ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ഷഷ്ഠഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 6) / അദ്ധ്യായം 6

← സ്കന്ധം 6 : അദ്ധ്യായം 5

സ്കന്ധം 6 : അദ്ധ്യായം 7 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ഷഷ്ഠഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 6) / അദ്ധ്യായം 6

ശ്രീശുക ഉവാച

തതഃ പ്രാചേതസോഽസിക്ന്യാമനുനീതഃ സ്വയംഭുവാ ।
ഷഷ്ടിം സഞ്ജനയാമാസ ദുഹിതൄഃ പിതൃവത്സലാഃ ॥ 1 ॥

ദശ ധർമ്മായ കായേന്ദോർദ്ദ്വിഷട് ത്രിണവ ദത്തവാൻ ।
ഭൂതാംഗിരഃകൃശാശ്വേഭ്യോ ദ്വേ ദ്വേ താർക്ഷ്യായ ചാപരാഃ ॥ 2 ॥

നാമധേയാന്യമൂഷാം ത്വം സാപത്യാനാം ച മേ ശൃണു ।
യാസാം പ്രസൂതിപ്രസവൈർല്ലോകാ ആപൂരിതാസ്ത്രയഃ ॥ 3 ॥

ഭാനുർല്ലംബാ കകുബ് ജാമിർവ്വിശ്വാ സാധ്യാ മരുത്വതീ ।
വസുർമ്മുഹൂർത്താ സങ്കൽപാ ധർമ്മപത്ന്യഃ സുതാൻ ശൃണു ॥ 4 ॥

ഭാനോസ്തു ദേവഋഷഭ ഇന്ദ്രസേനസ്തതോ നൃപ ।
വിദ്യോത ആസീല്ലംബായാസ്തതശ്ച സ്തനയിത്നവഃ ॥ 5 ॥

കകുഭഃ സങ്കടസ്തസ്യ കീകടസ്തനയോ യതഃ ।
ഭുവോ ദുർഗ്ഗാണി ജാമേയഃ സ്വർഗ്ഗോ നന്ദിസ്തതോഽഭവത് ॥ 6 ॥

വിശ്വേദേവാസ്തു വിശ്വായാ അപ്രജാംസ്താൻ പ്രചക്ഷതേ ।
സാധ്യോഗണസ്തു സാധ്യായാ അർത്ഥസിദ്ധിസ്തു തത്സുതഃ ॥ 7 ॥

മരുത്വാംശ്ച ജയന്തശ്ച മരുത്വത്യാം ബഭൂവതുഃ ।
ജയന്തോ വാസുദേവാംശ ഉപേന്ദ്ര ഇതി യം വിദുഃ ॥ 8 ॥

മൌഹൂർത്തികാ ദേവഗണാ മുഹൂർത്തായാശ്ച ജജ്ഞിരേ ।
യേ വൈ ഫലം പ്രയച്ഛന്തി ഭൂതാനാം സ്വസ്വകാലജം ॥ 9 ॥

സങ്കൽപായാശ്ച സങ്കൽപഃ കാമഃ സങ്കൽപജഃ സ്മൃതഃ ।
വസവോഽഷ്ടൌ വസോഃ പുത്രാസ്തേഷാം നാമാനി മേ ശൃണു ॥ 10 ॥

ദ്രോണഃ പ്രാണോ ധ്രുവോഽർക്കോഽഗ്നിർദ്ദോഷോ വസുർവ്വിഭാവസുഃ ।
ദ്രോണസ്യാഭിമതേഃ പത്ന്യാ ഹർഷശോകഭയാദയഃ ॥ 11 ॥

പ്രാണസ്യോർജ്ജസ്വതീ ഭാര്യാ സഹ ആയുഃ പുരോജവഃ ।
ധ്രുവസ്യ ഭാര്യാ ധരണിരസൂത വിവിധാഃ പുരഃ ॥ 12 ॥

അർക്കസ്യ വാസനാ ഭാര്യാ പുത്രാസ്തർഷാദയഃ സ്മൃതാഃ ।
അഗ്നേർഭാര്യാ വസോർധാരാ പുത്രാ ദ്രവിണകാദയഃ ॥ 13 ॥

സ്കന്ദശ്ച കൃത്തികാപുത്രോ യേ വിശാഖാദയസ്തതഃ ।
ദോഷസ്യ ശർവ്വരീപുത്രഃ ശിശുമാരോ ഹരേഃ കലാ ॥ 14 ॥

വസോരാംഗിരസീപുത്രോ വിശ്വകർമ്മാ കൃതീപതിഃ ।
തതോ മനുശ്ചാക്ഷുഷോഽഭൂദ്വിശ്വേ സാധ്യാ മനോഃ സുതാഃ ॥ 15 ॥

വിഭാവസോരസൂതോഷാ വ്യുഷ്ടം രോചിഷമാതപം ।
പഞ്ചയാമോഽഥ ഭൂതാനി യേന ജാഗ്രതി കർമ്മസു ॥ 16 ॥

സരൂപാസൂത ഭൂതസ്യ ഭാര്യാ രുദ്രാംശ്ച കോടിശഃ ।
രൈവതോഽജോ ഭവോ ഭീമോ വാമ ഉഗ്രോ വൃഷാകപിഃ ॥ 17 ॥

അജൈകപാദഹിർബുധ്ന്യോ ബഹുരൂപോ മഹാനിതി ।
രുദ്രസ്യ പാർഷദാശ്ചാന്യേ ഘോരാഃ ഭൂതവിനായകാഃ ॥ 18 ॥

പ്രജാപതേരംഗിരസഃ സ്വധാ പത്നീ പിതൄനഥ ।
അഥർവാംഗിരസം വേദം പുത്രത്വേ ചാകരോത് സതീ ॥ 19 ॥

കൃശാശ്വോഽർചിഷി ഭാര്യായാം ധൂമ്രകേശമജീജനത് ।
ധിഷണായാം വേദശിരോ ദേവലം വയുനം മനും ॥ 20 ॥

താർക്ഷ്യസ്യ വിനതാ കദ്രൂഃ പതംഗീ യാമിനീതി ച ।
പതംഗ്യസൂത പതഗാൻ യാമിനീ ശലഭാനഥ ॥ 21 ॥

സുപർണ്ണാസൂത ഗരുഡം സാക്ഷാദ് യജ്ഞേശവാഹനം ।
സൂര്യസൂതമനൂരും ച കദ്രൂർന്നാഗാനനേകശഃ ॥ 22 ॥

കൃത്തികാദീനി നക്ഷത്രാണീന്ദോഃ പത്ന്യസ്തു ഭാരത ।
ദക്ഷശാപാത് സോഽനപത്യസ്താസു യക്ഷ്മഗ്രഹാർദിതഃ ॥ 23 ॥

പുനഃ പ്രസാദ്യ തം സോമഃ കലാ ലേഭേ ക്ഷയേ ദിതാഃ ।
ശൃണു നാമാനി ലോകാനാം മാതൄണാം ശങ്കരാണി ച ॥ 24 ॥

അഥ കശ്യപപത്നീനാം യത്പ്രസൂതമിദം ജഗത് ।
അദിതിർദിതിർദ്ദനുഃ കാഷ്ഠാ അരിഷ്ടാ സുരസാ ഇളാ ॥ 25 ॥

മുനിഃ ക്രോധവശാ താമ്രാ സുരഭിഃ സരമാ തിമിഃ ।
തിമേർയാദോഗണാ ആസൻ ശ്വാപദാഃ സരമാസുതാഃ ॥ 26 ॥

സുരഭേർമഹിഷാ ഗാവോ യേ ചാന്യേ ദ്വിശഫാ നൃപ ।
താമ്രായാഃ ശ്യേനഗൃധ്രാദ്യാ മുനേരപ്സരസാം ഗണാഃ ॥ 27 ॥

ദന്ദശൂകാദയഃ സർപ്പാ രാജൻ ക്രോധവശാത്മജാഃ ।
ഇളായാ ഭൂരുഹാഃ സർവ്വേ യാതുധാനാശ്ച സൌരസാഃ ॥ 28 ॥

അരിഷ്ടായാശ്ച ഗന്ധർവ്വാഃ കാഷ്ഠായാ ദ്വിശഫേതരാഃ ।
സുതാ ദനോരേകഷഷ്ടിസ്തേഷാം പ്രാധാനികാഞ്ഛ്രൃണു ॥ 29 ॥

ദ്വിമൂർദ്ധാ ശംബരോഽരിഷ്ടോ ഹയഗ്രീവോ വിഭാവസുഃ ।
അയോമുഖഃ ശങ്കുശിരാഃ സ്വർഭാനുഃ കപിലോഽരുണഃ ॥ 30 ॥

പുലോമാ വൃഷപർവ്വാ ച ഏകചക്രോഽനുതാപനഃ ।
ധൂമ്രകേശോ വിരൂപാക്ഷോ വിപ്രചിത്തിശ്ച ദുർജ്ജയഃ ॥ 31 ॥

സ്വർഭാനോഃ സുപ്രഭാം കന്യാമുവാഹ നമുചിഃ കില ।
വൃഷപർവ്വണസ്തു ശർമ്മിഷ്ഠാം യയാതിർന്നാഹുഷോ ബലീ ॥ 32 ॥

വൈശ്വാനരസുതാ യാശ്ച ചതസ്രശ്ചാരുദർശനാഃ ।
ഉപദാനവീ ഹയശിരാ പുലോമാ കാലകാ തഥാ ॥ 33 ॥

ഉപദാനവീം ഹിരണ്യാക്ഷഃ ക്രതുർഹയശിരാം നൃപ ।
പുലോമാം കാലകാം ച ദ്വേ വൈശ്വാനരസുതേ തു കഃ ॥ 34 ॥

ഉപയേമേഽഥ ഭഗവാൻ കശ്യപോ ബ്രഹ്മചോദിതഃ ।
പൌലോമാഃ കാലകേയാശ്ച ദാനവാ യുദ്ധശാലിനഃ ॥ 35 ॥

തയോഃ ഷഷ്ടിസഹസ്രാണി യജ്ഞഘ്നാംസ്തേ പിതുഃ പിതാ ।
ജഘാന സ്വർഗ്ഗതോ രാജന്നേക ഇന്ദ്രപ്രിയങ്കരഃ ॥ 36 ॥

വിപ്രചിത്തിഃ സിംഹികായാം ശതം ചൈകമജീജനത് ।
രാഹുജ്യേഷ്ഠം കേതുശതം ഗ്രഹത്വം യ ഉപാഗതഃ ॥ 37 ॥

അഥാതഃ ശ്രൂയതാം വംശോ യോഽദിതേരനുപൂർവ്വശഃ ।
യത്ര നാരായണോ ദേവഃ സ്വാംശേനാവാതരദ് വിഭുഃ ॥ 38 ॥

വിവസ്വാനര്യമാ പൂഷാ ത്വഷ്ടാഥ സവിതാ ഭഗഃ ।
ധാതാ വിധാതാ വരുണോ മിത്രഃ ശക്ര ഉരുക്രമഃ ॥ 39 ॥

വിവസ്വതഃ ശ്രാദ്ധദേവം സംജ്ഞാസൂയത വൈ മനും ।
മിഥുനം ച മഹാഭാഗാ യമം ദേവം യമീം തഥാ ।
സൈവ ഭൂത്വാഥ ബഡവാ നാസത്യൌ സുഷുവേ ഭുവി ॥ 40 ॥

ഛായാ ശനൈശ്ചരം ലേഭേ സാവർണ്ണിം ച മനും തതഃ ।
കന്യാം ച തപതീം യാ വൈ വവ്രേ സംവരണം പതിം ॥ 41 ॥

അര്യമ്ണോ മാതൃകാ പത്നീ തയോശ്ചർഷണയഃ സുതാഃ ।
യത്ര വൈ മാനുഷീ ജാതിർബ്രഹ്മണാ ചോപകൽപിതാ ॥ 42 ॥

പൂഷാനപത്യഃ പിഷ്ടാദോ ഭഗ്നദന്തോഽഭവത്പുരാ ।
യോഽസൌ ദക്ഷായ കുപിതം ജഹാസ വിവൃതദ്വിജഃ ॥ 43 ॥

ത്വഷ്ടുർദൈത്യാനുജാ ഭാര്യാ രചനാ നാമ കന്യകാ ।
സംനിവേശസ്തയോർജ്ജജ്ഞേ വിശ്വരൂപശ്ച വീര്യവാൻ ॥ 44 ॥

തം വവ്രിരേ സുരഗണാ സ്വസ്രീയം ദ്വിഷതാമപി ।
വിമതേന പരിത്യക്താ ഗുരുണാംഗിരസേന യത് ॥ 45 ॥