസൂദന പാദ രേണുസംഗാ --
ലധികം ശോഭിതമായികാനനാന്തം 
മധുമാരി ചൊരിഞ്ഞു,  പുഷ്പജാലേ 
മധുപാളി മധുപാനവും തുടങ്ങി .                    4  : 23

മയിലും കുയിലും മദം തുടങ്ങി
മുയലും മാനുകളും കളിച്ചു മേവി
മലയും നിലയും മരങ്ങൾ പുല്ലും 
കലയും പന്നിയുമേററമുല്ലസിച്ചു .                 4  : 24

ഹരിയും കരിയും വെടിഞ്ഞു വൈരം
നരിയും പന്നിയുമൊന്നുപോലെയായി
ഉരഗം ബത കീരിയും നിരന്നു 
നരകാരാതി വനേ വസിച്ച കാലം .                  4  : 25

ബകരൂപമുടൻ ധരിച്ചെടുത്താ --
നകതാരിൽക്കപടേന കോപിദൈത്യൻ
നഖവും മുഖവും തുറിച്ച കണ്ണും 
നിഖിലം ഭീതികരം ഗിരിപ്രമാണം .                4  : 26

ഗുഹപോലെ പിളർന്ന കൊക്കിനുള്ളിൽ 
സഹസാവന്നു മുകുന്ദനെ ഗ്രസിച്ചാൻ 
ദഹനന്നു സമാനമാം തദംഗം 
വഹിയാഞ്ഞദ്ദനുസൂനു സന്ത്യജിച്ചാൻ.               4  : 27

പുനരമ്പൊടു കൊത്തുവാനടുക്കും 
ദനുജൻ തന്നുടെ കൊക്കു കൈക്കലാക്കി 
കുടിലാസുരനെക്കുശേശയാക്ഷൻ
നടുവേ കീറിയെറിഞ്ഞു രണ്ടു ഭാഗേ .                 4  : 28

ബകവൈരിയുടേ ശിരസ്സിലപ്പോൾ 
വികുചം കല്പകവൃക്ഷ പുഷ്പജാലം
സുഖമോടു ചൊരിഞ്ഞു വാനവന്മാ --
രഖിലം പ്രീതി കലർന്നു ജീവലോകം .                 4  : 29

നിജമാകിന മന്ദിരേ നിശായാം 
സ്വജനത്തോടൊരുമിച്ചുറങ്ങി ബാലൻ 
നിജബന്ധുജനാന്വിതൻ പ്രഭാതേ 
നിജകൃത്യത്തിനു കാനനം പ്രപേദേ .                    4  : 30

പൊതിചോറുമെടുത്തു കൂട്ടുവാന --
ങ്ങതിനുള്ളോരുപദംശവും വഹിച്ച് 
മതിമോദമിയന്നു വല്ലവന്മാർ 
ദിതിജാരിക്കു സഹായമായ് നടന്നാർ .                 4  : 31

ഉരഗാകൃതിയാമഘാസുരൻ താ --
നൊരു ഭാഗേ വദനം പിളർന്നു നിന്നാൻ
ഗുഹയെന്നു നിനച്ചു ഗോപവൃന്ദം 
സഹസാ തന്മുഖകന്ദരേ കടന്നു .                          4  : 32

വിഷപാവകശക്തികൊണ്ടനേകം 
വിഷമാവസ്ഥ പിണഞ്ഞുഴന്ന നേരം 
വിഷയാർണ്ണവ കർണ്ണധാരനാകും
വിഷഭൃന്നാശന കേതവും കടന്നാൻ .                  4  : 33

മുഖമാശു മുറുക്കിനാൻ പെരുമ്പാ --
മ്പഖിലേശൻെറ വിനാശനം വരുത്താൻ 
മുരവൈരി തദാ വളർന്നു കണ്ഠം
വിരവോടങ്ങു പിളർന്നു നിഗ്രഹിച്ചാൻ .             4  : 34

അതുനേരമഘാസുരൻെറ ദേഹാ --
ദതിയായിട്ടൊരു കാന്തി സംഭവിച്ചു 
അതുചെന്നു മുകുന്ദനോടു ചേർന്നു  
കുതുകം കണ്ടു വണങ്ങിവാനവന്മാർ .               4  : 35

കബളങ്ങളെടുത്തു ഭുക്തിചെയ്താ --
നബലാലാളനലോലനായ ബാലൻ 
പ്രബലം മുരവൈരിതൻ വിലാസം
സകലം കണ്ടജനൊന്നു  വിസ്മയിച്ചാൻ .               4  : 36

അഥ വത്സകുലം മറച്ചു പിന്നെ 
പ്രഥിതം ഗോപകുലത്തെയും മറച്ചാൻ 
 പരമേഷ്ടി പരീക്ഷണാർത്ഥമായി 
പ്പരമാത്മാവിനെ വഞ്ചനേന വെല്വാൻ .              4  : 37

ഹരിതാനഥ ഗോപ ഗോസമൂഹം 
തരസാ നിർമ്മിതമാക്കി നിർവ്വിവാദം 
ഒരു വത്സരമങ്ങതിക്രമിച്ചു 
വിരവിൽത്തത്ര വിരിഞ്ചനാവിരാസീൽ .            4  : 38

‍അനുരൂപ പദാർത്ഥവും വിശേഷാൽ
പുനരുണ്ടായ പദാർത്ഥവും തദാനീം 
അറിവാനരുതാഞ്ഞുഴന്നു നിന്നാൻ
മറിമായത്തിനു മൂലമാം വിരിഞ്ചൻ .                    4  : 39

പുതുഗോകുല ഗോപജാലമെല്ലാ --
മതുനേരം ബത വിഷ്‍ണുരൂപമായി 
കടകം മകുടം കിരീടഹാരം 
കടിസൂത്രം  വനമാല പീതചേലം.                        4  : 40

മകരാകൃതി കുണ്ഡലം മനോജ്ഞം 
മഹിതം കൌസ്തുഭ ഹാരവത്സചിഹ്നം
അരിശംഖഗദാസരോജമിത്ഥം 
വിലസും നാലു ഭുജങ്ങളും  വിളങ്ങി .                  4  : 41 

അതിലൊന്നു നിജസ്വരൂപനാക്കി 
സ്ഥിതിചെയ്താനഥ ദേവകീതനൂജൻ 
അതു കണ്ടു വിരഞ്ഞു നിന്നനേകം
സ്തുതി ചെയ്താനതി ഭക്തനാം വിരിഞ്ചൻ .            4  : 42

" അചരങ്ങൾ ചരങ്ങളായതും നീ --

യചലബ്രഹ്മവികാസമായതും നീ
ക്വചിദസ്‍ഫുടരൂപനായതും നീ
ക്വചന പ്രസ്‍ഫുടരൂപനായതും നീ "                   4  : 43 

" പശുപക്ഷി മൃഗാദി ജാതിഭേദം

വശമാക്കിബ്ബഹുവിസ്തരിപ്പതും നീ
ബഹുമാർഗ്ഗതങ്ങളായതെല്ലാം
ബഹുധാ കത്രചിദസ്തമാക്കുവോൻ നീ . "          4  : 44

" ജഠരേ സചരാചര പ്രപഞ്ചം 
ദൃഢമാക്കി സ്‍ഫുടതുംഗ ഭംഗിയോടേ 
പ്രളയാംബുധി ചേർന്നു യോഗനിദ്രാ --
മുളവാക്കുന്നതു മിന്ദിരാപതേ, നീ .".               4  : 45

" ജനനം മരണം വിപത്തു സമ്പ --
ത്തഭിമാനം പരിഭൂതി ഭൂതി ലാഭം 
 അതിദുർഘടമായ മായകൊണ്ടു --
ള്ളതിവിഭ്രാന്തി വരുത്തുമീശ്വരൻ നീ .".         4  : 46

" ഫലമൊന്നു  കുഴിച്ചു മണ്ണിലിട്ടാൽ 
പല കൊമ്പും കവരങ്ങളും വിളങ്ങും 
ചില പൊട്ടിമറിഞ്ഞു വീഴു, മപ്പോൾ
ച്ചില വർദ്ധിച്ചു ഫലങ്ങളും പൊഴിക്കും ".         4  : 47

" അതുനേരമൊരഗ്നി വന്നുപററി
സ്ഥിതമായുള്ളതു വെന്തു ഭസ്മമാകും 
അതുപോലെ സമസ്തജന്തുവർഗ്ഗ --
സ്ഥിതിയും നാശവുമീശ! നിൻ പ്രഭാവാൽ ."   4  : 48

" അയി ! ഞാനറിയാതെ കണ്ടു ചെയ്തോ --
രപരാധം സകലം ക്ഷമിക്കവേണം .
ഉപകാരവിധാനയോഗ്യനാം ഞാ --
നപരാധം തവ ഹന്ത ചെയ്തുപോയേൻ ."             4  : 49

" അവതാരമിതെത്ര ശക്തിയുണ്ടെ --
ന്നറിവാനീമറിമായമാചരിച്ചേൻ 
ചെറുതല്ല ഭവാനതെന്നിദാനി --
മറിയുന്നേനപരം ഗ്രഹിച്ചുകൂടാ ."                      4  : 50

" അറിയാമിതുമാത്രമത്രവാഴും
മറിമാൻകണ്ണികൾ ചെയ്ത പുണ്യപൂരം 
ഒരുമിച്ചു ജനിച്ച മൂർത്തിയല്ലോ 
കരുണാവാരിധേ ! തവസ്വരൂപം ."                 4  : 51

വിധിവാക്കുകൾ കേട്ടു മാധവൻ താ --
നധികം പ്രീതികലർന്നനുഗ്രഹിച്ചാൻ 
ബഹുരൂപമതാശു സംഹരിച്ചാൻ 
മഹനീയം ശിശുവിഗ്രഹം ധരിച്ചാൻ .              4  : 52

കബളാർദ്ധമിടങ്കരേ വഹിക്കും 
കപടസ്വാമികുമാരനെ പ്രണമ്യ
കമലാസനനഞ്ജസാ മറഞ്ഞാൻ 
കമലാകാമുകനും പുരം ഗമിച്ചാൻ .            4  : 53 

ഒരു നാളഥ രാമനോടുകൂടി --
ത്തരസാ താലവനം പ്രവിഷ്ടനായി 
പരിചോടു മുദാ മുരാരിതാനും 
പശുപന്മാരുമശേഷഗോക്കളോടെ.             4  : 54

അഥ താലഫലം കുലുക്കി വീഴി --
ച്ചതു ഭക്ഷിച്ചു തുടങ്ങി വല്ലവന്മാർ
അതുകേട്ടു കയർത്തു ധേനുകാഖ്യൻ
ദിതിജൻ വന്നിതു ഗർദ്ദഭസ്വരൂപി                   4  : 55

അവനെക്കൊലചെയ്തു കാമപാലൻ
ഭുവനത്രാണപരായണസ്വരൂപൻ 
അതുനേരമവൻെറ ഭൃത്യവർഗ്ഗം 
വിതതക്രോധഭരേണ വന്നടുത്തു .                 4  : 56

അവരാശു സൃഗാലവേഷമോടേ
സമരം ചെയ്തിതുസാഹസപ്രിയന്മാർ .
ബലനും ബത കൃഷ്ണനും രണാന്തേ 
കൊലചെയ്താരമരാരി വൃന്ദമെല്ലാം .            4  : 57

ബഹുതാലഫലം ഭുജിച്ചു വേഗാൽ 
ഗൃഹമാഗമ്യ വസിച്ചു ദേവദേവൻ .
പുനരഗ്രജനെപ്പിരിഞ്ഞൊരുന്നാൾ
വനഭാഗേ പശുമേച്ചു സഞ്ചരിച്ചാൻ .             4  : 58

ഉഗാധിപനായ കാളിയൻെറ 
ഗരളം  കൊണ്ടതിരൂക്ഷമഗ്നി തുല്യം
ഒരു ദിക്കിലഹോ കളിന്ദകന്യാ --
ജലമെന്നുള്ളതറിഞ്ഞു  തത്ര ചെന്നാൻ .       4  : 59

പശുഗോപകുലം ജലം കുടിച്ചു  
ഭൃശതാപേന തടേ മരിച്ചു വീണു 
മധുവൈരി തദാ കടാക്ഷമാകും 
സുധകൊണ്ടമ്പൊടു ജീവിയാഞ്ചകാര .        4  : 60

ബഹുപക്ഷികളംബരേ പറക്കു --
 ന്നളവിൽപ്പക്ഷമുടൻ കരിഞ്ഞുവീണു
മഹിഷങ്ങൾ  ഗജങ്ങളെന്നു വേണ്ടാ 
ബഹുധാ വാരി കുടിച്ചപായമായി .              4  : 61 

അതിസങ്കടമാശു കണ്ടനേരം 
മതിപത്തേ  കനിവുള്ള വാസുദേവൻ
അധിരുഹ്യ തദാ കടമ്പുതന്മേ --
ലധിക പ്രാഭവമോടു തത്ര നിന്നാൻ .             4  : 62  

ഗരളാഗ്നിബലാൽ കരിഞ്ഞ വൃക്ഷം 
തരസാ പൂത്തു തഴച്ചു ദൃഷ്ടമായി .
യമുനാ സലിലേ കുതിച്ചു ചാടീ
കമലാവല്ലഭനുല്ലസൽ പ്രമോദം .                4  : 63  

തിരമാലകളിൽക്കളിച്ചു മന്ദം 
വിളയാടീടിന കൃഷ്ണനെ ഫണീന്ദ്രൻ
ഗുരുകോപമണഞ്ഞു ചുററിമുററും 
പരിദംശിച്ചിതു മർമ്മസന്ധിതോറും          4  : 64

പുളിനേ മരുവുന്ന ഗോപവൃന്ദം
നളിനാക്ഷൻെറ ദശാവിശേഷമേവം
അവലോക്യ വിലാപരോദമോടേ 
 വിവശീഭാവമിയന്നു നിന്നുഴന്നു .              4  : 65

അശുഭം ബത കണ്ടു  നന്ദഗോപൻ
പശുപന്മാരുമശേഷനാരിമാരുും  
ബലഭദ്രനുമാശുതത്ര വന്നാ --
രലമിക്രീഡിതമെന്നു നിന്നുചൊന്നാർ .      4  : 66

ഫണിബന്ധമഴിച്ചു വാസുദേവൻ
പണികൂടാതെ കരേറി  തീരഭാഗേ 
ഫണിതൻ ഫണചക്രമേറി നിന്ന --
ങ്ങണി നൃത്തങ്ങൾ തുടങ്ങി ഭംഗിയോടെ .  4  : 67

തളയും വളയും കിലുങ്ങുമാറ --
ങ്ങിളകീ തൽപദപാണി താളമേളം 
ലളിതം നടനം മനോഭിരാമം 
കളസംഗീതകമംഗലം  വിളങ്ങി .                    4  : 68

വിറകൊണ്ടിതു കൊണ്ടൽ വേണിഭാഗേ 
നിരകൊണ്ടീടിന കേകിപിഞ്ഛജാലം
നിറമേറിന പീതമാം ദുകൂലം
നിതരാമങ്ങിളകുന്നു നിർമ്മലാഭം .                4  : 69

അഴകേറിന ചാരുനാദമോടേ 
കുഴലും പാണിതലേന വക്ത്രപത്മേ
മധുരാധരസീമ്‍നി ചേർത്തുചേർത്ത --
ങ്ങധികാനന്ദമമന്ദ ഗീതഘോഷം .                  4  : 70

ഉടനംബരവാസിദേവവൃന്ദം
പടുഗാനസ്തുതിഘോഷതോഷമോടേ
തുടിതാളമിടയ്ക്കയും മുഴക്കി 
സ്‍ഫുടഭക്തി പ്രവണം വണങ്ങിനിന്നാർ .        4  : 71

തരസാമിത രാഗഭോഗമോടേ
സുരനാരീജനനൃത്തവും തുടങ്ങി
ഉരഗപ്രഭു കാളിയൻ മയങ്ങീ 
ഗുരുഭാരേണ  ഫണങ്ങളും വണങ്ങീ .                4  : 72

ഫണിനായകഭാർയ്യമാരശേഷം
പ്രണിപാതേന മുഹുർമ്മുഹു: സ്തുതിച്ചു 
പ്രണവാദിക വേദസാരവാക്യം
ക്ഷണമാകർണ്ണ്യ  തെളിഞ്ഞു വാസുദേവൻ .   4  : 73

അഥ സർപ്പശിരസ്സിൽ നിന്നിറങ്ങി 
പ്രഥിത പ്രീതിരസേന ഗോപബാലൻ 
ഉരഗാധിപനെക്കരേണതൊട്ട --
ങ്ങരുൾ ചെയ്താനരുണാംബുജായതാക്ഷൻ.            4  : 74

" അയിനാഗപതേ ! നിനക്കു നിത്യം 
മയി വിശ്വാസമഭംഗമായ് വരേണം 
യമുനാസലിലം വെടിഞ്ഞു വേഗാൽ
 ഗമനം ചെയ്‍ക ഭവാൻ കുടുംബമോടേ ".            4  : 75

" രമണീയതമം സമുദ്രമദ്ധ്യേ

രമണം നാമ വിശാലദേശമുണ്ടു് .
അവിടേക്കു ഗമിക്ക കാളിയാ നീ --
യവിടെ ബ്ഭൂരിസുഖം ഭവിക്കുമല്ലോ" .              4  : 76

" വിനതാസുതനെ ബ്ഭയപ്പെടേണ്ടാ 
വിനയശ്രീഗുണമുള്ള കാളിയാ! നീ 
തവ മൌലിഷുമൽപദങ്ങൾ കണ്ടാ --
ലവനുണ്ടോ വിപരീതനായ് വരുന്നൂ ?".            4  : 77

അതുകേട്ടു നമസ്കരിച്ചു  പോയാ --
നതുലപ്രീതി കലർന്നു നാഗരാജൻ 
ഫണിനീജനവും ഹരിക്കുപട്ടും
മണിജാലം  ച കൊടുത്തു സമ്പ്രതസ്ഥേ.         4  : 78

തദനന്തരമർക്കനസ്തമിച്ചു 
വദനാബ്‍ജം ബതമങ്ങി പത്മിനീനാം 
പ്രിയയോടു പിരിഞ്ഞു ചക്രവാകം 
പ്രിയഭാവേന വരിഞ്ഞിതാമ്പലെല്ലാം .              4  : 79

ഭുവനേഷു നിറഞ്ഞിതന്ധകാരം 
ഭവനം പുക്കു വസിച്ചു ഭീരുലോകം 
അഭിസാരികമാരതംഗതാപാ --
ലഭിതോ ഗൂഢഗതാഗതം തുടങ്ങി .                   4  : 80

സ്മരനും തരസാ കുലച്ചു വില്ലും 
ശരവും കൈക്കലെടുത്തു കോപ്പുകൂട്ടി 
വരവാണികളാത്മവല്ലഭൻെറ
വരവും നോക്കി വസിച്ചു വാസഗേഹേ .              4  : 81

ഇതി രമ്യമതാം ദിനാവസാനേ 
മതിമാനാകിയ ബാലവാസുദേവൻ 
ജനനീ ജനകാഗ്രജാദി വൃന്ദം 
കനിവോടങ്ങിന കൂടി യാത്രയായി .                  4  : 82 

 ഇവിടെ സ്ഥിതിചെയ്‍ക നാമിദാനീം
ഭവനേ ചെൽവതിനിന്നുനേരമില്ല 
ഇതി കൃഷ്ണഗിരാ വനാന്തരാളേ 
ഹിതമോടങ്ങു ശയിച്ചു വല്ലവന്മാർ .                4  : 83 

തൽക്കാലം നാലുഭാഗങ്ങളിലളിപടല --
         ശ്യാമധൂമങ്ങളോടേ 
പൊക്കത്തിൽക്കത്തിയെത്തീ സ്‍ഫുടമടവിതടേ
           കാട്ടുതീ കാററുമായി 
വ്യാഘ്രം സിംഹം വരാഹം മഹിഷമിതി മഹാ --
           ജന്തുജാലങ്ങൾ വെന്തു 
ശീഘ്രം നന്ദാദിഗോപാലക സവിധമടു --
          ത്തുച്ചകൈരുജ്ജ്വലിച്ചു .                        4  : 84

ഹാഹാ കഷ്ടം ശിവശിവ മഹാ --
          വഹ്നിവന്നിജ്ജനാനാം
ദേഹാപായം വിവവൊടു വരു --
          ത്തീടുമെന്നത്തലോടേ 
മോഹാലസ്യം പശുപനികരേ 
         തത്ര വർദ്ധിച്ചനേരം 
സ്നേഹാധീശൻ മധുരിപു വിഴു --
         ങ്ങീടിനാനാശ്രയാശം .                             4  : 85

തദനു വിപിനവഹ്നിക്ലേശനാശേ വിവസ്വാ --
നുദയഗിരി കരേറി പ്രൌഢമാവിർഭവിച്ചു . 
മുദിതമതി മുകുന്ദൻ നന്ദവൃന്ദേനസാകം 
സദനമനുഗമിച്ചാനുത്തമം തത്രരേമേ .            4  : 86

               *  നാലാം സർഗ്ഗം സമാപ്തം *
               -------------------------------------------

                   അഞ്ചാം സർഗ്ഗം 
                  ------------------------
           ( വൃന്ദാവന  ലീലകൾ)
             --------------------------------

കാലക്രമേണ മുസലായുധമാധവന്മാർ
ബാലത്വമാകിന ദശാന്തമതിക്രമിച്ചു 
ബാലാംഗനാജന മനോഹര ബാലലീലാ --
ലോലാന്തരംഗരസകാലമലങ്കരിച്ചു .                  5  : 1

കാണ്ഡീരകാനുഗതരാകിന  രാമകൃഷ്ണൌ
ഭാണ്ഡീരകാഖ്യ വടവൃക്ഷതടം ഗമിച്ചാർ
അന്യോന്യമമ്പൊടു കളിച്ചവരിപ്രകാരം 
ജന്യം തുടങ്ങി ജഗതീപതി സേവകന്മാർ              5  : 2

തോൽക്കുന്നവൻ ബത ജയിച്ചവനെഗ്ഗളാന്തേ 
പാർക്കാതെ കണ്ടുടനെടുത്തു നടക്കവേണം 
ഇത്ഥം പരസ്പരമുറച്ചഥ ബാലകന്മാർ
യുദ്ധം തുടങ്ങി വടവൃക്ഷതട പ്രദേശേ .                5  : 3

അപ്പോൾ പ്രലംബദനുജൻ പശുപാലവേഷം
കെല്പോടു പൂണ്ടുടനണഞ്ഞു രണം തുടങ്ങി
മുൽപാടു രാമനോടു തോററു ഗളാന്തരാളേ 
ദർപ്പേണ രാമനെ വഹിച്ചു തിരിച്ചു വേഗാൽ .      5  : 4

ഭാരം പൊറാഞ്ഞു നിജവേഷമുടൻ ഗൃഹീത്വാ
ദൂരത്തുയർന്നു ഗഗനേ ഗമനം തുടങ്ങി 
സീരായുധൻ ഝടിതി മുഷ്ടികൾകൊണ്ടു കുത്തി --
പ്പാരാതെ കണ്ടവനെയും ശമനന്നു നൽകി .              5  : 5

അക്കാലമപ്പശുകുലം ബഹുദൂരദൂരെ 
ദിക്കും മറന്നഥ വിശന്നു തളർന്നു നിന്നു . 
പുല്ലില്ല തത്ര, ജലമില്ല, മരങ്ങളില്ല, 
വല്ലാത്ത വേദനയുമണഞ്ഞു വലഞ്ഞു പാരം .         5  : 6

നീളെത്തിരഞ്ഞു ഭഗവാനവിടേക്കു ചെന്നു 
കാളാംബുജാളി കമനീയ കടാക്ഷശാലി  
ചീളെന്നു വല്ലവജനങ്ങളുമത്രചെന്നു 
കാളുന്ന വഹ്നി സമമാതപമെത്രഘോരം .                5  : 7

കഞ്ജായതാക്ഷനതുനേരമടുത്തുകണ്ടു
മുഞ്ജാടവീപടലമമ്പൊടു ശീതശീതം 
അക്കാട്ടിലാക്കി ബത ഗോക്കളെ വേഗമോടെ 
തൽക്കാലമാശു  പിടിപെട്ടിതു കാട്ടുതീയും .          5  : 8

" അയ്യോ! മഹാഗ്നി പിടിപെട്ടു ദഹിച്ചുദേഹം 
പൊയ്യല്ല കൃഷ്ണ! ശരണം ശരണം ത്വമേകൻ "
ഏവം വിളിച്ചു കരയുന്ന ജനത്തെ നോക്കി --
ദ്ദേവൻ മുകുന്ദനരുൾ ചെയ്തിതു മന്ദഹാസീ           5  : 9

" താപം വെടിഞ്ഞു നിജനേത്രമടച്ചുനില്പിൻ
ഗോപാലരേ!" വിരവിലെന്നരുൾ ചെയ്തനേരം 
ഗോപാലരക്ഷികളടച്ചു മിഴിക്കുമപ്പോ --
ളാവന്ന തീയുമടവീതടവും ന ദൃഷ്ടം .                   5  : 10

മുഞ്ജാടവീപടവും ബത കാട്ടുതീയും 
സഞ്ജാതമായൊരു ദൈത്യഭടൻെറ മായ  
തന്മായയും  തദനു താനുമഹോ നശിച്ചു, 
ദുർമ്മോഹമീശ്വരജനേഷു   ഫലിക്കുമോതാൻ .     5  : 11

പ്രാപിച്ചു ഗോപഗണഗോഗണയുക്തനാകും  
ഗോപാലനാശു യമുനാ വിപിനാവകാശം 
താപിഞ്ചവഞ്ചുള കദംബവനേ വസിച്ചു 
താപം പെരുത്തസമയം ഗമയാഞ്ചകാര                    5  : 12

ഗോവർദ്ധനാചലഗുഹാസു മഹാനുഭാവൻ 
ഗോവിന്ദനും  ബലനുമിഷ്ടജനങ്ങളോടെ 
അംഭോദമാരി  ചൊരിയുന്നൊരു കാലമെല്ലാ --
മിമ്പം കലർന്നഥ കഴിച്ചു സുഖിച്ചു വാണു .               5  : 13

വന്നൂ ശരത്സമയ , മംബുദമൊന്നകന്നൂ 
നന്നായ്ത്തെളിഞ്ഞു ജല, മിന്ദുകരം പരന്നൂ 
ഇന്ദീവരം കമലമെന്നിവ വന്നുപൊങ്ങീ 
നന്ദിച്ചു നന്ദസുതവൃന്ദ മമന്ദമോദം .                            5  : 14

ചെന്നങ്ങു നന്ദസദനേ മദനാഭിരാമൻ 
വന്ദിച്ചു നന്ദനുടെ പാദസരോജയുഗ്മം 
ഇന്ദീവരാക്ഷികളിവൻെറ ഗുണങ്ങളെല്ലാ --
മന്നന്നു കേട്ടു മദനാർത്തി മുഴുത്തു മേവി .          5  : 15

കാർകൊണ്ടെഴുന്ന  ഘനസന്തതികാന്തിവെല്ലും 
വാർകുന്തളം, മിളിതചാരുമയൂര പിഞ്ഛം
ആ കുഞ്ചിതാളകമരാളകടാക്ഷമോക്ഷം
വൈകുണ്ഠഗാത്രമിദമെത്ര മനോഭിരാമം .               5  : 16

ശ്രീവാസചാരുതരമാം തിരുമാറിടത്തിൽ 
ശ്രീവത്സകൌസ്തുഭമണീ വനമാലഹാരം 
ആവീത പീതവസനാഞ്ചിത കാഞ്ചിജാലം 
ശ്രീവാസുദേവനുടെ ദേഹമതീവരമ്യം .                   5  : 17

മാണിക്യകങ്കണകലാപ മലങ്കരിക്കും 
പാണിദ്വയം, മുഖരനൂപുരപാദയുഗ്മം 
വേണുസ്വനാദിമധുരം മധുവൈരിവേഷം
കാണുന്ന കാമിനികൾ കാമവശം ഗമിക്കും .          5  : 18

വൈകുണ്ഠ ദേവനിഹ ഗോക്കളെ മേപ്പതിന്നായ് 
പോകുന്നിതു ബഹു സങ്കടമംഗനാനാം .  
കൃഷ്ണൻ വരുന്ന വഴിനോക്കി വസിക്കുമേററം 
 തൃഷ്‍ണാവശേന വിവശാ ദിവസാവസേന .            5  : 19

കർണ്ണാമൃതം മുരളിനാദരവങ്ങൾ കേൾപ്പാൻ 
കർണ്ണം  കൊടുത്തവരുമൊക്കെ മറന്നിരിക്കും 
വർണ്ണിക്കു മച്ചുതഗുണങ്ങ ളംഗനതാപാ --
 ലർണ്ണോജ നേർമിഴിക ളിങ്ങനെ തത്ര വാണൂ .        5  : 20

ഗോപീജനങ്ങളൊരു നാളനുരാഗയോഗാൽ
' ഗോപാലസുന്ദരനിവൻ വരനായ് വരേണം'
 ഏവം നിതാന്തമകതാരിലുറച്ചു ഭക്ത്യാ 
ഭാവം തെളിഞ്ഞു യമുനാപുളിനം ഗമിച്ചാർ .           5  : 21

ഉണ്ടാക്കി തത്ര മണൽക്കൊണ്ടു മനോഭിരാമം 
തണ്ടാർശരാന്തകകുടുംബിനി തൻെറ രൂപം 
കൊണ്ടന്നു പുഷ്പജലഗന്ധനിവേദ്യമെല്ലാം    
വേണ്ടും വിധം വിവിധമർച്ചനയും തുടങ്ങി .           5  : 22

കീർത്ത്യാ വിളങ്ങിന മുകുന്ദപദാരവിന്ദം 
മൂർത്ത്യാ വണങ്ങി വചസാ മനസാ ച സാകം  
കാർത്ത്യായനീചരണസേവനമാചരിച്ചാ --
രാർത്ത്യാദി ശാന്തിവരുവാൻ വരവാണിമാരും .     5  : 23

ഏവം വൃതങ്ങളൊരു മാസമുടൻ കഴിഞ്ഞു 
ദേവീപ്രസാദവു മവർക്കുു ലഭിച്ചിതപ്പോൾ  
കർമ്മാവസാനദിവസേ സരസം കുളിപ്പാൻ 
നൈർമ്മല്യമുള്ള  യമുനാംഭസി ചെന്നിറങ്ങി .       5  : 24

വസ്ത്രങ്ങളങ്ങു തടസീമനി വെച്ചുവേഗാ --
ലസ്ത്രീജനം സലിലകേളി തുടർന്നനേരം 
തത്രാ ഗമിച്ചു വസുദേവകുമാരനപ്പോൾ
വസ്ത്രം ഹരിച്ചരശുപാദപമേറി നിന്നാൻ .               5  : 25

ചൊൽക്കൊണ്ട വേണുമധുരധ്വനി കേട്ടു  ദാരം 
നോക്കുംവിധൌ കമലനേത്രനെയങ്ങുകണ്ടാർ 
ലജ്ജിച്ചുനിന്നു  പുനരിന്ദുമുഖീസമൂഹം 
' മജ്ജീവനാഥനിവ ' നെന്നു മദം  വഹിച്ചു .               5  : 26

' വസ്ത്രം ഹരേ ! തരിക ' യെന്നവർ ചൊന്നനേരം 
"  വസ്ത്രം തരാമിവിടെ വന്നു കരങ്ങൾ കൂപ്പി
വന്ദിച്ചുനിന്നു ബത മന്ദമിരന്നുതാകി "  
ലെന്നംബുജാക്ഷനരുൾചെയ്തിതു  മന്ദഹാസീ .         5  : 27

നാണിച്ചു നാഥനുടെ മുമ്പിലണഞ്ഞുനിന്നാ --
രേണാങ്കബിംബമുഖിമാരഥ പാണികൂപ്പി 
അന്നേരമാശുവസനങ്ങൾ കൊടുത്തു കൃഷ്ണൻ
മന്ദസ്മിതാർദ്രവദനൻ പുനരേവമൂചേ .                        5  : 28

കാമിച്ച വസ്തു കനിവോടു വരുത്തുവൻ ഞാൻ,

പ്രേമത്തിനിങ്ങു കുറവില്ല കൃശാംഗിമാരേ !
കാളിന്ദി തൻ  പുളിനമുണ്ടിഹ, വെൺനിലാവു
മേളിച്ച രാത്രികളുമുണ്ടിനി വേണ്ടുവോളം .               5  : 29

ഗോവിന്ദവാഗമൃതമിങ്ങനെ കേട്ടനേര --
മാനന്ദവാരിധിയിലംഗനമാർ പതിച്ചു 
മന്ദം നടന്നുനിജമന്ദിരമാഗമിച്ചു 
നന്ദാത്മജോ:പി തരസാ ഭവനം പ്രപേദേ .                   5  : 30

പിന്നെക്കദാചിദതി  ദൂരവനപ്രദേശേ 
തന്നോടു കൂടി നടകൊണ്ടു കിശോരകന്മാർ
അന്നം ഭുജിപ്പതിനഹോ ലഭിയാഞ്ഞു പാരം 
ഖിന്നത്വമാർന്നു തളരുന്നതറിഞ്ഞു കൃഷ്ണൻ .             5  : 31

 യാഗം തുടങ്ങീ മരുവീടിന വിപ്രഗേഹേ 
 വേഗേന ചെന്നുടനിരന്നു ഭുജിച്ചുകൊൾവിൻ "
 എന്നുള്ള  നന്ദസുതശാസന കേട്ടു തുഷ്ട്യാ 
 ചെന്നങ്ങിരന്നിതു വിശന്നു കുമാരകന്മാർ .             5  : 32

 ഇല്ലത്തിരിക്കു മവനീ സുത  'രന്നമൊട്ടു --
മി' ല്ലെന്നു ചൊല്ലി വിരവോടു തിരിച്ചയച്ചാർ
ക്ഷിപ്രം തദാ ഹരിഗിരാ പുനരർഭകന്മാർ
വിപ്രാംഗനാജന മുപേത്യ കനിഞ്ഞിരന്നാർ .              5  : 33

അന്നേരമദ്ദ്വിജവരാംഗന മാരുദാര --
മന്നാഘൃതം ദധി ഗുളം മധുരോപദംശം
ഇത്യാദി വസ്തു സകലം ബഹു സംഭരിച്ചു 
ഭക്ത്യാ നടുന്നിതു മുകുന്ദവിലോകനാർത്ഥം             5  : 34

' നില്പിൻ, കൊടുക്കരുതു  ഭോജന ' മെന്നു കോപാൽ
കല്പിച്ചതൻപതിവചസ്സു നിരാകരിച്ചു 
ഉല്പന്നഭക്തിസമമച്യുത പാദമൂലേ 
തൽപത്നിമാരതുകൊടുത്തു വണങ്ങി നിന്നാർ .       5  : 35

അന്നേരമങ്ങു  നിജഭർത്തൃവിരോധശക്ത്യാ 
നിന്നീടിനാളൊരുകുലാംഗന  ദൂരദേശേ 
ആഹന്ത ! വിസ്മയമിതങ്ങവൾ താനുമപ്പോൾ 
 ദേഹം ത്യജിച്ചു മധുസൂദനനോടുചേർന്നാൾ .             5  : 36

 തൽക്കാലമാശു യജമാനമഹീസുരന്മാർ --
 ക്കുൾക്കാമ്പിലമ്പൊടു സുബോധവുമുത്ഭവിച്ചു . 
 സ്ത്രീകൾക്കുമാരണവരർക്കുമനുഗ്രഹത്തെ 
 നൽകിസ്സുഖേന പുരിപുക്കിതു  ചക്രപാണി .                5  : 37

 അത്രാന്തരേ നിപുണനാകിയ നന്ദഗോപൻ
 വൃത്രാരിയാഗവിധി ചെയ്‍വതിനും തുടർന്നാൻ 
തത്രാഗമിച്ചു ഭഗവാനരുൾചെയ്തു മന്ദം --
" സത്രം തുടങ്ങുവതിനെന്തൊരു ബന്ധമിപ്പോൾ  .         5  : 38

നന്ദൻ പറഞ്ഞിതു  നമുക്കു സുഖങ്ങളെല്ലാ --
മിന്ദ്രൻെറ ചാരുകൃപകൊണ്ടു വരുന്നു പുത്രാ ! 
അന്നന്നു വൃഷ്ടിയുമശേഷമഹീതലത്തി --
ലിന്നുള്ള പുഷ്ടിയുമവൻെറ വിഭാവമല്ലോ .".                     5  : 39

" ഗോക്കൾക്കു നല്ല തൃണവും ജലവും ലഭിപ്പാ --
നോർക്കും വിധൌ ഹരി നമുക്കു വിശിഷ്ടദൈവം 
 തൽക്കാരണേന കനിവോടു മഹേന്ദ്രയാഗം 
നീക്കം വരാതിഹ തുടർന്നിതുടൻ കുമാരാ !"                  5  : 40

അംഭോജനേത്രനരുൾ ചെയ്തിതു സാവധാനം 
" ജംഭാരിയല്ല ജനകാ ! ജനപുഷ്ടിഹേതു
 സംഭാവനീയമൊരദൃഷ്ടമതിന്നു മൂലം 
ദംഭോളിപാണിയുമതിന്നനുകൂലനല്ലോ.".                       5  : 41

" ഗോവർദ്ധനം ഗിരി നമുക്കു വിശിഷ്ടദൈവം 
ഗോവൃദ്ധികാരണമിതെന്നു ധരിക്ക താതാ !
ചിന്തിങ്കിലന്തണരശേഷജഗൽപ്രമോദം 
സന്ധിപ്പതിന്നു സതതം പരമാർത്ഥഹേതു. "                   5  : 42

" പുഷ്‍ടിക്കു ഹന്തഭുവി കാരണമാരണന്മാ --
രഷ്‍ടിക്കു പാത്രമവരിഷ്‍ടിയവർക്കു വേണ്ടു 
ഗോവർദ്ധനത്തിനുമശേഷമഹീസുരർക്കും  
ഭാവപ്രിയായ യജനം തുടരേണമിപ്പോൾ ".                       5  : 43

എന്നുള്ള നന്ദസുതഭാരതി കേട്ടനേരം 
നന്ദിച്ചു നന്ദകുലവൃന്ദമശേഷമപ്പോൾ
വന്ദിച്ചു ഭൂമിധരഭൂമിസുരൌഘമെല്ലാം
മന്ദേതരം  മഹിതമാം മഖവും തുടങ്ങി .                        5  : 44

ഗോവർദ്ധനാകൃതി ചമഞ്ഞു മഖം ഭുജിച്ചു 
ഗോവിന്ദനിന്ദ്രനുടെ ഹുംകൃതി പോക്കുവാനായ് 
ആവർദ്ധിതാതിരുചി  സുന്ദരനിന്ദ്രനായി --
ബ്‍ഭാവിച്ച വസ്‍തു ഗിരിവിപ്രരിലാവഹിച്ചു .                     5  : 45

വൃത്രാരിതൻ മനസി കോപമുടൻ ജ്വലിച്ചു 
നേത്രങ്ങളായിരവുമാശുതരം കലങ്ങീ

' മാത്രാധികം മഴ ചൊരിഞ്ഞു മഖം മുടക്കി --

ദ്ധാത്രീതലം ജലധിയാക്കുവ ' നെന്നുറച്ചു .                    5  : 46

കർഷം മുഴുത്തു കരളിൽ പ്രളയാന്തകാലേ 
വർഷത്തിനുള്ള ജലദങ്ങളെയും വരുത്തി
വർഷം തുടങ്ങി ദൃഢമങ്ങിടിയും മുഴങ്ങി 
ഹർഷം കലർന്നു ബത ! മയിലുകൾ നൃത്തമാടീ .       5  : 47

ആലിപ്പഴം പൊഴിയുമാറതി വൃഷ്ടിഘോഷം
മേലിൽപ്പരന്നു ചൊരിയുന്ന ദശാന്തരാളേ 
കാലിക്കുലം കലുഷധാര പൊറാഞ്ഞു മണ്ടി --
പ്പാലിക്കുമച്യുതപദേ പരിതോ നിറഞ്ഞു .                   5  : 48

ഗോവിന്ദനപ്പൊ ഴുതു ഗോകുലപാലനാർത്ഥം 
ഗോവർദ്ധനംഗിരി പറിച്ചുകരേ ധരിച്ചാൻ 
ഉച്ചൈരുയർത്തിയുടനേ കുടയായ് പിടിച്ചാ --
നച്ചാരുമൂർത്തി ജഗദാർത്തിഹരസ്വരൂപി .                 5  : 49

‍ഗോപാലഗോപികളശേഷമതിപ്രമോദാൽ 
ഗോപാലബാലനെ വണങ്ങി വസിച്ചിതപ്പോൾ
വാമേകരേ ഗിരിധരിച്ചു വലങ്കരേണ 
ശ്രീമാൻ ക്രമേണ പശുലാളനമാശു ചെയ്താൻ .             5  : 50

 സപ്താഹമിങ്ങനെ മഹാദ്രി വഹിച്ചു നിന്നാൻ
 ദൃപ്താരി  ദർപ്പഹരനാകിയ സർപ്പശായി 
ദർപ്പം ശമിച്ചു പുരുഹൂതനുമുള്ളിലപ്പോ --
ളുൽപ്പന്നമോദജലധാര നിരാകരിച്ചു .                         5  : 51

ശൈലം ത്യജിച്ചു മധുസൂദനനാത്മഗേഹേ 
ലീലാവിലാസ  സരസം മരുവും ദശായാം 
ശൈലാരിതാനുമമരാംഗനമാരുമെല്ലാം
നീലാംബരാനുജനെ വന്നു വണങ്ങി നിന്നാർ .         5  : 52 

അന്നേരമസ്സുരഭിവന്നു മുകുന്ദനെത്താൻ 
മന്ദം പയോഭിരഭിഷേകവുമാചരിച്ചു 
ഗോവിന്ദനെന്നു പുനരന്നു തുടങ്ങിനാമം 
നാവിന്നലങ്കരണമായി മഹാജനാനാം                          5  : 53

ഐരാവതം കനകകുംഭശതേ നിറച്ച --
ങ്ങാരോമലംബരനദീസലിലം വിശുദ്ധം 
നാരായണൻ മുടിയിലങ്ങു ചൊരിഞ്ഞിതപ്പോ --
ളീരേഴുലോകമതി ഭൂരിതരം വിളങ്ങി .                          5  : 54

ഏവം പ്രകാരമതിമാനുഷമാം ചരിത്രം 
ദേവാധിരാജഗണപൂജിതമാം പവിത്രം .
നന്ദാദിവൃന്ദമഥ തത്ര മുകുന്ദതത്ത്വം 
നന്നായ് ഗ്രഹിച്ചതു മറച്ചു സുഖിച്ചുവാണു .                   5  : 55

അന്നാളിലാശു യമുനാസലിലേ കുളിക്കും 
നന്ദൻമുദാവരുണ പൂരുഷനീതനായി 
ചെന്നച്ചതുർഭുജനഗാധതലേ  തദാനീം 
നന്ദിച്ചുടൻ ജനകനെബ്ബതകൊണ്ടുപോന്നു .                  5  : 56

ഗോപാംഗനാജന മനോരഥ പൂരണാർത്ഥം 
ഗോപാലബാലനൊരുനാൾ ദിവസാവസാനേ 
ചന്ദ്രപ്രഭാവിശദമാം യമുനാവനാന്തേ 
ചെന്നങ്ങു നിന്നു കളവേണുരവം മുഴക്കി .                   5  : 57

ആകർണ്ണ്യ ചാരുമുരളീനിനദം മനോജ്ഞം 
മാകന്ദ ബാണശരമേററിതു ഗോപിമാരും 
ഗേഹം ധനം ജനമിതൊക്കെ വെടിഞ്ഞു വേഗാൽ
മോഹംകലർന്നു യമുനാതടമാഗമിച്ചാർ .                     5  : 58

ഒട്ടേടമാഭരണഭാരമണിഞ്ഞൊരുത്തി 
 പെട്ടെന്നു ഭൂഷണമിളച്ചഥ മറെറാരുത്തി 
 പട്ടും മുലപ്പടവുമെന്നിവ മാർഗ്ഗമദ്ധ്യേ --
 യിട്ടും കളഞ്ഞു നടകൊണ്ടിതു കാപിനാരി.               5  : 59

 ഭർത്താക്കളേയുമഥ പുത്രരെയും തദാനീ --
 മൊർത്തീല വല്ലവവധൂജനമല്ലലോടേ 
 കൂർത്തുള്ള മാരശരമേററുഴലുന്ന നേരം 
 പാർത്തീടുമോ കിമപി കാമിനി കാണിനേരം .             5  : 60

 കാടും മഹാഗിരിതടങ്ങളഗാധതോയം 
 തോടും കടന്നു രമണാന്തികമന്തിനേരം 
 ഓടുന്ന മല്ലമിഴിമാരുടെ  പുണ്യവൃത്തം 
 പാടുന്നു കിന്നരവധൂജനമിന്നുപോലും .                        5  : 61 

 ഉൽക്കണ്ഠയാലരികിൽവന്നനതാംഗിമാരെ 
 തൃക്കണ്ണുകൊണ്ടു കടൽ വർണ്ണനനുഗ്രഹിച്ചു 
 മൈക്കണ്ണിമാരുടെ മനസ്സറിവാനൊരല്പം
 സൽക്കർമ്മസാഹസമിതെന്നരുൾചെയ്തുദേവൻ .        5  : 62

 ഇല്ലങ്ങളും ധനവുമാശുവെടിഞ്ഞിദാനീം 
 മല്ലാക്ഷിമാരിവിടെവന്നതു യോഗ്യമായോ ?
 കല്യാണിമാർക്കു നിജവല്ലഭനേകനല്ലോ
 നല്ലോരു ദൈവത, മതെന്തു വിചാരിയാഞ്ഞു ? ".          5  : 63

 " സ്വാതന്ത്ര്യമെന്നതു കുലാംഗനമാർക്കയോഗ്യം
 ചേതസ്സിലന്യപുരുഷാഗ്രഹവും തഥൈവ
 യാതൊന്നുകൊണ്ടു പരലോകസുഖം ലഭിച്ചു 
 ചെയ്താലുമേകമതുതന്നെ നമുക്കു നല്ലൂ ".                       5  : 64

" തന്നേനടക്ക തരുണിക്കു വിധിച്ചതോതാൻ 
  പിന്നെദ്ദിനാന്തസമയേ പുനരൊട്ടുമാകാ 
കാന്താരസഞ്ചരണമെന്നതതീവ കഷ്ടം 
കാന്താജനങ്ങളറിയേണമശേഷമേവം. "                        5  : 65

" എന്നാൽ ഗമിപ്പതിനു താമസമൊട്ടുമാകാ

ചെന്നാശുവല്ലഭജനത്തെ വണങ്ങിനില്പിൻ "
എന്നുള്ള കൃഷ്ണവചനം ബതകേട്ടനേരം 
ഖിന്നത്വമാർന്നിഹ പറഞ്ഞിതു ഗോപിമാരും .             5  : 66

" കാമാഭിരാമതനുവാം കരുണാപയോധേ "
വാമാക്ഷരങ്ങളരുൾചെയ്തതു പോരുമിപ്പോൾ
കാമാസ്രമാകിന കനൽപ്പുഴ തന്നിലയ്യോ  
വാമാക്ഷിമാരിഹ പതിച്ചു ദഹിച്ചു ദേഹം ."                     5  : 67

" കഷ്ടം! ഹരേ! വിരഹസങ്കടമേററമിപ്പോ--
ളിഷ്ടം പദാർത്ഥവുമനിഷ്ടമതാമശേഷം   
പെട്ടെന്നു ചന്ദനവുമിന്ദുകരങ്ങൾപോലും
തട്ടുന്ന ദിക്കുപൊളിയും, പൊളിയല്ലിതൊന്നും ."           5  : 68

വണ്ടിൻെറ ഝംകൃതികളിണ്ടലിനുള്ള മൂലം 
തണ്ടാർമധുദ്രവകണങ്ങളണഞ്ഞുകൂടാ 
കണ്ടാലുമത്ഭുതമിളങ്കയിലൊച്ചകേട്ടാ --
ലുണ്ടാകുമൂനമതു ചൊല്ലുവതിന്നസാദ്ധ്യം .                    5  : 69

മന്ദാരകന്ദമകരന്ദസുഗന്ധമോടേ 
മന്ദംവരും മലയമാരുതമേൽക്കുമപ്പോൾ
കന്ദർപ്പസർപ്പവിഷവഹ്നിസമാജ്വലിക്കും 
ചന്ദ്രാഭിരാമമുഖ ! പാലയനന്ദസൂനോ !                        5  : 70

ശൃംഗാരയോനിയുടെ കോമളരൂപലക്ഷ്മി --
ശൃംഗാരഭംഗിയുടെ ഭംഗമുടൻ വരുത്തും
അംഗപ്രകാശമുടയോരു ഭവാനിദാനീ --
മംഗീകരിച്ചരുൾക വാഞ്ഛിതമംഗനാനാം .                 5  : 71
ഇതിയുവതിജനാനാം ദീനവാക്യങ്ങൾ കേട്ട --
ങ്ങതിശയകരുണാവാനഞ്ജസാകഞ്ജനാഭൻ
മതിതളിരിളകീടും ചാരുവാചാ  മനോജ്ഞാ 
മതിമുഖികളുമായി ക്രീഡചെയ്‍വാൻ തുടർന്നാൻ .      5  : 72

ഭാസാ ചന്ദ്രാഭിരാമൻ മൃദുസകലകലാ --
      കേളിലാളിത്യശാലീ 
വ്യാസശ്രീനാരദാദിദ്വിജമുനിജനതാ 
       സേവിതൻ  ദേവദേവൻ 
ഹാസശ്രീ ഭാസമാനാനന സരസിരുഹൻ
       ദേവനാനന്ദ മൂർത്തി 
രാസക്രീഡയ്ക്കൊരുമ്പെട്ടിതു രസിക --
       വധൂസങ്കുലൻ പങ്കജാക്ഷൻ .                                   5  : 73

         *  അഞ്ചാം സർഗ്ഗം സമാപ്തം *
        ---------------------------------------------

• • ശൃീ കൃഷ്ണചരിതം മണിപ്രവാളം **

  19:42, 22 സെപ്റ്റംബർ 2024 (UTC)19:42, 22 സെപ്റ്റംബർ 2024 (UTC)19:42, 22 സെപ്റ്റംബർ 2024 (UTC)19:42, 22 സെപ്റ്റംബർ 2024 (UTC)173.72.0.218 19:42, 22 സെപ്റ്റംബർ 2024 (UTC)                            
                 ആറാം  സർഗ്ഗം    
                 ---------------------
          (ശ്രീ കൃഷ്ണൻെറ  രാസക്രീഡ)
         ------------------------------------------

കാളിന്ദീതടഭുവി കാമിനീസമൂഹേ 
കേളിക്കഴകൊടു കേശവൻ തുടർന്നാൻ 
താളത്തിൻക്കുഴൽവിളിയോടു  ചേർന്നുകൂടും
മേളത്തിൽബ്ബലഹരിതോടി പാടിയാടി .                   6  : 1

സംഗീതം പരിചൊടു  വീണയോടുകൂടി 
ശൃംഗാരപ്രണയിനിമാരുടൻ തുടങ്ങി . 
അംഗങ്ങൾക്കനുഗുണമായ ഭൂഷണത്താൽ
മംഗല്യപ്രതിനവവേഷഭംഗിയോടെ .                         6  : 2 

രാധാതി പ്രതിനവകാമിനീജനങ്ങൾ --
ക്കാധാരം മുരഹരനേകനാകിലും താൻ
ഓരോരോ തരുണികളോടു  ചേർന്നു നിന്നാ --
നോരോരോ തനുയുതനായനേകരൂപി .                        6  : 3

ഗോപസ്ത്രീകുചകലശം ഭുജാന്തരാളേ 
ഗോവിന്ദൻ പരിചൊടു ചേർത്തുടൻ പുണർന്നും 
ആനന്ദിച്ചധരസുധാരസം നുകർന്നും
മാനിച്ചാനസമശരോത്സവം തദാനീം .                       6  : 4

താംബൂലക്രമുകസുഖോപയോഗാൽ 
താമ്രത്വം പെരുകിന പാടലാധരീണാം 
സമ്പൂർണ്ണപ്രണയരസേന വാസുദേവൻ 
സമ്പ്രീതി ക്രമസുഭഗം സുഖേന മേവി .                       6  : 5

കസ്‍തൂരീമലയജകുങ്കുമാദി നാനാ --
വസ്‍തുംകൊണ്ടതിസുരഭീകൃത പ്രദേശേ 
ഉത്തുംഗസ്തനപരിരംഭമെന്നുവേണ്ടാ 
ചിത്തത്തിൽക്കരുതിയതൊക്കവേ തുടർന്നാൻ .       6  : 6

സിദ്ധന്മാരതികുതൂകേന കിന്നരന്മാർ 
സാദ്ധ്യന്മാരപി ച സുരാംഗനാ സമൂഹം 
ചന്ദ്രൻതാനമരഗണങ്ങൾ നാരദൻ താ --
നന്നേരം ഗഗനതലേ നിറഞ്ഞുനിന്നു .                          6  : 7

ദിവ്യന്മാരനവധി കല്പവൃക്ഷപുഷ്പം 
ഗീർവ്യാജം മധുരിപുമസ്തകേ ചൊരിഞ്ഞാർ 
സുവ്യക്തം സുരപുരവാരനാരിമാരും 
വെവ്വേറെ നടനമഹോത്സവം തുടങ്ങി .                     6  : 8

" എന്നോളം സുഭഗതയില്ല മറെറാരുത്തി "--
 ക്കെന്നെല്ലാ യുവതികളും നിനച്ചുറച്ചു . 
 " ഞാനത്രേ പശുപകുമാരനിഷ്ടഭാർയ്യാ
  ഞാനത്രേ സുകൃതിനി" യെന്നു നിർണ്ണയിച്ചു .           6  : 9

" അന്യസ്ത്രീവിമുഖനിവൻ മനോജ്ഞരൂപൻ 
 ധന്യം മേ ജനനമഹോ, മഹോത്സവം മേ,
 എന്നോടങ്ങവിരതമിന്നു ചേർന്നുകൂടി  
ധന്യാത്മാ സുപുരുഷ" നെന്നുമാശ്വസിച്ചു .                  6  : 10

" സാരസ്യം രസികതയും ശരീരശോഭാ
 ചാരുത്വം ചതുരതയും ഗുണങ്ങളെല്ലാം
ഇക്കാലം നിയതമെനിക്കെനിക്കി" തെന്ന --
ങ്ങുൾക്കാമ്പിൽസ്സുദൃഢമുറച്ചു സുന്ദരീണാം .             6  : 11

" ഉർവ്വശ്യാദികളുമടുക്കയില്ല നമ്മോ --
 ടുർവ്വീവാസികളഹോ ! നിനയ്ക്കവേണ്ടാ 
 സർവ്വേശന്നഭിമതമേവമെങ്ക" ലിത്ഥം 
 ഗർവ്വിച്ചാരധികമശേഷഗോപിമാരും .                           6  : 12

ഈ വണ്ണം കളമൊഴിമാർക്കു  ചിത്തരംഗേ 
മേവുന്നോരതിമദദോഷമാശു തീർപ്പാൻ
ഗോവിന്ദൻ  വിനയമിയന്ന രാധയോടേ 
കൈവല്യ പ്രകൃതിമനോഹരൻ മറഞ്ഞാൻ .                6  : 13

അന്നേരം തരുണികളത്തൽ പൂണ്ടുഴന്നാ --
രന്വേഷിച്ചഖിലവനാന്തരേ നടന്നാർ
" അയ്യയ്യോ സുപുരുഷ! വഞ്ചനം വൃഥാനീ 
 ചെയ്യൊല്ലാ, പിഴപുനരെന്തഹോ വധൂനാം .".                6  : 14

 " നീയല്ലാതൊരു ഗതിയില്ല വല്ലവീനാം 
പൊയ്യല്ലെന്നറിക വിഭോ! ദയാംബുരാശേ!
നീയ്യിപ്പോളകരുണനായതെന്തു കൃഷ്ണാ
ദുർയ്യോഗം ശിവ ശിവ! കഷ്ടമെന്തുചെയ്യാം."                6  : 15

" ഹാ കഷ്ടം ജനധനമൊക്കവേ വെടിഞ്ഞു 
ലോകർക്കങ്ങൊരു പരിഹാസമായ് ച്ചമഞ്ഞു 
ശോകത്തിന്നൊരു വഴിവന്നു സംഭവിച്ചു 
ഹേ കൃഷ്ണാ യുവതികളെ ബ്ഭവാൻ ചതിച്ചു ."           6  : 16

" രാധയ്ക്കെന്തൊരു ഗുണമേററ, മിജ്ജനത്തെ --

ബ്ബാധിച്ചും പുനരവളെപ്പരിഗ്രഹിച്ചു.
ബോധിച്ചീലഹ കപടം ത്വദീയ, മിപ്പോ --
ളാധിക്കും പദമിതു ദുർയ്യശസ്സിനും കേൾ ."                6  : 17

" ത്വൽപാദം ശരണമതായ ദാസിമാരോ --
 ടിപ്പോളിക്കപടമയോഗ്യമേവശൌരേ !
ഇപ്പാരിൽപ്പരപരിതാപഹാരി നീയെ --
ന്നെപ്പോഴും മുനികൾ പറഞ്ഞു കേൾപ്പിതല്ലോ !".      6  : 18

" എന്തയ്യോ ! ശശധരശീത ശീലനാം നീ 
 സന്താപത്തിനു ബത ഹേതുവായതിപ്പോൾ,
 ചിന്തിപ്പാനൊരുവഴിയില്ല വാസുദേവാ !
 ചെന്തീയോടെതിർ പൊരുതുന്നു ഹന്ത ! താപം ."      6  : 19

 " പണ്ടേ നീ യുവതികളെച്ചതിച്ചു പോരൂ  
 കണ്ടേടം, ശിവ ശിവ സാരമിന്നു തോന്നീ 
 മുന്നം നീ  മുലതരുവാൻ കനിഞ്ഞണഞ്ഞോ --
 രുന്നമ്രസ്‍തനിയെ വധിച്ചു പോലൊരുന്നാൾ .."               6  : 20

 " കൊന്നാകിൽക്കരളിലെനിക്കു ഖേദമില്ല,
 നന്നായി, പുനരപി നിൻകഴൽക്കുചേരാം .
 ഇന്നിപ്പോളിതു പുനരെത്ര ഖേദമയ്യോ ! 
 നിന്ദിച്ചങ്ങൊരു ദിശി പോയൊളിച്ചു വാസം ."           6  : 21

 എന്നെല്ലാം പല പല വാക്കുമെന്നുവേണ്ടാ 
 ഖിന്നത്വം ബഹുതരമെന്നു മാത്രമോതാം .
പിന്നെപ്പോയടവീതടേ നടന്നു വൃക്ഷം 
തന്നോടും ലതകളോടും പറഞ്ഞു നിന്നാർ .                  6  : 22 

" കണ്ടായോ കനിവൊടുു ചൂതവൃക്ഷമേ! നീ
 കണ്ടാലങ്ങഴകുടയോരു ചാരുരൂപം 
തണ്ടാർ ബാണനുമവനോടു തുല്യനല്ലെ --
 ന്നുണ്ടാകും മനസി തവാപി  കണ്ടുതാകിൽ .".           6  : 23

" ചൊല്ലെന്നോടവനുടെ വാർത്ത പേർത്തു പേർത്ത --
ങ്ങുല്ലാസം മമ ഹൃദി കേട്ടുതാകിലുണ്ടാം 
ഇല്ലിപ്പോളൊരു സുഖ, മീശ്വരൻ വെടിഞ്ഞാ --
ലെല്ലാർക്കും ഗതിയിതു മല്ലികേ! ധരിക്ക.                     6  : 24

"  ശോകം കേളവികലമിന്നശോകമേ! നീ
ലോകങ്ങൾക്കഭിനവചന്ദ്രനാം മുകുന്ദൻ 
ഹാ കഷ്ടം! തരുണികളെ ത്യജിച്ചു പോയാ --
നേകാന്തേ നിവസതി രാധയോടുകൂടെ. "                      6  : 25

" കേട്ടാലും ചപലമിദം പലാശമേ! നീ
  കേട്ടാലും മനസി നിനക്കു ഖേദമുണ്ടാം.
 നാട്ടാരെന്നതിനു സമം മഹാപുമാനി --
ക്കൂട്ടത്തെ ഝടിതി വെടിഞ്ഞുപോയ് മറഞ്ഞാൻ.".      6  : 26

 ചൊല്ലേണം കുരവകമേ! വിശേഷമെല്ലാം 
 ചൊല്ലേറും മധുരിപു മുന്നിൽ വന്നതോതേ,
നല്ലാരിന്മണികളിലുള്ള ബന്ധഭാവം 
വല്ലാതേ വനഭുവി നിന്നവൻ വെടിഞ്ഞാൻ "                6  : 27

" കേൾപ്പിക്കാം വിരവൊടു കന്ദമേ! മുകുന്ദൻ
  തോല്പപിച്ചാനകരുണമിജ്ജനത്തെയെല്ലാം. 
 പാർപ്പിച്ചാനൊരുദിശി, താനുടൻ മറഞ്ഞാ --
നോർപ്പിച്ചാ, നഖില മഹോ! കഴിഞ്ഞു സൌഖ്യം."       6  : 28

" എങ്കിൽ ത്വം വദവദ പൈങ്കിളിക്കിടാവേ?
ശങ്കിച്ചിട്ടിതു പറവാൻ മടിക്കൊലാ നീ.
എൻ കൃഷ്ണൻ സുലളിതനത്ര ദൃഷ്ടനായോ 
സങ്ക്രീഡാചതുര വിലാസഭാസമാനൻ."                        6  : 29

"പീലിക്കാറണികഴലും കളായമാലാ --
നീലത്വം കലരുമൊരംഗകാന്തിയും  കേൾ
നീലക്കണ്ണിണയുമുദാരഹാസഭാസ്സും
ബാലശ്രീപതിയുടെ ലക്ഷണം വിശേഷാൽ."             6  : 30

" വണ്ടേ! നീ വിരവൊടു വാസുദേവരൂപം 
 കണ്ടീലെന്നതു നിയതം കുളിച്ചുചൊല്ലാം.
 കണ്ടാകിൽത്തിരുമുഖപത്മ സൌരഭത്തെ 
 കൊണ്ടാടിപ്പുനരവനെ ത്യജിക്കുമോ നീ."                6  : 31

" വർണ്ണിപ്പിൻ കുയിലുകളേ! കുമാരകൻെറ 
 വർണ്ണശ്രീ മധുരമതായ വേണുനാദം .
 കർണ്ണങ്ങൾക്കമൃതമതെന്നറിഞ്ഞു കൊൾവിൻ
 നിർണ്ണീതം സുകൃതികളേ ! ശ്രവിപ്പുതാനും."           6  : 32

 " ആടീടും മയിലുകളേ ! മനോജ്ഞരാഗം 
  പാടീടും മധുരിപു രൂപകാന്തി കണ്ടാൽ 
 വാടീടും തുളതലകാന്തിയുഷ്‍മദീയം 
 കൂടീടും മനസിഭവാദൃശാമസൂയ.                            6  : 33

 " രാസക്രീഡനരതനായ പൂരുഷൻെറ 
 ഹാസശ്രീസമഗുണ! രാജഹംസമേ! നീ 
 രാധായാരമണനെയിന്നു കണ്ടിതോവാ --
 നാധാരം പുനരവനുണ്ടു കേട്ടുകൊൾക. "                  6  : 34

 " ശ്രീവക്ഷസ്‍തടഭുവികൌസ്‍തുഭാഖ്യരത്നം 
 ശ്രീവത്സം മറുവുമിദം വിശേഷചിഹ്നം 
 ഗോവിന്ദന്നപിച ദുകൂലമുണ്ടുപീതം 
 ഗോവൃന്ദങ്ങളിലവനുണ്ടൊരാനുകൂല്യം".                 6  : 35

 " വന്നാലും വനഗജമേ!  വനപ്രദേശേ 
 വന്നാനോ വരഗുണനായ  വാസുദേവൻ 
 മന്ദം തൽഗമനവിലാസഭംഗികണ്ടാൽ 
 മന്ദാക്ഷം മനസി നിനക്കു സംഭവിക്കും. "                 6  : 36

 ഇത്യേവം ബഹുവിലപിച്ചു ഗോപിമാര --
 ങ്ങത്യന്തം വിവശതയാ നടക്കുമപ്പോൾ
 സന്ത്യക്താമുരമഥനേന രാധ താനും
 സന്താപാൽ ദ്രുതമവരോടു വന്നുകൂടി.                         6  : 37

 ഖേദിച്ചും വനഭുവി തദ്വിശേഷമെല്ലാം 
 ചോദിച്ചും തരുമൃഗപക്ഷിജാതിയോടേ 
 രോദിച്ചും നയനജലങ്ങൾ വാർത്തു വാർത്തും
 ഭേദിച്ചും മദനശരേണ ചിത്തരംഗം.                               6  : 38

 ഈ വണ്ണം പെരുകിന താപമംഗനാനാം
 ദേവൻ താനഖിലമറിഞ്ഞു വാസുദേവൻ 
 കാരുണ്യം മനസി മുഴുത്തു കാമരൂപീ 
പാരാതങ്ങവരുടെ  മുമ്പിലാവിരാസീൽ.                       6  : 39

കണ്ടപ്പോളവരുടെ കൌതുകാതിരേകം 
കൊണ്ടാടിക്കഥയിതുമില്ല കൌശലം മേ 
കാർവർണ്ണൻ കമനികളോടു കേളിയാടീ 
പൂർവ്വസ്മാദധികതരം വിലാസമോടേ .                        6  : 40

ആർത്തസ്ത്രീവിതതി, മുകുന്ദനൊന്നു തൃക്കൺ --
പാർത്തപ്പോളധികമുദാ കുളിർത്തുനിന്നൂ.
മാർത്താണ്ഡഗ്ലപീതവനാളി കാളമേഘ --
ച്ചാർത്തിൻേറപുതുമഴയാലിതെന്നപോലെ.                   6  : 41

അന്നേരത്തൊരു വനിതാ നിതാന്തരാഗാ --
ലന്യസ്ത്രീ പരിഷകൾ നോക്കിനിൽക്കവേ താൻ 
കാന്തൻേറ കരകമലം പിടിച്ചു വേഗാൽ 
താൻ തന്നേ മുലകളിലങ്ങു ചേർത്തുകൊണ്ടാൾ.         6  : 42

അന്യസ്ത്രീസപദി തദാ മുരാരിതൻെറ 
വന്യശ്രീഗുണമണിയും ഭുജാന്തരാളേ 
ഉത്തുംഗസ്‍തനകലശങ്ങൾ ചേർത്തുകൊണ്ട --
ങ്ങത്യന്തപ്രണയമനോഹരം പുണർന്നാൾ.                     6  : 43

മോദംകൊണ്ടവശയതായ മറെറാരുത്തി
സ്വേദം കൊണ്ടണിമുല മേലണിഞ്ഞ ഭാരം 
വേദാന്തപ്രകഥിതമാകുമീശ്വരൻെറ 
പാദാബ്‍ജം മടിയിലെടുത്തു വെച്ചിരുന്നാൾ.                 6  : 44

പുഷ്‍പംകൊണ്ടണിശയനം ചമച്ചിതിന്മേൽ
പുഷ്‍പാസ്ത്രപ്രതിമ ശരീരനാം മുകുന്ദൻ 
താനപ്പോളതിസുഖമേ ശയിച്ചനേരം 
സാനന്ദം തരുണികളന്തികേ വസിച്ചു .                           6  : 45

തന്വംഗീകുലമണിയാമൊരുത്തി വേഗാൽ
 തന്നങ്കേ തിരുമുടിയങ്ങെടുത്തു വെച്ചു 
മന്ദാരപ്രസവസുഗന്ധകേശബന്ധം 
മന്ദം തൻ നഖശിഖരേണ വേർപെടുത്താൾ.                     6  : 46

ഗോപാലപ്രണയിനിതാനൊരുത്തി മെല്ലെ 
ശ്രീപാദ  കരമലേ ധരിച്ചിരുന്നാൾ 
ആർജ്ജിക്കും സുകൃതവശേന കൃച്ഛ്യലഭ്യം 
മാർജ്ജിച്ചാളവൾ പുനരാശു തൽപരാഗം .                        6  : 47

തക്കത്തിൽപ്പരിചരണായ താലവൃന്തം 
കൈക്കൊണ്ടങ്ങരികിലിരുന്നു മറെറാരുത്തി 
സാനന്ദം തിരുമുഖശോഭകണ്ടു കണ്ടും  
താനപ്പോളതി മൃദുവീജനം തുടർന്നാൾ.                              6  : 48

 സൌരഭ്യം പെരുകിന ചന്ദനാംബുകുംഭം 
 ചാരത്തങ്ങു പഹിതമാക്കി വന്നിരുന്നാൾ
ചാരുത്വം തടവിന പാണികൊണ്ടു മന്ദം  
 പൌരസ്ത്രീ ഹരിതിരുമേനിമേൽ തളിച്ചാൾ.                    6  : 49

സേവിച്ചാളൊരു തരുണീ മനോജ്ഞമാകും 
ഭാവത്തിന്നനുഗുണമാം കടാക്ഷമോടെ 
ദേവസ്ത്രീ ഹൃദയഹരേണ താണ്ഡവേന
സ്ത്രീവർഗ്ഗപ്രിയതമനാം മുകുന്ദനെത്താൻ.                       6  : 50

കാപിസ്ത്രീ കലഹരസം നടിച്ചു കിഞ്ചിൽ 
കോപംകൊണ്ടരുണമുഖീ തിരിഞ്ഞിരുന്നാൾ
ആളീനാം ചടുവചനേ ചെവിക്കൊടാതെ  
നാളികേ  നയനജലങ്ങൾ വാർത്തുകൊണ്ടാൾ.              6  : 51

ഏകസ്ത്രീവിരഹദശാ വിശേഷമെല്ലാം 
ശോകംപൂണ്ടരികിലിരുന്നു  പേർത്തുചൊന്നാൾ
അന്യസ്ത്രീ "പുനരപി നീ പിരിഞ്ഞുപോയാൽ 
നിന്നാണെന്മരണമുറച്ചി" തെന്നു ചൊന്നാൾ.                         6  : 52

പുന്നാഗപ്പുതുമലർകൊണ്ടു മാലകെട്ടി 
ത്തന്വംഗീ ഹരിചരണേ വളച്ചുകെട്ടി 
എന്നാണങ്ങൊരു പദമെങ്കിലും ഗമിപ്പാ --
നുന്നിച്ചീടരുതിനി നാഥനെന്നുചൊന്നാൾ.                             6  : 53 

ഈ വണ്ണം പലരസകേളി മേളമോടേ 
ഗോവിന്ദൻ കമനികളോടു കൂടി വാണാൻ
രാവപ്പോളവസിതമായിതസ്‍തമിപ്പാൻ
ഭാവിച്ചാനമൃതമയൂഖനസ്‍തശൈലേ.                                  6  : 54

താരങ്ങൾക്കതു  സമയേ നിറം കുറഞ്ഞു 
ദൂരത്തൊരു ദിശി കുക്കുടം കരഞ്ഞു
മാരൻേറ മലർമയവില്ലുമൊന്നുലഞ്ഞു 
പാരാതേസുരപതി ദിങ് മുഖം തെളിഞ്ഞൂ.                       6  : 55

കാന്തൻതൻ നികടമണഞ്ഞു ചക്രവാകീ 
കാന്താരേ കിമപി കുറഞ്ഞിതന്ധകാരം 
അംഭോജങ്ങളുമളവേ തദാ വിരിഞ്ഞു 
ഗംഭീരം ദിനമുഖവാദ്യവും മുഴങ്ങീ .                                6  : 56

അപ്പോളങ്ങുദയ ഗിരൌ ദിനേശബിംബം
കെല്പോടങ്ങരുണപുരസ്സരം വിളങ്ങീ 
തല്പാന്തം സപദി വെടിഞ്ഞു വാസുദേവൻ
തൽപാർശ്വേ തരുണികളും ഗൃഹം ഗമിച്ചൂ.                   6  : 57

അംബികാവനപുരേ മഹോത്സവം
കാണ്മതിന്നൊരു ദിനം കുതൂഹലാൽ
അംബുജാക്ഷനുമശേഷവൃന്ദവും
സമ്മുദാ കില ഗമിച്ചു സാദരം.                                          6  : 58

വ്രജകുലപതിയെ  ക്കടിച്ചിതപ്പോൾ
ഭുജഗമതീവ ഭയങ്കരം ജനാനാം 
മധുരിപുസമുപേത്യ വേർപെടുത്തു
മധുരശരീരമവൻ  ധരിച്ചു നിന്നാൻ.                                 6  : 59

" സുദർശനോ നാമ നഭശ്ചരൻ ഞാൻ  
 സുദർശനാം  ഭോരുഹശംഖപാണേ !
 ത്വൽപാദ സമ്പർക്കവശേന ശാപം
 കെൽപോടു വേർപ്പെട്ടിതു സാമ്പ്രതം മേ."                    6  : 60

ഇത്ഥം പറഞ്ഞാശു ഗമിച്ചു ദിവ്യൻ
ബദ‍്ധപ്രമോദപ്രസരേണ ഭവ്യൻ
ഗോപാലവൃന്ദങ്ങളുമാശുഗത്വാ 
ഗോപാലയം പ്രാപ്യസുഖിച്ചു വാണൂ .                            6  : 61

ഒരുദിനമരവിന്ദലോചനൻ താൻ 
തരുണികളും ബലഭദ്രനും വനാന്തേ 
ഘനരതി മരുവുന്നതാശു കണ്ടാൻ
ധനപതി കിങ്കരനായ ശംഖചൂഡൻ .                              6  : 62

തരുണികളെയവൻ പുണർന്നനേരം 
ത്വരിതമടുത്തു തടുത്തു വാസുദേവൻ 
ശിരസിമണി പറിച്ചു നിഗ്രഹിച്ചാൻ 
പരിചൊടുരത്നമതഗ്രജന്നു നൽകി .                           6  : 63 

അരിഷ്ടനെന്നുള്ളൊരു ദുഷ്ടദൈത്യൻ
ഗരിഷ്ടമായാവൃഷവേഷധാരീ
ഗോഷ്ഠത്തിലുൾപ്പുക്കു ബഹുപ്രകാരം 
ഗോഷ്‍ടിക്കു ഭാവിച്ചണയും ദശായാം.                        6  : 64

വിഷമം ബഹുവിക്രമങ്ങൾ കാട്ടും
വൃഷഭത്തെക്കൊലചെയ്തു വാസുദേവൻ
സകലംകില ഗോപബാല വൃദ്ധ --
പ്രകരത്തെപ്പരിദോഷയാഞ്ചകാര .                         6  : 65

വമ്പേറീടിനകേശിദാനവവരൻ
           താനശ്വവേഷം ചമ --
ഞ്ഞമ്പാടിക്കകമേ കടന്നു വിളയാ --
           ടീടും വിധൌ മാധവൻ 
ക്ഷിപ്രം തച്ചരണൌ പിടിച്ചു ധരണൌ
            താഡിച്ചു കൊന്നീടിനാ --
നപ്പോൾക്കേശവനെന്നു പേശലതരം 
           നാമം ലഭിച്ചീടിനാൻ.                                      6  : 66

വ്യോമാഖ്യനാം മയസുതൻ പശുഗോപവൃന്ദം 
വ്യാമോഹയൻ ഗുഹയിലാക്കിയടച്ചനേരം 
ദാമോദരൻ പുനരറിഞ്ഞവനെ പ്രഹത്യ
ക്ഷേമം ജഗത്തിനു വരുത്തി വസിച്ചുമോദാൽ .      6  : 67

ഇതി വിമതഭടനാം നിഗ്രഹം ചെയ്തുലോക --
സ്ഥിതിയുമതിശയേന പ്രാപയൻ ഗോപവാടേ 
സതതസുഖനിവാസീ സജ്ജനാന്തർന്നിവാസീ
വിതരതുസുകൃതം മേ സുന്ദരോനന്ദജന്മാ .              6  : 68

               * ആറാം സർഗ്ഗം സമാപ്തം *
             --------------------------------------------

                  ഏഴാം  സർഗ്ഗം 
                  ---------------------
    ( അക്രൂരദൂതവും മഥുരാഗമനവും
        ---------------------------------------

ശാരദാംബുധരചാരുശരീരൻ
നാരദൻ മുനികുലേന്ദ്രനൊരുന്നാൾ 
വീരമൌലിമണി ഭോജനൃപൻെറ 
സ്വൈരവാസഭവനം പ്രതിപേദേ .                  7  : 1

അർഘ്യപാദ്യമണിപീഠമിതെല്ലാം   
സൽക്കരിച്ചരികിൽ വന്നു വണങ്ങും 
കംസനോടഥ കനിഞ്ഞരുൾ ചെയ്തു 
ഹംസവാഹനതന്ദജമുനീന്ദ്രൻ .                        7  : 2

" ഭൂമിപാലകുലമൌലിമണേ ! നീ 
 ഭീമമാം നിജഭുജാവിഭവത്താൽ 
 ഭൂമിമാത്രമിദമല്ല ജയിച്ചു 
 ധീമതാം വര ! ജഗത്ത്രയമെല്ലാം ."              7  : 3

" ഹന്ത ! വിശ്വമപി നിന്നുടെ കീർത്ത്യാ 
സന്തതം  വെളുവെളുത്തു ചമഞ്ഞു.
അന്തകാരി നിജപർവ്വതമേതെ --
ന്നന്തരംഗഭുവി ചിന്തതുടങ്ങി . "                          7  : 4        

" ത്വൽ പരാക്രമവിശേഷമിതോർത്താ --
 ലൽപമല്ലറിക ഭോജനരേന്ദ്ര !
കൽപകവൃക്ഷവിപിനേഷു സുരാണാ --
മുൽപലാക്ഷികൾ പുകഴ്ത്തുമിതെല്ലാം . "     7  : 5

" അത്രമാത്രമൊരു ശത്രു നിനക്കു --
 ണ്ടെത്ര കഷ്‍ടമൊരുപേക്ഷ നിനച്ചാൽ .
 ഇത്രിലോകവിജയിക്കതു തീർപ്പാൻ 
 മാത്രമില്ല ബലമെന്നു  വരാമോ ?"                7  : 6

 " ഗോപവാടമതിലുണ്ടൊരു ബാലൻ 
 ഗോപികാജനമനോഹരശീലൻ 
 നന്ദഗഗോപതനയൻ നയനങ്ങൾ --
 ക്കിന്ദുസുന്ദരനുദാരശരീരൻ. "                         7  : 7

" കൃഷ്ണനെന്നു ബത നാമമിതെല്ലാം
 വൃഷ്‍ണികൾക്കു പരമാർത്ഥമിദാനീം .
 അഗ്രജൻ പുനരവന്നിഹ രാമൻ
 വിഗ്രഹം പുനരവന്നതിശുഭ്രം . "               7  : 8

 " പൂതനാദി തവ സൈന്യമശേഷം 
 പ്രേതരാജപുരിതന്നിലയച്ചാർ
 പീതനീലവസനങ്ങൾ ധരിക്കും 
 പ്രീതിയുള്ള വസുദേവസുതന്മാർ ."           7  : 9

 " ദേവകീതനയനായതു കൃഷ്ണൻ 
 ദേവകൾക്കു ജയമമ്പൊടു പുഷ്ണൻ 
 രോഹിണീതനയനായതു രാമൻ 
 മോഹനാംഗരുചികൊണ്ടൊരു കാമൻ ."   7  : 10

 ഇത്ഥമാദി മുനിവാക്കുകൾ കേട്ട --
 ങ്ങുദ്ധതപ്രകടകോപകരാളൻ 
 കംസനാശു വസുദേവകുടുംബം 
ഹിംസചെയ്‍വതിനണഞ്ഞ ദശായാം .         7  : 11

" കഷ്ടകർമ്മമിതു ചെയ്‍വതിനോ നീ 
 വിഷ്ടപാധിപതിയായ് മരുവുന്നൂ !
 ദുഷ്‍ടഭാവമരു" തെന്നു മുനീന്ദ്രൻ 
 ക്ലിഷ്‍ടമാർഗ്ഗഗതി മാററി കഥഞ്ചിൽ.         7  : 12

 നാരദൻമുനി നടന്നിതു മന്ദം,
 നീരജാസന നികേതമണഞ്ഞൂ .
 ക്രൂരനാമസുരഭൂപതിതാന --
 ക്രൂരനോടു സരസംപുനരൂചേ .                        7  : 13

 " ഗാന്ദിനീതനയ ! ഹേ വിനയാബ്‍ധേ !
 നന്ദഗോപനുടെ മന്ദിരദേശേ 
 ചെന്നു നീയനുസരിച്ചു പറഞ്ഞി --
 ട്ടിന്നുതന്നെ പുനരിങ്ങു വരേണം ."                         7  : 14

" രാമനും സപദി കൃഷ്ണനുമിപ്പോൾ
 മാമകീനനഗരത്തിൽ വരേണം
സാവധാനമിഹ കാർമ്മുകയാഗം 
ഭാവമുണ്ടു മമ വീരവിനോദം ."                                 7  : 15

 കാണ്മതിന്നു മമ ബാലകരിപ്പോൾ 
താമസിക്കാതു പോരണ' മിത്ഥം 
രണ്ടുപേരൊടുമുരച്ചഥ കൂട്ടി --
ക്കൊണ്ടുപോരിക ഭവാനവിളംബം .                         7  : 16

ഗാന്ദിനേയനതുകേട്ടു ഗമിച്ചാൻ 
മാന്ദ്യഹീനമവനാദരവോടേ .
നന്ദനന്ദനമുഖേന്ദുവിലോകേ 
വന്നു സംഗതി നമുക്കിതിമോദാൽ .                   7  : 17

തേരിലേറി വിരവോടു നടന്നാൻ 
ഭൂരിശൈലവിപിനങ്ങൾ കടന്നാൻ
വാരിജാക്ഷപദസംഗമപൂതം
ചാരു ചാരു യാമുനവനം ബത കണ്ടാൻ .                7  : 18

പങ്കജാക്ഷപദപങ്കജമുദ്രാ --
സങ്കുലം പൊടി ശിരസ്സിലണിഞ്ഞാൻ
സങ്കടം കളയുമച്യുതനാമം 
സംഖ്യയാ സഹ മുഖേന ജപിച്ചാൻ .                         7  : 19

വാസരാന്തസമയേ കില ചെന്നാൻ 
വാസുദേവനുടെ വാസനികേതേ
ഹാസചാരുമുഖനായ മുകുന്ദം 
ഭാസമാനമചിരാലിഹ കണ്ടാൻ .                                  7  : 20

ക്ഷീരദോഹസമയേ മുകിൽവർണ്ണൻ
ക്ഷീരഭാജനമെടുത്തു  കരാബ്ജേ 
പൂരിതം ബത കുടിച്ചു സുഖിച്ചു ,
ഭൂരികേളി വിലസുന്നതു കണ്ടാൻ .                         7  : 21

മേഖലാകലിതപീതദുകൂലം 
ശേഖരീകൃത മയൂരകലാപം 
നീലമേഘനിറമായനേത്രം 
ബാലരൂപമവനമ്പൊടു കണ്ടാൻ .                                 7  : 22

രാമണീയകഗുണങ്ങളിണങ്ങും 
രാമനേയുമഥ മാധവനേയും 
ചെന്നുടൻ തൊഴുതുനിന്നു വിനീതൻ
നന്ദനന്ദനനു മേവമവാദീൽ.                                         7  : 23

 ഗാന്ദിനീസുത സഖേ! കുശലം കിം 
 പോന്നതെത്രയുമെനിക്കു ഹിതം കേൾ
നിങ്ങളാരുമിവിടേക്കു വരാഞ്ഞി --
ട്ടിങ്ങു ഖേദമിയലുന്നു ഹൃദന്തേ. "                         7  : 24

എന്നുമാത്രമുരചെയ്തു മുകുന്ദൻ 
മന്ദമങ്ങവനെയൊന്നു പുണർന്നു 
അച്യുതാവയവസംഗനിമിത്തം 
സച്ചിദുത്സവമവന്നു ലഭിച്ചു .                                         7  : 25

ഭോജനാദികൾ കഴിഞ്ഞു നിശായാം
രാജമാനഭവേന നിവസിച്ചു .
ഭോജരാജവചനങ്ങളശേഷം 
യോജനാനുഗുണമമ്പൊടു കേട്ടു .                         7  : 26

മന്ദമിത്ഥമരുൾ ചെയ്തുമുകുന്ദൻ 
" നന്നു കംസനുടെ കൽപിതമിപ്പോൾ
 ചാപയാഗകപടം പുനരിപ്പോൾ
ഭൂപനങ്ങു തുടരുന്നതു കൊള്ളാം ."                        7  : 27

" മാതുലൻ മമ മഹീതലപാലൻ 
 കൌതുകാലിഹ ഭവാനെയയച്ചു .
 കൈതവാർത്ഥകമിതെന്നു വരാമോ 
 ഹേതുവെന്തിനു ചിന്തയ സാധോ !                         7  : 28

 " നാളെ രാവിലെ നമുക്കു ഗമിക്കാം
 നീളവേ മമ നടന്നുവരേണം 
 കേളെനിക്കിതു കുതൂഹലമേററം 
 കേളിയുള്ള ധനുരർച്ചന കാണ്മാൻ ."                         7  : 29

 " മാതുലേന ഹൃദി നിശ്ചിതമാമ --
  ക്കൈതവം മയി ഫലിക്കയുമില്ല .
 ഏതുമൊന്നിഹ കുലുങ്ങുക വേണ്ടാ 
 ഭീതി വേണ്ട ഹൃദയേപി സഖേ ! തേ ."                 7  : 30

 ഇത്യുദാരമരുൾചെയ്തു മുകുന്ദൻ
 സുപ്തനായി സഖിയാമവനോടേ 
 സൂർയ്യനങ്ങടനുദിച്ച ദശായാം 
 തേരിലേറി ബലഭദ്രസമേതൻ .                                 7  : 31

 ഗോപബാലഗമനം ബത കേട്ടു 
 ഗോപിമാരധികതാപമിയന്നൂ 
 മന്ദിരങ്ങളിലിരുന്നവരെല്ലാം  
 ഗാന്ദിനേയദുഷിവാക്കു തുടങ്ങി .                         7  : 32

 " വന്നുപോലൊരു മഹാശഠനിപ്പോ --
 ളെന്നു കേട്ടു , കഠിനം സഖിമാരേ !
 എന്തൊരുത്തനിവ, നിങ്ങനെ ചെയ്‍വാ --
 നെന്തുബന്ധ, മതിദുഷ്‍ടനവൻ താൻ ."                7  : 33

" ക്രൂരനാമവനഹോ ! വിപരീതം 
 പേരുനൽകിയവനേതൊരു മൂഢൻ .
 ചേരുമെങ്കിലരുതാതവനേക്കാൾ 
 ക്രൂരനില്ലൊരുവ, നർത്ഥമതാക്കാം ."                 7  : 34

" നാരിമാർക്കു നയനോത്സവമാകും 
 വാരിജാക്ഷനെ വശീകൃതനാക്കി 
 തേരിലേററിയതു ഹന്ത ! നിനച്ചാൽ 
 പാരിലാർക്കു ഹിതമാമവനെന്യേ ."                        7  : 35

" ദേവകീതനയനോടു പിരിഞ്ഞാൽ
 ജീവധാരണമെനിക്കിഹ വേണ്ടാ 
 ജീവലംഘനവിധിക്കുമുപായം 
 കേവലം കരുതി ഞാൻ വിഷപാനം ."                 7  : 36

" തന്മുഖേന്ദുവിരഹേ സഖിമാരേ !
 ജന്മലാഭമിതു നിഷ്‍ഫലമല്ലോ 
 മന്മഥാ ! വരികെടോ, ശരജാലം 
 മർമ്മണീ പ്രഹരമേ മരണാർത്ഥം ."                        7  : 37

 ഇത്ഥമങ്ങു വിലപിച്ചു വസിക്കും 
 മത്തകാശിനികളിൽക്കനിവോടേ 
 ചിത്തഖേദപരിശാന്തിവരുത്താ--
 നുത്തമം പ്രിയസഖം തമയച്ചു .                                 7  : 38

 ഗാന്ദിനേയമൃദുവാക്കുകളാലേ 
 സുന്ദരീജനവിഷാദമകന്നൂ
 നന്ദസൂനു ബഹുഗോപസമേതൻ 
 സ്യന്ദനേന ഗമനോന്മുഖനായി .                                 7  : 39

സീരപാണി ഹരി സാരഥിയാമ --
ക്രൂരനാം പുരുഷകാരവുമെല്ലാം 
സൂരജാതടിനിതൻ തടഭാഗേ 
ചാരുമാരുതസുഖേ ബത ചെന്നാർ .                        7  : 40

ഗാന്ദിനീതനയനംഭസി മുങ്ങി --
പ്പൊങ്ങുമങ്ങിടയിലത്ഭുതമേകം .
ശേഷതൽപശയനാം ഭഗവാനെ 
സന്തോഷമോടു സലിലേ കില കണ്ടാൻ .         7  : 41

" കൃഷ്ണ കൃഷ്ണ ബഹുവിസ്മയനീയം 
 വിഷ്ണുരൂപമഹമംഭസി കണ്ടേൻ 
ത്വച്ചരിത്രമതിമാത്രവിചിത്രം
സച്ചിദച്ഛിദുരശീല ! നമസ്തേ ."                                 7  : 42

വ്യക്തവർണ്ണമധുരസ്തുതിചെയ്യും
ഭക്തനാകുമവനോടു സമേതൻ 
പ്രാപ്തലോകശരണൻ കരുണാവാൻ
പ്രാപ്തനായി മഥുരാം മധുവൈരി .                         7  : 43

ഏകരാത്രമഥ മിത്രനികേതേ 
ലോകനായകനിരുന്നു രമിച്ചാൻ 
അന്യവാസരമഹോദയകാലേ 
ധന്യശീലനഥ യാത്രതുടങ്ങി .                                 7  : 44

രാജവീഥിയിലനാകുലഗാമീ
വ്യാജപൂരുഷനുടൻ  നടകൊണ്ടാൻ 
വസ്ത്രഭാണ്ഡവുമെടുത്തതുനേരം 
തത്രകോപിരജകൻ പ്രതിപേദേ.                                 7  : 45

" വസ്ത്രമിങ്ങുതരി" കെന്നരുൾ ചെയ്തു 
 ഹസ്തപങ്കജമുയർത്തി മുകുന്ദൻ
സത്വരം കുപിതനാമവനപ്പോ --
ളുത്തരം പരുഷഭാഷണമൂചേ .                                 7  : 46

" വസ്തുസാരമറിയാതെ പറഞ്ഞാ --
 ലസ്‍തു താഡനമിനിത്തവ മൂഢാ !
 വസ്ത്രഭാണ്ഡമിതു രാജധനം കേൾ,
 നിസ്ത്രപാ ! പുനരനർത്ഥമതുണ്ടാം ."                 7  : 47

 ഇത്ഥമുദ്ധതമുരച്ചു തിരിച്ചാൻ 
 ബദ്ധകോപമവനീപതിഭൃത്യൻ .
 വസ്ത്രഭാണ്ഡമപഹൃത്യതദീയം 
 മസ്‍തകം ദ്രുതമറുത്തു മകുന്ദൻ .                             7  : 48

മുക്തിനൽകി രജകായ തദാനീം 
മുക്തസംശയമതോ നടകൊണ്ടാൻ 
ചാരുമാലിക  കൊടുത്തൊരു മാലാ--
കാരകന്നുടനുഗ്രഹമേകി .                                          7  : 49

അബ്‍ജപത്രനയനൻെറ പുരസ്താൽ 
കുബ്‍ജയായൊരു കുമാരികവന്നാൾ
ദീനബന്ധു സരസം തരസാ തൽ
ക്കൂനു തീർത്തിതുകരേണ ഗൃഹീത്വാ .                 7  : 50

പങ്കജാക്ഷഭഗവാനു കൊടുത്തൂ
കുങ്കുമം സുരഭിഗന്ധമനോജ്ഞം
പങ്കജാസ്ത്രശരമേററു തദാനീം  
മങ്കമാർമണിമനസ്സുമയങ്ങീ .                                         7  : 51

" മാരസുന്ദര! മദീയമുദാരം 
മാരമാലുടനകററുക കൃഷ്ണാ!
പാരമുണ്ടു കുതുകം", പുനരിത്ഥം 
സാരസേക്ഷണ കുനിഞ്ഞുപറഞ്ഞാൾ.                  7  : 52

" കീരവാണി! തവ സങ്കടമെല്ലാം 
 തീരുമൽപസമയം ക്ഷമവേണം 
 അഞ്ചുനാലുദിവസത്തിനകം ഞാൻ
 ചഞ്ചലാക്ഷി! വരു " മെന്നരുൾ ചെയ്താൻ .         7  : 53

 കാമപാലപശുപാലസമേതൻ 
 താമസേനരഹിതം പുരിപുക്കാൻ
 കാമിനീജനകടാക്ഷമതാകും 
 ദാമഭൂഷിത മനോഹരരൂപി .                                         7  : 54

 ചാപമണ്ഡപമുപേത്യപധീരം 
 ചാപമമ്പൊടു കരത്തിലെടുത്താൻ                 
 തൽക്ഷണംകില കുലച്ചുവലിച്ചാൻ 
 പക്ഷികേതു തരസൈവ മുറിച്ചാൻ .                         7  : 55

 ചാപരക്ഷിഭട ലക്ഷമതപ്പോൾ
 കോപരൂക്ഷതര ഭാവമടുത്തു 
 ചാപഖണ്ഡമതെടുത്തു ഹനിച്ചാൻ
 ഗോപബാലനവരെക്കൊലചെയ്‍താൻ .                         7  : 56

 പൊട്ടിവീണൊരു ധനുർദ്ധ്വനികൊണ്ട --
 ങ്ങെട്ടുദിക്കുകളുമൊന്നു കുലുങ്ങി .
 ഞെട്ടിവീണുഭുവി കംസനുമപ്പോൾ
 തുഷ്‍ടമായി ദിവി ദേവസമൂഹം .                                 7  : 57

കണ്ടുകണ്ടു മഥുരാപുരമെല്ലാം 
രണ്ടുനാഴിക നടന്നു മുകുന്ദൻ 
പണ്ടുതാനവതരിച്ച വിശേഷം 
കൊണ്ടുകിഞ്ചന കുതൂഹലശാലീ .                        7  : 58

ആപണം മണിനികേതസഹസ്രം 
ഗോപുരം വളഭി സൌധമളിന്ദം 
ചാപശാല നൃപശാലയുമെല്ലാം 
ഗോപസേനകൾ നടന്നഥ കണ്ടാർ .                         7  : 59

കൈതവേന മധുസൂദനനപ്പോൾ 
താതമാതൃഭവനേ ബത ചെന്നൂ
സാദരം തൊഴുതു കൽപിതമുക്ത്വാ 
ഖേദജാതമപഹായ ഗമിച്ചാൻ .                                 7  : 60

സന്ധ്യയോളമവനീപതിഗേഹേ 
സഞ്ചരിച്ചു ബത നന്ദസുതന്മാർ
ബന്ധുലോകമിടകൂടി  നടന്നാ --
രന്തിനേരമൊരു ഗേഹമണഞ്ഞാർ .                         7  : 61

ചൊല്ലേറും കംസഭൂപാലകനുഷസി മഹാ --
           സൌധമാരുഹ്യതിഷ്ഠൻ
മല്ലന്മാരെപ്പറഞ്ഞമ്പൊടു പടഹമടി --
           പ്പിച്ചു യുദ്ധായനിർത്തി 
സംബന്ധിക്ഷോണിപന്മാരുപരി പരിലസ --
              ന്മഞ്ചജാലേ വസിച്ചാ --
രംബഷ്ഠൻ താനുറപ്പിച്ചതു മദകളമാം 
               വാരണം ദ്വാരദേശേ .                                  7  : 62

 ഗോപാലൻ ബാലനാപാദിതഘനവനമാ --
               ലാദി ഭൂഷാഭിരാമൻ
 ഗോപന്മാരും പ്രലാബാരിയുമരിപടല --
               ധ്വംസനാർത്ഥം നടന്നാർ
 ദ്വാരേ നേരിട്ടുനിൽക്കും കുപിതകുവലയാ --
             പീഡമങ്ങർദ്ദയിത്വാ --
 പാരാതംബഷ്ഠദുഷ്ടം തമപി മൃദിതവാ --
               നഞ്ജസാ കുഞ്ജനാഭൻ .                                 7  : 63

 ചാണൂരൻ മല്ലനേകൻ പുനരപരനഹോ 
               ദുഷ്ടനാം മുഷ്ടികാഖ്യൻ
 ക്ഷോണീഭാഗം കുലുക്കി ഝടിതി പടതുട --
                ങ്ങീടിനാർ മൂഢരപ്പോൾ
 ഉൽക്കൃഷ്ടം മുഷ്ടിയുദ്ധം ചടചടരിത --
               സ്‍ഫോടിതാശാവകാശം
 തൽക്കാലം ബാലഗോപാലകമുസലധര --
                ന്മാരുമങ്ങാരഭന്ത .                                         7  : 64

 വാണു ചാണൂരനപ്പോൾ സപദി യമപുരേ 
               കൃഷ്ണമുഷ്ടി പ്രഹാരാൽ
 താണൂഭോജേന്ദ്രദർപ്പം മുസലിയുമുടനേ
                 മുഷ്ടികം നഷ്ടമാക്കി
 കേണൂ തൽബ്ബന്ധുവർഗ്ഗം ഖലബലപതിമാ --
               രോടിനാരാടലോടേ
 വേണൂൽഘോഷം മുഴക്കി മൃദുഹസിതസുധാ --
               ഭാസുരൻ വാസുദേവൻ .                               7  : 65

 കണ്ടാനക്കൊണ്ടൽവർണ്ണൻ  പുനരുപരി പരി --
               ഭ്രാജിതം ഭോജരാജാ 
 മണ്ടിച്ചാടിക്കരേറി ദ്രുതമതി ബഹള --
                ക്രോധമസ്സൌധദേശേ 
 കണ്ഠേ ഗാഢം പിടിച്ചമ്പൊടു കുടിലനൃപം
               ഭൂതലേ പാതയിത്വാ 
 കണ്ഠം ഖൾഗേന ഖണ്ഡിച്ചിതു ചിരമുരസി
               സ്വൈരവാസീ വ്യലാസീൽ .                         7  : 66

 ഓജസ്സുകൊണ്ടധികനാകിന  മന്നവൻെറ 
 തേജസ്സുചെന്നു മധുസൂദനനോടുചേർന്നു
 ഭോജാനുജാഷ്‍ടകമപി ദ്രുതമേവഹത്വാ 
 രേജേ, മുദാനിപതിതാസുര പുഷ്‍പവൃഷ്ടി:                 7  : 67

 ജനകജനനിമാരെച്ചെന്നു വന്ദിച്ചുനിന്നൂ
 കനിവൊടവരുമേനം ഗാഢഗാഢം പുണർന്നാർ .  
 പുനരനുപമഭക്തൻ ബുദ്ധിമാനുദ്ധവാഖ്യൻ
 ഘനതരപരിതോഷം ദേവനെക്കൈവണങ്ങീ .          7  : 68

സകലഗുണവിധാനവ്യഗ്രനാമുഗ്രസേനം
സപദി നൃപതിയാക്കി സ്ഥാപയാമാസ രാജ്യേ 
പുരജനപരിതോഷം വർദ്ധയൻ ബുദ്ധിശാലീ 
ചിരമഥമഥുരായാം മേവിനാൻ കേവലാത്മാ .          7  : 69

               * ഏഴാം സർഗ്ഗം സമാപ്തം *
               -------------------------------------

                എട്ടാം  സർഗ്ഗം 
               ---------------------
     ( വിദ്യാഭ്യാസം, രുഗ്മിണീപരിണയം )
        -------------------------------------------------

 ഏകദാ രാമകൃഷ്ണന്മാരേകഭാവേന സാദരം 
 വിദ്യാഭ്യാസവിധാനാർത്ഥമുദ്യോഗിച്ചാരനാകുലം .          8  : 1

സാന്ദീപനിമുനീംഗത്വാ വന്ദിച്ചാരവരഞ്ജസാ 
തൽപ്രസാദേന ശാസ്ത്രങ്ങളഭ്യസിച്ചാരശേഷമേ .             8  : 2

തരസാ സർവ്വ വിദ്യാനാം പരിജ്ഞാനമുപാഗതൌ 
ഗുരുദക്ഷിണ ചെയ്‍വാനുമൊരുമ്പെട്ടാരനന്തരം .               8  : 3

ഗുരുവാചാ ഗുരുസുതാ പുരാതീർത്ഥജലേ മൃതാ 
തിരഞ്ഞു ജലധിം ഗത്വാ വരുണാവാസമായയൌ .             8  : 4

ഹത്വാ പഞ്ചജനാ തത്ര പാഞ്ചജന്യം ഹരിച്ചുടൻ 
ഗത്വാ യമപുരം വേഗാൽ ലഭിച്ചു ഗുരുനന്ദനം .                    8  : 5

ഗുരുദക്ഷിണയും ചെയ്തു ഗുരുപുത്രേണ സാദരം 
തദനുഗ്രഹവും ലബ്ധ്വാ ഗമിച്ചു മഥുരാപുരം .                    8  : 6

ഒരുനാളഥ ഗോവിന്ദൻ കരുണാമൃതവാരിധി 
ഗോകുലായ നിയോഗിച്ചാനാകുലേതരമുദ്ധവം .                 8  : 7

ഗോപിമാരുടെ സന്താപം പറഞ്ഞഥ കളഞ്ഞുടൻ
ഗോവിന്ദസവിധം തന്നിൽ പ്രാപിച്ചാൻ പുനരുദ്ധവൻ .       8  : 8

സൈരന്ധ്രിതൻ ഗൃഹം തന്നിൽ സ്വൈരം ചെന്നു ജനാർദ്ദനൻ
മാരക്രീഡാമഹാനന്ദമാരംഭിച്ചാൻ നിശാന്തരേ .                   8  : 9

പുത്രനെജ്ജനയാമാസ തത്ര സാ കമലേക്ഷണാ 
അവന്നു പേരുപശ്ലോകനെന്നു ലോകേഷു വിശ്രുതം .        8  : 10

ഉദ്ധവേനസമം താവൽ ബദ്ധസ്നേഹമനോഹരം 
ചക്രപാണിയൊരുന്നാളിലക്രൂരഭവനം യയൌ .                 8  : 11

കുന്തീസുതാനാം വൃത്താന്തമെന്തെന്നറിവതിന്നുടൻ 
അക്രൂരനെ നിയോഗിച്ചാനക്കാലം ദേവകീസുതൻ .           8  : 12

ഭോജരാജവധം കേട്ടു കോപിച്ചു മഗധേശ്വരൻ 
പോരിനായിപ്പുറപ്പെട്ടു ജരാസന്ധൻ മഹാബലൻ .              8  : 13

മഥുരാപുരമാസാദ്യവളഞ്ഞാൻ ബഹുസേനയാ 
മധുസൂദനനന്നേരം പോരിന്നായിസ്സമായയൌ .                  8  : 14

രണ്ടു തേരു കൊടുത്തൂട്ടാനണ്ടർകോനതികൌതുകാൽ 
ഒന്നിൽക്കരേറി താലാങ്കനന്യത്ര മധുസൂതനൻ .                 8 : 15

വൃഷ്‍ണിസേനാപരിവൃതൻ കൃഷ്ണനും ബലഭദ്രനും 
പരാക്രമം തുടർന്നപ്പോൾ ജരാസന്ധനുമോടിനാൻ.             8  : 16

പിടിച്ചുകൊല്ലുവാനായിത്തുടങ്ങീ രോഹിണീസുതൻ
അച്യുതാനുനയം കൊണ്ടങ്ങയച്ചാനവനെ ക്ഷണാൽ .       8  : 17

പിന്നെയും സമ്പ്രഹാരാർത്ഥം വന്നൂമാഗധമന്നവൻ
പിന്നെയും തോൽക്കുമവ്വണ്ണം കഴിഞ്ഞു പലവട്ടവും .        8  : 18

മുന്നൂറുമഥ തൊണ്ണൂറുമക്ഷൌഹിണി പടജ്ജനം 
കൊന്നൊടുക്കീതു ഗോവിന്ദനന്നന്നായിട്ടു മാഗധം .             8  : 19

പതിനെട്ടാമതും ദുഷ്‍ടൻ വട്ടംകൂട്ടിവരും വിധൌ 
മൂന്നുകോടിബ്ബലത്തോടെ യവനൻ താനുമായയൌ .         8  : 20

മ്ലേച്ഛസൈന്യം വരുന്നേരമച്യുതൻ നിജവൈഭവാൽ
സ്വേച്ഛയാ പശ്ചിമാംഭോധൌ തീർപ്പിച്ചാൻ ദ്വാരകാപുരം .  8  : 21

വിശ്വകർമ്മമഹാശില്പി  കൽപിതം ബത തൽപുരം 
വിശ്വമോഹനമായ്വന്നൂ വിശ്വനായക പൌരുഷാൽ .          8  : 22

മഥുരാപുര വാസ്‍തവ്യ മഹാവൃന്ദങ്ങളൊക്കവേ 
ദ്വാരകാ നഗരം  തന്നിലാക്കിനാൻ മധുസൂദനൻ .                 8  : 23

താനൊരുത്തൻ പുറപ്പെട്ടു ചെന്നു യവനസന്നിധൌ 
പേടിഭാവിച്ചു ഗോവിന്ദനോടിനാനടവീതടേ .                       8  : 24

കൊണ്ടൽവർണ്ണൻെറ പിന്നാലെ മണ്ടിനാനാശു ബൌദ്ധനും
കളിച്ചു കുഹരം തന്നിലൊളിച്ചു മധുസൂദനൻ .                    8  : 25

യവനൻ വിപിനം തന്നിലവനെത്തിരയും വിധൌ 
ക്വചിൽ കിടന്നുറങ്ങുന്നു മുചുകുന്ദനരേശ്വരൻ .                8  : 26

മുകുന്ദനെന്നു കൽപിച്ചു ചവിട്ടീ മുചുകുന്ദനെ 
അവനും യവനൻ തന്നെത്തരസാ ഭസ്മമക്കിനാൻ .                8  : 27

നിദ്രാവസാനേ ഭൂപാലനദ്രിസാനുസമുത്ഥിതം 
ഭദ്രമാം വൈഷ്ണവം രൂപമദ്രാക്ഷീദഗ്രഭൂതലേ .                      8  : 28

ശംഖചക്ര  ഗദാ പത്മശോഭമാന ചതുർഭുജം 
ശ്രീവത്സ കൊസ്തുഭോദാര വനമാലാ വിരാജിതം                      8  : 29

ഇതി ചിദ്രൂപമാലോക്യ സ്‍തുതിച്ചു മുചുകുന്ദനും 
" ലോകൈക ബീജഭൂതായ വൈകുണ്ഠായ നമോസ്‍തുതേ ."  8  : 30

" ഇക്ഷാകു കുലജാതൻ ഞാൻ ഭൂപാലൻ കമലാപതേ !

രക്ഷാശിക്ഷാദി ദു:ഖങ്ങൾക്കെളുതല്ലെന്നുറച്ചു ഞാൻ ."   8  : 31

" അത്രവന്നു ശയിക്കുന്നേനെത്രനാളുണ്ടഹം, വിഭോ !
 പുത്രമിത്ര കളത്രാദി വിഷയാഗ്രഹമില്ലമേ !"                      8  : 32

" നിങ്കൽബ്ഭക്തി ഭവിക്കേണം സങ്കടം മമ തീരുവാൻ 
 നിൻകഴൽക്കു വണങ്ങുന്നേൻ ശങ്കരാദി  നിഷേവിതം"   8  : 33

" ഭക്തിനിങ്കൽബ്ഭവിക്കുമ്പോൾ മൂക്തിതാനേവരും വിഭോ !
ഭക്തികൂടാതെ വാഞ്ഛിച്ചാൽ മുക്തിമാർഗ്ഗം വരുന്നതോ? "  8  : 34

" ത്വഭക്തജനഭക്തിം മേ കൽപിച്ചാകിലതും മതി

ത്വൽ പാദസ്മരണം കൊണ്ടു മൽപാപം ശാന്തമായ് വരും ."   8  : 35

മുകുന്ദൻ മുചുകുന്ദന്നായ് മുക്തിദാം ഭക്തിമേകിനാൻ 
മഥുരാപുരി പുക്കാശു വധിച്ചു ബൌദ്ധസൈന്യവും .         8  : 36        

മാഗധൻ വന്നുയുദ്ധായസന്നാഹം തുടരും വിധൌ 
ജയമന്ത്യമവന്നേകീ ഭാവിച്ചു മാധവൻ .                                8  : 37

ദ്വാരകാപുരമാഗമ്യ സ്വൈരം വാണൂ ജനാർദ്ദനൻ
നന്ദാദിവൃന്ദവും തത്ര വന്നു വാണു യഥാസുഖം .               8  : 38

രേവതാത്മജയാകുന്ന രേവതീം നാമകന്യകാം 
വിവാഹം ചെയ്‍തിതക്കാലം രോഹിണീനന്ദനൻമുദാ .          8  : 39

ഭീഷ്‍മകോനാമ വൈദർഭൻ ഭീഷ്‍മബാഹു പരാക്രമൻ 
പുത്രീവിവാഹസന്നാഹമത്രകാലേ തുടങ്ങിനാൻ .             8  : 40

രുഗ്മിയെന്നുള്ള പുത്രൻെറ നിർബ്ബന്ധംകൊണ്ടു മന്നവൻ
രുഗ്മിണീം ശിശുപാലന്നായ് കല്പിച്ചാനുൽപലേക്ഷണാം         8  : 41

ചേദിഭൂപന്നു കൽപിച്ചു തന്നെയെന്നവൾ കേൾക്കയാൽ
ഖേദിച്ചു മനസാ ബാലാ മധുസൂദനരാഗിണീ .                     8  : 42

വാസുദേവൻ വസിക്കുന്ന മന്ദിരേ ചെന്നു പോരുവാൻ 
ഭൂസുരം തരസാഗൂഢം നിയോഗിച്ചിതു രുഗ്മിണി .             8  : 43

ആരണൻതാൻ പുറപ്പെട്ടു ദ്വാരകാപുരി പുക്കുടൻ 
നാരായണായ സന്ദേശം പാരാതേ കണ്ടുണർത്തിനാൻ .     8  : 44

" ശ്രീകൃഷ്ണ ! ജയ ഗോവിന്ദ ! മന്ദം ശൃണു മദീരിതം
ഭീഷ്മരാജസുതാബാലാ ചൊല്ലിവിട്ടിതു രുഗ്‍മണി ."             8  : 45

" ഉപേന്ദ്ര ! ജഗതീബന്ധോ ! കൃപാസിന്ധോ ! നമോസതുതേ 
 അപേക്ഷയുണ്ടെനിക്കേകമുപേക്ഷിച്ചീടൊലാ ഭവാൻ ."  8  : 46

" തരുണാംബുധരശ്രീമൻ തരുണീ മോഹനാകൃതേ !
 അരുണംചരണാംഭോജം ശരണം കരുണാകര !"                 8  : 47

" താതനും സോദരന്മാരും മാതാവും ബന്ധുവർഗ്ഗവും 
 എനിക്കനിഷ്‍ടമാംവണ്ണമാരംഭിക്കുന്നു സാമ്പ്രതം ."             8  : 48

" അശുഭാത്മകനായുള്ള ശിശുപാലന്നു നൽകുവാൻ

സാദരം കോപ്പുകൂട്ടുന്നു സോദരാദികളൊക്കവേ ."           8  : 49

" ദുരഹങ്കാരിയാകുന്ന ധരണീപാലകനെത്തദാ

വരണം ചെയ്‍കയെക്കാട്ടിൽ മരണം നല്ലുമാധവ !"            8  : 50

" കരുണാകര ! നീവന്നു ഹരണംചെയ്‍ക മാം ഹരേ !
പരിണാമസുഖംകൊണ്ടു ഗുരൂണാം സമ്മതം ഭവേൽ ."     8  : 51

" ജനവും ധനവും പിന്നെ പ്രാണനും ദേഹവും തഥാ 
 ജനകാദികളെപ്പേരുമിന്നു മേ നിൻ പദാംബുജം ."             8  : 52

" മുഹൂർത്തസമയത്തിൻെറ മുമ്പേവന്നു ഹരിക്കനീ
 മഹാപുരുഷ ! വന്ദേഹ"  മേവം രുഗ്മിണി ചൊല്ലിനാൾ .   8  : 53

" ഭവത്സംഗമസൌഖ്യം മേ ഭവിച്ചില്ലെങ്കിലാശു ഞാൻ 
 അന്നു ജീവൻ ത്യജിക്കുന്നേ" നെന്നു രുഗ്മിണി ചൊല്ലിനാൾ . 8  : 54

" മൽപ്രാണരക്ഷണം ചെയ്‍വാനപ്രമേയ ! തുണയ്‍ക്കനീ

 ഇന്നു നിൻപാദമാധാര" മെന്നു രുഗ്മിണി ചൊല്ലിനാൾ .    8  : 55

ഇപ്രകാരം കഥിക്കുന്ന വിപ്രനോടരുളീടിനാൻ 
" ക്ഷിപ്രം മുന്നിൽ നടന്നാലുമപ്രദേശം ഗമിക്ക നാം" .       8  : 56

" രമണീഗുണസന്താനം രമണീയം നിശമ്യ ഞാൻ
 നളിനായുധസന്താപാൽ തളരുന്നു മഹീസുര !"                 8  : 57

" സ്മരിക്കും നേരമെന്നുള്ളിലിരിക്കും വാമലോചനാം 
 തെരിക്കെന്നധുനാവന്നു ഹരിക്കുന്നുണ്ടു ഞാനെടോ ."   8  : 58

ഏവം പറഞ്ഞു ഗോവിന്ദൻ രേവതീകാമുകം വിനാ 
തേരിലേറിപ്പുറപ്പെട്ടു ചാരുവേഷമനോഹരൻ .                 8  : 59

വിപ്രനെ പുരത: കൃത്വാ സുപ്രസന്നമുഖാംബുജൻ 
അണ്ഡജേശധ്വജൻ ദേവൻ കുണ്ഡിനം പുരമാപ്തവാൻ .     8  : 60

മഹീസുരനുടൻ ചെന്നു മഹീപതി കുമാരികാം 
വിശ്വനാഥമതം കേൾപ്പിച്ചാശ്വസിപ്പിച്ചു തൽക്ഷണം .     8  : 61

ബലഭ്രനുമന്നേരം ബലപൌരുഷഭൂമവാൻ 
വിദിത്വാ കൃഷ്ണഗമനം വിദർഭപുരമാഗമൽ .                      8  : 62

പുരത്തിലാഗതന്മാരാം പുരാണപുരുഷാവുഭൌ 
പൂജിച്ചു മണിപീഠാന്തേ വസിപ്പിച്ചിതു ഭീഷ്‍മകൻ .           8  : 63

ശിശുപാലാദി ഭൂപാലജാലം കോലാഹലാന്വിതം 
വസിച്ചിതു മഹാമഞ്ചസഞ്ചയേ ചഞ്ചലാശയം .                8  : 64

ദുർഗ്ഗാലയേ വിളങ്ങുന്ന ദുർഗ്ഗാദേവീം വണങ്ങുവാൻ 
രുഗ്‍മഭൂഷിതസർവ്വാംഗീ രുഗ്‍മിണീ താനുമായയൌ .      8  : 65

ആളീജനസമൂഹത്തിൽ മേളിച്ചു നൃപകന്യക
കാളീപ്രണാമവും ചെയ്തു നാളീകാക്ഷി വരുംവിധൌ      8  : 66

"എങ്ങുപോകുന്നു നീയിപ്പോളംഗനാമൌലിരത്നമേ !"
 മന്ദമേവം പറഞ്ഞങ്ങു ചെന്നു നന്ദകുമാരകൻ                    8  : 67

തൽപാണി പല്ലവം മെല്ലെപ്പിടിച്ചു മധുസൂദനൻ
തേരിലേററിപ്പുറപ്പെട്ടു ധീരൻ ഗംഭീരപൌരുഷൻ .        8  : 68

" ആരെടാ കന്യകാരത്നം  ചോരണംചെയ്തു കൈതവാൽ
തേരിലേററുന്ന " തെന്നിത്ഥം നേരിട്ടു നൃപമണ്ഡലം .   8  : 69

" കൊടുപ്പിൻ മൂഢരേ ! ചെന്നു തടുപ്പിൻ ഭൂമിപാലരേ !
എടുപ്പിൽ ചാപമങ്ങസ്ത്രം തൊടുപ്പിൽ മടിയെന്തെടോ" !  8  : 70

ഇത്ഥം ഘോഷിച്ചടുത്തീടും ക്രുദ്ധരാം രാജമണ്ഡലം 
യുദ്ധം ചെയ്‍തുടനോടിച്ചാനുദ്ധവാദിയദുക്കളും .                  8  : 71

രുഗ്മമാം ഖഡ്‍ഗമുദ്യമ്യ രുഗ്മിവന്നണയും വിധൌ 
രുഗ്മിണീവല്ലഭൻ ചെന്നു കൊല്ലുവാനായ് തുടങ്ങിനാൻ .   8  : 72

"സ്യാലനെക്കൊലചെയ്യൊല്ലാ ബാല ! ശൌരേ ! ക്ഷമിക്ക നീ
വിരൂപനാക്കിവിട്ടാലും വിരവോടിവനെബ്ഭവാൻ "            8  : 73

എന്നുളള ബലഭദ്രൻെറ നിയോഗം കേട്ടു മാധവൻ  
കുണ്ഡിനേശകുമാരംതം മുണ്ഡനം ചെയ്‍തു മുക്തവാൻ .     8  : 74

കാമപാലാദി സഹിതൻ കാമിദ്യാ സഹകേശവൻ
ദ്വാരകാനഗരം പ്രാപ്യ സ്വൈരം വാണു യഥാസുഖം .        8  : 75

ഉൽപലാക്ഷ്യാസമം ദേവൻ തൽപമേറി നികേതനേ 
തൽപാണിപല്ലവം മെല്ലെപ്പിടിച്ചു പത്മലോചനൻ .             8  : 76

ലജ്ജകൊണ്ടു മുഖാംഭോജം തരസാതാഴ്ത്തി രുഗ്മിണി
ചാരുഗൂഢകടാക്ഷം കൊണ്ടാശ്ലേഷിച്ചു ജനാർദ്ദനം .          8  : 77

തോഴിമാരുടെ നിർബ്ബന്ധാൽ ക്ലാന്തലജ്ജാ ദിനേ ദിനേ 
കാന്താനുസരണംകൊണ്ടും കാമിനീ വശമാഗതാ .            8  : 78

ഗമിച്ചു ലജ്ജാവൈഷമ്യം ശമിച്ചു ഹൃദിശങ്കയും 
രമിച്ചു രമണോപാന്തേ രമണീയാംഗി രുഗ്മിണി .               8  : 79

മണിഗൃഹമണിമുററം പുഷ്പവാടീതടാകം 
മണമിളകിനകേളീചന്ദനാരാമവാടം 
ഇതി വിവിധമനോജ്ഞ സ്ഥനമാനന്ദമന്ദം 
മതിമുഖിയെ നടത്തിക്കാട്ടിനാൻ കുഞ്ജനാഭൻ .              8  : 80

കളിച്ചും കാന്താരേ കനകതരുകുഞ്ജങ്ങളിലണ --
ഞ്ഞൊളിച്ചും പർയ്യങ്കേ പരിചൊടു ശയിച്ചും ദയിതയാ 
രമിച്ചൂ ഗോവിന്ദൻ കമലശരലീലാസുകുതുകീ  
ഗമിച്ചു സാനന്ദം കിമപി സമയം മോഹനമയം .                   8  : 81 

            * എട്ടാം സർഗ്ഗം സമാപ്തം .* 
           ------------------------------------

               ഒമ്പതാം  സർഗ്ഗം 
                 ----------------------
        ( സ്യമന്തകമണി , സത്യഭാമാപരിണയം )
               ----------------------------------------------

അത്രാന്തരേ തത്ര സമീപവാസി  
സത്രാജിദാഖ്യൻ കില യാദവേന്ദ്രൻ
മിത്ര പ്രസാദേന മുദാ ലഭിച്ചാൻ 
മിത്ര പ്രകാശോപമമേകരത്നം .                                 9  : 1

സ്യമന്തകാഖ്യം മണിയും ഗൃഹീത്വാ
സമന്തതോഭാസുരകാന്തിയോടേ 
വരും വിധൌ പൌരജനങ്ങളെല്ലാം 
വരുന്നിതാദിത്യനിതി ഭ്രമിച്ചാർ .                           9  : 2

"അർക്കൻ വരുന്നുണ്ടിഹ കൃഷ്ണ ! നിൻെറ 
തൃക്കാൽ വണങ്ങാ" നിതി ചെന്നുചൊന്നാർ
തൃക്കണ്ണുകൊണ്ടൊന്നു മറിഞ്ഞുനോക്കീ 
തൽക്കാലമംഭോരുഹ ചാരുനേത്രൻ .                 9  : 3

തത്ത്വം ഗ്രഹിച്ചമ്പൊടു ചെന്നു സത്രാ --
ജിത്തോടു ചോദിച്ചിതു വാസുദേവൻ
"എനിക്കിദം രത്നവരം തരാമോ 
 നിനക്കു വേണ്ടും ധനമിന്നു നൽകാം ."                 9  : 4

ഇത്ഥം മുകുന്ദൻെറ ഗിരം നിശമ്യ
ചിത്തേ നിരൂപിച്ചിതു യാദവൻ താൻ 
 തനിക്കു താൻ പോന്ന മഹത്തുകൾക്കും 
 ധനത്തിലുള്ളാഗ്രഹമൽപമല്ല .                                 9  : 5

" യത്നങ്ങളാലിങ്ങനെ ലബ്‍ധമാകും 
രത്നം വൃഥാഹന്ത കൊടുക്കുമോ ഞാൻ ?
എട്ടെട്ടുഭാരം കനകത്തെ നിത്യം 
മുട്ടാതെ നൽകുന്നൊരു രത്നമേതൽ ."                 9  : 6

" ഒട്ടേറെ ദു:ഖിച്ചു ലഭിച്ച രത്നം 
 തട്ടിപ്പറിപ്പാനിവനോടുകൂടാ 
 പെട്ടെന്നിതങ്ങോട്ടു കൊടുത്തുപോയാൽ
 മുട്ടുന്നനേരത്തൊരു കാശുകിട്ടാ ."                         9  : 7

ഇത്ഥം വിചാരിച്ചതി മൂഢനാകും 
ലുബ്‍ധൻ ചിരിച്ചങ്ങുടനേ തിരിച്ചാൻ
മിണ്ടാതെ പോയാശു ഗൃഹം പ്രവേശി --
ച്ചുണ്ടായ വിത്തേന സുഖിച്ചുവാണാൻ .                 9  : 8

ആ യാദവൻ തന്നനുജൻ പ്രസേനൻ
നായാട്ടിനുദ്യോഗമുടൻ തുടർന്നാൻ 
സ്യമന്തകം പൂർവ്വജനോടു മേടി --
ച്ചമന്ദമോദേന ഗളേ ധരിച്ചാൻ .                                 9  : 9

കിരാതരും  ശ്വാക്കളുമായ് വനാന്തേ 
ചിരായനായാടി  നടക്കുമപ്പോൾ 
 തുരംഗവേഗേന വിദൂരഗാമി
 പിരിഞ്ഞു കൂട്ടത്തെ വെടിഞ്ഞുപോയാൻ .          9  : 10

പെരുത്ത കാട്ടിൻ നടുവിൽച്ചരിക്കും
കരുത്തനാം കേസരി വന്നടുത്താൻ .
അടിച്ചുടൻ ബാലകമാശുകൊന്നാൻ 
കടിച്ചു രത്നം തരസാ തിരിച്ചാൻ .                         9  : 11

ക്രീഡിച്ചുമേവുന്നൊരു വാനരേന്ദ്രൻ 
താഡിച്ചു സിംഹത്തെയുമാശു കൊന്നാൻ
പാദാന്തികേ വീണൊരു ദിവ്യരത്നം 
മോദേന കൈക്കൊണ്ടു ഗുഹാം പ്രപേദേ .         9  : 12

അടുത്തുവന്നോരു സുതൻെറ കയ്യിൽ
കൊടുത്തു രത്നം ബത ജാംബവാനും 
കടിച്ചുമമ്പോടതു , പന്തടിച്ചും 
കളിച്ചുവാണാനവനും തദാനീം .                                 9  : 13

പ്രസേനനെ കണ്ടതുമില്ല കഷ്ടം 
പ്രസംഗമാത്രം പുനരില്ല കേൾപ്പാൻ 
ഇത്ഥം വിഷാദേന ജവേന സത്രാ --
ജിത്തുംവനേ ചെന്നു തിരഞ്ഞുപോന്നാൻ .         9  : 14

മരിച്ചുമൽസോദരനെന്നു മത്വാ 
തിരിച്ചുവന്നങ്ങു നിജേ നികേതേ 
കുളിച്ചു വേഗാൽ പിതൃകർമ്മമെല്ലാം 
കഴിച്ചു ദു:ഖിച്ചു കരഞ്ഞിരുന്നാൻ .                         9  : 15

ബന്ധുക്കളോടിത്ഥമവൻ പറഞ്ഞു --
" ബന്ധം നമുക്കായിതു കർമ്മദോഷാൽ 
എന്തെന്നറിഞ്ഞീല, മരിച്ചു ബാലൻ,
ചിന്തിക്കിലുണ്ടാമതിനുള്ള തുമ്പും ."                 9  : 16

" ആയുസ്സവന്നില്ലതുതന്നെ മൂലം 
നായാട്ടിനും കാരണമൊന്നുതന്നെ ,
കുമാരനാപത്തിനു മൂലമിപ്പോൾ
സ്യമന്തകം  രത്നമതെന്നുതോന്നും ."                 9  : 17

" ചോദിച്ചു വന്നിങ്ങൊരു ദേഹമെന്നോ --
 ടാദിക്കുതന്നേ മണി കണ്ടനേരം   
ആ ദിക്കുതന്നേ തിരയുന്ന നേരം 
ബോധിക്കുമെല്ലാ, മതു നിശ്ചയംമേ ."                 9  : 18

അറിഞ്ഞിതെന്നാകിലുമിപ്രസംഗം

പറഞ്ഞു കൂടാതൊരു ദിക്കിലായി 
അതിക്രമം മേ, ലിനി വേലിതന്നെ 
വിതച്ച പുഞ്ചയ്ക്കു വിനാശമൂലം ."                         9  : 19

" ഇനിക്കഴിഞ്ഞീല നമുക്കനർത്ഥം 
മനക്കുരുന്നിൽബ്ഭയമുണ്ടെനിക്കും 
വിപത്തൊഴിക്കേണ്ട ജനങ്ങൾ തന്നെ 
വിപത്തിനും കാരണമായിതെല്ലോ ."                 9  : 20

ഇത്യാദി സത്രാജിദുദീരിതത്തെ 
ശ്രുത്വാപുരിവാസി ജനങ്ങളെല്ലാം 
തമ്മിൽപ്പറഞ്ഞങ്ങൊരു ലോകവാദം 
നിർമ്മിച്ചു നീളെത്തരസാ നടത്തി .                         9  : 21

" കേട്ടീലയോ കിഞ്ചനവർത്തമാനം 
നാട്ടിൽപ്പൊറുപ്പാനെളുതല്ല മേലിൽ 
വേട്ടയ്ക്കുപോയാനൊരു യാദവൻ പോൽ 
കൂട്ടംപിരിഞ്ഞട്ടവനേകനായി ."                                 9  : 22

" ഒരുത്തനപ്പോളവനോടു നേരി --
 ട്ടടുത്തു കുത്തിക്കൊല ചെയ്തുപോലും 
 അവൻെറ കണ്ഠത്തിലണിഞ്ഞ രത്നം 
കവർന്നുകൊണ്ടാശു തിരിച്ചുപോലും ."                 9  : 23

" പ്രസേനനെക്കൊന്നവനാരുവാൻ പോൽ 
 പ്രസേനനെക്കൊന്നവനീശ്വരൻ താൻ .
 അതോ നമുക്കും പരമാർത്ഥമിപ്പോ --
 ളതല്ല ചോദിച്ചറിഞ്ഞിതോ താൻ ."                         9  : 24

" ' അറിഞ്ഞു ഞാനിന്നു പറഞ്ഞുകൂടാ '
' പറഞ്ഞുകൂടാത്തതിനെന്തുബന്ധം ?'
' തനിക്കു താൻ പോന്നവരൊന്നുചെയ്താ --
  ലതിന്നു ദോഷം പറയാവതുണ്ടോ.' "                   9  : 25

" 'എനിക്കു കേൾപ്പിക്കരുതതോ രഹസ്യം'
 തനിക്കു കേൾപ്പിക്കരുതായ്‍കയില്ല 
 ഇനി ക്രമാലന്യജനം ഗ്രഹിച്ചാ --
 ലെനിക്കു കുററം വരുമെന്നുദോഷം ."                9  : 26

" 'തന്നാണു്, ഞാനെന്നുടെ കണ്ണു രണ്ടാ --
  ണന്യാദൃശന്മാർക്കറിയിക്കയില്ല' 
' എന്നാൽ കഥിക്കാ, മിതു കേട്ടതിപ്പോൾ
 നന്ദാത്മജൻ ചെയ്തൊരു കൈതവം പോൽ ."   9  : 27

" ചോദിച്ചുപോൽ പണ്ടിതു കൊണ്ടൽവർണ്ണൻ
തദാ കൊടുത്തില്ലതു യാദവൻ താൻ 
കണ്ടാലിരക്കുന്ന ജനങ്ങളുണ്ടോ 
കപ്പാൻ മടിക്കുന്നു തരം വരുമ്പോൾ ."                .   9  : 28

" ചെറുപ്പകാലങ്ങളിലുള്ള ശീലം 
 മറക്കുമോ മാനുഷനുളളകാലം
കാരസ്‍കരത്തിൻ കുരു പാലിലിട്ടാൽ
കാലാന്തരേ കയ്‍പു ശമിപ്പതുണ്ടോ? "                    9  : 29

" രത്നം നശിക്കുന്നതിനില്ല ഖേദം 
യത്നത്തിനാളായവനർത്ഥമുണ്ടാം.
സ്യമന്തകം കാരണമെത്ര കഷ്ടം?
കുമാരനും കൂടെ മരിച്ചിതല്ലോ !"                                9  : 30

" ധനങ്ങളുള്ളോരിനി വേണ്ടതിപ്പോ --
 ളെനിക്കു തോന്നുന്നതു ഞാനുരയ്ക്കാം .
 ഇദ്ദിക്കിൽ നിന്നാശു കടത്തി വെപ്പാ --
 നുദ്യോഗമദ്യൈവ തുടങ്ങിവേണം ."                 9  : 31

" ഉച്ചയ്ക്കു കുത്തിക്കവരുന്ന ദിക്കിൽ 
 വെച്ചേയ്ക്കനന്നോ ധനധാന്യമെല്ലാം" 
 ഇത്യാദി ദുർഭാഷണഘോഷമപ്പോ --
 ളത്യന്തമുണ്ടായിതു പാരിലെല്ലാം.                          9  : 32

 മുമ്പിൽഗ്ഗമിച്ചീടിന ഗോവുതൻെറ 
പിമ്പേ ഗമിക്കും ബഹു ഗോക്കളെല്ലാം .
ഒരുത്തനുണ്ടാക്കിന  ദുഷ്പ്രവാദം
പരത്തുവാനാളുകളുണ്ടസംഖ്യം .                         9  : 33

ലോകാധിപൻ മാധവനാശു തൻെറ 
ലോകാപവാദം കളവാനൊരുന്നാൾ
സഹൈവ നാലഞ്ചു യദുക്കളോടെ 
മഹാവനേ കിഞ്ചന സഞ്ചരിച്ചാൻ .                         9  : 34

കണ്ടാനുടൻ തത്രമൃതം പ്രസേനം 
രണ്ടാമതോ കേസരിയെത്തഥൈവ
അനന്തരം ചോടു പിടിച്ചുചെന്ന --
ങ്ങനന്തനുൾപ്പുക്കു മഹാഗുഹായാം .                 9  : 35

കളിച്ചുമേവും കപി ബാലകൻെറ
വളർത്തുമാതാവവലോക്യ കൃഷ്‍ണം 
വിളിച്ചുറക്കെക്കരയും ദശായാം 
വെളിച്ചമേ വന്നിതു ജാംബവാനും .                         9  : 36

" ആരാരഹോ മൽഗുഹയിൽക്കടപ്പാ --

നീരേഴുലോകങ്ങളിലീശനായ
ശ്രീരാമപാദാംബുജസേവകൻ ഞാ --
നാരെങ്കിലും സമ്പ്രതി സംഹരിപ്പൻ ".                 9  : 37

" മുന്നം ദശഗ്രീവശരങ്ങളേററു 
ഭിന്നം കഠോരം മമ മാറിടം കേൾ
ഇന്നും വ്രണശ്രേണികിണപ്രകാര --
മൊന്നും മറഞ്ഞീല, ധരിച്ചു കൊൾക ."                9  : 38

" രഘുപ്രവീരൻെറ വരപ്രഭാവാൽ 
ലഘുത്വമെങ്ങും ലഭിയാത്ത വീരൻ 
കരുത്തനായുള്ളൊരു ജാംബവാനെ --
ന്നൊരുത്തനെക്കേട്ടറിവീലയോ നീ ?"                9  : 39

 തടിച്ച  രാത്രിഞ്ചരരെക്കരംകൊ --
 ണ്ടടിച്ചു കൊന്നോരു കപീശ്വരൻ ഞാൻ
 മിടുക്കനെന്നുള്ളിലൊരുദ്ധതത്വം 
 നടിക്കൊലാ നമ്മുടെ സന്നിധൌ നീ ."                9  : 40

" ഗമിക്ക നീ ജീവിതകാമനെങ്കിൽ,
 ക്ഷമിപ്പനിസ്സാഹസമിത്രമാത്രം 
 ഭ്രമിച്ചു വന്നന്തകനൂർക്കു പോകാൻ 
 ശ്രമിക്കയോ നീ ബത! ദുർവ്വിനീത !                         9  : 41

 അടക്കമില്ലാതെ കടന്നു വന്നാ --
 ലടക്കിവെപ്പാൻ മതി വാനരേന്ദ്രൻ 
 നടക്ക നീ, നമ്മുടെ ഗഹ്വരത്തിൽ
 കടക്ക കാലന്നുമസാദ്ധ്യമല്ലോ ."                                9  : 42

 ഇത്ഥം പറഞ്ഞാശു കപീന്ദ്രവൃദ്ധൻ 
ക്രുദ്ധിച്ചുടൻ മുഷ്ടിപിടിച്ചടുത്താൻ
ദൈത്യാരിതൻേറ തിരുമാറിടത്തിൽ --
ക്കുത്തീടിനാനുൽക്കടസിംഹനാദീ .                 9  : 43

അഞ്ചാറുകുത്തങ്ങു സഹിച്ചു കൃഷ്ണൻ 
പഞ്ചാസ്യഗംഭീരതരസ്വഭാവൻ 
അഞ്ചാതെ കൂടെക്കലഹം തുടങ്ങി
 കിഞ്ചിന്മിളൽ പുഞ്ചിരി ഭംഗിയോടെ .                 9  : 44

 അടിക്കയും തങ്ങളിൽ മുട്ടുകൊണ്ട --
 ങ്ങിടിക്കയും മാന്തുകയും നഖാഗ്രൈ:
കടിക്കയും വൃക്ഷശതങ്ങൾ തല്ലി --
പ്പൊടിക്കയും യുദ്ധമതീവഘോരം .                         9  : 45

കുലുങ്ങി ഭൂചക്രമശേഷമപ്പോൾ
കലങ്ങി വേഗേന സമുദ്രജാലം 
നടുങ്ങി സിംഹാദി മൃഗങ്ങളെല്ലാ --
മൊടുങ്ങി തത്രാപി മരാമരങ്ങൾ .                          9  : 46

ദിനങ്ങളെട്ടും പതിനഞ്ചുമഞ്ചും 
മിനക്കെടാതങ്ങമർ ചെയ്തശേഷം 
മനം തളർന്നൂ ഭുവി വീണു വൃദ്ധൻ
കരേണ നേത്രങ്ങൾ തുറന്നു നോക്കി .                   9  : 47

തദാ ഭവിച്ചൂ പരമാർത്ഥബോധം 
മുദാ വണങ്ങി സ്തുതിയും തുടങ്ങി . 
" മദാന്ധനാമെന്നപരാധമെല്ലാം 
സദാ സഹിച്ചീടുക ശാർങ്ഗപാണേ !"                 9  : 48

" മീനായതും കൂർമ്മമതായതും നീ 
പീനം വരാഹാകൃതി പൂണ്ടതും നീ 
മഹാനൃസിംഹോത്തമനായതും നീ 
മഹാമതേ ! വാമനനായതുംനീ "                                9  : 49

" ക്ഷമാതലേ ഭാർഗ്ഗവനായതും നീ 
രമാപതേ ! രാഘവനായതും നീ 
ഇഹാപി നീലാംബരനായതും നീ 
മഹാനുഭാവപ്രകൃതേ ! നമസ്തേ ".                         9  : 50

" ധരിച്ചു ഞാൻ, സമ്പ്രതി കൃഷ്ണനായി --
 ജ്ജനിച്ചു കംസാദികഹിംസചെയ്വാൻ 
 ഭവാൻ ഭവധ്വംസനജാഗരൂകൻ 
നവാംബുദശ്യാമതനോ!  നമസ്തേ."                         9  : 51

ഇതി സ്തുതിച്ചമ്പൊടു കോമളാംഗീം 
നിജാത്മജാം ജാംബവതീം മണിം ച
കൊടുത്തു വന്ദിച്ചു ഗമിച്ചു വൃദ്ധൻ, 
നടന്നു ഗോവിന്ദനുമാശു മോദാൽ .                           9  : 52

സത്രാജിദാവാസമുപേത്യ തസ്മൈ
സത്രാജിതേ രത്നമിദം കൊടുത്തു 
സത്രാസലജ്ജാവിവശം  വണങ്ങി 
സത്രാജിദിത്ഥം ഹരിയോടു ചൊന്നാൻ .                 9  : 53

" അയ്യോ മഹാകഷ്ട, മെനിക്കു വന്ന
ദുർയ്യോഗമൊട്ടും കുറവല്ല കൃഷ്ണാ !
മർയ്യാദ കൂടാതെ പറഞ്ഞുപോയേൻ
ധൈർയ്യാംബുരാശേ ! ഭഗവൻ! നമസ്തേ ."        9  : 54

" സർവ്വാപരാധങ്ങൾ പൊറുത്തു നമ്മെ 
 സർവ്വാത്മനാ പാലയ ശാർങ്ഗപാണേ !"
ഇത്ഥം പറഞ്ഞമ്പൊടു  സത്യഭാമാം
 പുത്രീം ച രത്നം ച മുദാ കൊടുത്താൻ .         9  : 55

 ശോഭാമനോജ്ഞാകൃതി സത്യഭാമാ --
 ലാഭേന സന്തുഷ്‍ടതയാ മുകുന്ദൻ 
 അവന്നുതന്നേ മണിയങ്ങുനൽകി --
 ജ്ജവേന സമ്പ്രാപ നിജംനികേതം .                         9  : 56

പാണിഗ്രഹം  ചെയ്തിതു  സത്യഭാമാ --
മേണീദൃശം ജാംബവതീം ച മോദാൽ 
വാണീടിനാനാത്മപുരേ സുഖേന 
ക്ഷോണീസുധാദീധിതി വാസുദേവൻ .                 9  : 57

"കുരുക്കളക്കാലമഹോശഠന്മാ --
രരക്കുകൊണ്ടാശു ഗൃഹം ചമച്ചാർ
അതിൽക്കിടന്നൊക്കെ ദഹിച്ചുപോയാ --
രതീവ കഷ്ടം ബത പാണ്ഡവന്മാർ .                         9  : 58

ഉദന്തമേവം ബത കേട്ടു കൃഷ്ണൻ 
തദന്തരേ തത്ര ഗമിച്ചകാലം 
സത്രാജിതം ചെന്നു വധിച്ചു രത്നം 
തത്രാഹരിച്ചു ശതധന്വനാമാ .                                 9  : 59

" ഗാന്ദിനേയകൃതവർമ്മനിയോഗാൽ 
 ചെന്നു കൊന്നിതവനെ ശ്ശതധന്വാ "
 ഇത്യഹോ ജഗതി വാർത്ത നടന്നൂ , 
 സത്യഭാമ ബഹുശോകമിയന്നൂ .                                 9  : 60

ശ്രീകൃഷ്ണനമ്പൊടു വസിച്ചരുളുന്ന ദിക്കിൽ
ശോകേന ചെന്നു തരസാകില സത്യഭമാ .
കേൾപ്പിച്ചു താതനിധനം, മധുവൈരിയപ്പോൾ
കോപിച്ചുടൻ ശതധനുസ്സിനെ നിഗ്രഹിച്ചു .                 9  : 61

സ്യമന്തകം മൂലമനർത്ഥമിപ്പോൾ
നമുക്കു വാസം പുനരത്ര ദു:ഖം 
ഇത്ഥം വിചാരിച്ചു ഗമിച്ചു രാമൻ 
തത്രാന്തരേ മൈഥില രാജധാന്യാം .                         9  : 62

ദുർയ്യോധനം തത്ര വരുത്തി രാമൻ
ദുർയ്യോഗകാലേഷു വിനോദനാർത്ഥം 
ഗദാ പ്രയോഗത്തിനു ശിഷ്യനാക്കി --
ത്തദാ മുദാ തത്ര വസിച്ചു ദേവൻ .                         9  : 63

അക്രൂരൻ മധുരിപുശാസനേന ചെയ്താ --
നിക്രൂരം വധമിതി ദുർയ്യശസ്സു തീർപ്പാൻ
ദൂരസ്ഥം തമപി വരുത്തി വാസുദേവൻ 
പാരാതേ മണിമപി ദർശയാഞ്ചകാര .                 9  : 64

ഇതി ബഹുവിധദോഷഹേതു ഭൂതം 
മതിമദകാരണമെങ്കിലും മുകുന്ദൻ 
മണിവരമഥ ഗാന്ദിനീതനൂജേ 
ഗുണഗണശാലിനി  യോജയാഞ്ചകാര .                 9  : 65

ദ്രുപദപുരവരേ സ്വയംവരാർത്ഥം 
ദ്രുതമൊരുനാളഥ സത്യഭാമയോടേ 
യദുകുലജലരാശി പൂർണ്ണചന്ദ്രൻ 
മൃദുഹസിതാനനനായ ജഗാമ ധീമാൻ .                 9  : 66

ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം നാമ കുന്തീസുതാനാ --
മിന്ദ്രാവാസത്തിന്നുതുല്യം സമൃദ്ധ്യാ 
രമ്യം ഗേഹം തത്ര തീർപ്പിച്ചു നൽകീ 
സമ്മോദേന ദ്വാരകം പ്രാപകൃഷ്ണൻ .                         9  : 67

ഉത്സവേനനിജരാജനികേതേ 
വത്സരം ചില കഴിഞ്ഞദശായാം 
കന്യകാകുതുകിയാകിയ  പാർത്ഥൻ 
സന്യസിച്ചൊരു ദിനം പുരി പുക്കാൻ .                 9  : 68

നിജസഹോദരിയായ സുഭദ്രയെ 
പ്രജകളുത്സവമങ്ങിയലും വിധൌ 
വിജയനാശു കൊടുത്തിതു മാധവൻ 
വിജനദേശേ വിവാഹമഹോത്സവേ .                         9  : 69

ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം പ്രവേശിച്ചഥ ഹരിതനയൻ 
                               മാധവീജീവനാഥൻ
സാന്ദ്രാനന്ദം വസിക്കുന്നളവിലൊരുദിനം 
                               ദേവനാനന്ദശാലി
സാകം വൃന്ദേന മന്ദേതരമുരുമഹസാ
                       സീരിണാവാരിജാക്ഷൻ
ലോകാനന്ദാനുകൂലൻ പ്രിയസഖനഗരം
                       പ്രാപ്യമോദേനവാണാൻ .                         9  : 70

കാളിന്ദീപുളിനേ കളിച്ചുമരുവും 
                        കാളിന്ദിയെക്കണ്ടുടൻ 
കാളാംഭോധരവർണ്ണനങ്ങവളുടേ
                        പാണിഗ്രഹം ചെയ്തുടൻ
കാളും വഹ്നിയിലാശു ഖാണ്ഡവവനം
                                ഭസ്മീകരിച്ചഞ്ജസാ
കേളീകോമളകാമിനീസഹചരൻ 
                               ഗേഹംനിജം പ്രാപ്തവാൻ .                  9  : 71

 അവന്തിരാജ്യാ‍ൽതഥ മിത്രവിന്ദാം  
 ജവേന ഗോവിന്ദനുപാഹരിച്ചാൻ 
 ബന്ധിച്ചുടൻ സപ്തവൃഷങ്ങളെത്താൻ 
 സന്തോഷവാൻ സത്യയെ വേട്ടുകൊണ്ടാൻ .              9  : 72 

സന്തർദ്ദനാദിസഹജാം മഹനീയശീലാം 
സന്താനവല്ലിയൊടു തുല്യശരീരശോഭാം
ഭദ്രാഖ്യയാം നൃപകുമാരിയെ വേട്ടുദേവൻ 
ഭദ്രാനുഭാവസുഭഗൻ സുഖമേവ വാണാൻ .                  9  : 73

മദ്ധ്യേതോയം വിളങ്ങീടിനശഫരമയം 
                                       ലക്ഷമസ്ത്രേണഭിത്വാ 
മദ്രാധീശാത്മജാംവേട്ടിതു ചതുരമഹാ 
                               ലക്ഷണാം ലക്ഷണാഖ്യാം
ഇത്യേവം ചാരുഭാർയ്യാഷ്ടകമഖിലഗുണ
                               ശ്രേണിരമ്യം ലഭിച്ച --
ങ്ങത്യാനന്ദം രമിച്ചാനുരുവിഭവമഹോ 
                                ധന്യനാം വന്യമാലീ .                                 9  : 74
               
           * ഒമ്പതാം സർഗ്ഗം സമാപ്തം *
             ------------------------------------

           പത്താം  സർഗ്ഗം

-----------------------

   ( നരകാസുരവധം, ശംബാസുരവധം )
          ------------------------------        

ഭൌമനാം നരകദാനവാധിപൻ 
ഭീമബാഹുബലശാലിയാമവൻ 
വാമലോചനകളെപ്പിടുച്ചുടൻ 
ധാമസീമനിസമൂഹമാക്കിനാൻ .                                 10  : 1

ശക്രവിക്രമമടക്കിവെച്ചുകൊണ്ടാ --
ക്രമിച്ചു സുരലോകമൊക്കവേ 
ശക്രദൂതവചനാലതൊക്കവേ 
ചക്രപാണി ഭഗവാനുമഗ്രഹീൽ .                                10  : 2

സത്യഭാമയൊടുകൂടി മാധവൻ
പത്രിരാജമധിരുഹ്യ വേഗവാൻ
ശത്രുദാനവപുരേ കടന്നുചെന്ന --
സ്ത്രമാരി ചൊരിയും ദശാന്തരേ .                         10  : 3

അഗ്നിശൈലജലദുർഗ്ഗമൊക്കവേ 
ഭഗ്നമായതുധരിച്ചു കോപവാൻ 
ചഞ്ചലം ബത വെടിഞ്ഞുപാഗമൽ
പഞ്ചവക്ത്രനുടനേമുരാസുരൻ .                                 10  : 4

ചണ്ഡമാമജിതചക്രമേററുടൻ
ഖണ്ഡിതം യുധിമുരൻെറ മസ്തകം 
അഞ്ചുകൂടി ഗിരികൂടസന്നിഭം 
സഞ്ചലിച്ചഥ പതിച്ചുഭൂതലേ .                                         10  : 5

ക്രുദ്ധനാം നരകദാനവാധിപൻ
യുദ്ധഭൂതലമണഞ്ഞു സത്വരം
അസ്ത്രകോടികൾ ചൊരിഞ്ഞു തൽക്ഷണം
പത്തുദിക്കുമുടനേമുടക്കിനാൻ .                                 10  : 6

പക്ഷിരാജനതിഘോരഘോരമാം
പക്ഷതാഡനവിധം തുടങ്ങിനാൻ 
ലക്ഷകോടി ശരമങ്ങൊരിക്കലേ  
രൂക്ഷനാം നരകനും പ്രയുക്തവാൻ .                         10  : 7

പിന്തിരിഞ്ഞു ഗരുഡൻ തദന്തരേ 
ഹന്തകിഞ്ചനമയങ്ങി മാധവൻ 
സത്യഭാമ തരസാധനുസ്സുമാ
യെത്തിനാളമരവൈരിസന്നിധൌ .                         10  : 8

സത്യഭാമയുടെ ശസ്ത്രമേററുടൻ
കൃത്തമായി നരകൻെറ വിഗ്രഹം 
മത്തകാശിനികളോടു തോൽക്കുമോ
മത്തനാകിയ മഹാ സുരോത്തമൻ .                         10  : 9

" നില്ലുനില്ലു ചപലേ !  നിനക്കഹോ 
 വില്ലെടുക്കയുധിയോഗ്യമല്ലെടോ 
 ചൊല്ലു കേൾപ്പതിനസാദ്ധ്യമെങ്കിൽ ഞാൻ
 കൊല്ലുവാനിനി മടിക്കയില്ലെടോ ."                        10  : 10

ഇത്ഥമുദ്ധതമുരച്ചു സത്വരം 
യുദ്ധമാശു നരകൻ തുടങ്ങിനാൻ
ക്രുദ്ധനാമസുരവൈരി ചക്രമ --
ങ്ങുദ്ധരിച്ചു  സമരേ വിളങ്ങനാൻ .                         10  : 11

ബദ്ധവേഗമരികൊണ്ടു മാധവൻ 
കൃത്തമാക്കി നരകൻെറ മസ്തകം 
തത്ര തത്ഭടജനങ്ങളൊക്കവേ 
ചത്തുവീണു തരസാ രണാങ്കണേ .                          10  : 12

ഭൂമിദേവിയുടെ വാക്കിനാലുടൻ 
ഭൂമിഭാരഹരൻ  അംബുജേക്ഷണൻ
ഭൌമജം ച ഭഗദത്തമാദരാൽ
ഭൌമരാജ്യപരമേശനാക്കിനാൻ .                                 10  : 13

തോഷമോടൊരു ഗജത്തെയെന്നിയേ
ശേഷമൊക്കെ നിജമാക്കി മാധവൻ 
കന്യകാജനമനേകമുണ്ടഹോ 
മുന്നമേ നരകനാലുപാഹൃതം .                                 10  : 14

തത്ര ഷോഡശസഹസ്രമുണ്ടതും
പത്രികേതു ഭവനം പ്രണീതവാൻ
പ്രീതി പൂണ്ടദിതികുണ്ഡലദ്വയം
ദാതുമിന്ദ്രഭവനം പ്രപന്നവാൻ .                                 10  : 15

പണ്ടുപോൽ നരകനാലുപാഹൃതം 
കൊണ്ടുചെന്നദിതികുണ്ഡലം ദതൌ 
രണ്ടുമാസമമരേന്ദ്രമന്ദിരേ 
കൊണ്ടൽവർണ്ണനലസാതിരുന്നു താൻ .           10  : 16

കൊണ്ടൽവേണിമണി സത്യഭാമതാൻ 
കണ്ടു കൌതുകരസേന കാമിതം 
അണ്ടർകോനുടയ കല്പവൃക്ഷവും
കൊണ്ടുപോന്നു ഗരുഡധ്വജൻമുദാ .                         10  : 17

സംഗരത്തിനണയും ദിവൌകസാം
സംഘമമ്പൊടു ജയിച്ചു മാധവൻ 
മങ്കമാരിൽമണി സത്യഭാമത --
ന്നങ്കണേ നിഹിതവാൻ സുരദ്രുമം .                         10  : 18

തത്ര ഷോഡശസഹസ്രമംഗനാ --
പാണിപീഡന മഹോത്സവം മുദാ 
ചെയ്‍തുകൊണ്ടു ബഹുരൂപവാനഹോ 
മാധവൻ നിജപുരേ വിളങ്ങിനാൻ .                         10  : 19

നാരദൻമുനി പരീക്ഷ ചെയ്‍വതി --
ന്നാരുമാരുമറിയാതെ വന്നുടൻ 
വാരിജാക്ഷനുടെ മന്ദിരങ്ങളിൽ 
ഭൂരികൌതുകരസം പ്രപന്നവാൻ .                         10  : 20

നാരിമാരുടെ ഗൃഹങ്ങൾ തോറുമ --
ച്ചാരുഹാസമുഖനാം മുകുന്ദനെ 
കണ്ടു കണ്ടു മുനി ഹന്തവിസ്‍മയം 
പൂണ്ടുകൊണ്ടഥ വണങ്ങി വാങ്ങിനാൻ .             10  : 21

മുഗ്‍ധചന്ദ്രമകടാക്ഷവഹ്നിയിൽ 
ദഗ്‍ധനാകിന മനോഭവൻ തദാ 
അർഭകത്വമുപഗമ്യ രുഗ്മിണീ --
ഗർഭസീമനി ജനിച്ചിതേകദാ .                                 10  : 22

ശംബരാസുരനറിഞ്ഞു മായയാ --
ലംബതൻ മടിയിൽനിന്നെടുത്തുടൻ 
അംബുജേക്ഷണതനൂജനെ ക്ഷണാ --
ലംബുരാശിയിലെറിഞ്ഞു മണ്ടിനാൻ .                 10  : 23

മത്സ്യമശ്ശിശുവിനെ ഗ്രസിച്ചുകൊ --
ണ്ടുത്സരിച്ചു പരിതോ മഹാർണ്ണവേ 
മത്സ്യജീവികളിലങ്ങൊരുത്തനാ --
മത്സ്യമമ്പൊടുലഭിച്ചു തൽക്ഷണം .                         10  : 24

ദാശനും വലയിൽനിന്നു വേർപെടു --
ത്താശു ദാശപതിയോടുകൂടവേ 
അംബുരാശിനികടേ വസിക്കുമ --
ശ്ശംബരാസുരനു കാഴ്ചയാക്കിനാൻ .                         10  : 25

നാരദൻെറ വചനേന മുന്നമേ 
സാരസാക്ഷി രതീദേവിയും മുദാ 
മായയാ വസതി ശംബരാലയേ 
മാരസംഗമനുചിന്ത്യ സന്തതം .                                 10  : 26

പാചകവ്രതമവൾക്കു ജീവിതം 
നീചനാകുമസുരേണ കല്പിതം 
" ആയവണ്ണമിതുനീ പചിക്ക  യെ --
ന്നായവൾക്കതുകൊടുത്തു ശംബരൻ .                 10  : 27

സമുലമായ മകരോദരം തദാ 
ലീലയാ ബത പിളർക്കുമന്തരേ 
ബാലചന്ദ്രരമണീയരൂപനാം 
ബാലനെസ്സപദി കണ്ടുകാമിനി .                                 10  : 28

പാണികൊണ്ടുടനെടുത്തു ബാലകം 
മാനിനീമണി വളർത്തിതാദരാൽ 
നരദൻമുനി ജവേന വന്നുടൻ 
ചാരുഭാഷിണിയൊടേവമൂചിവാൻ .                          10  : 29

" പഞ്ചബാണദയിതേ ! ധരിക്ക നീ
 പഞ്ചബാണനിവനഞ്ചിതാനനൻ
 ചഞ്ചലാക്ഷി ! തവ ജീവിതേശ്വരൻ 
 ചഞ്ചലം നഹി വളർത്തുകൊൾക നീ ."                 10  : 30

" മുന്നമെന്നുടെ നിയോഗമിപ്പൊഴും 
 നിന്നുടെ ഹൃദയതാരിലില്ലയോ ?
 നിന്നുടെ രമണനാം മനോഭവൻ 
 നിന്നുപാന്തഭുവി വന്നു സാമ്പ്രതം ."                         10  : 31

" സൽഗുണാകരമുകുന്ദനന്ദനൻ
 രുഗ്മിണീജാരജാതനിന്നിവൻ 
 വൽഗുഭാഷിണി ! വളർക്കനീ ശുഭേ 
 മൽഗിരാ തവ ശിവം ഭവിഷ്യതി ."                          10  : 32

" ശംബരാസുരദുരാഗ്രഹങ്ങളെ 
 ശ്ശംബരാന്തകനകററുമാഹവേ "
 ഇത്തരങ്ങളുരചെയ്തു നാരദൻ 
 സത്വരം ബത മറഞ്ഞു മാമുനി .                                 10  : 33

രാഗബന്ധമവളിൽദ്ദിനേ ദിനേ 
വേഗവർദ്ധിതമറിഞ്ഞു ബാലകൻ 
എന്തുവാനിതിനു ഹേതുവെന്നവൻ 
ചിന്തചെയ്‍തു രതിയോടു ചൊല്ലിനാൻ .                 10  : 34

" അംബ ! നിന്നുടെ കുമാരനല്ലയോ 
ഹന്ത ഞാ, നതു മറന്നുപോകയോ 
എന്തിതിങ്ങനെ വിലാസമഞ്ജുളം 
സന്തതം തവ വിലോകനാദികം ."                         10  : 35

" പുത്രലാളനമതിക്രമിച്ചുവ --
 ന്നത്രകാണ്മതിനു ബന്ധമെന്തഹോ ?"
ഇത്രമാത്രമുരചെയ്തുകേട്ടതി --
ന്നുത്തരം രതിയുമാശു ചൊല്ലിനാൾ .                 10  : 36

" എന്നുടെ ഹൃദയവല്ലഭൻ ഭവാ --
 നെന്നു നാരദമുനീന്ദ്രനോതിനാൻ
 ധന്യനാം തവ സുജന്മനോ ബലാ --
 ലന്യജന്മമിതു പുഷ്‍പസായക! "                                 10  : 37

" ശത്രുവായതു നിനക്കു ശംബരൻ
പത്രിവാഹനതൂജ ! കേൾക്ക നീ
ശംബരാസുരവധം കഴിച്ചുകൊ --
ണ്ടംബുജാക്ഷസവിധേ ഗമിക്ക നാം ."                  10  : 38

ഇത്ഥമുള്ള രമണീവചസസ്സു കേ --
ട്ടുദ്ധതം ബത വിളിച്ചു ചൊല്ലിനാൻ
" യുദ്ധസീമ്നി വരികാശു ശംബരാ !
 സിദ്ധമിങ്ങു തവ ദുഷ്ടചേഷ്ടിതം ."                           10  : 39

" അംബുജാക്ഷസുതനാകുമെന്നെ നീ --

യംബുരാശിയിലെറിഞ്ഞതും ദൃഢം
ഡംബരം തവ ശമിക്കുമാഹവേ 
ശംബരാ വരിക പോരിനജ്ഞസാ ."                         10  : 40

രുഷ്ടനാം ഹരിസുതൻെറ ഭാഷിതം 
കേട്ടനേരമഥശംബരാസുരൻ
എട്ടു ദിക്കുകളുമങ്ങുതൽക്ഷണം 
പൊട്ടുമാറലറിവന്നു ചൊല്ലിനാൻ .                         10  : 41

" നില്ലു നില്ലു കുമതേ ! കുമാരകാ !
 കൊല്ലുവാൻ കിമപി കില്ലുമില്ലെടോ .
 വില്ലെടുത്തു കുലയും കരേററി നീ 
 നില്ലെടാ യമപുരപ്രവേശനേ ."                                 10  : 42

" ദുർബ്ബലം തവ കരിമ്പു വില്ലഹോ
 ദുർമ്മതേ ! കിമതുകൊണ്ടു  ജൃംഭസേ ?
 കണ്ടുകൊൾക തവ  കണ്ഠഖണ്ഡനം 
 കൊണ്ടു കീർത്തിവളരുന്നതാശുമേ ."                 10  : 43

" കുംഭികുംഭമുടനേ പിളർപ്പതി --
  ന്നിമ്പമേറിനൊരു കേസരിക്കഹോ !
 കമ്പമെന്തു മൃഗശാബസന്നിധൌ ?
 കൊമ്പനാനയെ വധിക്കുമോ ശശം ."                10  : 44

ഇത്ഥമങ്ങുടനടുത്തു ശംബരൻ 
ബദ്ധരോഷ വികൃതാതി ഭീഷണൻ
യുദ്ധമാശു ഹരിസൂനുനാ സമം
സിദ്ധബാണവികടം തുടങ്ങിനാൻ                         10  : 45

മായകൊണ്ടസുരമായ നീക്കിനാ --
നായതാക്ഷനതുനേരമങ്ങവൻ
അസ്ത്രമസ്ത്രനികരേണ സംഹരി --
ച്ചസ്‍തശങ്കമമർ ചെയ്തുമേവിനാൻ .                                 10  : 46

തേരുമായുധശതം തുരഗവും 
ചാരുവർമ്മ ശരചർമ്മ ചാപവും 
ഭൂരിസേനകളുമെന്നിതൊക്കവേ 
പോരിലമ്പൊടു തകർത്തു മന്മഥൻ .                        10  : 47

സിംഹതുല്യ ബലമുള്ള ദൈത്യനെ --
സ്സംഹരിച്ചു സമരേസ സൈനികം 
താരകാരി സമനാത്മ ഭാർയ്യയാ 
ദ്വാരകാപുരമവാപ മന്മഥൻ .                                  10  : 48

പ്രദ്യുമ്‍നനും രതിയുമാശു വരുന്നനേരം 
തദ്ദിക്കിലുളള പുരവാസികൾ സംശയിച്ചു 
നാരായണൻ വിരവിലേതൊരു നാരിയോടെ 
പാരാതെഴുന്നരുളി സാമ്പ്രതമെന്നിവണ്ണം .           10  : 49

ഇവനാരു വാനസിത മേഘസുന്ദരൻ 
ഭുവനൈകവീരനതി ദീർഘലോചനൻ
അതികോമളാകൃതി മുകുന്ദനോ ചിരാ --
ദിതി ശങ്കപൂണ്ടു മരുവീതു രുഗ്മിണി .                 10  : 50

അഥ തത്ര ചെന്നുടനുവാച നാരദൻ
" പ്രഥിതാംഗഭംഗിസുഭഗേ ! വിദർഭജേ !
തവ നന്ദനൻ മദനനേഷ സുന്ദരൻ
നവനീലനീരദശരീരകോമളൻ ."                                 10  : 51

"ചടുലേക്ഷണേ ! കുടിലനായ ശംബരൻ 
 കടലിൽക്കളഞ്ഞു ജനനക്ഷണേ പുരാ 
 അവനെജ്ജവേന കൊലചെയ്തുകൊണ്ടിവൻ 
 തവസന്നിധൌ സപദി വന്നു സുന്ദരൻ ."          10  : 52

 " രതിദേവിതാനിവളിവൻെറ വല്ലഭാ 
  ഹിതകാരിണീയമപരന്നു ദുർല്ലഭാ 
  അധുനാനികാമമിവനോടു കൂടി നീ 
  മധുരാനനേ നനു വസിച്ചു കൊൾക നീ ."            10  : 53

 ഏവം  പറഞ്ഞു നടകൊണ്ടു മഹാമുനീന്ദ്രൻ 
 ദേവൻ മുകുന്ദനഥ രുഗ്മിണിയും തദാനീം 
 പ്രദ്യുമ്‍നനോടുമനിശം രതിദേവിയോടും 
 നിത്യം സുഖിച്ചു നിജരാജഗൃഹേ വസിച്ചു .              10  : 54

പ്രദ്യുമ്‍നനപ്പൊഴുതു രുഗ്മിയുടേകുമാരീം 
സദ്യോഹരിച്ചിതു വിദർഭനരേന്ദ്ര ഗേഹാൽ
പ്രദ്യുമ്‍ന പുത്രനനിരുദ്ധനുടൻ  ജനിച്ചാ --
നുദ്യന്നിശാകര സമാനശരീര ശോഭൻ .                         10  : 55

അനിരുദ്ധനും സപദി രുഗ്മിയുടേ 
തനയൻെറ പുത്രിയെ മുദാഹൃതവാൻ 
തദനന്തരം കിലവിവാഹവിധൌ 
യദുവൃഷ്ണി വൃന്ദവുമണഞ്ഞുമുദാ .                                 10  : 56

തത്രോത്സവേ ചൂതുപൊരും ദശായാ --
മത്യന്തകോപേന ഹലായുധൻ താൻ 
അസംശയം രുഗ്മിയെ നിഗൃഹിച്ചാ --
നസാരമൊന്നില്ലതി കോപനാനാം .                                 10  : 57

ബാണാസുരൻെറ സുതയങ്ങുഷയെന്നുപേരാ --
മേണാങ്കബിംബമുഖി കന്യകയന്നൊരുന്നാൾ
കണ്ടാൾ കിനാവിലനിരുദ്ധനെ ദൈവഗത്യാ 
വണ്ടാറണിക്കുഴലി പിന്നെയുണർന്നുകേണാൾ .     10  : 58

" ഹാഹന്ത ! കാമകമനീയ ! മനോജ്ഞമൂർത്തേ !
 ലോകൈകസുന്ദര ! ഭവാൻ പുനരെങ്ങുപോയി ? " 
 ഏവം വിലാപസമയേ സഖി ചിത്രലേഖ
 " കോവാത്രകാന്ത " നിതി ചോദ്യമുടൻ തുടർന്നാൾ .   10  : 59

  കണ്ടേനഹം കമപി കാമിനി ചിത്രലേഖേ !
 കണ്ടാൽ മനോഹരനവൻ നവകാമദേവൻ 
 സ്വപ്‍നം  മമാദ്യ സഫലം, വിഫലം ച മന്യേ 
 പിന്നെക്കദാചിദപികണ്ടതുമില്ലെടോ ഞാൻ ".                 10  : 60

 തത്രാന്തരേ ഭുവനവാസി ജനത്തെയെല്ലാം 
 ചിത്രത്തിലങ്ങെഴുതിനാളവൾ ചിത്രലേഖ .
 ചിത്രാവലോകന വിധൌ തദനുക്രമേണ 
 തത്രാനിരുദ്ധനെയുമമ്പൊടു കണ്ടു ബാലാ .                         10  : 61

കണ്ടാളുഷയ്ക്കജിതപൌത്രവിലോകനം കൊ --
ണ്ടുണ്ടായ കാമരസമമ്പൊടു ചിത്രലേഖ 
" വേണ്ടാ നിനക്കു മനതാരിലുഷേ ! വിഷാദം, 
 തണ്ടാർശരാത്മജനെ ഞാനിഹകൊണ്ടു പോരാം ."          10  : 62

ഏവം പറഞ്ഞനുസരിച്ചുടനർദ്ധരാത്രൌ 
ഗോവിന്ദമന്ദിരമണഞ്ഞഥ ചിത്രലേഖ
വിദ്യാബലേന കനിനോടനിരുദ്ധനെച്ചെ --
ന്നുദ്യോഗശാലിനി നിഗൂഢമുപാനയിച്ചാൾ .                         10  : 63

കുംഭാണ്ഡപുത്രിയുടെ മന്ത്രബലേന വന്നോ --
രംഭോജലോചനതനൂജതനൂജനോടേ
സംഭോഗകേളീരമണീയസുഖം ലഭിച്ചാ --
ളംഭോരുഹാക്ഷി നിഭൃതംബത ബാണപുത്രി .                 10  : 64

കന്യാഗൃഹത്തിലൊരു ജാരനകത്തു പുക്കാ --
നെന്നുളള കിങ്കരഗിരാ തരസൈവ ബാണൻ 
ചെന്നാശു ചൂതുപൊരുതും കളിയാടി മേവും 
നന്ദാത്മജാത്മജതനൂജനെയങ്ങു കണ്ടാൻ .                         10  : 65

യുദ്ധായ ചെന്നു കടുകോപവശേന ബാണൻ
ബദ്ധാവലേപമനിരുദ്ധനുമങ്ങടുത്താൻ .
യുദ്ധേ ജവേന ഭുജഗാസ്ത്രബലേന ബാലം 
ബദ്ധ്വാ നിഗൂഢമസുരേന്ദ്രനിമം ചകാര .                                10  : 66

ആകർണ്ണ്യ നാരദഗിരാ നിജപൌത്രബന്ധം 
വൈകുണ്ഠനും ബലനുമുൽക്കട കോപമോടെ
സന്നദ്ധ യാദവസമൂഹസമന്വിതന്മാർ
ചെന്നാശു ശോണിതപുരം പരിതോവളഞ്ഞാർ .                 10  : 67

ബാണാസുരേശ്വേരപുരീപരിരക്ഷിതാവാ --
മേണാങ്കശേഖരനണഞ്ഞു രണം തുടങ്ങി .
പ്രദ്യുമ്‍നനും ഗുഹനുമമ്പൊടു തമ്മിലേററു 
സദ്യോഥ മാധവനുമാപതിയോടുമേററു .                         10  : 68

കുംഭാണ്ഡനും മുസലിയും കലഹം തുടങ്ങീ
കുഭോദരാദിഗണമാസുരസേനയോടേ 
ഗംഭീരഭൃംഗിരിടി ഭൃംഗി ഭുജംഗരാജ --
കുഭീന്ദ്രവക്ത്ര ഗളഗർജ്ജിതമെത്ര ഘോരം .                        10  : 69

മടുമലർശരവൈരിവൃന്ദമെല്ലാം 
ഝടിതി പടയ്ക്കുമടങ്ങി ദൂരെവാങ്ങി 
പടുമതി ബലിനന്ദനൻ കടന്ന --
ങ്ങുടനടലിന്നു തുടങ്ങി കൃഷണനോടായ് .                         10  : 70

അഞ്ഞൂറുവില്ലുകളശേഷമുടൻ മുറിച്ചു 
കുഞ്ജായതേക്ഷനണഞ്ഞു രണാങ്കണാന്തേ 
യുദ്ധംതടുപ്പതിനു കോട്ടവി വന്നുനിന്നാൾ
മദ്ധ്യേ സഹസ്രഭുജനോടിയൊളിച്ചു പോയാൻ .                 10  : 71

ശൈവജ്വരം ഗുരുതരം ത്രിശിരസ്സടുത്തു 
വൈവശ്യമാശു മുരവൈരിബലേ ഭവിച്ചു .
വിഷ്ണുജ്വരം സപദിവന്നവനെജ്ജയിച്ചു 
കൃഷ്ണൻെറ കാൽക്കലപരജ്വരവും  നമിച്ചു .                          10  : 72

ശൈവജ്വരത്തോടരുൾചെയ്തു കൃഷ്ണൻ 
വൈവശ്യമെല്ലാം തവപോരുമിപ്പോൾ
നമ്മെ സ്‍മരിക്കും മനുജർക്കുപോലും 
ചെമ്മേജ്വരക്ലേശമതില്ല നൂനം .                                                 10  : 73

ഭൂയോപി ബാണദനുജൻ ദനുജാരിയോട --
ങ്ങായോധനം ഘനമദേന തുടർന്നനനേരം 
ചണ്ഡങ്ങളാമുടനവൻെറ ഭുജങ്ങളെല്ലാം 
ഖണ്ഡിപ്പതിന്നു മധുസൂദനനും തുടങ്ങി .                         10  : 74

മഹാദേവവാചാ മഹാവീരനപ്പോൾ
ഇഹോ നാലു ബാഹുക്കൾ മാത്രം കൊടുത്തു .
മഹാഭക്തി പൂണ്ടങ്ങു ബാണാസുരൻ താൻ 
മഹാവിഷ്ണുരൂപം വണ്ങ്ങി സ്തുതിച്ചാൻ .                         10  : 75

" നമസ്തേ ദയാവാരിരാശേ ! മുരാരേ !
 നമസ്തേ മഹാവീര ! ഗോവിന്ദ ! വിഷ്ണോ !
 സമസ്‍താപരാധം ക്ഷമിക്കേണമേ നീ
 സമസ്‍താന്തരംഗേ വിളങ്ങുന്ന മൂർത്തേ !"                         10  : 76

" നവാംഭോദമൂർത്തേ, മദീയാം തനൂജാം 
 ഭവൽപുത്രപുത്രന്നു നൽകുന്നു ഞാനും 
 അവൻ വേട്ടു കൊള്ളേണ മസ്‍മൽക്കുമാരീം."
 മീവണ്ണം പറഞ്ഞാശു നൽകി  തനൂജാം .                             10  : 77

സാനന്ദം വാസുദേവൻ സരസതരമുഷാ --
               കാന്തനാം പൌത്രനോടും 
നാനാ വൃന്ദങ്ങളോടും ഹലധരമുഖമാം 
               വൃഷ്ണിസംഘത്തിനോടും 
സാകം ഗത്വാ സമോദം ജലധിവലയിതം 
                മന്ദിരം സുന്ദരാംഗോ 
ലോകം പാലിച്ചു ലീലാമനുജനനുദിനം 
                മിത്രവാനത്രവാണാൻ .                                  10  : 78

       ** പത്താം  സർഗ്ഗം സമാപ്തം **
     -----------------------------------------

    പതിനൊന്നാം  സർഗ്ഗം
    --------------------------------
(നൃഗമോക്ഷം, ജരാസന്ധവധം)                                          
 --------------------------------------

 തദന്തരേ കാനനകേളി കൌതുകാൽ 
 പദേപദേ കൃഷ്ണകുമാരരൊക്കവേ 
 മുദാ നടന്നുതശൈലസന്നിധൌ 
 തദാ മഹാകൂപതടം പ്രപേദിരേ .                          11  : 1

ഒരോന്തിനെക്കണ്ടിതു , കുണ്ടിൽ വീണുടൻ
കരേററുവാൻ കൌശലഹീനമാകുലം ,
കരേററുവാനും വശമല്ല ബാലകർ --
ക്കനന്തരം കേട്ടെഴുനെളളി മാധവൻ .                    11  : 2

സമുദ്ധരിച്ചാനഥ ദേവകീസുതൻ 
സമക്ഷമേ സർവ്വകുമാരസന്നിധൌ 
സ്‍ഥുടം തദാനീം കൃകലാസവിഗ്രഹം 
വെടിഞ്ഞുശോഭിച്ചിതു രാജവിഗ്രഹം .                    11  : 3

വണങ്ങി നിന്നങ്ങുരചെയ്തു മന്നവൻ 
" ഗുണാംബുധേ ! ലോകപതേ ! നമോസ്തുതേ 
നൃഗാഖ്യനാം ക്ഷത്രിയനേഷ ഞാൻ പുരാ 
യുഗാന്തരേ , കേട്ടരുൾകെൻെറ കില്ബിഷം ."       11  : 4

" വിളങ്ങുമാറമ്പൊടു കൊമ്പുരണ്ടുമ --
  ക്കുളമ്പുനാലും കനകേന കെട്ടി ഞാൻ 
  പശുക്കളെപ്പൂർവ്വമസംഖ്യ മേകിനേൻ 
  വിശുദ്ധ വിപ്രപ്രവരക്കുനേകധാ "                            11  : 5        

 " പടുത്വമേറുന്നൊരു ഭൂസുരന്നു ഞാൻ 
  കൊടുത്ത ഗോവൊന്നിഹ വന്നുകൂടിനാൾ 
  ഉടൻഗ്രഹിക്കാതതിനെപ്പിടിച്ചഹോ ! 
  കൊടുത്തുപോയ് പിന്നൊരു ഭൂസുരന്നു ഞാൻ ."         11  : 6

" തദന്തരേ ഗോവുടയോരു ഭൂസുരൻ 
 മദന്തികേ വന്നുരചെയ്തു കോപവാൻ 
 ഇതെന്തടോ ദത്തപരീഗ്രഹാഗ്രഹം 
 കൃതംത്വയാ , നന്നിതു നന്നുദുർമ്മതേ ?"                 11  : 7

" കനക്കവേ ലുബ്‍ധനതായ ഭൂപതേ ! 
  നിനക്കു ദാനത്തിനു ദീനമില്ലെടോ !
  പശുക്കളോ വല്ലതുമൊന്നു കൊണ്ടു നീ
 പലർക്കു നൽകിപ്പരലോകമീഹസേ ."                          11  : 8

" അനന്തരം ഞാനുരചെയ്തു സാദരം 
  ധനം തരാം , ധേനുസഹസ്രവും തരാം
 എനിക്കു ബന്ധം ഗ്രഹിയായ്‍കകൊണ്ടിദം 
 ജനിച്ചു ഹേഭൂസുര !, കൈതൊഴുന്നു ഞാൻ ".         11  : 9

" ഇതൊന്നുമെന്നോടുരചെയ്ക വേണ്ട നീ 
 ഹിതം നമുക്കുളളതു മാത്രമേകിനാൽ " 
 ഇതിക്രുധാമാമുര ചെയ്‍തു ഭൂസുരൻ 
തതോഅ്ഹമന്യ ദ്വിജനോടു ചൊല്ലിനേൻ .                 11  : 10

" ഇതിന്നു പകരം ലക്ഷം പശുത്തരാ --
 മിതിങ്ങു തന്നാലുമേടോ മഹീസുര !"
" ഇതിന്നുവേണ്ടിപ്പകരം തരേണ്ട നീ,--
 യിതെൻെറ ഗോ" വെന്നവനും മഹാശഠൻ                 11  : 11

" വിഷണ്ണനായി സ്ഥിതിചെയ്തു തത്രഞാൻ 
 വിഷം കണക്കെക്കടുകോപി ഭൂസുരൻ 
 ശപിച്ചു മൽഗോവിനെ മറെറാരുത്തനായ് 
 കൊടുത്തനീയും കൃകലാസമായ് വരും ."                 11  : 12

 " കുഴിഞ്ഞ പൊട്ടക്കിണറിന്നകത്തു നീ
  പതിച്ചുപോകെ" ന്നരുൾചെയ്തു ഭൂസുരൻ
 ഗമിച്ചു  ഞാനും പുനരോന്തുരൂപനായ് 
 പതിച്ചു കൂപത്തിലിതിങ്ങനേ കഥ ".                                 11  : 13

" മമാധുനാ ത്വൽക്കരപത്മസംഗമാൽ 
 പ്രമാർജ്ജിതം പാതകമിന്ദിരാപതേ !
 നമോസ്തുതേ ദേവ! ദയാപയോനിധേ !
 നമോസ്തുതേ നാഥ! നമോ നമോസ്തു തേ ."                 11  : 14

ഇതിസ്തുതിക്കും നൃപനോടു മാധവൻ 
സ്മിതാർദ്രമൂചേ "ശുഭമസ്തു ഭൂപ! തേ 
ഗമിക്ക നീ സാമ്പ്രത മാത്മമന്ദിരേ 
സമൃദ്ധിസമ്പത്തു ഭവിക്കുമാശു തേ."                        11  : 15

നമിച്ചു ഭൂയോപി ഗമിച്ചു മന്നവൻ 
ഗമിച്ചു ഗോവിന്ദനുമാത്മമന്ദിരം 
അശേഷവൃഷ്ണ്യന്ധകയാദവാദികാ --
നശേഷ ലോകാധിപനേവമൂചിവാൻ .                         11  : 16

" നൃഗൻെറ ശാപത്തിനു ഹേതു കേട്ടിതോ,
  ജഗത്തിലീ ബ്രാഹ്മണരേകദൈവതം 
  അടക്കൊലാ ബ്രാഹ്മണവിത്തമേവനും 
 മുടക്കൊലാ ബ്രാഹ്മണകർമ്മമൊന്നുമേ ."                 11  : 17

" മഹീതലേ ബ്രാഹ്മണ ഭക്തിയുളളവൻ 
  മഹാനുഭാവൻ മനുജൻ മമ പ്രിയൻ
  മമ പ്രസാദത്തിനു വാഞ്ഛയുളളവൻ 
  മഹീസുരപ്രീതി വരുത്തിയാൽ മതി ."                         11  : 18

 " അവർക്കു നൽകുന്നതെനിക്കതിപ്രിയം 
  ശിവാദിമൂർത്തിത്രയമായതന്തണർ
  അവർക്കു ചെന്നപ്രിയമാചരിച്ചവൻ 
  ജവേന വീഴും നരകാന്തഗഹ്വരേ ."                                11  : 19

  " ഗുരുത്വമേറുന്ന മഹാമഹീസുരൻ 
   വരുന്ന നേരത്തെഴുന്നേററു നിൽക്കയും 
  വരിച്ചു പൂജിച്ചു വണങ്ങി വാഴ്‍കയും 
  ഹരിക്കുമീശന്നു മജന്നുമർച്ചനം ."                                 11  : 20

 മുകുന്ദനിത്ഥം പരമാർത്ഥവാക്കുകൊ --
 ണ്ടകണ്ഠഭക്തിപ്രവണത്വമേകിനാൻ 
 തദാഗമിച്ചു ബലഭദ്രരാമനും 
 മുദാന്വിതോ ഗോകുലവാടമേകദാ .                                 11  : 21

 കളിച്ചു ഗോപീജനവാസമന്ദിരേ 
 കളിന്ദജാതീരവനേഗമിച്ചുടൻ 
 വിളിച്ചനേരത്തു വരാഞ്ഞു സൂർയ്യജാ--
 മദംശമിപ്പിച്ചു സുഖിച്ചു മേവിനാൻ .                                11  : 22

 അനന്തരം പൌണ്ഡ്രകവാസുദേവനാ --
 ലനന്തഗേഹത്തിലയച്ച ദൂതനും 
 മുരാരിയെച്ചെന്നു വണങ്ങി നിന്നുടൻ 
നിരാകുലം വാചക മേവമൂചിനാൻ .                                 11  : 23

" പരാക്രമീ പൌണ്ഡ്രക  വാസുദേവനാ --
 ണൊരർത്ഥമിത്ഥം  പറവാനയച്ചു മാം 
 "ധരിക്ക നീ കേശവ ! വാസുദേവനെ --
 ന്നൊരുത്തനിന്നുളള സമർത്ഥനേഷ ഞാൻ" .        11  : 24

 " കരത്തിലുണ്ടിന്നിഹ ശംഖുചക്രവും 
  കരുത്തുചേരുന്ന ഗദാസരോജവും.
  ഉരസ്ഥലേ കൌസ്തുഭവന്യമാലയും 
 തരത്തിൽ വേണ്ടുന്നതശേഷമുണ്ടുമേ ."                  11  : 25

 " 'അഹം ജഗന്നാഥ' നിതി ഭ്രമിച്ചു നീ --
  യഹങ്കരിക്കേണ്ട, ഗമിച്ചു കൊൾകനീ
 ഇതൊക്കെ വന്നിങ്ങുരചെയ്വതിന്നുടൻ 
 ഹിതോപദേശം പറയുന്നു പൌണ്ഡ്രകൻ ."                  11  : 26

 വിസൃജ്യ തം ദൂതനെ വീതസംശയം 
 വിസൃത്വര ക്രോധഭരേണ മാധവൻ 
 യദുപ്രവീരോത്ഭട സേനയാ സമം 
 തദാ ജവാൽ പൌണ്ഡ്രകവാസമാപ്തവാൻ .                 11  : 27

 മഹാജളൻ പൌണ്ഡ്രകവാസുദേവന --
 ങ്ങഹോ വസിച്ചാൻ മധുവൈരിവേഷവാൻ 
 അണിഞ്ഞിരിക്കുന്നവനക്കണക്കിനേ 
 ഫണീന്ദ്രതല്പം പണിചെയ്‍തുമെല്ലവേ .                          11  : 28

 കരദ്വയം ദാരുമയം ധരിച്ചുകൊ --
 ണ്ടുരുപ്രകാശം മണികൊണ്ടു കൌസ്തുഭം .
 ഒരുത്തിയപ്പൂമകൾ മറെറാരുത്തിയെ --
 ദ്ധരിത്രിയാക്കീട്ടിരുഭാഗമങ്ങനെ .                                 11  : 29

 വെളുക്കനെശ്ശംഖ്യമിരുമ്പുചക്രവും 
 വിളങ്ങുമാകൃത്ത്രിമകുണ്ഡലങ്ങളും 
 ഇതൊക്കവേ കണ്ടു സരോഷമച്യുതൻ 
 വധിപ്പതിന്നാശു  സമീപമാപ്തവാൻ .                                 11  : 30

 മരക്കരം തന്നിലിരുമ്പുചക്രവും 
 ധരിച്ചടുത്തീടിന പൌണ്ഡ്രകാധമം 
 സുദർശനംകൊണ്ടു വധിച്ചു മാധവൻ
 തദീയസൈന്യം ച വിനഷ്ടമാക്കിനാൻ .                         11  : 31

 തദീയമിത്രം കില കാശി ഭൂപനെ --
 ത്തദാലയം പ്രാപ്യ ഹനിച്ചു തൽക്ഷണം 
 മുദാ നിജദ്വാരവതീ നികേതനം 
 തദാ സദാനന്ദമയൻ പ്രപന്നവാൻ .                                 11  : 32

 തദന്തരേ കാശിനരേന്ദ്രനന്ദനൻ 
 സുദക്ഷിണൻ താത വിനാശദു:ഖിതൻ 
 ഗിരീശനെച്ചെന്നു തപസ്സുചെയ്തുടൻ 
 കരാളയാം കൃത്യലഭിച്ചിതേകതാ .                                  11  : 33

 മുരാരിഗേഹത്തിലണഞ്ഞു കൃത്യയും 
 ദുരാത്തവേതാളകഭൂതവൃന്ദവും 
 മുരാരിതാൻ ചൂതുപൊരും ദശാന്തരേ 
 നിരാകുലം ചക്രമയച്ചു തൽക്ഷണം .                          11  : 34

 സുദർശനം ചെന്നു ജവേന കൃത്യയെ -- 
  ദ്ദഹിച്ചു, പായിച്ചിതു ഭൂതവൃന്ദവും 
 സുദക്ഷിണം കാശിപുരം ച ചുട്ടെരി --
 ച്ചുദാരമിന്ദ്രാനുജപാർശ്വമാഗതം .                                   11  : 35

 ചിരേണ ഗോപീസഹിതൻ ഹലായുധൻ 
 പുരേ സമാഗമ്യ രമിക്കുമന്തരേ 
 പുരം പ്രപേദേ നരകസ്യ ബന്ധുവാം 
 വിരോധശാലീ വിവിദപ്ലവംഗമൻ .                                 11  : 36

 സമുദ്രതോയത്തിലിറങ്ങിനിന്നുടൻ
 സമന്തതോ വാരി ചൊരിഞ്ഞു വാനരൻ 
 പുരങ്ങളും നല്ല മരങ്ങളും തദാ 
 പുഴക്കിവീഴിച്ചു മുടിച്ചു ഭൂതലം .                                 11  : 37

 ഗൃഹങ്ങളിൽപ്പുക്കു ഗൃഹസ്‍തരെത്തദാ 
 പിടിച്ചുകൊന്നാശു കടിച്ചുതിന്നുടൻ
 മഹാഗ്രഹാരം ബത കൊളളിവെച്ചു കൊ --
 ണ്ടഹോ ശഠൻ ദ്വാരവതീമുപേതവാൻ .                          11  : 38

 നതാംഗിമാരോടൊരുമിച്ചു കാനനേ 
 കൃതാർത്ഥചേതാമധുപാനലീലയാ 
 കളിച്ചുവാണൂ ബലഭദ്രനെന്നറി --
 ഞ്ഞൊളിച്ചു ചെന്നൂ വിവിദൻ മഹാബലൻ .                 11  : 39

 വിളിച്ചു മെല്ലെക്കളവാണിമാർക്കു പ --
 ല്ലിളിച്ചു കാട്ടിത്തരുശൃംഗമേറിനാൻ 
 അടുത്തുചെന്നമ്പൊടു  മദ്യകുംഭമ --
 ങ്ങെടുത്തു സേവിച്ചു മദിച്ചുമേവിനാൻ .                 11  : 40

 വലീമുഖൻതന്നുടെ വമ്പുകൊണ്ടഹോ 
 വിലാസിനീനാം  വിവശത്വസംഭ്രമം
 വിലോകനം ചെയ്തു വിവൃദ്ധകോപനാം 
 ഹലായുധൻ തൻമുസലം ഗൃഹീതവാൻ .                 11  : 41

" അടുത്തുവാ കീശപശോ ! വിനാശമി --
 ന്നടുത്തുതേ ചാപലകർമ്മകാരണാൽ
 തടുത്തുകൊൾ" കെന്നരുൾചെയ്തു തൽക്ഷണം 
 കൊടുത്തു തന്മസ്‍തകസീമ്‍നി താഡനം .                         11  : 42

 തുടങ്ങി യുദ്ധം  ബലനും പ്ലവംഗവും 
 നടുങ്ങി ഭൂമണ്ഡലമദ്രിജാലവും 
 അടിച്ചുമോടിച്ചുമിടിച്ചുമൂഴിയിൽ
 പ്പിടിച്ചുവീഴിച്ചുമിഴച്ചുമീവിധം .                                         11  : 43

ഹലായുധൻ തൻെറ വെളുത്ത വിഗ്രഹം 
വലീമുഖാംഗക്ഷതജം തെറിക്കയാൽ
സ്‍ഫുരൽ പ്രഭാതാർക്കമരീചിലിപ്‍തമാം 
ശരൽഘനംപോലെ വിളങ്ങിസംഗരേ .                         11  : 44

ഘനത്വമേറും മുസലേന നിഷ്‍ഠൂരം 
ഹനിച്ചുസീരീ കൊലചെയ്‍തുവാനരം 
ജനിച്ചസംരംഭമടക്കി മെല്ലവേ 
തനിച്ച മോദേന രമിച്ചുമേവിനാൻ .                                 11  : 45

അനന്തരം ജാംബവതീകുമാരകൻ
മനസ്വി സാംബൻ കുരുരാജകന്യകാം
സ്വയംവരേ ചെന്നുഹരിച്ചു, തൽക്ഷണം 
സുയോധനൻ ചെന്നു പിടിച്ചുകെട്ടിനാൻ .                 11  : 46

അതങ്ങുകേട്ടാഗതനാം ഹലായുധൻ 
ഹിതം പറഞ്ഞു, നിരസിച്ചു കൌരവൻ 
കലർന്നുകോപം ബത ഹസ്‍തിനാപുരം
ബലൻ ഹലംകൊണ്ടു കുലുക്കിമെല്ലവേ .                 11  : 47

പറിച്ചു വേഗേന സുരാപഗാജലേ 
മറിപ്പതിന്നാശു തുടങ്ങുമന്തരേ 
വിറച്ചു ദുർയ്യോധനവൃന്ദമൊക്കവേ 
വിരഞ്ഞു തൽപാദയുഗേ വണങ്ങിനാർ .                         11  : 48

മുദാ ച സാംബന്നഥ ലക്ഷണാഖ്യയാം 
നിജാത്മജാമാശുകൊടുത്തു കൌരവൻ 
പ്രസന്നനായമ്പൊടു രോഹിണീസുതൻ 
പ്രഗൃഹ്യപുത്രം നിജഗേഹമാപ്തവാൻ .                         11  : 49

കദാപി സൂർയ്യഗ്രഹണേ യദൂത്തമൻ 
 സദാരനായിട്ടു സമന്തപഞ്ചകേ 
ഹിരണ്വതീ തീർത്ഥജലേ കുളിച്ചുടൻ 
ഹിരണ്യദാനം ബഹു ചെയ്തിദാരാൽ .                         11  : 50

തദന്തരേ പാണ്ഡുതനൂജരൈവരും 
തദന്തികേ വന്നിതു യാജ്ഞസേനിയും 
 ഹൃദന്തരേ കൌതുകഭാര ഗൌരവാ --
ലുദന്തമോരോന്നുരചെയ്‍തു മേവിനാർ .                         11  : 51

കദാപി പാഞ്ചാലി പറഞ്ഞറിഞ്ഞുപോ --
ലുദാരതത്ത്വം മധുവൈരീപത്നിമാർ
മുദാകുറഞ്ഞൊന്നു വസിച്ചു മാധവൻ 
തദാലയം പുക്കിതു വല്ലഭായുതൻ .                                 11  : 53

മുകുന്ദനമ്പാടിയിലങ്ങു ചെന്നുതാ --
നകണ്ഠഗോപീ ജനകേളിലാളിതൻ
വസിച്ചു മാസത്രിതയം യഥാസുഖം 
രസിച്ചഥ ദ്വാരവതീമുപേയിവാൻ .                                 11  : 53

തതോ ജരാസന്ധനരാധിനാഥനാ --
ലതീവ ബന്ധിച്ചുഴലുന്ന ഭൂപരാൽ  
നിയുക്തനാം ദൂതനുമേക വാസരേ 
വിമുക്തനാം നാരദനും സമായയൌ .                         11  : 54

പറഞ്ഞു ദൂതൻ നൃപസംഘ സങ്കടം 
പറഞ്ഞു കുന്തീസുത വ്ഞ്ഛിത:മുനി 
അറിഞ്ഞു രണ്ടും ബത ദേവകീസുതൻ 
പറഞ്ഞു " രണ്ടും ബത ഹേയമല്ലിത് ".                          11  : 55

" ഹിതം ജരാസന്ധവധം നമുക്കഹോ 
 ഹിതം പൃഥാനന്ദന രാജസൂയവും , 
ഇതാശു  രണ്ടും കരണീയമാകയാ --
ലിതൊന്നിനാൽ മററതു കൂടവേ വരും ".                        11  : 56

" അതിന്നു ധർമ്മാത്മജ യാഗരക്ഷണേ 
 കൃതേ ജരാസന്ധ വധം ച സാധയേ "
 ഇതി ദ്രുതം നിശ്ചിത ചിത്തനച്യുതൻ
 യുധിഷ്ഠിരൻ തന്നുടെ മന്ദിരം യയൌ .                         11  : 57

പുരന്ദരപ്രസ്ഥപുരത്തിലെത്തിനാൻ 
മുരാരിദേവൻ നിജദാരസംയുതൻ 
തതോഥ താനും ബത ഭീമസേനനും
സിതാശ്വനും മൂവരുമേക ചേതസാ .                                11  : 58

ദ്വിജേന്ദ്രവേഷേണ ഗമിച്ചു മാഗധം 
നികേതനം , യുദ്ധമിരന്നു മൂവരും 
ക്ഷണം ജരാസന്ധനുമാശു ഭീമനും 
രണം തുടങ്ങീ ഗദയാ ഭയങ്കരം .                                        11  : 59

ഉപേന്ദ്രലീലാകപടോപദിഷ്ടമാ --
മുപായ ലാഭേന സമീരണാത്മജൻ 
രണേജരാസന്ധനുടേ കളേബരം
ക്ഷണേന കീറിഗ്ഗതജീവമാക്കിനാൻ .                         11  : 60

കാരാഗൃഹത്തിലുഴലും നൃപസംഘമെല്ലാം
പാരാതെ ബന്ധനമഴിച്ചു പറഞ്ഞയച്ചു . 
തൽപുത്രനായ സഹദേവനു നൽകിരാജ്യം 
കെല്പോടുപോന്നു പുരുഷോത്തമനാത്തമോദം .         11  : 61

രാജാധിരാജവരനമ്പൊടു രാജസൂയം 
രാജൽപ്രതാപഗുണമാശു തുടർന്നനേരം 
രാജീവലോചനമനേകമഹാസഭായാം 
പൂജിച്ചു ധർമ്മരതനാകിയ ധർമ്മജന്മാ .                         11  : 62

" ഭൂപാലജാലമിഹ നോക്കിയിരിക്കവേതാൻ
ഗോപാലനോ സമുചിതം വിധിനാഗ്ര്യപൂജ ?"
ഇത്ഥം ദുഷിച്ചു ശിശുപാലനടുത്ത നേരം 
യുദ്ധം തുടർന്നിതു ധനഞ്ജയനാത്ത കോപം .    11  : 63

ചക്രായുധൻ ഝടിതി രോഷ കഷായിതാക്ഷൻ
ചക്രേണ ചേദിപതി കണ്ഠതലം മുറിച്ചു .
ജന്മത്രയം ബത കഴിച്ചു ജയൻ തദാനീം 
ചെമ്മേ സനാതന ജനാർദ്ദനനോടു ചേർന്നു .                 11  : 64

രാജരാജനഥ ധർമ്മ തനൂജൻ 
രാജസൂയമഖമമ്പൊടു കൃത്വാ 
രാജമാനമയനിർമ്മിതമാകും 
രാജമണ്ഡപമുപേത്യ വസിച്ചാൻ .                                  11  : 65

കോമളാകൃതി ജഗൽപതി താനും 
ഭീമപാർത്ഥനകുലാദികളെല്ലാം 
യാജ്ഞസേനിയുമനേകമനേകം 
പ്രാജ്ഞവൃന്ദവുമിയന്ന സഭായാം                                 11  : 66

ജലസ്ഥലഭ്രാന്തി വരുന്ന ദിക്കിൽ 
ജളത്വമേറുന്ന സുയോധനൻ താൻ
ഞളിഞ്ഞു വന്നാനവനീർഷ്യയോടെ 
ജലത്തിൽ വീണങ്ങു രുഷാ ഗമിച്ചാൻ .                         11  : 67

അക്കാലം സാല്വഭൂപൻ പുരരിപുഭജനം 
                  ചെയ്തു സൌഭം വിമാനം
ലബ്‍ധ്വാ യുദ്ധായ ചെന്നാൻ മധുരിപുനഗരേ 
                ഭൂരിസൈന്യങ്ങളോടെ 
പ്രദ്യുമ്നൻ താനടുത്തമ്പൊടു പടനടുവിൽ
                ക്കൊന്നു തന്മന്ത്രിരാജം 
യുദ്ധം സാല്വേന ചെയ്താനിരുപതു ദിവസം 
               സപ്‍ത ഭൂയോ ദിനാനി .                                                 11  : 68

കാലേസ്മിൻ നീലവാസസ്സഹിതനഹിതമാ --
               തംഗസംഹാരസിംഹോ 
ലീലാഗോപാലരൂപീ മുരരിപു തരസാ 
               വന്നു യുദ്ധം തുടങ്ങീ 
ഭിത്ത്വാ സൌഭംവിമാനം ജലനിധിയിലെറി --
                ഞ്ഞാശു ചക്രേണ ചക്രീ 
ഹത്വാ സാല്വക്ഷിതീശം തദനു തദനുഗം 
               സൈന്യവും ജന്യഭൂമൌ .                                         11  : 69

നിൽക്കുന്നേരത്തടുത്താനതിപരുഷരുഷാ --
               ക്രാന്തനാം ദന്തവക്ത്രൻ 
വിക്രാന്ത്യാ തംച പഞ്ചാനനമിവഗയോ 
                കൊന്നുടൻ നന്ദജന്മാ 
ക്ഷിപ്രം ജന്മത്രയാന്തേ വിജയമപിനിജം 
                 ധാമ നീത്വാ തദാനീം 
വിപ്രാദീൻ പാലയിത്വാ സുഖമിഹനഗരേ 
                മേവിനാൻ ദേവദേവൻ .                                         11  : 70

 കൃഷ്ണാകേശാംബരാകർഷണ വിഷമദശാ --
                ബാന്ധവൻ സിന്ധുശായീ 
 കൃഷ്ണൻ വൃഷ്ണി പ്രവീരൻ പുനരപിച പതി --
                മ്മൂന്നു വർഷാവസാനേ 
ദൂതോ ഭൂത്വാ കുരൂണാം പുരി കുരുസുതനോ --
               ടുക്തയുക്തി പ്രസംഗാൽ 
ജാതക്രോധം ധരിച്ചാനരി ഭടപടലീ --
               നശ്വരം വിശ്വരൂപം .                                                 11  : 71

ഘോരേ ഭാരതസംഗരേ വിജയനാം
        വീരൻെറ തേരിൽസ്സദാ 
ചാരുത്വം കലരുന്ന സാരഥി പദം 
       കൈക്കൊണ്ടു ചക്രായുധൻ
 ഭീഷ്മദ്രോണകൃപാദികൾക്കു നിതരാം 
        മോക്ഷം കൊടുത്തീടിനാൻ
 ഭീമാരാതി വിനാശനേന ധരണീ --
       ഭാരം ചുരുക്കീടിനാൻ .                                                 11  : 72

 യുദ്ധാരംഭേ പുറപ്പെട്ടിതു മുസലധരൻ
        തീർത്ഥസേവാർത്ഥമപ്പോൾ
 ഗത്വാ തൽ നൈമിശാഖ്യം വനമൃഷികളുടേ 
       വന്ദനം ചെയ്തു ഭക്ത്യാ 
 കണ്ടപ്പോളങ്ങനുത്ഥായിനമധികരുഷാ 
       സൂതനെക്കൊന്നുവേഗാ --
 ലുണ്ടായിതാർദ്രഭാവം പുനരപിച തദീ --
         യാത്മജം സൂതനാക്കി .                                                 11  : 73

 നിത്യംവന്നു മഖംമുടക്കിന മഹാ 
       ദുഷ്‍ടാശയം നിഷ്‍ഠൂരം 
 ഹത്വാ പർവ്വണി വൽക്കലാസുരവരം
       യാഗം പുന: പാലയൻ
 കാവേരീം ച സരസ്വതീം ച യമുനാം 
       ഗംഗാം ച ഗോദാവരീം 
 സേവിച്ചമ്പൊടു പുണ്യവാനഥ കുരു --
      ക്ഷേത്രം നിജം പ്രാപ്‍തവാൻ .                                         11  : 74

 തൽക്കാലം ഭീമദുർയ്യോധനഘനസമരം 
        കണ്ടഹോ രണ്ടുപേർക്കും 
 ചൊൽക്കീഴില്ലെന്നുറച്ചമ്പൊടു സപദിയയൌ
       ദ്വാരകാം സീരപാണി: 
 യുദ്ധേ തസ്മിൻ സമാപ്തേ ഗുരുതരപരുഷ --
       ദ്രോണപുത്രാസ്ത്രവഹ്നി --
 പ്രദ്ധ്വംസത്തിന്നു ഭക്തപ്രിയനഥ ഭഗവാ --
       നുത്തരാഗർഭമാപൽ .                                                 11  : 75

 ശുദ്ധബ്രഹ്മം പ്രവേശിച്ചിതു ബതമതിമാ --
        നാശു ഗംഗാതനൂജൻ 
സിദ്ധാന്തം ഹന്തസാധിച്ചിതു സകലമലം 
       ധർമ്മവാൻ ധർമ്മജന്മാ 
സാധിപ്പിച്ചു മുകുന്ദൻ പുനരവനുമുദാ 
       തത്ര മൂന്നശ്വമേധം 
സാധുശ്രീദ്വാരകായാംപുരി പരമസുഖം 
       മേവിനാൻ കേവലാത്മാ .                                         11  : 76

    * പതിനൊന്നാം സർഗ്ഗം സമാപ്തം *
    ----------------------------------------------------

              പന്ത്രണ്ടാം സർഗ്ഗം
                --------------------------
      (കുചേലവൃത്തം, സന്താനഗോപാലം)
           --------------------------------------

സുചേഷ്ടിതം കൊണ്ടു ജഗൽ പ്രസിദ്ധൻ 
കുചേലനെന്നുള്ളൊരു ഭൂമിദേവൻ
വശിത്വമുൾക്കൊണ്ടു മഹാദരിദ്രൻ
വസിച്ചു സാന്ദീപനി വാസദേശേ .                         12  : 1

വിശപ്പുകൊണ്ടാശു തളർന്നുമേവും 
ശിശുക്കളെക്കണ്ടു വിഷാദമോടേ 
വിശുദ്ധനാം ഭൂസുരനോടു ചൊന്നാ -
ളശങ്കിതം ഭൂസുരധർമ്മപത്നി .                            12  : 2

ദരിദ്രനെന്നാകിലുമത്രമാത്രം കരത്തിലില്ലാത്ത ജനം ചുരുക്കം ധരിക്ക നീ നാഥ! നമുക്കിദാനീ -- മൊരിക്കലഷ്‍ടിക്കു മുപായമില്ല ." 12  : 3

" ഇല്ലങ്ങളിൽച്ചെന്നു നടന്നിരന്നാ --

ലില്ലെന്നു ചൊല്ലുന്ന ജനങ്ങളേറും .
അല്ലെങ്കിലാഴാക്കരി നൽകുമപ്പോൾ
നെല്ലെങ്കിൽ മൂഴക്കതു മന്തിനേരം."                      12  : 4

"ഉഴക്കു ചോർകൊണ്ടൊരു വാസരാന്തം 
കഴിക്കുമഞ്ചാറു ജനങ്ങളിപ്പോൾ 
കിഴക്കുദിക്കും പൊഴുതാത്മജന്മാർ
കഴൽക്കുകെട്ടി കരയുന്നു കാന്ത !"                         12  : 5

" മററുളളതെപ്പേരുമെടുത്തുവിററും
കൊററിന്നു നൽകുന്നു ഗൃഹസ്ഥരെല്ലാം 
മുററും ഭവാനുണ്ണികളെപ്പുലർത്താ -- 
നൊട്ടും മനസ്സില്ല മഹീസുരേന്ദ്ര! "                                12  : 6

" അപേക്ഷയുള്ളോരു ജനത്തിനെല്ലാ --

മുപേക്ഷ കൂടാതെ കൊടുക്കുമീശൻ 
മനക്കുരുന്നിൽ കനിവുളള കൃഷ്ണൻ 
നിനക്കു പണ്ടേ സഖിയെന്നു കേൾപ്പൂ."                         12  : 7

" വിവാഹമീരെട്ടുസഹസ്രമെട്ടും 
 വിധിക്കുചേരും പടി ചെയ്തവൻപോൽ 
അവർക്കുവേണ്ടുന്ന വിഭൂതിയെല്ലാ -- 
മവൻ കൊടുക്കുന്നു നിരന്തരം പോൽ."                 12  : 8

" ഗമിക്ക നീ ചെന്നിഹ കണ്ടുപോന്നാൽ

നമുക്കു വേണ്ടുന്നതു നൽകുമല്ലോ .
രമയ്ക്കു ചേതോഹരനായ കാന്തൻ 

ക്ഷമിക്കുമോ നമ്മുടെ ദീനഭാവം." 12  : 9

അനന്തരം ബ്രാഹ്മണനേവമൂചേ " ധനംതരും ദേവനനന്തരൂപൻ അനർത്ഥമൂലം ധനമെന്നുകൽപി --

ച്ചെനിക്കതിങ്കൽ ക്കൊതിയില്ല ബാലേ! "                 12  : 10

" ധനിക്കു ശത്രുക്കളസംഖ്യമുണ്ടാം
മനക്കുരുന്നിൽ ബ്ഭയമേററമുണ്ടാം 
തനിക്കലംഭാവവുമില്ല പിന്നെ --
ക്കനക്കവേ കൈതവമേററമുണ്ടാം."                         12  : 11

" കഷ്ടിച്ചു കൃത്യം കഴിയുന്നവന്നും
 മഷ്‍ടിക്കു മുട്ടാതെ വസിപ്പവന്നും 
 കെട്ടിദ്ധനം നേടിയിരിപ്പവന്നും
 പെട്ടെന്നു തുല്യം ഖലുവൃത്തിപോലും."                 12  : 12

" എന്നാകിലും ഞാനഥ ചെന്നുപോരാം
 തന്നാകിലോ ഞാനതു കൊണ്ടുപോരാം
 നന്ദാത്മജൻ തൻെറ മുഖാരവിന്ദം
 മന്ദസ്‍മിതാർദ്രം ബതകണ്ടുപോരാം ."                         12  : 13

കനിഞ്ഞുവിപ്രൻ പറയും ദശായാം 
തുനിഞ്ഞുവക്കററു മുഷിഞ്ഞ വസ്ത്രേ  
ഉഴക്കവിൽക്കട്ട വരിഞ്ഞുകെട്ടി --
ക്കഴൽക്കുകുമ്പിട്ടു കൊടുത്തയച്ചാൾ.                         12  : 14

മുദാഗമിച്ചാശു കുചേലവിപ്രൻ 
മുകുന്ദഗേഹത്തിനകത്തുപുക്കാൻ 
വരുന്നുകണ്ടംബുജനേത്രനപ്പോൾ
കരംപിടിച്ചങ്ങരികത്തിരുത്തി .                                 12  : 15

കൃതാർഘ്യപാദ്യാദിക പൂജനാന്തേ 
കൃതാർത്ഥനായി സ്‍തുതിചെയ്‍തുവിപ്രൻ
തദന്തികേ രുഗ്മിണി താലവൃന്ത --
മാദായവീശി ശ്രമമാശുതീർത്താൾ.                         12  : 16

അശേഷനാഥൻ ദ്വിജനോടനേകം
വിശേഷമമ്പോടരുൾചെയ്‍തു മോദാൽ 
" പുരാഗുരൂണാം നികടേ നിവാസം 
ധരാസുരാധീശ ! മറന്നിതോ നീ."                                  12  : 17

" മഹാവനേ നാം വിറകിന്നുപോയി --

ട്ടഹോമഹാവൃഷ്ടിചൊരിഞ്ഞനേരം 
നനഞ്ഞശേഷം വഴിയുംപിഴച്ച --
ങ്ങനേകനേരം വലയും ദശായാം                                 12  : 18

തിരഞ്ഞെഴുന്നള്ളി മഹാമുനീന്ദ്രൻ
വിരഞ്ഞുനമ്മെപ്പഥികണ്ടനേരം 
അനുഗ്രഹിച്ചു വിവിധ പ്രകാരം 
മനസ്സിലുണ്ടോ തവ ഭൂസുരേന്ദ്ര !"                                 12  : 19

മുഷിഞ്ഞ വസ്ത്രാൽ പൃഥുകം പിടിച്ച --
ങ്ങഴിച്ചു ഭക്ഷിച്ചിതു വാസുദേവൻ 
രണ്ടാമതും മുഷ്‍ടി പിടിച്ച നേരം 
തണ്ടാരിൽ മാതാശു കരം പിടിച്ചാൾ .                         12  : 20

അത്താഴമുണ്ടമ്പൊടു  കൃഷ്ണനോടേ 
ചിത്താനുകൂലം സുഖമേ വസിച്ചാൻ
അന്യേഭ്യുരുത്ഥായ ച യാത്രചൊല്ലി --
ദ്ധന്യൻ ഗമിച്ചാനുടനേ കുചേലൻ .                         12  : 21

" മുരാരിയോടർത്ഥമിരന്നതാകിൽ
 തരാതിരിക്കില്ലവനത്രമാത്രം 
 പറഞ്ഞുമോദിച്ചു വസിക്കയാൽ ഞാൻ 
 മറന്നുപോയേൻ  ഗൃഹിണീനിയോഗം ."                 12  : 22

" അന്നേരമില്ലത്തെ വിശഷമൊന്നു --
 മെന്നോടു ചോദിച്ചതുമില്ല കൃഷ്ണൻ .
 ബന്ധംവരുത്താതെ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാ --
 ലെന്തെന്നുതോന്നും ഭഗവാനുമുളളിൽ ."                 12  : 23

" എന്തൊന്നു ഞാനിങ്ങനെയങ്ങുചെന്നാ --
 ലന്തർജ്ജനത്തോടുരചെയ്‍ക വേണ്ടൂ.
 ഓർത്തീല ഞാനക്കഥ, കഷ്ട,  മെന്നെ --
 പ്പാർത്തങ്ങിരിക്കുന്നു കുടുംബമെല്ലാം."                 12  : 24

ഇത്യാദി ചിന്തിച്ചുനടക്കുമപ്പോ --
ളത്യുന്നതം ഗോപുരമങ്ങുകണ്ടാൻ
ഉത്തുംഗസൌധം മണിപത്മരാഗം 
മുത്തുംവിളങ്ങും ഭവനങ്ങൾ കണ്ടാൻ .                        12  : 25

ഉദ്യാനവും ചത്വരമാപണാളീ --
വിദ്യോതിത സ്വർണ്ണഗൃഹങ്ങൾ കണ്ടാൻ
അട്ടാലനൃത്താലയ രത്നവാപീ --
ഘട്ടങ്ങളും ഭംഗിയിലത്രകണ്ടാൻ .                                 12  : 26

" മാർഗ്ഗ ഭ്രമംകൊണ്ടിഹ വന്നിതോ ഞാൻ 
 സ്വർഗ്ഗത്തിനൊക്കും ഗൃഹമാരുടേവാൻ 
 എന്നല്ലഹോ നല്ലൊരു സുന്ദരാംഗി 
 നന്നാലയംകൃത്യവരുന്നു ദൂരാൽ."                          12  : 27

" ഹാഹന്ത കൃഷ്ണാ! മമഭാർയ്യതാനോ 
 ഗേഹത്തിൽനിന്നാശുമുദാ വരുന്നു ?
 കിമിന്ദ്രജാലം, മമമോഹമോവാൻ ?
 നമാമി ഗോവിന്ദ, മുകുന്ദ, വിഷ്ണോ !"                 12  : 28

" ഉണ്ടായി തത്ത്വം മമകണ്ടതെല്ലാം

തണ്ടാരിൽമാതിൻ കണവൻെറ ലീല 
മിണ്ടാതെ തന്നോരു വിഭൂതിയെല്ലാം
കണ്ടാലുമാശ്ചർയ്യമഹോ വിചിത്രം ."                        12  : 29

ഇത്ഥം പ്രസാദിച്ചു പുരം പ്രവേശി --
ച്ചത്യന്തമോദം നിജഭാർയ്യയോടും 
തത്ത്വാവബോധാദതി സക്തി ഹീനൻ 
നിത്യം രമിച്ചു ഭവനേ കുചേലൻ .                         12  : 30

പീതാംബരൻ ദേവകിതൻ നിദേശാൽ 
പാതാളമാസാദ്യ കുമാരഷൾക്കം 
കംസേന പൂർവ്വം നിഹിതം മഹാത്മാ 
കൊണ്ടന്നു കാട്ടി സ്വപദം നയിച്ചാൻ .                 12  : 31 

മഹീപതീന്ദ്രൻ ബഹുലാശ്വനെന്നും 
മഹീസുരേന്ദ്രൻ ശ്രൂതദേവനെന്നും,
ആ രണ്ടുപേർക്കും ബത മുക്തി നൽകാൻ 
നാരായണൻ താൻ മിഥിലാം പ്രപേദേ .                12  : 32

രണ്ടായ് ചമഞ്ഞമ്പൊടു വാസുദേവൻ
രണ്ടേടവും  ചെന്നഥ പൂജവാങ്ങി 
പാലാജ്യഭോജ്യാദികമേകഗേഹേ 
മൂലാംബു പത്രാദികമന്യഗേഹേ .                         12  : 33

സമം പ്രസാദിച്ചു വരം കൊടുത്താ -- നമന്ദമാനന്ദമവർക്കു ദേവൻ അമോഘ ചിന്താമണി ഭക്തിഭാജാം പ്രമോദവാൻ ദ്വാരവതീമയാസീൽ . 12  : 34

അക്കാലമങ്ങെട്ടു കുമാരകന്മാ -- രൊക്കെ ക്ഷയിച്ചുൽക്കട ദു:ഖമോടേ ആക്രന്ദനം ചെയ്തൊരു ഭൂസുരേന്ദ്രൻ

ചക്രായുധം പ്രാപ്യശശംസ സർവ്വം .                         12  : 35

" കർമ്മാനുകൂലം ഫലമിന്നൊഴിപ്പാൻ

നമ്മാലസാദ്ധ്യം ധരണീസുരേന്ദ്ര !"
ഇത്ഥം തദാനീമരുൾചെയ്തു കൃഷ്ണൻ 
ബുദ്ധിക്ഷയംപൂണ്ടു ഗമിച്ചുവിപ്രൻ .                         12  : 36

പാർത്ഥൻ തദാ തൽപുരമാഗമിച്ചാ --
നാർത്തൻ മഹീദേവനുമത്രവന്നു .
" പുത്രൻ മരിച്ചുനവമൻ മുരാരേ !
കുത്രാഹമീ ദു:ഖമുപാഹരിപ്പൂ ?"                                 12  : 37

" നിനയ്ക്ക നീ, യുണ്ണികളൊന്നുരണ്ട --
ല്ലെനിക്കഹോ ! ഒമ്പതുപേർമരിച്ചു 
അനക്കമില്ലിത്തരമത്തൽ കേട്ടാൽ 
നിനക്കഹോ കൃഷ്ണ ! മനക്കുരുന്നിൽ .                        12  : 38

ഒരുണ്ണിയെക്കണ്ടു മരിച്ചുകൊൾവാ --

നൊരീശ്വരാനുഗ്രഹമില്ലെനിക്കും 
പുരത്തിൽ മേവുന്ന ജനത്തിൽ വെച്ചി --
ട്ടൊരുത്തനെക്കൂറു നിനക്കുമില്ല ."                         12  : 39

" തനിക്കു താൻ പോന്നവനെന്ന ഭാവം

നിനക്കു ഭോഷ്ക്കല്ല, മുഴുത്തു പാരം 
ജനത്തിനുണ്ടാകുമനർത്ഥമൊന്നും  
നിനയ്ക്കുമാറില്ല ജളപ്രഭുത്വാൽ ."                        12  : 40

" മല്ലാക്ഷിമാരുണ്ടിഹ വേണ്ടുവോളം

നല്ലൊരു സമ്പത്തു നിനക്കുമുണ്ട്‍ .
ചൊല്ലാവതല്ലാതൊരു ചിന്തയിപ്പോ --
ളില്ലെൻെറ ഗോവിന്ദ ! നിനക്കു നൂനം ."                12  : 41

ദുർഭാഷണം  കേട്ടതിരുഷ്ടനാകും 
കെല്പേറുമപ്പാർത്ഥനുടൻ പറഞ്ഞാൻ 
" വിപ്രേശ്വരാ !  പോരുമചാരുവാക്യം 
ക്ഷിപ്രം തവ ക്ലേശമപാകരിഷ്യേ ."                        12  : 42

" രണാങ്കണേ  കൌരവസംഘമെല്ലാം 
 ക്ഷണേന കൊന്നാശു മുടിച്ചവീരൻ 
 അനന്തകീർത്തിപ്രസരാഭിരാമൻ
ധനഞ്ജയൻ ഞാൻ ധരണീസുരേന്ദ്ര ."                        12  : 43

" ഇത: പരം സമ്പ്രതി ജാതനാകും 

സുതൻെറ ജീവം പരിപാലയേഹം അതില്ലയെന്നാകിലിദം ശരീരം

ഹുതാശനേ ഭസ്മമതാക്കുവൻ ഞാൻ ."                        12  : 44

ഇതി പ്രതിജ്ഞാശ്രവണേന വിപ്രൻ 
നിതാന്തമോദേന ഗൃഹം ഗമിച്ചാൻ .
കുന്തീസുതൻ ചെന്നഥ ബാണകൂടം 
ബന്ധിച്ചു രക്ഷിച്ചു പുറത്തുനിന്നാൻ .                        12  : 45

ഗർഭാലയം പുക്കഥ വിപ്രപത്നി
സത്ഭാഗധേയം പ്രസവിച്ചു ബാലം 
അപ്പോളഹോ പുത്രവപുസ്സുപോലും 
കിട്ടീല കാണ്മാനിതുതാൻ വിശേഷം .                         12  : 46

പുറത്തു വന്നാശു മഹീസുരൻതാൻ
കറുത്ത ഭവേന ദുഷിച്ചുചൊന്നാൻ 
" വിചിത്രമെന്നർജ്ജുന ! നിൻചരിത്രം 
വിചാരമില്ലാത്ത മനുഷ്യമൂഢ !"                                         12  : 47

" ജളത്വമോരോന്നു പറഞ്ഞുകേൾപ്പി --
ച്ചിളക്കിനാനെന്നുടെ മാനസം നീ 
ജനിച്ച പുത്രൻെറ ശരീരമാത്ര --
മെനിക്കു കിട്ടീല തവ പ്രഭാവാൽ."                                12  : 48

" ഫലിച്ചു നിന്നുദ്ധതവാക്യമെല്ലാം

ജ്വലിച്ച  തീയിൽത്തരസാ  പതിക്ക "
ഇതീരിതം കേട്ടു ധനജ്ഞയൻ താ --
നതീവ ഗർവ്വേണ തിരിച്ചു വേഗാൽ .                                 12  : 49

പാതാളലോകേ പുനരിന്ദ്രലോകേ 
പ്രേതാധിനാഥൻെറ പുരേ തിരഞ്ഞാൻ
എങ്ങും ലഭിക്കാഞ്ഞുടനിങ്ങു പോന്നാ --
നംഗം ദഹിപ്പിപ്പതിനും തുടർന്നാൻ .                                 12  : 50

കാളുന്ന തീയിൽബ്ബത ചെന്നുചാടാൻ
ചീളെന്നടുക്കുന്ന ദശാന്തരാളേ 
മന്ദസ്മിതം പൂണ്ടഥ വാസുദേവൻ 
മന്ദേതരം പാർത്ഥകരം പിടിച്ചാൻ .                                 12  : 51

നാരായണൻതാൻ നരനെത്തദാനീം 
തേരിൽക്കരേററിത്തരസാ സലീലം 
താനും കരേറി പ്രകടപ്രസാദാൽ 
യാനം തുടങ്ങീ ബത പശ്ചിമാശാം .                                 12  : 52

അതിക്രമിച്ചാരഥ ചക്രവാളം 
പതുക്കവേ മാധവപാണ്ഡവന്മാർ
അതിൽപ്പരം സൂർയ്യകരങ്ങളില്ലാ --
ഞ്ഞതിസ്‍ഫുടം കൂരിരുൾ വന്നുകൂടി .                         12  : 53

ചക്രപ്രകാശേന മഹാന്ധകാരം 
നീക്കീടിനാനർക്കസമാനശോഭം 
നോക്കും വിധൌ കണ്ടിതുദൂരെദൂരെ --
ച്ചൊൽക്കൊണ്ട വൈകുണ്ഠപദം മനോജ്ഞം .         12  : 54

കൂലാന്തഭാഗേ തിരവന്നടിക്കും പാലാഴി തന്നിൽ പരിതോ വിളങ്ങും ലീലാഗൃഹോദ്യാന സുവർണ്ണശാലാ -- സാലാളി കേളീനിലയങ്ങൾ കണ്ടാർ . 12  : 55

നാനാമണീഭാസുര കേതുജാലേ ചീനാംശുകശ്രേണി കളിച്ചുമേവും പാനങ്ങളാമുന്നത സൌധശൃംഗ --

സ്ഥാനങ്ങളും തത്ര സുഖേന കണ്ടാർ .                         12  : 56

അനന്തരത്നപ്രഭയാവിചിത്ര --
മനന്തനാഗസ്യ ഫണാസമൂഹം 
അനന്തരം തത്ര മഹൽസ്സമൂഹ --
മനന്തരായം മരുവുന്ന കണ്ടാർ .                                         12  : 57

രഥാംഗശംഖാബ്‍ജഗദാധരന്മാ --
രഥാംബു വാഹാസിത വിഗ്രഹന്മാർ
ചതുർഭുജന്മാരതി സുന്ദരന്മാ --
രതിസ്ഫുരൽക്കൌസ്‍തുഭ ഭൂഷണന്മാർ .                                  12  : 58

കിരീടഹാരാംഗദവന്യമാലാ --
വിലോല പീതാംബരഭാസുരന്മാർ
നിരക്കവേ മാധവ പാർഷദന്മാ --
രിരിപ്പതും രത്നഗൃഹേഷു കണ്ടാർ                                 12  : 59

ക്രമേണ തുംഗോരു ഭുജംഗതല്പേ
ക്ഷമാരമാലംകൃത പാർശ്വഭാഗേ 
അമേയനാനന്ദ ശരീരനാകും 
പുമാനെയും സാദരമത്രകണ്ടാർ .                               12  : 60

അനാരതം തുംബുരുനാരദാദി --
മുനീന്ദ്രവൃന്ദസ്‍തുതി വാദ്യഘോഷം 
മനോഹരം കേട്ടു വണങ്ങിമെല്ലെ 
സ്സനാതനാഭ്യർണ്ണമണഞ്ഞുചെന്നാർ .                  .    12  : 61

തദാമുകുന്ദൻെറ ഫണീന്ദ്രതൽപേ
മുദാ കളിച്ചും പുനരൊട്ടൊളിച്ചും
മിളൽ പ്രമോദേന രമാസമീപേ 
കളിച്ചു മേവുന്നു കുമാരകന്മാർ .                                 .   12  : 62

അണഞ്ഞുചെന്നു ഹരിഫൽഗുനന്മാർ
വണങ്ങിനിന്നു ബഹുഭക്തിയോടേ 
മനാഗനന്താസനനായ ദേവൻ 
മനോഹരം സാദരമാബഭാഷേ .                                 .   12  : 63
               
" ഹേ കൃഷ്ണ ! ഹേ ഫൽഗുന ! നിങ്ങളേന്നോ --
ടേകത്വഭാവേന നിരന്തരന്മമാർ .
വദാമി, ഞാനെങ്കിലുമാഗ്രഹിച്ചേ --
നുദാരമാം വിഗ്രഹമൊന്നു കാണ്മാൻ ."                 .  12  : 64

" ക്ഷിപ്രം ഭവദർശന വാഞ്ഛയാ ഞാൻ 
 വിപ്രാത്മജന്മാരെ ഹരിച്ചു ഗൂഡം 
ഇപ്രാഭവം കണ്ടുഗമിച്ചുകൊണ്ടാ --
ലിനിബ്ഭവാന്മാർക്കതു മൽപ്രകാശം ."                .  12  : 65

" ധാത്രീഭരം തീർപ്പതിനെങ്കിലും കേൾ
 മാത്രാധിക പ്രാണിവധം നിമിത്തം 
ഉണ്ടായ പാപങ്ങളശേഷമെന്നെ --
ക്കണ്ടാലകന്നീടുമതും പ്രസിദ്ധം ."                         12  : 66

" ശിശുക്കളെക്കൊണ്ടു ഗമിച്ചു കൊൾവിൻ 
 ശിവദ്വിജാശിസ്സു ലഭിച്ചു കൊൾവിൻ "
 ഏവം  തദാനീമരുൾചെയ്തു ദേവൻ 
ഭൂദേവപുത്രാർപ്പണമാതതാന .                                 12  : 67

" കുമാരാ ! നിനക്കച്ഛനാരമ്മയാരെ --"

ന്നമന്ദപ്രമോദേന ചോദിച്ചു കൃഷ്ണൻ .
മധുദ്വേഷിയേയും മഹാലക്ഷ്മിയേയും
തദാ തൊട്ടു കാട്ടീടിനാനേക ബാലൻ .                 12  : 68

കരാംഭോരുഹം നീട്ടിമെല്ലെന്നെടുപ്പാ
നൊരുമ്പെട്ടുചെന്നൂതദാ കംസവൈരി
കരഞ്ഞോടിവേഗേന സർപ്പേന്ദ്രതൽപേ
കരേറിക്കിടന്നീടിനാന്യ ബാലൻ .                         12  : 69

കളിപ്പുഞ്ചിരിക്കൊഞ്ചലും തൂകിമെല്ലെ --
ക്കളിപ്പാൻ വിളിച്ചാനളിച്ചാർത്തു വർണ്ണൻ .
വെളിച്ചത്തുനിന്നാശുമണ്ടിത്തിരിച്ചാ --
നൊളിച്ചാനൊരേടത്തൊരുണ്ണിക്കിശോരൻ .          12  : 70

പടുപ്രേമസംഫുല്ലനാംമല്ലവൈരി
പിടിച്ചങ്ങെടുക്കാനടുക്കുന്ന നേരം 
മുഴങ്കാലുകുത്തിത്തിരിച്ചാനൊരുണ്ണീ 
വഴങ്ങാതെ നീന്തിഗ്ഗമിച്ചാനൊരുണ്ണി .                          12  : 71

ഗമിപ്പാനൊരുണ്ണിക്കുമില്ലിച്ഛയെന്ന --
ങ്ങറിഞ്ഞോരുനേരം ഭുജംഗശായി 
കുറഞ്ഞോരുമായാവിമോഹം വരുത്തി --
പ്പറഞ്ഞു ' ഗമിച്ചാലു ' മെന്നാസ്ഥയോടേ .                 12  : 72

അന്നേരം തരസാ നടന്നിതു നട --
                  ക്കാവുന്ന ബാലാഗ്രജൻ 
  പിന്നാലെത്തദനന്തരൻ, തദനുജൻ
                  ഭ്രാതാവതോ, സ്യാനുജൻ
 മന്ദം പിച്ചനടന്നുമേകനപരൻ
                  മെല്ലെപ്പിടിച്ചെത്തിനാ --
 നന്യൻ  മുട്ടുകൾ കുത്തിമററവനഹോ 
               നീന്തിത്തിരിച്ചാൻ ദ്രുതം .                    12  : 73

ശ്രീകൃഷ്ണൻെറ പദാരവിന്ദനികടേ 
               ചുററും ചുഴന്നീടിനാ --
രേകാന്തേ ജനനീഗൃഹാദി സകുലം
               ചിന്തിച്ചു കൌതൂഹലാൽ
ഏവം തത്ര വരുന്ന വിപ്രസുതരെ 
               ക്ഷിപ്രം കരേററീ രഥേ 
ഗോവിന്ദൻ ബതപാർത്ഥനും മഥുരിപും  
               നത്വാ നടന്നീടിനാർ .                         12  : 74

സമ്പ്രാപ്യദ്വാരകായാം പുരിധരണീസുരേ --
               ന്ദ്രൻെറ ഗേഹംപ്രവേശി --
ച്ചമ്പോടാനന്ദദായീ മുഹുരപിച മഹാ --
                   ബ്രാഹ്മണ ബ്രാഹ്മണീഭ്യാം 
ദത്വാസൌ പത്തുപുത്രാനപി  മുരരിപുതാൻ 
               പാണ്ഡുപുത്രേണ സാകം    
ലബ്ധ്വാശീർവ്വാദഭേദാനവനീസുരകൃതാ--
                     നുച്ചകൈരുദ്ദി ദീപേ .                                  12  : 75

തേജസ്സുമായുസ്സുമഹോയശസ്സു --
മോജസ്സു മൈശ്വർയ്യമെന്നുവേണ്ടാ 
സർവ്വം ഭവാന്മാർക്കു ഭവിക്കുമെന്ന --
ങ്ങൂർവ്വീസുരാധീശനനുഗ്രഹിച്ചൂ .                         12  : 76

എടുക്കുന്നൂ പുത്രാൻ  പലപൊഴുതു 
               താതൻ ജനനിയും 
തുടയ്ക്കുന്നൂ കണ്ണീന്നൊഴുകുമതി --
                സന്തോഷസലിലം 
കൊടുക്കുന്നു പാലും കഗുളമവിലു --
                മന്നം ച മധുരം 
നടക്കുന്നൂ ബന്ധുക്കളുടെ ഭവനേ 
               ഭൂസുരവരൻ.                                                 12  : 77

ഏവം സന്താനലാഭപ്രമുദിതമതിയാം
               ഭൂസുരേന്ദ്രം വണങ്ങി --
ദ്ദേവൻ ദേവാരിവൈരി സമധിഗത സമ --
               സ്‍താർത്ഥനാം പ്ർത്ഥനോടേ

സാനന്ദം ദ്വാരവത്യാമഭിമതയിതാ --

                ജാതലീലാനുകൂലം 

ദീനാതങ്കാപഹാരി സുഖമവസദയം

                 വേദകന്ദം മുകുന്ദൻ .                        12  : 78

ഭൂമിഭാരം ശമിപ്പിച്ചഴകൊടു സകല --
               ബ്രാഹ്മണാദി പ്രജാനാം 
ക്ഷേമം സമ്പാദ്യ സമ്പൽക്കര സരസമഹാ --
               ധർമ്മശർമ്മൈകലോലൻ 
ഭാമാവൈദർഭിമാരോടനുദിനമൊരുമി --
               ച്ചാത്മഗേഹേ രമിച്ചോ --
രാമോദാനന്ദധാമാ മമ ദിശതുഭൃംശം 
               മംഗലം ശാർങ്ങപാണി:                         12  : 79

ഇക്കാവ്യം കൃഷ്ണലീലാമൃത കഥനമഹാ --
                പാവനം  ഭാവനീയം 
തൽക്കാരുണ്യം ലഭിപ്പാനൊരു പെരുവഴിയെ --
                 ന്നോർത്തു മർത്ത്യൻ ഗ്രഹിച്ചാൽ
 ഉൾക്കാമ്പിൽ ബ്ബോധമുണ്ടാ മഖിലദുരിതവും 
               നഷ്‍ടമാമിഷ്‍ടമാകും 
സൽക്കീർത്തിസ്‍ഫൂർത്തിയുണ്ടാമവനവികലമാം
                മോക്ഷവുംസംഭവിക്കും .                         12  : 80      

               (പന്ത്രണ്ടാം സർഗ്ഗം സമാപ്തം)
               ----------------------------------------

• • ശ്രീ കൃഷ്ണചരിതം മണിപ്രവാളം സമാപ്തം **

       ----------------------------------------------------        
          ** ഓം ശ്രീ കൃഷ്ണ പരമാത്മനേ നമ: **
          19:42, 22 സെപ്റ്റംബർ 2024 (UTC)19:42, 22 സെപ്റ്റംബർ 2024 (UTC)19:42, 22 സെപ്റ്റംബർ 2024 (UTC)19:42, 22 സെപ്റ്റംബർ 2024 (UTC)19:42, 22 സെപ്റ്റംബർ 2024 (UTC)~