ശ്രീകൃഷ്ണകർണ്ണാമൃതം

(SreeKrishnaKarnamrutham എന്ന താളിൽ നിന്നും തിരിച്ചുവിട്ടതു പ്രകാരം)
ശ്രീകൃഷ്ണകർണ്ണാമൃതം

രചന:വില്വമംഗലം സ്വാമിയാർ
(ശ്രീ വില്വമംഗലം സ്വാമിയാർ 14-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ കേരളത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്നു എന്നു കരുതുന്നു. .കൃഷ്ണന്റെ ലീലകൾ ശുകമഹർഷിയെപ്പോലെ വിശദമായി പറഞ്ഞതിനാലാവണം ലീലാശുകൻ എന്ന് അദ്ദേഹം അറിയപ്പെട്ടത്‌. ലീലാശുകൻ എന്ന നാമത്തിൽ അദ്ദേഹം എഴുതിയ ശ്രീകൃഷ്ണകർണ്ണാമൃതമാണ്‌ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായ കൃതി. )
ശ്രീലീലാശുകകവി വിരചിതം
ശ്രീകൃഷ്ണകർണ്ണാമൃതം


പ്രഥമാശ്വാസഃ തിരുത്തുക

1

ചിന്താമണിർജ്ജയതി സോമഗിരിർഗ്ഗുരുർമ്മേ
ശിക്ഷാഗുരുശ്ച ഭഗവാൻ ശിഖിപിഞ്ഛമൗലിഃ
യത്‌പാദകൽപതരുപല്ലവശേഖരേഷു
ലീലാസ്വയംവരരസം ലഭതേ ജയശ്രീഃ


       വസന്തതിലകം

2

അസ്തി സ്വസ്തരുണീകരാഗ്രവിലസത്‌ കൽപപ്രസൂനാപ്ലുതം
വസ്തുപ്രസ്തുതവേണുനാദലഹരീനിർവ്വാണനിർവ്വ്യാകുലം
സ്രസ്തസ്രസ്തനിരുദ്ധനീവിവിലസദ്ഗോപീസഹസ്രാവൃതം
ഹസ്തന്യസ്തനതാപവർഗ്ഗമഖിലോദാരം കിശോരാകൃതി


       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

3

ചാതുര്യൈകനിധാനസീമചപലാപാംഗച്ഛടാമന്ഥരം
ലാവണ്യാമൃതവീചിലാളിതദൃശം ലക്ഷ്മീകടാക്ഷാദൃതം
കാളീന്ദീപുളിനാംഗണപ്രണയിനം കാമാവതാരാങ്കുരം
ബാലം നീലമയീ വയം മധുരിമസ്വാരാജ്യമാരാധ്നുമഃ


       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

4

ബർഹോത്തംസവിലാസികുന്തളഭരം, മാധുര്യമുഗ്ദ്ധാനനം,
പ്രോന്മീലന്നവയൗവനം, പ്രവിലസദ്വേണുപ്രണാദാമൃതം,
ആപീനസ്തനകുഡ്മളാഭിരഭിതോ ഗോപീഭിരാരാധിതം,
ജ്യോതിശ്ചേതസി നശ്ചകാസ്തു ജഗതാമേകാഭിരാമാദ്ഭുതം.


       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

5

മധുരതരസ്മിതാമൃതവിമുദ്ധമുഖാംബുരുഹം
മദശിഖിപിഞ്ഛലാഞ്ഛിതമനോജ്ഞകചപ്രചയം
വിഷയവിഷാമിഷഗ്രസനഗൃധ്നുനി ചേതസി മേ
വിപുലവിലോചനം കിമപി ധാമ ചകാസ്തി ചിരം


       നർക്കുടകം

6

മുകുളായമാനനയനാംബുജം വിഭോർ-
മുരളീനിനാദമകരന്ദനിർഭരം
മുകുരായമാനമൃദുഗണ്ഡമണ്ഡലം
മുഖപങ്കജം മനസി മേ വിജൃംഭതാം


       മഞ്ജുഭാഷിണി

7

കമനീയകിശോരമുഗ്ദ്ധമൂർത്തേഃ
കളവേണുക്വണിതാദൃതാനനേന്ദോഃ
മമ വാചി വിജൃംഭതാം മുരാരേർ-
മധുരിംണഃ കണികാപി കാപി കാപി


       വസന്തമാലിക

8

മദശിഖണ്ടിശിഖണ്ടലമണ്ടിതം
മദനമണ്ഠരമുഗ്ധമുഖാംബുജം
വ്രജവധൂനയനാഞ്ചലവഞ്ഞ്ചിതം
വിജയതാം മമ വാങ്മയജീവിതം!


       ദ്രുതവിളംബിതം

9

പല്ലവാരുണപാണിപങ്കജസംഗിവേണുരവാകുലം
ഫുല്ലപാടലപാടലീപരിവാദിപാദസരോരുഹം
ഉല്ലസന്മധുരാധരദ്യുതിമഞ്ജരീസരസാനനം
വല്ലവീകുചകുംഭകുങ്കുമപങ്കിലം പ്രഭുമാശ്രയേ


       മല്ലിക

10

അപാംഗരേഖാഭിരഭംഗുരാഭി-
രനംഗരേഖാരസരഞ്ജിതാഭിഃ
അനുക്ഷനം വല്ലവസുന്ദരീഭി-
രഭ്യർച്ചമാനം വിഭുമാശ്രയാമഃ


       ഉപജാതി

11

ഹൃദയേ മമ ഹൃദ്യവിഭ്രമാണാം
ഹൃദയം ഹർഷവിശാലലോലനേത്രം
തരുണം വ്രജബാലസുന്ദരീണാം
തരളം കിഞ്ചന ധാമ സന്നിധത്താം


       വസന്തമാലിക

12

നിഖിലഭുവനലക്ഷ്മീനിത്യലീലാസ്പദാഭ്യാം
കമലവിപിനവീഥീ ഗർവ്വസർവ്വങ്കഷാഭ്യാം
പ്രണമദഭയദാനപ്രൗഢഗാഢോദ്വതാഭ്യാം
കിമപി വഹതു ചേതഃ കൃഷ്ണപാദാംബുജാഭ്യാം!


       മാലിനി

13

പ്രണയപരിണതാഭ്യാം പ്രാഭവാലംബനാഭ്യാം
പ്രദിപദലളിതാഭ്യാം പ്രത്യഹം നൂതനാഭ്യാം
പതിമുഹുരധികാഭ്യാം പ്രസ്നുവല്ലോചനാഭ്യാം
പ്രഭവതു ഹൃദയേ നഃ പ്രാണനാഥഃ കിശോരഃ


       മാലിനി

14

മാധുര്യവാരിധിമദാന്ധതരംഗഭംഗീ
ശൃംഗാരസങ്കലിതശീതകിശോരവേഷം
ആമന്ദഹാസലളിതാനനചന്ദ്രബിംബ-
മാനന്ദസംപ്ലവമനുപ്ലവതാം മനോ മേ


       വസന്തതിലകം

15

അവ്യാജമഞ്ജുളമുഖാംബുജമുഗ്ധഭാവൈ-
രാസ്വാദ്യമാനനിജവേണുവിനോദനാദം
ആക്രീഡതാമരുണപാദസരോരുഹാഭ്യാ-
മാർദ്രേ മദീയഹൃദയേ ഭുവനാർദ്രമോജഃ


       വസന്തതിലകം

16

മണിനൂപുരവാചാലം
വന്ദേ തച്ചരണം വിഭോഃ
ലളിതാനി യദീയാനി
ലക്ഷ്മാണി വ്രജവീഥിഷു


       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)

17

മമ ചേതസി സ്ഫുരതു വല്ലവീവിഭോർ-
മണിനൂപുരപ്രണയിമഞ്ജുശിഞ്ജിതം
കമലാവനേചരകളിന്ദകന്യകാ-
കളഹംസകണ്ഠകളകൂജിതാദൃതം


       മഞ്ജുഭാഷിണി

18

തരുണാരുണകരുണാമയവിപുലായതനയനം
കമലാകുചകലശീഭരവിപുലീകൃതഹൃദയം
മുരളീരവതരളീകൃതമുനിമാനസനളിനം
മമ ഖേലതു മൃദുചേതസി മധുരാധരമമൃതം


       ശങ്കരചരിതം

19

ആമുഗ്ദ്ധമർദ്ധനയനാംബുജചുംബ്യമാന-
ഹർഷാകുലവ്രജവധൂമധുരാനനേന്ദോഃ
ആരബ്ധവേണുരവമാദികിശോരമൂർത്തേ-
രാവിർഭവന്തി മമ ചേതസി കേപി ഭാവാഃ


       വസന്തതിലകം

20

കളക്വണിതകങ്കണം കരനിരുദ്ധപീതാംബരം
ക്രമപ്രസൃതകുന്തളം കലിതബർഹഭൂഷം വിഭോ
പുനഃ പ്രസൃതിചാപലം പ്രണയിനീഭുജായന്ത്രിതം
മമ സ്ഫുരതു മാനസേ മദനകേളിശയ്യോത്ഥിതം


       പൃത്ഥ്വി

21

സ്തോകസ്തോകനിരുദ്യമാനമൃദുലപ്രസ്യന്ദിമന്ദസ്മിതം
പ്രേമോദ്ഭേദനിരർഗ്ഗളപ്രസൃമരപ്രവ്യക്തരോമോദ്ഗമം
ശ്രോതൃശ്രോത്രമനോഹരവ്രജവധൂലീലാമിഥോ ജൽപിതം
മിഥ്യാസ്വാപമുപാസ്മഹേ ഭഗവതഃ ക്രീഡാനിമീലദ്ദൃശഃ


       ശാർദൂലവിക്രീഡിതം

22

വിചിത്രപത്രാങ്കുരശാലിബാലാ
സ്തനാന്തരം മൗനിമനോന്തരം വാ
അപാസ്യ വൃന്ദാവനപാദപാസ്യ-
മുപാസ്യമന്യന്ന വിലോകയാമഃ


       ഉപേന്ദ്രവജ്ര

23

സാർദ്ധം സമൃദ്ധൈരമൃതായമാനൈ-
രാധ്മായമാനൈർമ്മുരളീനിനാദൈഃ
മൂർദ്ധാഭിഷിക്തം മധുരാകൃതീനാം
ബാലം കദാ നാമ വിലോകയിഷ്യേ


       ഇന്ദ്രവജ്ര

24

ശിശിരീകുരുതേ കദാനു നഃ
ശിഖിപിഞ്ഛാഭരണശ്ശിശുർദൃശോഃ
യുഗളം വിഗളന്മധുദ്രവ
സ്മിതമുദ്രാമൃദുനാ മുഖേന്ദുനാ


       വിയോഗിനി

25

കാരുണ്യകർബ്ബുരകടാക്ഷനിരീക്ഷണേന
താരുണ്യസംവലിതശൈശവവൈഭവേന
ആപുഷ്ണതാ ഭുവനമദ്ഭുതവിഭ്രമേണ
ശ്രീകൃഷ്ണചന്ദ്ര! ശിശിരീ കുരു ലോചനം മേ


       വസന്തതിലകം

26

കദാ വാ കാളിന്ദീകുവലയദളശ്യാമളതരാഃ
കടാക്ഷാ ലക്ഷ്യന്തേ കിമപി കരുണാവീചിനിചിതാഃ
കദാ വാ കന്ദർപ്പപ്രതിഭടജടാചന്ദ്രശിശിരാഃ
കിമപ്യന്തസ്തോഷം ദദതി മുരളീകേളിനിനദാഃ


       ശിഖരിണി

27

അധീരമാലോകിതമാർദ്രജൽപിതം
ഗതം ച ഗംഭീരവിലാസമന്ഥരം
അമന്ദമാലിംഗിതമാകുലോന്മദ-
സ്മിതം ച തേ നാഥ വദന്തി ഗോപികാഃ


       വംശസ്ഥം

28

അസ്തോകസ്മിതഭരമായതായതാക്ഷം
നിശ്ശേഷസ്തനമൃദിതം വ്രജാംഗനാഭിഃ
നിസ്സീമസ്തബകിതനീലകാന്തിധാരം
ദൃശ്യാസം ത്രിഭുവനസുന്ദരം മഹസ്തേ


       പ്രഹർഷിണി

29

മയി പ്രസാദം മധുരൈഃ കടാക്ഷൈർ-
വംശീനിനാദാനുചരൈർവ്വിധേഹി
ത്വയി പ്രസന്നേ കിമിഹാപരൈർന്ന-
സ്ത്വയ്യപ്രസന്നേ കിമിഹാപരൈർന്നഃ


       ഉപജാതി (വിപരീതഖ്യാനകി)

30

നിബദ്ധമുഗ്ദ്ധാഞ്ജലിരേഷ യാചേ
നീരന്ധ്രദൈന്യോന്നതമുക്തകണ്ഠം
ദയാംബുധേ ദേവ ഭവത്‌കടാക്ഷ-
ദാക്ഷിണ്യലേശേന സകൃന്നിഷിഞ്ച


       വിപരീതാഖ്യാനകി

31

പിഞ്ഛാവതംസരചനോചിതകേശപാശേ
പീനസ്തനീനയനപങ്കജപൂജനീയേ
ചന്ദ്രാരവിന്ദവിജയോദ്യതവക്ത്രബിംബേ
ചാപല്യമേതി നയനം തവ ശൈശവേ നഃ


       വസന്തതിലകം

32

ത്വച്ഛൈശവം ത്രിഭുവനാദ്ഭുതമിത്യവൈമി
യച്ചാപലം ച മമ വാഗവിവാദഗമ്യം
തത്‌ കിം കരോമി വിരണന്മുരളീവിലാസ-
മുഗ്ദ്ധം മുഖാംബുജമുദീക്ഷിതുമീക്ഷണാഭ്യാം


       വസന്തതിലകം

33

പര്യാചിതാമൃതരസാനി പദാർത്ഥഭംഗീ
ഫൽഗൂനി വൽഗിതവിശാലവിലോചനാനി
ബാല്യാധികാനി മദവല്ലവഭാവിതാനി
ഭാവേ ലുഠന്തി സുദൃശാം തവ ജൽപിതാനി


       വസന്തതിലകം

34

പുനഃ പ്രസന്നേന മുഖേന്ദുതേജസാ
പുരോവതീർണ്ണസ്യ കൃപാമഹാംബുധേ
തദേവ ലീലാമുരളീരവാമൃതം
സമാധിവിഘ്നായ കദാനു മേ ഭവേത്‌


       വംശസ്ഥം

35

ഭാവേന മുഗ്ദ്ധചപലേന വിലോകനേന
മന്മാനസേ കിമപി ചാപലമുദ്വഹന്തം
ലോലേന ലോചനരസായനമീക്ഷണേന
ലീലാകിശോരമുപഗൂഹിതുമുത്സുകോƒസ്മി


       വസന്തതിലകം

36

അധീരബിംബാധരവിഭ്രമേണ
ഹർഷാർദ്രവേണുസ്വരസമ്പദാ ച
അനേന കേനാപി മനോഹരേണ
ഹാ ഹന്ത ഹാ ഹന്ത മനോ ധിനോതി


       ഉപജാതി

37

യാവന്ന മേ നിഖിലമർമ്മദൃഢാഭിഘാത-
നിസ്സന്ധിബന്ധനമുദേത്യസവോപതാപഃ
താവദ്‌വിഭോ ഭവതു താവകവക്ത്രചന്ദ്ര-
ചന്ദ്രാതപദ്വിഗുണിതാ മമ ചിത്തധാരാ


       വസന്തതിലകം

38

യാവന്ന മേ നരദശാ ദശമീ ദൃശോപി
രന്ധ്രാദുദേതി തിമിരീകൃതസർവ്വഭാവാ
ലാവണ്യ കേളിഭവനം തവ താവദേതു
ലക്ഷ്മ്യാഃ സമുത്‌ക്വണിതവേണുമുഖേന്ദുബിംബം


       വസന്തതിലകം

39

ആലോലലോചനവിലോകിതകേളിധാരാ-
നീരാജിതാഗ്രസരണേഃ കരുണാംബുരാശേഃ
ആർദ്രാണി വേണുനിനദൈഃ പ്രതിനാദപൂരൈഃ-
രാകർണ്ണയാമി മണിനൂപുരശിഞ്ജിതാനി


       വസന്തതിലകം

40

ഹേ ദേവ ഹേ ദയിത ഹേ ജഗദേകബന്ധോ
ഹേ കൃഷ്ണ ഹേ ചപല ഹേ കരുണൈകസിന്ധോ
ഹേ നാഥ ഹേ രമണ ഹേ നയനാഭിരാമ
ഹാ ഹാ കദാനു ഭവിതാസി പദം ദൃശോർമ്മേ


       വസന്തതിലകം

41

അമൂന്യധന്യാനി ദിനാന്തരാണി
ഹരേ ത്വദാലോകനമന്തരേണ
അനാഥബന്ധോ കരുണൈകസിന്ധോ
ഹാ ഹന്ത ഹാ ഹന്ത കഥം നയാമി


       ഉപജാതി

42

കിമിവ ശൃണുമഃ കസ്യ ബ്രൂമഃ കഥം കൃതമാശയാ
കഥയത കതം ധന്യാമന്യാമഹേ ഹൃദയേശയം
മധുരമധുരസ്മേരാകാരേ മനോനയനോൽസവേ
കൃപണകൃപണാ കൃഷ്ണേ തൃഷ്ണാ ചിരം ബത ലംബതേ


       ഹരിണി

43

ആഭ്യാം വിലോചനാഭ്യാ-
മംബുജദളലളിതലോചനം ബാലം
ദ്വാഭ്യാമപി പരിരബ്‌ധും
ദൂരേ മമ ഹന്ത ദൈവസാമാഗ്രീ


       വൃത്തത്തിലല്ല

44

അശ്രാന്തസ്മിതമരുണാരുണാധരോഷ്ഠം
ഹർഷാർദ്രദ്വിഗുണമനോജ്ഞവേണുഗീതം
വിഭ്രാമ്യദ്വിപുലവിലോചനാർദ്ധമുഗ്ദ്ധം
വീക്ഷിഷ്യേ തവ വദനാംബുജം കദാ നു


       പ്രഹർഷിണി

45

ലീലായതാഭ്യാം രസശീതളാഭ്യാം
നീലാരുണാഭ്യാം നയനാംബുജാഭ്യാം
ആലോകയേദത്ഭുതവിഭ്രമാഭ്യാം
ബാലഃ കദാ കാരുണികഃ കിശോരഃ


       ഇന്ദ്രവജ്ര

46

ബഹുളചികുരഭാരം ബദ്ധപിഞ്ഛാവതംസം
ചപലചപലനേത്രം ചാരുബിംബാധരോഷ്ഠം
മധുരമൃദുലഹാസം മന്ഥരോദാരലീലം
മൃഗയതി നയനം മേ മുഗ്ദ്ധവേഷം മുരാരേഃ


       മാലിനി

47

ബഹുലജലദച്ഛായാചോരം വിലാസഭരാലസം
മദശിഖിശിഖാലീലോത്തംസം മനോജ്ഞമുഖാംബുജം
കമപി കമലാപാംഗോദഗ്ര പ്രപന്നജഗജ്ജിതം
മധുരിമപരീപാകോദ്രേകം വയം മൃഗയാമഹേ


       ഹരിണി

48

പരാമൃശ്യം ദൂരേ പരിശദി മുനീനാം വ്രജവധൂ-
ദൃശാം ദൃശ്യം ശശ്വത്‌ ത്രിഭുവനമനോഹാരിവപുഷം
അനാമൃശ്യം വാചാം അനിദമുദയാനാമപി കദാ
ദരീദൃശ്യേ ദേവം ദരദളിതനീലോത്‌പലനിഭം


       ശിഖരിണി


49

ലീലാനനാംബുജമധീരമുദീക്ഷമാണം
നർമ്മാണി വേണുവിവരേഷു നിവേശയന്തം
ഡോലായമാനനയനം നയനാഭിരാമം
ദേവം കദാനു ദയിതം വ്യതിലോകയിഷ്യേ


       വസന്തതിലകം

50

ലഗ്നം മുഹുർമ്മനസി ലമ്പടസമ്പ്രദായി
ലേഖാവിലേഖനരസജ്ഞമനോജ്ഞവേഷം
ലജ്ജന്മൃദുസ്മിതമധുസ്നപിതാധരാംശു
രാകേന്ദുലാളിതമുഖേന്ദു മുകുന്ദബാല്യം


       വസന്തതിലകം

51

അഹിമകരകരനികരമൃദുമൃദിതലക്ഷ്മീ
സരസതരസരസിരുഹസദൃശദൃശി ദേവേ
വ്രജയുവതിരതികലഹവിജയനിജലീലാ-
മദമുദിതവദനശശിമധുരിമണി ലീയേ


       മണിദീപം

52

കരകമലദളദളിതലളിതതരവംശീ
കലനിനദഗളദമൃതഘനസരസി ദേവേ
സഹജരസഭരഭരിതദരഹസിതവീഥീ
സതതവഹദധരമണിമധുരിമണി ലീയേ


       മണിദീപം

53

കുസുമശരശരസമരകുപിതമദഗോപീ
കുചകലശഘുസൃണരസലസദുരസി ദേവേ
മദലുലിതമൃദുഹസിതമുഷിതശശിശോഭാ-
മുഹുരധികമുഖകമലമധുരിമണി ലീയേ


       മണിദീപം

54

ആനമ്രാമസിതഭ്രുവോരുപചിതാമക്ഷീണപക്ഷ്മാങ്കുരേ-
ഷ്വാലോലാമനുരാഗിണോർ നയനയോരാർദ്രം മൃദൗ ജൽപിതേ
ആതാമ്രാമധരാമൃതേ മദകലാനമ്ലാനവംശീരവേ-
ഷ്വാശാസ്തേ മമ ലോചനം വ്രജശിശോർമൂർത്തിം ജഗന്മോഹിനിം


       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

55

തത്കൈശോരം തച്ച വക്ത്രാരവിന്ദം
തത്കാരുണ്യം തേ ച ലീലാകടാക്ഷം
തത്സൗന്ദര്യം സാ ച മന്ദസ്മിതശ്രീ
സത്യം സത്യം ദുർലഭം ദേവതേഷു


       ശാലിനി

56

വിശ്വോപപ്ലവശമനൈകബദ്ധദീക്ഷം
വിശ്വാസസ്തവകിതചേതസാം ജനാനാം
പശ്യാമഃപ്രതിനവകാന്തികന്ദളാർദ്രം
പശ്യാമഃ പഥി പഥി ശൈശവം മുരാരേഃ


       പ്രഹർഷിണി

57

കരാരവിന്ദേന പദാരവിന്ദം
മുഖാരവിന്ദേ വിനിവേശയന്ദം
വടസ്യ പത്രസ്യ പുടേശയാനം
ബാലം മുകുന്ദം മനസാ സ്മരാമി


       ഉപജാതി

58

പാദൗ പാദവിനിർജ്ജിതാംബുജവനൗ പദ്മാലയാലംകൃതൗ
പാണീ വേണുവിനോദനപ്രണയിനൗ പര്യാപ്തശിൽപശ്രിയൗ
ബാഹൂ ദോഹദഭാജനം മൃഗദൃശാം മാധുര്യധാരാ ഗിരോ
വക്ത്രം വാഗ്വിഭവാതിലംഘിതമഹോ! ബാലം കിമേതന്മഹഃ


       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

59

ബർഹം നാമ വിഭൂഷണം ബഹുമതം വേഷായ ശേഷൈരലം
വക്ത്രം ദ്വിത്രിവിശേഷകാന്തിലഹരീ വിന്യാസധന്യാധരം
ശീരൈരൽപധിയാമഗമ്യവിഭവൈഃ ശൃംഗാരഭംഗീമയം
ചിത്രം ചിത്രമഹോ വിചിത്രമമഹോ ചിത്രം വിചിത്രം മഹഃ


       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

60

അഗ്രേ സമഗ്രയതി കാമപി കേളിലക്ഷ്മീ-
മന്യാസു ദിക്ഷ്വപി വിലോചനമേവ സാക്ഷി
ഹാ ഹന്ത ഹസ്തപഥദൂരമഹോ കിമേത-
ദാസീത്‌ കിശോരമയമംബ! ജഗത്ത്രയം മേ


       വസന്തതിലകം

61

ചികുരം ബഹുളം വിരളം ഭ്രമരം
മൃദുലം വചനം വിപുലം നയനം
അധരം മധുരം വദനം ലളിതം
ചപലം ചരിതന്തു കദാനുഭവേ


       തോടകം

62

പരിപാലയ നഃ കൃപാലയേ-
ത്യസകൃജ്ജൽപിതമാത്മബാന്ധവഃ
മുരളീ മൃദുലസ്വനാന്തരേ
വിഭുരാകർണ്ണയിതാ കദാ നു നഃ


       വിയോഗിനി

63

കദാനു കസ്യാം നു വിപദ്ദശായാം
കൈശോരഗന്ധിഃ കരുണാംബുധിർന്നഃ
വിലോചനാഭ്യാം വിപുലായുതാഭ്യാം
വ്യാലോകയിഷ്യൻ വിഷയീകരോതി


       ഉപജാതി

64

മധുരമധരബിംബേ മഞ്ജുളം മന്ദഹാസേ
ശിശിരമമൃതവാക്യേ ശീതളം ദൃഷ്ടിപാതേ
വിപുലമരുണനേത്രേ വിശ്രുതം വേണുനാദേ
മരതകമണിനീലം ബാലമാലോകയേനു?


       മാലിനി

65

മാധുര്യാദപി മധുരം
മന്മഥതാതസ്യ കിമപി കൈശോരം
ചാപല്യാദപി ചപലം
ചേതോ മമ ഹരതി ഹന്ത കിം കുർമ്മഃ


       വൃത്തത്തിലല്ല

66

വക്ഷഃസ്ഥലേ ച വിപുലം നയനോത്പലേ ച
മന്ദസ്മിതേ ച മൃദുലം മദജൽപിതേ ച
ബിംബാധരേ ച മധുരം മുരളീരവേ ച
ബാലം വിലാസനിധിമാകലയേ കദാ നു


       വസന്തതിലകം

67

ആർദ്രാവലോകിതദയാപരിണദ്ധനേത്രമാ-
വിഷ്കൃതസ്മിതസുധാമധുരാധരോഷ്ഠം
ആദ്യം പുമാംസമവതംസിതബർഹിബർഹ-
മാലോകയന്തി കൃതിനഃ കൃതപുണ്യപുഞ്ജാഃ


       വസന്തതിലകം

68

മാരഃ സ്വയം നു മധുരദ്യുതിമണ്ഡലം നു
മാധുര്യമേവ നു മനോനയനാമൃതം നു
വാണീമൃജാ നു മമ ജീവിതവല്ലഭോ നു
ബാലോയമഭ്യുദയതേ മമ ലോചനായ


       വസന്തതിലകം

69

ബാലോയമാലോലവിലോചനേന
വക്ത്രേണ ചിത്രീകൃതദിങ്ങ്‌മുഖേന
വേഷേണ ഘോഷോചിതഭൂഷണേന
മുഗ്ദ്ധേന ദുഗ്ദ്ധേ നയനോൽസുകം നഃ


       ഇന്ദ്രവജ്ര

70

ആന്ദോളിതാഗ്രഭുജമാകുലനേത്രലീല-
മാർദ്രസ്മിതാർദ്രവദനാംബുജചന്ദ്രബിംബം
ശിഞ്ജാനഭൂഷണശതം ശിഖിപിഞ്ഛമൗലിം
ശീതം വിലോചനരസായനമഭ്യുപൈതി


       വസന്തതിലകം

71

പശുപാലബാലപരിഷദ്‌വിഭൂഷണം
ശിശുരേഷ ശീതളവിലോലലോചനഃ
മൃദുലസ്മിതാർദ്രവദനേന്ദുസമ്പദാ
മദയന്മദീയഹൃദയം വിഗാഹതേ


       മഞ്ജുഭാഷിണി

72

തദിദമുപനതം തമാലനീലം
തരളവിലോചനതാരകാഭിരാമം
മുദിതമുദിതവക്ത്രചന്ദ്രബിംബം
മുഖരിതവേണുവിലാസജീവിതം മേ


       പുഷ്പിതാഗ്ര

73

ചാപല്യസീമ ചപലാനുഭവൈകസീമ
ചാതുര്യസീമ ചതുരാനനശിൽപസീമ
സൗരഭ്യസീമ സകലാദ്ഭുതകേളിസീമ
സൗഭാഗ്യസീമ തദിദം വ്രജഭാഗ്യസീമ


       വസന്തതിലകം

74

മാധുര്യേണ ദ്വിഗുണശിശിരം വക്ത്രചന്ദ്രം വഹന്തീ
വംശീവീഥീ വിഗളദമൃത സ്രോതസാ സേചയന്തീ
മദ്വാണീനാം വിഹരണപദം മത്തസൗഭാഗ്യഭാജാം
മത്‌പുണ്യാനാം പരിണതിരഹോ നേത്രയോസ്സന്നിധത്തേ


       മന്ദാക്രാന്ത

75

തേജസേസ്തു നമോ ധേനു-
പാലിനേ ലോകപാലിനേ
രാധാപയോധരോൽസംഗ-
ശായിനേശേഷശായിനേ


       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)

76

ധേനുപാലദയിതാസ്തനസ്ഥലീ-
ധന്യകുങ്കുമസനാഥകാന്തയേ
വേണുഗീതഗതിമൂലവേധസേ
തേജസേ തദിദമോം നമോ നമഃ


       രഥോദ്ധത

77

മൃദുക്വണന്നൂപുരമന്ഥരേണ
ബാലേന പാദാംബുജപല്ലവേന
അനുക്വണന്മഞ്ജുളവേണുഗീത-
മായാതി മേ ജീവിതമാത്തകേളി


       വിപരീതാഖ്യാനകി

78

സോയം വിലാസമുരളീനിനദാമൃതേന
സിഞ്ചന്നുദഞ്ചിതമിദം മമ കർണ്ണയുഗ്മം
ആയാതി മേ നയനബന്ധുരനന്യബന്ധു-
രാനന്ദകന്ദളിതകേളികടാക്ഷലക്ഷ്യഃ


       വസന്തതിലകം

79

ദൂരാദ്വിലോകയതി വാരണഖേലഗാമീ
ധാരാകടാക്ഷഭരിതേന വിലോചനേന
ആരാദുപൈതി ഹൃദയങ്കമവേണുനാദ-
വേണീമുഖേന ദശനാംശുഭരേണ ദേവഃ


       വസന്തതിലകം

80

ത്വച്ഛൈശവം ത്രിഭുവനാദ്ഭുതമിത്യവൈമി
യച്ചാപലം ച മമ വാഗവിവാദഗമ്യം
തത്‌കിം കരോമി വിരണന്മുരളീവിലാസ-
മുദ്ധം മുഖാംബുജമുദീക്ഷിതുമീക്ഷണാഭ്യാം


       വസന്തതിലകം

81

സോയം മുനീന്ദ്രജനമാനസതാപഹാരീ
സോയം മദവ്രജവധൂവസനാപഹാരീ
സോയം തൃദീയഭുവനേശ്വരദർപ്പഹാരീ
സോയം മദീയഹൃദയാംബുരുഹാപഹാരീ


       വസന്തതിലകം

82

സർവ്വജ്ഞത്വേ ച മൗദ്ധ്യേ ച
സാർവ്വഭൗമമിദം മമ
നിർവ്വിശന്നയനം തേജോ
നിർവ്വാണപദമശ്നുതേ


       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)

83

കൃഷ്ണാനമേതത്‌പുനരുക്തശോഭം
ഉഷ്ണേതരാശോരുദയം മുഖേന്ദോഃ
തൃഷ്ണാംബുരാശിം ദ്വിഗുണീകരോതി
കൃഷ്ണാഹ്വയം കിഞ്ചന ജീവിതം മേ


       ഇന്ദ്രവജ്ര

84

തദേതദാതാമ്രവിലോചനശ്രീ-
സംഭാവിതാശേഷവിനമ്രവർഗ്ഗം
മുഹുർമ്മുരാരേർമ്മധുരാധരോഷ്ഠം
മുഖാംബുജം ചുംബതി മാനസം മേ


       ഉപജാതി

85

കരൗ ശരദുദഞ്ചിതാംബുജവിലാസശിക്ഷാഗുരൂ
പദൗ വിബുധപാദപപ്രഥമപല്ലവോല്ലംഘിനൗ
ദൃശൗ ദളിതദുർമ്മദത്രിഭുവനോപമാനശ്രിയൗ
വിലോക്യ സുവിലോചനാമൃതമഹോ മഹച്ഛൈശവം


       പൃത്ഥ്വി

86

ആചിന്വാനമഹന്യഹന്യഹനി സാകാരാൻ വിഹാരക്രമാ-
നാരുന്ധാനമരുന്ധതീഹൃദയമപ്യാർദ്രസ്മിതാസ്യശ്രിയാ
ആതന്വാനമനന്യജന്മനയനശ്ലാഘ്യാമനർഗ്ഘ്യാം ദശാ-
മാമന്ദം വ്രജസുന്ദരീസ്തനതടീസാമ്രാജ്യമാജ്ജൃംഭതേ


       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

87

സമുച്ഛ്വസിതയൗവനം തരളശൈശവാലംകൃതം
മദച്ഛുരിതലോചനം മദമമുഗ്ദ്ധഹാസാമൃതം
പ്രതിക്ഷണവിലോകനം പ്രണയപീതവംശീമുഖം
ജഗത്രയവിമോചനം ജയതി മാമകം ജീവിതം


       പൃത്ഥ്വി

88

ചിത്രം തദേതച്ചരണാരവിന്ദം
ചിത്രം തദേതന്നയനാരവിന്ദം
ചിത്രം തദേതദ്വദനാരവിന്ദം
ചിത്രം തദേതത്‌പുനരംബ! ചിത്രം


       ഇന്ദ്രവജ്ര

89

അഖിലഭുവനൈകഭൂഷണമധിഭൂഷിത
ജലധിദുഹിതൃകുചകുംഭം
വ്രജയുവതീഹാരാവലിമരതക
നായക മഹാമണിം വന്ദേ


       വൃത്തത്തിലല്ല

90

കാന്താകചഗ്രഹണവിഗ്രഹബദ്ധലക്ഷ്മീ-
ഖണ്ഡാംഗരാഗരസരഞ്ജിതമഞ്ജുളശ്രി
ഗണ്ഡസ്ഥലീമുകുരമണ്ഡലഖേലമാന-
ഘർമ്മാങ്കുരം കിമപി ഖേലതി കൃഷ്ണതേജഃ


       വസന്തതിലകം

91

മധുരം മധുരം വപുരസ്യ വിഭോർ-
മധുരം മധുരം വദനം മധുരം
മധുഗന്ധി മൃദുസ്മിതമേതദഹോ
മധുരം മധുരം മധുരം മധുരം


       തോടകം

92

ശൃംഗാരരസസർവ്വസ്വം
ശിഖിപിഞ്ഛവിഭൂഷണം
അംഗീകൃതനരാകാര-
മാശ്രയേ ഭുവനാശ്രയം


       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)

93

നാദ്യാപി പശ്യതി കദാചന ദർശനേന
ചിത്തേന ചോപനിഷദാ സുദൃശാം സഹസ്രം
സ ത്വം ചിരം നയനയോരനയോഃ പദവ്യാം
സ്വാമിൻ! കദാ നു കൃപയാ മമ സന്നിധത്സേ


       വസന്തതിലകം

94

കേയം കാന്തിഃ കേശവ! ത്വന്മുഖേന്ദോഃ
കോയം വേഷഃ കോപി വാചാമഭൂമിഃ
സേയം സോയം സ്വാദുതാ മഞ്ജുളശ്രീഃ
ഭൂയോ ഭൂയോ ഭൂയശസ്ത്വാം നമാമി


       ശാലിനി

95

വദനേന്ദു വിനിർജ്ജിതഃ ശശീ
ദശധാ ദേവ പദം പ്രപദ്യതേ
അധികാം ശ്രിയമശ്‌നുതേതരാം
തവ കാരുണ്യവിജൃംഭിതം കിയത്‌


       വിയോഗിനി

96

തത്വന്മുഖം കഥമിവാബ്ജസമാനകക്ഷ്യം
വാങ്മാധുരീബഹുലപർവകലാസമൃദ്ധം
തത്കിംബ്രുവേ കിമപരം ഭുവനൈകകാന്തം
യസ്യ ത്വദാനനസമാ സുഷമാ സദാ സ്യാത്‌


       വസന്തതിലകം

97

ശുശ്രൂഷസേ യദി വചഃ ശൃണു മാമകീനം
പൂർവ്വൈരപൂർവ്വകവിഭിർന്ന കടാക്ഷിതം യത്‌
നീരാജനക്രമധുരം ഭവദാനനേന്ദോഃ
നിർവ്വ്യാജമർഹതി ചിരായ ശശിപ്രദീപഃ


       വസന്തതിലകം

98

അഖണ്ഡനിർവ്വാണരസപ്രവാഹൈർ-
വിഖണ്ഡിതാശേഷരസാന്തരാണി
അയന്ത്രിതോദ്വാന്തസുധാർണ്ണവാനി
ജയന്തി ശീതാനി തവ സ്മിതാനി


       ഉപേന്ദ്രവജ്ര

99

കാമം സന്തു സഹസ്രശഃ കതിപയേ സാരസ്യധൗരേയകാഃ
കാമം വാ കമനീയതാപരിണതി സ്വാരാജ്യബദ്ധവ്രതാഃ
തൈർന്നൈവം വിവദാമഹേ ന ച വയം ദേവ! പ്രിയം ബ്രൂമഹേ
യത്സത്യം രമണീയതാപരിണതി സ്ത്വയ്യേവ പാരംഗതാ


       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

100

മന്ദാരമൂലേ മദനാഭിരാമം
ബിംബാധരാപൂരിതവേണുനാദം
ഗോഗോപഗോപീജനമധ്യസംസ്ഥം
ഗോപം ഭജേ ഗോകുലപൂർണ്ണചന്ദ്രം


       ഇന്ദ്രവജ്ര

101

ഗളദ്വ്രീഡാ ലോലാ മദനവനിതാ ഗോപവനിതാ
മധുസ്ഫീതം ഗീതം കിമപി മധുരാ ചാപലധുരാ
സമുജ്ജൃംഭാ ഗുംഭാ മധുരിമഗിരാം മാദൃശഗിരാം
ത്വയി സ്ഥാനേ ജാതേ ദധതി ചപലം ജന്മ ച ഫലം


       ശിഖരിണി

102

ഭുവനം ഭവനം വിലാസിനീ ശ്രീ-
സ്തനയസ്താമരസാസനഃ സ്മരശ്ച
പരിചാരപരമ്പരാഃ സുരേന്ദ്രാ-
സ്തപദി ത്വച്ചരിതം വിഭോ വിചിത്രം


       വസന്തമാലിക

103

ദേവസ്ത്രിലോകീസൗഭാഗ്യ
കസ്തൂരീതിലകാംകുരഃ
ജീയാദ്‌വ്രജാംഗനാനംഗ-
കേളീലളിതവിഭ്രമഃ


       അനുഷ്ടുപ്പ്‌

104

പ്രേമദം ച മേ കാമദം ച മേ
വേദനം ച മേ വൈഭവം ച മേ
ജീവനം ച മേ ജീവിതം ച മേ
ദൈവതം ച മേ ദേവ നാപരം


       വൃത്തത്തിലല്ല

105

മാധുര്യേണ വിജൃംഭന്താം
വാചോ നസ്തവ വൈഭവേ
ചാപല്യേന വിവർദ്ധന്താം
ചിന്താ നസ്തവ ശൈശവേ


       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)

106

യാനി ത്വച്ചരിതാമൃതാനി രസനാ ലേഹ്യാനി ധന്യാത്മനാം
യേ വാ ചാപലശൈശവവ്യതികരാ രാധാപരാധോന്മുഖാഃ
യാ വാ ഭാവിതവേണുഗീതഗതയോ ലീലാമുഖാംഭോരുഹേ
ധാരാവാഹികയാ വഹന്തു ഹൃദയേ താന്യേവ താന്യേവ മേ


       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

107

ഭക്തിസ്ത്വയി സ്ഥിരതരാ ഭഗവൻ യദി സ്യാ-
ദ്ദൈവേന നഃ ഫലിതദിവ്യകിശോരവേഷേ
മുക്തിഃ സ്വയം മുകുളിതാഞ്ജലി സേവതേസ്മാൻ
ധർമ്മാർത്ഥകാമഗതയഃ സമയപ്രതീക്ഷാഃ


       വസന്തതിലകം

108

ജയ ജയ ജയ ദേവ ദേവ ദേവ
ത്രിഭുവനമംഗളദിവ്യനാമധേയ
ജയ ജയ ജയ ബാലകൃഷ്ണദേവ
ശ്രവണമനോനയനാമൃതാവതാര


       പുഷ്പിതാഗ്ര

109

തുഭ്യം നിർഭരഹർഷവർഷവിവശാവേശസ്ഫുടാവിർഭവദ്‌-
ഭൂയശ്ചാപലഭൂഷിതേഷു സുകൃതാം ഭാവേഷു നിർഭാസതേ
ശ്രീമദ്ഗോകുലമണ്ഡനായ മഹതേ വാചാം വിദൂരസ്ഫുരൻ
മാധുര്യൈകരസാർണ്ണവായ മഹസേ കസ്മൈചിദസ്മൈ നമഃ


       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

110

ഈശാനദേവ ചരണാഭരണേന നീവീ-
ദാമോദരസ്ഥിരയശഃ സ്തബകോദ്ഗമേന
ലീലാശുകേന രചിതം തവ ദേവ കൃഷ്ണ-
കർണ്ണാമൃതം വഹതു കൽപശതാന്തരേപി


       വസന്തതിലകം

ഇതി ശ്രീകൃഷ്ണകർണ്ണാമൃതേ പ്രഥമാശ്വാസഃ സമാപ്തഃ

ദ്വിതീയാശ്വാസഃ തിരുത്തുക


1

അഭിനവനവനീതസ്നിഗ്ദ്ധമാപീതദുഗ്ദ്ധം
ദധികണപരിദിഗ്ദ്ധം മുഗ്ദ്ധമംഗം മുരാരേഃ
ദിശതു ഭുവനകൃച്ഛ്രച്ഛേദി താപിഞ്ഛഗുച്ഛ-
ച്ഛവി നവശിഖിപിഞ്ഛാ ലാഞ്ഛിതം വാഞ്ഛിതം നഃ

       മാലിനി

2

യാം ദൃഷ്ട്വാ യമുനാം പിപാസുരനിശം വ്യൂഹോ ഗവാം ഗാഹതേ
വിദ്യുത്വാനിതി നീലകണ്ഠനിവഹോ യാം ദ്രഷ്ടുമുത്‌കണ്ഠതേ
ഉത്തംസായ തമാലപല്ലവമിതിച്ഛിന്ദന്തി യാം ഗോപികാഃ
കാന്തിഃ കാളിയശാസനസ്യ വപുഷഃ സാ പാവനീ പാതു നഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

3

ദേവഃ പായാത്‌പയസി വിമലേ യാമുനേ മജ്ജതീനാം
യാചന്തീനാമനുനയപദൈർവ്വഞ്ചിതാന്യംശുകാനി
ലജ്ജാലോലൈരലസവിലസൈരുന്മിഷത്‌പഞ്ചബാണൈർ-
ഗോപസ്ത്രീണാം നയനകുസുമൈരർച്ചിതഃ കേശവോ നോഃ

       മന്ദാക്രാന്ത

4

മാതർന്നാതഃ പരമനുചിതം യത്ഖലാനാം പുരസ്താ-
ദസ്താശംകം ജഠരപിഠരീ പൂർത്തയേ നർത്തിതാസി
തത്‌ക്ഷന്തവ്യം സഹജസരളേ വൽസലേ വാണി! കുര്യാം
പ്രായശ്ചിത്തം ഗുണഗണനയാ ഗോപവേഷസ്യ വിഷ്ണോഃ

       മന്ദാക്രാന്ത

5
അംഗുല്യഗ്രൈരരുണകിരണൈർമ്മുക്തസംരുദ്ധരന്ധ്രം
വാരം വാരം വദനമരുതാ വേണുമാപൂരയന്തം
വ്യത്യസ്താംഘൃം വികചകമലച്ഛായവിസ്താരനേത്രം
വന്ദേ വൃന്ദാവനസുചരിതം നന്ദഗോപാലസൂനും

       മന്ദാക്രാന്ത

6

മന്ദം മന്ദം മധുരനിനദൈർവേണുമാപൂരയന്തം
വൃന്ദം വൃന്ദാവനഭുവിഗവാം ചാരയന്തം ചരന്തം
ഛന്ദോഭാഗേ ശതമഖമഖ ധ്വംസിനാം ദാനവാനാം
ഹന്താരം തം കഥയരസനേ ഗോപകന്യാഭുജംഗം

       മന്ദാക്രാന്ത

7

വേണീമൂലേ വിരചിതഘനശ്യാമപിഞ്ഛാവചൂഡോ
വിദ്യുല്ലേഖാവലയിത ഇവ സ്നിഗ്ദ്ധപീതാംബരേണ
മാമാലിംഗന്മരകതമണിസ്തംഭഗംഭീരബാഹുഃ
സ്വപ്നേ ദൃഷ്ടസ്തരുണതുളസീഭൂഷണോ നീലമേഘഃ

       മന്ദാക്രാന്ത

8

കൃഷ്ണേ ഹൃത്വാ വസനനിചയം കൂലകുഞ്ജാധിരൂഢേ
മുഗ്ദ്ധാ കാചിന്മുഹുരനുനയൈഃ കിന്വിതി വ്യാഹരന്തീ
സഭ്രൂഭംഗം സദരഹസിതം സത്രപം സാനുരാഗം
ഛായാശൗരേഃ കരതലഗതാന്യംബരാണ്യാചകർഷ

       മന്ദാക്രാന്ത

9

അപി ജനുഷി പരസ്‌മിന്നാത്തപുണ്യോ ഭവേയം
തടഭുവി യമുനായാസ്‌താദൃശോ വംശനാളഃ
അനുഭവതി യ ഏഷശ്ശ്രീമദാഭീരസൂനോ-
രധരമണിസമീപന്യാസധന്യാമവസ്ഥാം

       മാലിനി

10

അയി പരിചിനു ചേതഃ പ്രാതരംഭോജനേത്രം
കബരകളിതചഞ്ചത്‌പിഞ്ചദാമാഭിരാമം
വലഭിദുപലനീലം വല്ലവീഭാഗധേയം
നിഖിലനിഗമവല്ലീമൂലകന്ദം മുകുന്ദം

       മാലിനി

11

അയി മുരളി മുകുന്ദ സ്മേരവക്ത്രാരവിന്ദ-
ശ്വസനമധുരസജ്ഞേ ത്വാം പ്രണമ്യാദ്യയാചേ
അധരമണിസമീപം പ്രാപ്തവത്യാം ഭവത്യാം
കഥയ രഹസി കർണ്ണേ മദ്ദശാം നന്ദസൂനോഃ

       മാലിനി

12

സജലജലദനീലം വല്ലവീകേളിലോലം
ശ്രിതസുരതരുമൂലം വിദ്യുദുല്ലാസിചേലം
സുരരിപുകുലകാലം സന്മനോബിംബലീലം
നതസുരമുനിജാലം നൗമി ഗോപാലബാലം

       മാലിനി

13

അധരബിംബവിഡംബിതവിദ്രുമം
മധുരവേണുനിനാദവിനോദിനം
കമലകോമളകമ്രമുഖാംബുജം
കമപി ഗോപകുമാരമുപാസ്മഹേ

       ദ്രുതവിളംബിതം

14

അധരേ വിനിവേശ്യ വംശനാളം
വിവരാണ്യസ്യ സലീലമംഗുലീഭീഃ
മുഹുരന്തരയന്മുഹുർവ്വിവൃണ്വൻ
മധുരം ഗായതി മാധവോ വനാന്തേ

       വസന്തമാലിക

15

വദനേ നവനീതഗന്ധവാഹം
വചനേ തസ്കരചാതുരീധുരീണം
നയനേ കുഹുനാശ്രുമാശ്രയേഥാ-
ശ്ചരണേ കോമളതാണ്ഡവം കുമാരം

       വസന്തമാലിക

16

അമുനാഖിലഗോപഗോപനാർത്ഥം
യമുനാരോധസി നന്ദനന്ദനേന
ദമുനാ വനസംഭവഃ പപേ നഃ
കിമു നാസൗ ശരണാർത്ഥിനാം ശരണ്യഃ

       വസന്തമാലിക

17

ജഗദാദരണീയജാരഭാവം
ജലജാപത്യവചോവിചാരഗമ്യം
തനുതാം തനുതാം ശിവേതരാണാം
സുരനാഥോപലസുന്ദരം മഹോ നഃ

       വസന്തമാലിക

18

യാ ശേഖരേ ശ്രുതിഗിരാം ഹൃദി യോഗഭാജാം
പാദാംബുജേ ച സുലഭാ വ്രജസുന്ദരീണാം
സാ കാപി സർവ്വജഗതാമഭിരാമസീമാ
കാമായ നോ ഭവതു ഗോപകിശോരമൂർത്തിഃ

       വസന്തതിലകം

19

അത്യന്തബാല, മതസീകുസുമപ്രകാശം,
ദിഗ്വാസസം, കനകഭൂഷണഭൂഷിതാംഗം
വിസ്രസ്തകേശ, മരുണാധര, മായതാക്ഷം,
കൃഷ്ണം നമാമി മനസാ വസുദേവസൂനും.

       വസന്തതിലകം

20

ഹസ്താംഘൃനിക്വണിതകങ്കണകിങ്കിണീകം
മധ്യേ നിതംബമവലംബിതഹേമസൂത്രം
മുക്താകലാപമുകുളീകൃതകാകപക്ഷം
വന്ദാമഹേ വ്രജവരം വസുദേവഭാഗ്യം

       വസന്തതിലകം

21

ബൃന്ദാവനദ്രുമതലേഷു ഗവാം ഗണേഷു
വേദാവസാനസമയേഷു ച ദൃശ്യതേ യത്‌
തദ്‌വേണുനാദനപരം ശിഖിപിഞ്ഛചൂഡം
ബ്രഹ്മ സ്മരാമി കമലേഷണമഭ്രനീലം

       വസന്തതിലകം

22

വ്യത്യസ്തപാദമവതംസിതബർഹിബർഹം
സാചീകൃതാനനനിവേശിതവേണുരന്ധ്രം
തേജഃപരം പരമകാരുണികം പുരസ്താത്‌
പ്രാണപ്രയാണസമയേ മമ സന്നിധത്താം

       വസന്തതിലകം

23

ഘോഷപ്രഘോഷശമനായ മഥോഗുണേന
മധ്യേ ബബന്ധജനനീനവനീതചോരം
തദ്‌ബന്ധനം ത്രിജഗതാമുദരാശ്രയാണാ-
മാക്രോശകാരണമഹോ നിതരാം ബഭൂവ

       വസന്തതിലകം

24

ശൈവാ വയം ന ഖലു തത്ര വിചാരണീയം
പഞ്ചാക്ഷരീജപപരാ നിതരാം തഥാപി
ചേതോ മദീയമതസീകുസുമാവഭാസം
സ്മേരാനനം സ്മരതി ഗോപവധൂകിശോരം

       വസന്തതിലകം

25

രാധാ പുനാതു ജഗദച്യുതദത്തചിത്താ
മന്ഥാനമാകലയതീ ദധിരിക്തപാത്രേ
തസ്യാഃ സ്തനസ്തബകചഞ്ചലലോലദൃഷ്ടിർ-
ദേവോപി ദോഹനധിയാ വൃഷഭം നിരുണ്ഠൻ

       വസന്തതിലകം

26

ഗോധൂളിധൂസരിതകോമളകുന്തളാഗ്രം
ഗോവർദ്ധനോദ്ധരണകേളികൃതപ്രയാസം
ഗോപീജനസ്യ കുചകുങ്കുമമുദൃതാംഗം
ഗോവിന്ദമിന്ദുവദനം ശരണം ഭജാമഃ

       വസന്തതിലകം

27

യദ്രോമരന്ധ്രപരിപൂർത്തിവിധാവദക്ഷാ
വാരാഹജന്മനി ബഭൂവുരമീ സമുദ്രാഃ
തം നാമ നാഥമരവിന്ദദൃശം യശോദാ
പാണിദ്വയാന്തരജലൈഃ സ്നപയാം ബഭൂവ

       വസന്തതിലകം

28

വരമിമമുപദേശമാദൃയധ്വം
നിഗമവനേഷു നിതാന്തചാരഖിന്നഃ
വിചിനുത ഭവനേഷു വല്ലവീനാ-
മുപനിഷദർത്ഥമുലൂഖലേ നിബദ്ധം

       പുഷ്പിതാഗ്ര

29

ദേവകീതനയപൂജനപൂതഃ
പൂതനാരിചരണോദകധൗതഃ
യദ്യഹം സ്മൃതധനഞ്ജയസൂതഃ
കിം കരിഷ്യതി സ മേ യമദൂതഃ

       സ്വാഗത

30

ഭാസതാം ഭവഭയൈകഭേഷജം
മാനസേ മമ മുഹുർമ്മുഹുർമ്മുഹുഃ
ഗോപവേഷമുപസേദുഷസ്സ്വയം
യാപി കാപി രമണീയതാ വിഭോഃ

       രഥോദ്ധത

31

കർണ്ണലംബിതകദംബമഞ്ജരീ
കേസരാരുണകപോലമണ്ഡലം
നിർമ്മലം നിഗമവാഗഗോചരം
നീലമാനമവലോകയാമഹ്‌

       രഥോദ്ധത

32

സാചി സഞ്ചലിതലോചനോത്‌പലം
സാമികുഡ്‌മളിതകോമളാധരം
വേഗവൽഗിതകരാംഗുലീമുഖം
വേണുനാദരസികം ഭജാമഹേ

       രഥോദ്ധത

33

സ്യന്ദനേ ഗരുഡമണ്ഡിതധ്വജേ
കുണ്ഡിനേശതനയാധിരോപിതാ
കേനചിന്നവതമാലപല്ലവ-
ശ്യാമളേന പുരുഷേണ നീയതേ

       രഥോദ്ധത

34

മായാത പാന്ഥാഃ പഥി ഭീമരഥ്യാ
ദിഗംബരഃ കോപി തമാലനീലഃ
വിന്യസ്തഹസ്തോപി നിതംബബിംബേ
ധൂർത്തസ്സമാകർഷതി ചിത്തവിത്തം

       ഉപജാതി

35

അംഗനാമംഗനാമന്തരേ മാധവോ
മാധവം മാധവം ചാന്തരേണാംഗനാ
ഇത്ഥമാകൽപിതേ മണ്ഡലേ മധ്യഗഃ
സഞ്ജഗൗ വേണുനാ ദേവകീനന്ദനഃ

       സ്രഗ്വിണി

36

കേകികേകാദൃതാനേകപങ്കേരുഹാ-
ലീനഹംസാവലീഹൃദ്യതാ ഹൃദ്യതാ
കംസവംശാടവീദാഹദാവാനലഃ
സഞ്ജഗൗ വേണുനാ ദേവകീനന്ദനഃ

       സ്രഗ്വിണി

37

ക്വാപി വീണാഭിരാരാവിണാ കമ്പിതഃ
ക്വാപി വീണാഭിരാകിങ്കിണീ നർത്തിതഃ
ക്വാപി വീണാഭിരാമന്തരം ഗാപിതഃ
സഞ്ജഗൗ വേണുനാ ദേവകീനന്ദനഃ

       സ്രഗ്വിണി

38

ചാരുചന്ദ്രാവലീലോചനൈശ്ചുംബിതോ
ഗോപഗോവൃന്ദഗോപാലികാവല്ലഭഃ
വല്ലവീവൃന്ദവൃന്ദാരകഃ കാമുകഃ
സഞ്ജഗൗ വേണുനാ ദേവകീനന്ദനഃ

       സ്രഗ്വിണി

39

മൗലിമാലാമിളന്മത്തഭൃംഗീലതാ-
ഭീതഭീതപ്രിയാവിഭ്രമാലിംഗിതഃ
സ്രസ്തഗോപീകുചാഭോഗസമ്മേളിതഃ
സഞ്ജഗൗ വേണുനാ ദേവകീനന്ദനഃ

       സ്രഗ്വിണി

40

ചാരുചാമീകരാഭാസഭാമാവിഭുർ-
വൈജയന്തീലതാവാസിതോരഃസ്ഥലഃ
നന്ദബൃന്ദാവനേ വാസിതാമധ്യഗഃ
സഞ്ജഗൗ വേണുനാ ദേവകീനന്ദനഃ

       സ്രഗ്വിണി

41

ബാലികാതാളികാതാളലീലാലയാ-
സംഗസന്ദർശിതഭ്രൂലതാവിഭ്രമഃ
ഗോപികാഗീതദത്താവധാനസ്സ്വയം
സഞ്ജഗൗ വേണുനാ ദേവകീനന്ദനഃ

       സ്രഗ്വിണി

42

പാരിജാതം സമുദ്ധൃത്യ രാധാവരോ
രോപയാമാസ ഭാമാഗൃഹസ്യാംഗണേ
ശീതശീതേ വടേ യാമുനീയേ തടേ
സഞ്ജഗൗ വേണുനാ ദേവകീനന്ദനഃ

       സ്രഗ്വിണി

43

അഗ്രേ ദീർഘതരോയമർജ്ജുനതരുസ്തസ്യാഗ്രതോ വർത്മനീ
സാ ഘോഷം സമുപൈതി തത്‌പരിസരേ ദേശേ കളിന്ദാത്മജാ
തസ്യാസ്‌തീരതമാലകാനനതലേ ചക്രം ഗവാം ചാരയൻ
ഗോപഃ ക്രീഡതി ദർശയിഷ്യതി സഖേ പന്ഥാനമവ്യാഹൃതം

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

44

ഗോധൂളിധൂസരിതകോമളഗോപവേഷം
ഗോപാലബാലകശതൈരനുഗമ്യമാനം
സായന്തനേ പ്രതിഗൃഹം പശുബന്ധനാർത്ഥം
ഗച്ഛന്തമച്യുതശിശും പ്രണതോസ്മി നിത്യം

       വസന്തതിലകം

45

നിധിം ലാവണ്യാനാം നിഖിലജഗദാശ്ചര്യനിലയം
നിജാവാസം ഭാസാം നിരവധികനിശ്ശ്രേയസരസം
സുധാധാരാസാരം സുകൃതപരിപാകം മൃഗദൃശാം
പ്രപദ്യേ മാംഗല്യം പ്രഥമമധിദൈവം കൃതധിയാം

       ശിഖരിണി

46

ആതാമ്രപാണികമലപ്രണയപ്രതോദ-
മാലോലഹാരമണിമുണ്ഡലഹേമസൂത്രം
ആവിശ്ശ്രമാംബുകണമംബുദനീലമവ്യാ-
ദാദ്യം ധനഞ്ജയരഥാഭരണം മഹോ നഃ

       വസന്തതിലകം

47

നഖനിയമിതകണ്ഡൂൻ പാണ്ഡവസ്യന്ദനാശ്വാൻ
അനുദിനമഭിഷിഞ്ചൻ അഞ്ജലിസ്ഥൈഃ പയോഭിഃ
അവതു വിതതഗാത്ര തോത്രനിഷ്‌ട്യൂതമൗലിർ-
ദശനവിധൃതരശ്മിർദ്ദേവകീപുണ്യരാശിഃ

       മാലിനി

48

വ്രജയുവതിസഹായേ യൗവനോല്ലാസികായേ
സകലശുഭവിലാസേ കുന്ദമന്ദാരഹാസേ
നിവസതു മമ ചിത്തം തത്‌പദായത്തവൃത്തം
മുനിസരസിജഭാനൗ നന്ദഗോപാലസൂനൗ

       മാലിനി

49

അരണ്യാനീമാർദ്രസ്മിതമധുരബിംബാധരസുധാ
സരണ്യാസംക്രാന്തൈസ്സപദി മദയൻ വേണുനിനദൈഃ
ധരണ്യാ സാനന്ദോത്‌പുളകമുപഗൂഢാംഘൃകമലഃ
ശരണ്യാനാമാദ്യസ്സ ജയതു ശരീരീ മധുരിമാ

       ശിഖരിണി

50

വിദഗ്ദ്ധഗോപാലവിലാസിനീനാം
സംഭോഗചിഹ്നാംകിതസർവ്വഗാത്രം
പവിത്രമാമ്നായഗിരാമഗമ്യം
ബ്രഹ്മപ്രപദ്യേ നവനീതചോരം

       ഉപജാതി

51

അന്തർഗൃഹേ കൃഷ്ണമവേക്ഷ്യ ചോരം
ബദ്ധ്വാ കവാടം ജനനീം ഗതൈകാ
ഉലൂഖലേ ദാമനിബദ്ധമേനം
തത്രാപി ദൃഷ്ട്വാ സ്തിമിതാ ബഭൂവ

       ഉപജാതി

52

രത്നസ്ഥലേ ജാനുചരഃ കുമാരഃ
സംക്രാന്തമാത്മീയമുഖാരവിന്ദം
ആദാതുകാമസ്തദലാഭഖേദാത്‌-
വിലോക്യ ധാത്രീവദനം രുരോദ

       ഉപജാതി

53

ആനന്ദേന യശോദയാ സമദനം ഗോപാംഗനാഭിശ്ചിരം
സാശങ്കം ബലവിദ്വിഷാ സകുസുമൈഃ സിദ്ധൈഃ പൃഥിവ്യാകുലം
സേർഷ്യം ഗോപകുമാരകൈസ്സകരുണം പൗരൈർജ്ജനൈഃ സസ്മിതം
യോ ദൃഷ്ടഃ സ പുനാതു നോ മുരരിപുഃ പ്രോത്‌ക്ഷിപ്രഗോവർദ്ധനഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

54

ഉപാസതാമാത്മവിദഃ പുരാണാഃ
പരം പുമാംസം നിഹിതം ഗുഹായാം
വയം യശോദാശിശുബാലലീലാ-
കഥാസുധാസിന്ധുഷു ലീലയാമഃ

       ഉപേന്ദ്രവജ്ര

55

വിക്രേതുകാമാ കില ഗോപകന്യാ
മുരാരിപാദാർപ്പിതചിത്തവൃത്തിഃ
ദധ്യാദികം മോഹവശാദവോചദ്‌-
ഗോവിന്ദ ദാമോദര മാധവേതി

       ഉപജാതി

56

ഉലൂഖലം വാ യമിനാം മനോ വാ
ഗോപാംഗനാനാം കുചകുട്‌മളം വാ
മുരാരിനാംനഃ കളഭസ്യ നൂന-
മാലാനമാസീത്‌ ത്രയമേവ ഭൂമൗ

       ഉപജാതി

57

കരാരവിന്ദേന പദാരവിന്ദം
മുഖാരവിന്ദേ വിനിവേശയന്ദം
വടസ്യ പത്രസ്യ പുടേശയാനം
ബാലം മുകുന്ദം മനസാ സ്മരാമി

       ഉപജാതി

58

ശംഭോ സ്വാഗതമാസ്യതാമിത ഇതോ വാമേന പദ്‌മാസന
ക്രൗഞ്ചാരേ കുശലം സുഖം സുരപതേ വിത്തേശ നോ ദൃശ്യസേ
ഇത്ഥം സ്വപ്‌നഗതസ്യ കൈടഭജിതശ്ശ്രുത്വാ യശോദാ ഗിരഃ
കിം കിം ബാലക ജൽപസീതി രചിതം ധൂധൂകൃതം പാതു നഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

59

മാതഃ കിം യദുനാഥ ദേഹി ചഷകം കിം തേന പാതും പയ-
സ്തന്നാസ്ത്യദ്യ കദാസ്തി വാ നിശി നിശാ കാ വാന്ധകാരോദയേ
ആമീല്യാക്ഷിയുഗം നിശാപ്യുപഗതാ ദേഹീതി മാതുർമ്മുഹുർ-
വക്ഷോജാംശുകകർഷണോദ്യതകരഃ കൃഷ്ണസ്സ പുഷ്ണാതു നഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

60

കാളിന്ദീപുളിനോദരേഷു മുസലീ യാവദ്‌ഗതഃ ഖേലിതും
താവത്‌കാർപ്പരികം പയഃ പിബ ഹരേ വർദ്ധിഷ്യതേ തേ ശിഖാ
ഇത്ഥം ബാലതയാ പ്രതാരണപരാഃ ശൃത്വാ യശോദാഗിരഃ
പായാന്നസ്സ്വശിഖാം സ്പൃശൻ പ്രമുദിതഃ ക്ഷീരേർദ്ധപീതേ ഹരിഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


61

കൈലാസോ നവനീനതി ക്ഷിതിരിയം പ്രാഗ്ജഗ്ദ്ധമൃല്ലോഷ്ടതി
ക്ഷീരോദോപി നിപീതദുഗ്ദ്ധതി ലസത്‌ സ്മേരേ പ്രഫുല്ലേ മുഖേ
മാത്രാജീർണ്ണധിയാ ദൃഢം ചകിതയാ നഷ്ടാസ്മി ദൃഷ്ടാഃ കയാ
ധൂധൂ വൽസക ജീവ ജീവ ചിരമിത്യുക്തോവതാന്നോ ഹരിഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


62

കിഞ്ചിത്‌കുഞ്ചിതലോചനസ്യ പിബതഃ പര്യായപീതസ്തനം
സദ്യഃ പ്രസ്നുതദുഗ്ദ്ധബിന്ദുമപരം ഹസ്തേന സമ്മാർജ്ജതഃ
മാത്രൈകാംഗുലിലാളിതസ്യ ഹുബുകേ സ്മേരാനനസ്യാധരേ
ശൗരേഃ ക്ഷീണകണാന്വിതാ നിപതിതാ ദന്തദ്യുതിഃ പാതു നഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


63

ഉത്തുംഗസ്തനമണ്ഡലോപരിലസത്‌പ്രാലംബമുക്താമണേ-
രന്തർബ്ബിംബിതമിന്ദ്രനീലനികരച്ഛായാനുകാരിദ്യുതേഃ
ലജ്ജാവ്യാജമുപേത്യ നമ്രവദനാ സ്പഷ്ടം മുരാരേർവ്വപുഃ
പശ്യന്തീ മുദിതാ മുദോƒസ്തു ഭവതാം ലക്ഷ്മീർവ്വിവാഹോത്സവേ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

64

കൃഷ്ണേനാംബ ഗതേന രന്തുമധുനാ മൃദ്ഭക്ഷിതാ സ്വേച്ഛയാ
സത്യം കൃഷ്ണ ക ഏവമാഹ മുസലീ മിഥ്യാംബ പശ്യാനനം
വ്യാദേഹീതി വിദാരിതേ ശിശുമുഖേ ദൃഷ്ട്വാ സമസ്തം ജഗ-
ന്മാതാ യസ്യ ജഗാമ വിസ്മയവശം പായാത്സ നഃ കേശവ:

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


65

സ്വാതീ സപത്നീ കില താരകാണാം
മുക്താഫലാനാം ജനനീതി രോഷാത്‌
സാ രോഹിണീ നീലമസൂത രത്നം
കൃതാസ്‌പദം ഗോപവധൂകുചേഷു

       ഉപജാതി


66

നൃത്യന്തമത്യന്തവിലോകനീയം
കൃഷ്ണം മണിസ്തംഭഗതം മൃഗാക്ഷീ
നിരീക്ഷ്യ സാക്ഷാദിവ കൃഷ്ണമഗ്രേ
ദ്വിധാ വിതേനേ നവനീതമേകം

       ഉപജാതി


67

വൽസ ജാഗൃഹി വിഭാതമാഗതം
ജീവ കൃഷ്ണ ശരദാം ശതം ശതം
ഇത്യുദീര്യ സുചിരം യശോദയാ
ദൃശ്യമാനവദനം ഭജാമഹേ

       രഥോദ്ധത


68

ഓഷ്ഠം ജിഘ്രൻ ശിശുരിതി ധിയാ ചുംബിതോ വല്ലവീഭിഃ
കണ്ഠം ഗൃഹ്ണന്നരുണിതപദം ഗാഢമാലിംഗിതാംഗഃ
ദോഷ്ണാ ലജ്ജാപദമഭിമൃശന്നംകമാരോപിതാത്മാ
ധൂർത്തസ്വാമീ ഹരതു ദുരിതം ദൂരതോ ബാലകൃഷ്ണഃ

       മന്ദാക്രാന്ത


69

ഏതേ ലക്ഷ്മണ ജാനകീവിരചിതം മാം ഖേദയന്ത്യംബുദാ
മർമ്മാണീവ ച ഘട്ടയന്ത്യലമമീ ക്രൂരഃ കദംബാനിലാഃ
ഇത്ഥ വ്യാഹൃതപൂർവ്വജന്മചരിതം യോ രാധയാ വീക്ഷിതഃ
സേർഷ്യം ശങ്കിതയാ സ നസ്സുഖയതു സ്വപ്നായമാനോ ഹരിഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


70

ഓഷ്ഠം മുഞ്ചഹരേ ബിഭേമിഭവതാ പാനൈർഹതാ പൂതനാ
കണ്ഠാശ്ലേഷമമും ജഹീഹി ദളിതാവാലിംഗനേനാർജ്ജുനൗ
മാ ദേഹിച്ഛുരിതം ഹിരണ്യകശിപുർനീതോ നഖൈഃ പഞ്ചതാം
ഇത്ഥം വാരിതരാത്രികേളിരവതാല്ലക്ഷ്മ്യാപഹാസാദ്ധരിഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


71

രാമോ നാമ ബഭൂവ ഹും തദബലാ സീതേതി ഹും തൗ പിതു
വാചാ പഞ്ചവടീതടേ വിഹരതസ്താമാഹരദ്രാവണഃ
നിദ്രാർത്ഥം ജനനീ കഥാമിതി ഹരേർ ഹുംകാരതഃ ശൃണ്വതഃ
സൗമിത്രേ ക്വ ധനുർദ്ധനുർധനുരതി വ്യഗ്രാ ഗിരഃ പാതു നഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


72

ബാലോƒപി ശൈലോദ്ധരണാഗ്രപാണിർ-
നീലോƒപി നീരന്ധ്രതമഃ പ്രദീപഃ
ധീരോƒപി രാധാനയനാവബദ്ധോ
ജാരോƒപി സംസാരഹരഃ കുതസ്ത്വം

       ഇന്ദ്രവജ്ര


73

ബാലായ നീലവപുഷേ നവകിങ്കിണീക-
ജാലാഭിരാമജഘനായ ദിഗംബരായ
ശാർദ്ദൂലദിവ്യനഖഭൂഷണഭൂഷിതായ
നന്ദാത്മജായ നവനീതമുഷേ നമസ്തേ

       വസന്തതിലകം


74

പാണൗ പായസഭക്തമാഹിതരസം വിഭ്രന്മുദാ ദക്ഷിണേ
സവ്യേ ശാരദചന്ദ്രമണ്ഡലനിഭം ഹൈയംഗവീനം ദധത്‌
കണ്ഠേ കൽപിതപുണ്ഡരീകനഖമപ്യുദ്ദാമദീപ്തിം വഹൻ
ദേവോ ദിവ്യദിഗംബരോ ദിശതു നസ്സൗഖ്യം യശോദാശിശുഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


75

കിങ്കിണികിണികിണിരഭസൈർ-
അങ്കണഭുവി രിംഗണൈഃ സദാടന്തം
കുങ്കുണുകുണുകുണുപദയുഗളം
കങ്കണകരഭൂഷണം ഹരിം വന്ദേ

       വൃത്തത്തിലല്ല


76

സംബാധേ സുരഭീണാ-
മംബാമായാസയന്തമനുയാന്തീം
ലംബാലകമവലംബേ
തം ബാലം തനുവിലഗ്നജംബാലം

       വൃത്തത്തിലല്ല


77

അഞ്ചിതപിഞ്ഛാപീഡം
വഞ്ചിതസൗജന്യവല്ലവീവലയം
അധരമണിനിഹിതവേണും
ബാലം ഗോപാലമനിശമവലംബേ

       വൃത്തത്തിലല്ല


78

പ്രഹ്ലാദഭാഗധേയം
നിഗമമഹാദ്രേർഗ്ഗുഹാന്തരാധേയം
നരഹരിപദാഭിധേയം
വിബുധവിധേയം മമാനുസന്ധേയം

       വൃത്തത്തിലല്ല


79

സംസാരേ കിം സാരം
കംസാരേശ്ചരണകമലപരിഭജനം
ജ്യോതിഃ കിമന്ധകാരേ
യദന്ധകാരേരനുസ്മരണം

       വൃത്തത്തിലല്ല


80

കലശനവനീതചോരേ
കമലാദൃക്കുമുദചന്ദൃകാപൂരേ
വിഹരതു നന്ദകുമാരേ
ചേതോ മമ ഗോപസുന്ദരീജാരേ

       വൃത്തത്തിലല്ല


81

കസ്ത്വം ബാല? ബലാനുജഃ,കിമിഹ തേ? മന്മന്ദിരാശങ്കയാ,
യുക്തം ത,ന്നവനീതഭാണ്ഡവിവരേ ഹസ്തം കിമർഥം ന്യസേഃ?
മാതഃ!കഞ്ചനവത്സകം മൃഗയിതും മാ ഗാ വിഷാദം ക്ഷണാ-
ദിത്യേവം വ്രജവല്ലവീ പ്രതിവചഃ കൃഷ്ണസ്യ പുഷ്ണാതു നഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


82

ഗോപാലാജിരകർദ്ദമേ വിഹരസേ വിപ്രാധ്വരേ ലജ്ജസേ
ബ്രൂഷേ ഗോകുലഹുംകൃതൈഃ സ്തുതിശതൈർ മൗനം വിധൽസേ ചിദാം
ദാസ്യം ഗോകുലപുംശ്ചലീഷു കുരുഷേ സ്വാമ്യം ന ദാന്താത്മസു
ജ്ഞാതം കൃഷ്ണ തവാംഘൃപങ്കജയുഗം പ്രേംണാചലം മഞ്ജുളം

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


83

നമസ്തസ്മൈ യശോദായാ
ദായാദായാസ്തു തേജസേ
യദ്ധി രാധാമുഖാംഭോജം
ഭോജം ഭോജം വ്യവർദ്ധത

       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)


84

അവതാരാഃ സന്ത്വന്യേ
സരസിജനയനസ്യ സർവ്വതോഭദ്രാഃ
കൃസ്ണാദന്യഃ കോവാ
പ്രഭവതി ഗോഗോപഗോപികാമുക്ത്യൈ

       വൃത്തത്തിലല്ല


85

മധ്യേ ഗോകുലമണ്ഡലം പ്രതിദിശം ചാംബാരവോജ്ജൃംഭിതേ
പ്രാതർദ്ദോഹമഹോൽസവേ നവഘനശ്യാമം രണന്നൂപുരം
ഫാലേ ബാലവിഭൂഷണം കടിരണത്‌സത്‌കിങ്കിണീമേഖലം
കണ്ഠേ വ്യാഘ്രനഖം ച ശൈശവകളാകല്യാണകാർത്സ്ന്യം ഭജേ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


86

സജല ജലദനീലം ദർശിതോദാരലീലം
കരതലധൃതശൈലം വേണുനാദേ രസാലം
വ്രജജനകുലപാലം കാമിനീകേളിലോലം
കുലിതലളിതമാലം നൗമിഗോപാലബാലം.

       മാലിനി


87

സ്മിതലളിതകപോലം സ്നിഗ്ദ്ധസംഗീതലോലം
ലളിതചികുരജാലം ചൗര്യചാതുര്യലീലം
ശതമഖരിൗപുകാലം ശാതകുംഭാഭചേലം
കുവലയദളനീലം നൗമി ഗോപാലബാലം

       മാലിനി


88

മുരളിനിനദലോലം മുഗ്ദ്ധമായൂരചൂഡം
ദളിതദനുജജാലം ധന്യസൗജന്യലീലം
പരഹിതനവഹേലം പദ്മസദ്മാനുകൂലം
നവജലധരനീലം നൗമി ഗോപാലബാലം

       മാലിനി


89

സരസഗുണനികായം സച്ചിദാനന്ദകായം
ശമിതസകലമായം സത്യലക്ഷ്മീസഹായം
ശമദമസമുദായം ശാന്തസർവ്വാന്തരായം
സുഹൃദയജനദായം നൗമി ഗോപാലബാലം

       മാലിനി


90

ലക്ഷ്മീകളത്രം ലളിതാബ്ജനേത്രം
പൂർണ്ണേന്ദുവക്ത്രം പുരുഹൂതമിത്രം
കാരുണ്യപാത്രം കമനീയഗാത്രം
വന്ദേ പവിത്രം വസുദേവപുത്രം

       ഇന്ദ്രവജ്ര


91

മദമയമദമയദുരഗ
യമുനാമവതീര്യ വീര്യശാലീയാഃ
മമരതിമമരതിരസ്കൃതി-
ശമനപരസ്സ ക്രിയാത്‌കൃഷ്ണഃ

       വൃത്തത്തിലല്ല


92

മൗലൗ മായൂരബർഹം മൃഗമദതിലകം ചാരു ലാലാടപട്ടേ
കർണ്ണദ്വന്ദ്വേ ച താളീദളമതിമൃദുലം മൗക്തികം നാസികായാം
ഹാരോ മന്ദാരമാലാപരിമളഭരിതേ കൗസ്തുഭസ്യോപകണ്ഠേ
പാണൗ വേണുശ്ച യസ്യ വ്രജയുവതിയുതഃ പാതു പീതാംബരോ നഃ

       സ്രഗ്ദ്ധര


93

മുരാരിണാ വാരിവിഹാരകാലേ
മൃഗേക്ഷണാനാം മുഷിതാംശുകാനാം
കരദ്വയം വാ കചസംഹതിർവ്വാ
പ്രമീലനം വാ പരിധാനമാസീത്‌

       ഉപേന്ദ്രവജ്ര



94

യാസാം ഗോപാംഗനാനാം ലസദസിതതരാലോലലീലാകടാക്ഷാ-
യന്നാസാ ചാരു മുക്താമണിരുചിനികരവ്യോമഗംഗാപ്രവാഹേ
മീനായന്തേƒപി താസാമതിരഭസചലച്ചാരുനീലാലകാന്താ
ഭൃംഗായന്തേ യദംഘൃദ്വയസരസിരുഹേ പാതു പീതാംബരോ നഃ

       സ്രഗ്ദ്ധര


95

യദ്വേണുശ്രേണിരൂപസ്ഥിതസുഷിരമുഖോദ്‌ഗീർണ്ണനാദപ്രഭിന്നാ
ഏണാക്ഷ്യസ്തത്‌ക്ഷണേന ത്രുടിതനിജപതിപ്രേമബന്ധാ ബഭൂവുഃ
അസ്തവ്യസ്താലകാന്താഃ സ്ഫുരദധരകുചദ്വന്ദ്വനാഭിപ്രദേശാഃ
കാമാവേശപ്രകർഷപ്രകടിതപുളകാഃ പാതു പീതാംബരോ നഃ

       സ്രഗ്ദ്ധര


96

ദേവക്യോ ജഠരാകരേ സമുദിതഃ ക്രീതോ ഗവാം പാലിനാ
നന്ദേനാനകദുന്ദുഭേർന്നിജസുതാപണ്യേന പുണ്യാത്മനാ
ഗോപാലാവലിമുഗ്ദ്ധഹാരതരളോ ഗോപീജനാലംകൃതിഃ
സ്ഥേയാന്നോ ഹൃദി സന്തതം സുമധുരഃ കോപീന്ദ്രനീലോ മണിഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


97

പീഠേ പീഠനിഷണ്ണബാലകഗളേ തിഷ്ഠൻ സ ഗോപാലകോ
യന്ത്രാന്തഃസ്ഥിതദുഗ്ദ്ധഭാണ്ഡമപകൃഷ്യാച്ഛാദ്യ ഘണ്ടാരവം
വക്ത്രോപാന്തകൃതാഞ്ജലിഃ കൃതശിരഃ കമ്പം പിബന്യഃ പയഃ
പായാദാഗതഗോപികാനയനയോർഗണ്ഡൂഷഫൂത്‌കാരകൃത്‌

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


98

യജ്ഞൈരീജിമഹേ ധനം ദധിമഹേ പാത്രേഷു നൂനം വയം
വൃദ്ധാൻഭേജിമഹേ തപശ്ചകൃമഹേ ജന്മാന്തരേ ദുശ്ചരം
യേനാസ്മാകമഭൂദനന്യസുലഭാ ഭക്തിർഭവദ്വേഷിണീ
ചാണൂരദ്വിഷി ഭക്തകൽമഷമുഷി ശ്രേയഃപുഷി ശ്രീജുഷി

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


99

ത്വയി പ്രസന്നേ മമ കിം ഗുണേന
ത്വയ്യപ്രസന്നേ മമ കിം ഗുണേന
രക്തേ വിരക്തേ ച വരേ വധൂനാം
നിരർത്ഥകഃ കുങ്കുമപത്രഭംഗഃ

       ഉപജാതി


100

ഗായന്തി ക്ഷണദാവസാനസമയേ സാനന്ദമിന്ദുപ്രഭാം
രുണ്ഠന്ത്യോ നിജദന്തകാന്തിനിവഹൈർ ഗോപാംഗനാ ഗോകുലേ
മഥ്നന്ത്യോ ദധി പാണികങ്കണഝണത്‌ കാരാനുകാരം ജവാദ്‌-
വ്യാവൽഗദ്വസനാഞ്ചലാ യമനിശം പീതാംബരോƒഅവ്യാത്സ നഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


101

അംസാലംബിതവാമകുണ്ഡലഭരം മന്ദോന്നതഭ്രൂതലം
കിഞ്ചിത്‌കുഞ്ചിതകോമളാധരപുടം സാചി പ്രസാരേക്ഷണം
ആലോലാഗുലിപല്ലവൈർമ്മുരളികാമാപൂരയന്തം മുദാ
മൂലേ കൽപതരോസ്ത്രിഭംഗിലളിതം ജാനേ ജഗന്മോഹനം

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


102

മല്ലൈശ്ശൈലേന്ദ്രകൽപഃ ശിശുരിതരജനൈഃ പുഷ്പചാപോംഗനാഭിർ-
ഗോപൈസ്തു പ്രാകൃതാത്മാ ദിവികുലിശഭൃതാ വിശ്വകായോപ്രമേയഃ
ക്രുദ്ധഃ കംസേന കാലോ ഭയചകിതദൃശാ യോഗിഭിർദ്ധ്യേയമൂർത്തിഃ
ദൃഷ്ടോ രംഗാവതാരേ ഹരിരമരഗണാനന്ദകൃത്‌ പാതു യുഷ്മാൻ

       സ്രഗ്ദ്ധര


103

സംവിഷ്ടോ മണിവിഷ്ടരേംകതലമധ്യാസീന ലക്ഷ്മീ മുഖേ
കസ്തൂരീതിലകം മുദാ വിരചയൻ ഹർഷാത്‌കുചൗ സംസ്‌പൃശൻ
അന്യോന്യസ്മിതചന്ദൃകാകിസലയൈരാരാധയന്മന്മഥം
ഗോപീഗോപപരീവൃതോ യദുപതിഃ പായാജ്ജഗന്മോഹനഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


104

ആകൃഷ്ടേ വസനാഞ്ചലേ കുവലയ ശ്യാമാ ത്രപാധഃകൃതാ
ദൃഷ്ടിഃ സംവലിതാ രുചാ കുചയുഗേ സ്വർണ്ണപ്രഭേ ശ്രീമതി
ബാലഃ കശ്ചന ചൂതപല്ലവ ഇതി പ്രാന്തസ്മിതാസ്യശ്രിയം
ശ്ശ്ലിഷ്യംസ്താമഥ രുക്മിണീം നതമുഖീം കൃഷ്ണസ്സ പുഷ്ണാതു നഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


105

ഉർവ്യാം കോ്‌പി മഹീധരോ ലഘുതരോ ദോർഭ്യാം ധൃതോ ലീലയാ
തേന ത്വം ദിവി ഭൂതലേ ച സതതം ഗോവർദ്ധനോദ്ധാരകഃ
ത്വാം ത്രെയിലോക്യധരം വഹാമി കുചയോരഗ്രേ ന തദ്ഗണ്യതേ
കിം വാ കേശവ ഭാഷണേന ബഹുനാ പുണ്യൈർയശോ ലഭ്യതേ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


106

സന്ധ്യാവന്ദന ഭദ്രമസ്തു ഭവതേ ഭോഃ സ്നാന തുഭ്യം നമോ
ഭോ ദേവാഃ പിതരശ്ച തർപ്പണവിധൗ നാഹം ക്ഷമഃ ക്ഷമ്യതാം
യത്ര ക്വാപി നിഷീദ്യ യാദവകുലോത്തംസസ്യ കംസദ്വിഷഃ
സ്മാരം സ്മാരമഘം ഹരാമി തദലം മന്യേ കിമന്യേന മേ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


107

ഹേ ഗോപാലക ഹേ കൃപാജലനിധേ ഹേ സിന്ധുകന്യാപതേ
ഹേ കംസാന്തക ഹേ ഗജേന്ദ്രകരുണാപാരീണ ഹേ മാധവ
ഹേ രാമാനുജ ഹേ ജഗത്രയഗുരോ ഹേ പുണ്ഡരീകാക്ഷ മാം
ഹേ ഗോപീജനനാഥ പാലയപരം ജാനാമി ന ത്വാം വിനാ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


108

കസ്തൂരീ തിലകം ലലാട ഫലകേ, വക്ഷസ്ഥലേ കൗസ്തുഭം,
നാസാഗ്രേ നവ മൗക്തികം, കരതലേ വേണും, കരേ കങ്കണം,
സർവ്വാംഗേ ഹരിചന്ദനം ച കലയൻ കണ്ഠേ ച മുക്താവലീം
ഗോപസ്ത്രീ പരിവേഷ്ടിതോ വിജയതേ ഗോപാല ചൂഡാമണി

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം


109

ലോകാനുന്മദയൻ, ശ്രുതിർമുഖരയൻ, ശ്രോണീരുഹാൻ ഹർഷയൻ,
ശൈലാൻ വിക്രവയൻ, മൃഗാൻ വിവശയൻ, ഗോവൃന്ദമാനന്ദയൻ,
ഗോപാൻ സംഭ്രമയൻ, മുനീൻ മുകുളയൻ, സപ്തസ്വരാൻ ജൃംഭയ,-
ന്നോങ്കാരാർത്ഥമുദീരയൻ വിജയതേ വംശീനിനാദഃ ശിശോഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

ഇതി ശ്രീകൃഷ്ണകർണ്ണാമൃതേ ദ്വിതീയാശ്വാസഃ സമാപ്തഃ

തൃതീയാശ്വാസഃ തിരുത്തുക


1

അസ്തി സ്വസ്ത്യയനം സമസ്തജഗതാമഭ്യസ്തലക്ഷ്മീസ്തനം
വസ്തു ധ്വസ്തരജസ്തമോഭിരനിശം ന്യസ്തം പുരാസ്താദിവ
ഹസ്തോദസ്തഗിരീന്ദ്രമസ്തകതരുപ്രസ്താരവിസ്താരിത-
സ്രസ്തസ്വസ്തരുസൂനസംസ്തരലസത്‌പ്രസ്താവി രാധാസ്തുതം

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

2

രാധാരാധിതവിഭ്രമാദ്ഭുതരസം ലാവണ്യരത്നാകരം
സാധാരണ്യപദവ്യതീതസഹജസ്മേരാനനാംഭോരുഹം
ആലംബേ ഹരിനീലഗർവ്വഗുരുതാസർവ്വസ്വനിർവ്വാപണം
ബാലം വൈണവികം വിമുഗ്ദ്ധമധുരം മൂർദ്ധാഭിഷിക്തം മഹഃ

       ശാർദൂലവിക്രീഡിതം

3

കരിണാമലഭ്യഗതിവൈഭവം ഭജേ
കരുണാവലംബിതകിശോരവിഗ്രഹം
യമിനാമനാരതവിഹാരി മാനസേ
യമുനാവനാന്തരസികം പരം മഹഃ

       മഞ്ജുഭാഷിണി

4

അതന്ത്രിതത്രിജഗദപി വ്രജാംഗനാ-
നിയന്ത്രിതം വിപുലവിലോചനാജ്ഞയാ
നിരന്തരം മമ ഹൃദയേ വിജൃംഭതാം
സമന്തതഃ സരസതരം പരം മഹഃ

       അതിരുചിര

5

കന്ദർപ്പപ്രതിമല്ലകാന്തിവിഭവം കാദംബിനീബാന്ധവം
ബൃന്ദാരണ്യവിലാസിനീവ്യസനിനം വേഷേണ ഭൂഷാമയം
മന്ദസ്മേരമുഖാംബുജം മധുരിമ വ്യാമൃഷ്ടിബിംബാധരം
വന്ദേ കന്ദലിതാർദ്രയൗവനവനം കൈശോരകം ശാർങ്ഗിണഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

6

ആമുക്തമാനുഷമമുക്തനിജാനുഭാവം
ആരൂഢയൗവനമഗൂഢവിദഗ്ദ്ധലീലം
ആമൃഷ്ടയൗവനമനഷ്ടകിശോരഭാവം
ആദ്യം മഹഃ കിമപി മാദ്യതി മാനസേ മേ

       വസന്തതിലകം

7

തേ തേ ഭാവാസ്സകലജഗതീലോഭനീയപ്രഭാവാഃ
നാനാതൃഷ്ണാസുഹൃദി ഹൃദി മേ കാമമാവിർഭവന്തു
വീണാവേണുക്വണിതലസിതസ്മേരവക്ത്രാരവിന്ദാൻ
നാഹം ജാനേ മധുരമപരം നന്ദപുണ്യാംബുരാശേഃ

       മന്ദാക്രാന്ത

8

സുകൃതിഭിരാദൃതേ സരസവേണുനിനാദസുധാ-
രസലഹരീവിഹാരനിരവഗ്രഹകർണ്ണപുടേ
വ്രജവരസുന്ദരീമുഖസരോരുഹസന്മധുപേ
മഹസി കദാനു മജ്ജതി മദീയമിദം ഹൃദയം

       നർക്കുടകം

9

തൃഷ്ണാതുരേ ചേതസി ജൃംഭമാണാം
മുഷ്ണാന്മുഹുർമ്മോഹമഹാന്ധകാരം
പുഷ്ണാതു നഃ പുണ്യദയൈകസിന്ധോഃ
കൃഷ്ണസ്യ കാരുണ്യകടാക്ഷകേളിഃ

       ഇന്ദ്രവജ്ര

10

നിഖിലാഗമമൗലിലാളിതം
പദകമലം പരമസ്യ തേജസഃ
വ്രജഭുവി ബഹുമന്മഹേതരാം
സരസകരീഷവിശേഷരൂഷിതാം

       വൃത്തത്തിലല്ല

11

ഉദാരമൃദുലസ്മിതവ്യതികരാഭിരാമാനനം
മുദാ മുഹുരുദീർണ്ണയാ മുനിമനോംബുജാമ്രേഡിതം
മദാലസവിലോചനവ്രജവധൂമുഖാസ്വാദിതം
കദാ നു കമലേക്ഷണം കമപി ബാലമാലോകയേ

       പൃത്ഥ്വി

12

വ്രജജനമദയോഷിത്‌ ലോചനോച്ഛിഷ്ടശേഷീ-
കൃതമതിചപലാഭ്യാം ലോചനാഭ്യാമുഭാഭ്യാം
സകൃദപി പരിപാതും തേ വയം പാരയാമഃ
കുവലയദളനീലം കാന്തിപൂരം കദാ നു

       മാലിനി

13

ഘോഷയോഷിദനുഗീതയൗവനം
കോമളസ്തനിതവേണുനിസ്വനം
സാരഭൂതമഭിരാമസംപദാം
ധാമ താമരസലോചനം ഭജേ

       രഥോദ്ധത

14

ലീലയാ ലളിതയാവലംബിതം
മൂലഗേഹമിവ മൂർത്തിസമ്പദാം
നീലനീരദവികാസവിഭ്രമം
ബാലമേവ വയമാദൃയാമഹേ

       രഥോദ്ധത

15

വന്ദേ മുരാരെശ്ചരണാരവിന്ദ-
ദ്വന്ദ്വം ദയാദർശിതശൈശവസ്യ
വന്ദാരുവൃന്ദാരകവൃന്ദമൗലി
മന്ദാരമാലാവിനിമർദഭീരു

       ഇന്ദ്രവജ്ര

16

യസ്മിന്നൃത്യതി യസ്യ ശേഖരഭരൈഃ ക്രൗഞ്ചദ്വിഷശ്ചന്ദ്രകീ
യസ്മിന്ദൃപ്യതി യസ്യ ഘോഷസുരഭിം ജിഘ്രമ്പൃഷോധൂർജ്ജടേഃ
യസ്മിൻസജ്ജതി യസ്യ വിഭ്രമഗതിം വാഞ്ഛൻഹരേസ്സിന്ധുര-
സ്തദ്ബൃന്ദാവനകൽപകദ്രുമവനം തം വാ കിശോരം ഭജേ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

17

അരുണാധരാമൃതവിശേഷിതസ്മിതം
വരുണാലയാനുഗതവർണ്ണവൈഭവം
തരുണാരവിന്ദദളദീർഗ്ഘലോചനം
കരുണാമയം കമപി ബാലമാശ്രയേ

       മഞ്ജുഭാഷിണി

18

ലാവണ്യവീചീരചിതാംഗഭൂഷാം
ഭൂഷാപദാരോപിതപുണ്യബർഹാം
കാരുണ്യധാരാളകടാക്ഷമാലാം
ബാലാം ഭജേ വല്ലവവംശലക്ഷീം

       ഇന്ദ്രവജ്ര

19

മധുരൈകരസം വപുർവ്വിഭോർ-
മഥുരാവീഥിചരം ഭജാമഹേ
നഗരീമൃഗശാബലോചനാ-
നയനേന്ദീവരവർഷവർഷിതം

       വിയോഗിനി

20

പര്യാകുലേന നയനാന്തവിജൃംഭിതേന
വക്ത്രേണ കോമളദരസ്മിതവിഭ്രമേണ
മന്ത്രേണ മഞ്ജുളതരേണ ച ജൽപിതേന
നന്ദസ്യ ഹന്ത തനയോ ഹൃദയം ധുനോതി

       വസന്തതിലകം

21

കന്ദർപ്പകണ്ഡൂലകടാക്ഷബന്ധീ-
രിന്ദീവരാക്ഷീരഭിലാഷമാണാൻ
മന്ദസ്മിതാധാരമുഖാരവിന്ദാൻ-
വന്ദാമഹേ വല്ലവധൂർത്തപാദാൻ

       ഇന്ദ്രവജ്ര

22

ലീലാടോപകടാക്ഷനിർഭരപരിഷ്വംഗപ്രസംഗാധിക-
പ്രീതേ ഗീതിവിഭംഗസംഗതലസദ്വേണുപ്രണാദാമൃതേ
രാധാലോചനലാളിതസ്യ ലളിതസ്മേരേ മുരാരേർമ്മുദാ
മാധുര്യൈകരസേ മുഖേന്ദുകമലേ മഗ്നം മദീയം മനഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

23

ശരണാഗതവജ്രപഞ്ജരേ
ശരണേ ശാർങ്ഗധരസ്യ വൈഭവേ
കൃപയാ ധൃതഗോപവിഗ്രഹേ
കിയദന്യന്മൃഗയാമഹേ വയം?

       വിയോഗിനി

24

ജഗത്ത്രയൈകാന്തമനോജ്ഞഭൂമി
ചേതസ്യജസ്രം മമ സന്നിധത്താം
രമാസമാസ്വാദിതസൗകുമാര്യം
രാധാസ്തനാഭോഗരസജ്ഞമോജഃ

       ഉപജാതി

25

വയമതേ വിശ്വസിമഃ
കരുണാകരമൂർത്തികിംവദന്ത്യാംഗേ
അപി ച വിഭോ തവ ലളിതേ
ചപലതരാ മതിരിയം ബാല്യേ

       വൃത്തത്തിലല്ല

26

വൽസപാലചരഃ കോƒപി
വൽസഃ ശ്രീവൽസലാഞ്ഛനഃ
ഉൽസവായ കദാ ഭാവീ-
ത്യുത്സുകേ മമ ലോചനേ

       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)

27

മധുരിമഭരിതേ മനോഭിരാമേ
മൃദുലതരസ്മിതമുദൃതാനനേന്ദൗ
ത്രിഭുവനനയനൈകലോഭനീയേ
മഹസി വയം വ്രജഭാജി ലാലസാഃ സ്മഃ

       പുഷ്പിതാഗ്ര

28

മുഖാരവിന്ദേ മകരന്ദബിന്ദു-
നിഷ്യന്ദലീലാമുരളീനിനാദേ
വ്രജാംഗനാപാംഗതരംഗഭൃംഗ-
സംഗ്രാമഭൂമൗ തവ ലാലസാഃസ്മഃ

       ഉപജാതി

29

ആതാമ്രായതലോചനാംശുലഹരീ ലീലാസുധാപ്യായിതൈഃ
ഗീതാമ്രേഡിതദിവ്യകേളിഭരിതൈഃ സ്ഫീതം വ്രജസ്ത്രീജനൈഃ
സ്വേദാംഭഃകണഭൂഷിതേന കിമപി സ്മേരേണ വക്ത്രേന്ധുനാ
പാദാംഭോജമൃദുപ്രചാരസുഭഗം പശ്യാമി ദൃശ്യം മഹഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

30

പാണൗ വേണുഃ പ്രകൃതിസുകുമാരാകൃതൗ ബാല്യലക്ഷ്മീഃ
പാർശ്വേ ബാലാഃ പ്രണയസരസാലോകിതാപാംഗലീലാഃ
മൗലൗ ബർഹം മധുരവദനാംഭോരുഹേ മൗഗ്ദ്ധ്യമുദ്രേ-
ത്യാർദ്രാകാരം കിമപി കിതവം ജ്യോതിരന്വേഷയാമഃ

       മന്ദാക്രാന്ത

31

ആരൂഢവേണുതരുണാധരവിഭ്രമേണ
മാധുര്യശാലിവദനാംബുജമുദ്വഹന്തീ
ആലോക്യതാം കിമനയാ വനദേവതാ വഃ
കൈശോരകേ വയസി കാപി ച കാന്തിയഷ്ടിഃ

       വസന്തതിലകം

32

അനന്യസാധാരണകാന്തികാന്ത-
മാക്രാന്തഗോപീനയനാരവിന്ദം
പുംസഃ പുരാണസ്യ നവം വിലാസം
പുണ്യേന പൂർണ്ണേനവിലോകയിഷ്യേ

       ഉപജാതി

33

സാഷ്ടാംഗപാതമഭിവന്ദ്യ സമസ്തഭാവൈഃ
സർവ്വാൻ സുരേന്ദ്രനികരാനിദമേവ യാചേ
മന്ദസ്മിതാർദ്രമധുരാനനചന്ദ്രബിംബേ
നന്ദസ്യ പുണ്യനിചയേ മമ ഭക്തിരസ്തു

       വസന്തതിലകം

34

ഏഷു പ്രവാഹേഷു സ ഏവ മന്യേ
ക്ഷണോƒപി ഗണ്യഃ പുരുഷായുഷേഷു
ആസ്വാദ്യതേ യത്ര കയാപി ഭക്ത്യാ
നീലസ്യ ബാലസ്യ നിജം ചരിത്രം

       ഉപജാതി

35

നിസർഗ്ഗസരസാധരം നിജദയാർദ്രദിവ്യേക്ഷണം
മനോജ്ഞമുഖപങ്കജം മധുരസാർദ്രമന്ദസ്മിതം
രസജ്ഞ ഹൃദയാസ്പദം രമിതവല്ലവീലോചനം
പുനഃപുനരുപാസ്മഹേ ഭുവനലോഭനീയം മഹഃ

       പൃത്ഥ്വി

36

സ കോപി ബാലസ്സരസീരുഹാക്ഷ-
സ്സാ ച വ്രജസ്ത്രീജനപാദധൂളിഃ
മുഹുസ്തദേതദ്യുഗളം മദീയേ
മോമുഹ്യമാനോപി മനസ്യുദേതു

       ഉപജാതി

37

മയി പ്രയാണാഭിമുഖേ ച വല്ലവീ-
സ്തനദ്വയീദുർല്ലളിതസ്സ ബാലകഃ
ശനൈശ്ശനൈശ്ശ്രാവിതവേണുനിസ്വനോ
വിലാസവേഷേണ പുരഃ പ്രതീയതാം

       വംശസ്ഥം

38

അതിഭൂമിമഭൂമിമേവ വാ
വചസാം വാസിതവല്ലവീസ്തനം
മനസാമപരം രസായനം
മധുരാദ്വൈതമുപാസ്മഹേ മഹഃ

       വിയോഗിനി

39

ജനനാതരേപി ജഗദേകമണ്ഡനേ
കമനീയധാമ്നി കമലായതേക്ഷണേ
വ്രജസുന്ദരീജനവിലോചനാമൃതേ
ചപലാനി സന്തു സകലേന്ദൃയാണി മേ

       മഞ്ജുഭാഷിണി

40

മുനിശ്രേണീവന്ദ്യം മദഭരലസദ്‌വല്ലവവധൂ-
സ്തനശ്രോണീബിംബസ്തിമിതനയനാംഭോജസുഭഗം
പുനഃ ശ്ലാഘാഭൂമീം പുളകിതഗിരാം നൈഗമഗിരാം
ഘനശ്യാമം വന്ദേ കിമപി കമനീയാകൃതി മഹഃ

       ശിഖരിണി

41

അനുചുംബതാം അവിചലേന ചേതസാ
മനുജാകൃതേർമ്മധുരിമ ശ്രിയം വിഭോഃ
അയി ദേവ കൃഷ്ണ ദയിതേതി ജൽപതാ-
മപി നോ ഭവേയുരപി നാമ താദൃശാഃ

       മഞ്ജുഭാഷിണി

42

കിശോരവേഷേണ കൃശോദരീദൃശാം
വിശേഷദൃശ്യേന വിശാലലോചനം
യശോദയാ ലബ്ധയശോനവാംബുധേർ-
നിശാമയേ നീലനിശാകരം കദാ

       വംശസ്ഥം

43

പ്രകൃതിരവതു നോ വിലാസലക്ഷ്മ്യാഃ
പ്രകൃതിജഡം പ്രണതാപരാധവീഥ്യാം
സുകൃതികൃതപദം കിശോരഭാവേ
സുകൃതിമനഃ പ്രണിധാനപാത്രമോജഃ

       പുഷ്പിതാഗ്ര

44

അപഹസിത സുധാമദാവലേപൈ-
രതിസുമനോഹരമാർദ്രമന്ദഹാസൈഃ
വ്രജയുവതിവിലോചനാവലേഹ്യം
രമയതു ധാമ രമാവരോധനം നഃ

       പുഷ്പിതാഗ്ര

45

അങ്കൂരിതസ്മേരദശാവിശേഷൈ-
രശ്രാന്തഹർഷാമൃതവർഷമക്ഷ്ണാം
സംക്രീഡതാം ചേതസി ഗോപകന്യാ-
ഘനസ്തനസ്വസ്ത്യയനം മഹോ നഃ

       ഉപജാതി

46

മൃഗമദപങ്കസങ്കരവിശേഷിതവന്യമഹാ-
ഗിരിതടഗണ്ഡഗൈരികഘനദ്രവവിദ്രുമിതാം
അജിതഭുജാന്തരം ഭജത ഹേ ബതഗോപവധൂ-
സ്തനകലശസ്ഥലീഘുസൃണമർദ്ദനകർദ്ദമിതം

       നർക്കുടകം

47

ആമൂലപല്ലവിതലീലമപാംഗജാലൈ-
രാസിഞ്ചതീ ഭുവനമാദൃതഗോപവേഷാ
ബാലാകൃതിർമൃദുലമുഗ്ദ്ധമുഖേന്ദുബിംബാ
മാധുര്യസിദ്ധിരവതാന്മധുവിദ്വിഷോ നഃ

       വസന്തതിലകം

48

വിരണന്മണിനൂപുരം വ്രജേ
ചരണാംഭോജമുപാസ്സ്വ ശാർങ്ഗിണഃ
സരസേ സരസി ശ്രിയാശ്രിതം
കമലം വാ കളഹംസനാദിതം

       വിയോഗിനി

49

ശരണമശരണാനാം ശാരദാംഭോജനേത്രം
നിരവധിമധുരിമ്നാ നീലവേഷേണ രമ്യം
സ്മരശരപരതന്ത്രസ്മേരനേത്രാംബുജാഭിർ-
വ്രജയുവതിഭിരവ്യാദ്ബ്രഹ്മസംവേഷ്ടിതം നഃ

       മാലിനി

50

സുവ്യക്തകാന്തിഭരസൗരഭദിവ്യഗാത്ര-
മവ്യക്തയൗവനപരീതകിശോരഭാവം
ഗവ്യാനുപാലനവിധാവനുശിഷ്ടമവ്യാ-
ദവ്യാജരമ്യമഖിലേശ്വരവൈഭവം നഃ

       വസന്തതിലകം

51

അനുഗതമമരീണാമംബരാലംബിനീനാം
നയനമധുരിമശ്രീനർമ്മനിർമ്മാണസീംനാം
വ്രജയുവതിവിലാസവ്യാപൃതാപാംഗമവ്യാ-
ത്രിഭുവനസുകുമാരം ദേവകൈശോരകം നഃ

       മാലിനി

52

ആപാദമാചൂഡമതിപ്രസക്തൈ-
രാപീയമാനാ യമിനാം മനോഭിഃ
ഗോപീജനജ്ഞാതരസാƒവതാന്നോ
ഗോപാലഭൂപാലകുമാരമൂർത്തിഃ

       ഇന്ദ്രവജ്ര

53

ദിഷ്‌ട്യാ ബൃന്ദാവനമൃഗദൃശാം വിപ്രയോഗാകുലാനാം
പ്രത്യാസന്നം പ്രണയചപലാപാംഗവീചീതരംഗൈഃ
ലക്ഷ്മീലീലാകുവലയദളശ്യാമളം ധാമ കാമാൻ
പുഷ്ണീയാന്നഃ പുളകമുകുളാഭോഗഭൂഷാവിശേഷം

       മന്ദാക്രാന്ത

54

ജയതി ഗുഹശിഖീന്ദ്രപിഞ്ഛമൗലി-
സ്സുരഗിരിഗൈരികകൽപിതാംഗരാഗഃ
സുരയുവതിവികീർണ്ണസൂനവർഷ-
സ്നപിതവിഭൂഷിതകുന്തളഃ കുമാരഃ

       പുഷ്പിതാഗ്ര

55

മധുരമന്ദശുചിസ്മിതമഞ്ജുളം
വദനപങ്കജമംഗജവേല്ലിതം
വിജയതാം വ്രജബാലവധൂജന-
സ്തനതടീവിലുഠന്നയനം വിഭോഃ

       ദ്രുതവിളംബിതം

56

അലസവിലസന്മുഗ്ദ്ധസ്നിഗ്ദ്ധസ്മിതം വ്രജസുന്ദരീ-
മദനകദനസ്വിന്നം ധന്യം മഹസ്വദനാംബുജം
തരുണമരുണജ്യോത്സ്നാ കാർത്സ്ന്യാ സ്മിതസ്നപിതാധരം
ജയതിവിജയശ്രേണീമേണീദൃശാം മദയന്മഹഃ

       ഹരിണി

57

രാധാകേളികടാക്ഷവീക്ഷിതമഹാവക്ഷഃസ്ഥലീമണ്ഡനാ
ജീയാസുഃ പുളകാങ്കുരാസ്ത്രിഭുവനസ്വാദീയസസ്തേജസഃ
ക്രീഡാന്തപ്രതിസുപ്തദുഗ്ദ്ധതനയാമുഗ്ദ്ധാവബീധക്ഷണ-
ത്രാസാരൂഢദൃഢോപഗൂഹനമഹാസാമ്രാജ്യസാന്ദ്രശ്രിയഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

58

സ്മിതസ്നുതസുധാധരാമദശിഖണ്ഡിബർഹാംകിതാ
വിശാലനയനാംബുജാ വ്രജവിലാസിനീവാസിതാ
മനോജ്ഞമുഖപങ്കജാ മധുരവേണുനാദദ്രവാ
ജയന്തി മമ ചേതസശ്ചിരമുപാസിതാ വാസനാഃ

       പൃത്ഥ്വി

59

ജീയാദസൗ ശിഖിശിഖണ്ഡകൃതാവതംസാ
സംസിദ്ധികീ സരസകാന്തിസുധാസമൃദ്ധിഃ
യദ്‌ബിന്ദുലേശകണികാപരിമാണഭാഗ്യഃ
സൗഭാഗ്യസീമപദമഞ്ചതി പഞ്ചബാണഃ

       വസന്തതിലകം

60

ആയാമേന ദൃശോർവ്വിശാലതരയോരക്ഷയ്യമാർദ്രസ്മിത-
ച്ഛായാധർഷിതശാരദേന്ദുലളിതം ചാപല്യമാത്രം ശിശോഃ
ആയാസാനപരാന്വിധൂയ രസികൈരാസ്വാദ്യമാനം മുഹുർ-
ജീയാദുന്മദവല്ലവീകുചഭരാധാരം കിശോരം മഹഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

61

സ്കന്ധാവാരസദോ പ്രജാഃ കതിപയേ ഗോപാസ്സഹായാദയഃ
സ്കന്ധാലംബിനി വൽസദാംനി ധനദാ ഗോപാംഗനാഃ സ്വാംഗനാഃ
ശൃംഗാരാ ഗിരിഗൈരികം ശിവ ശിവ ശ്രീമന്തി ബർഹാണി ച
ശൃംഗഗ്രാഹികയാ തഥാപി തദിദം പ്രാഹുസ്ത്രിലോകേശ്വരം

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

62

ശ്രീമദ്‌ബർഹിശിഖണ്ഡമണ്ഡനജുഷേ ശ്യാമാഭിരാമത്വിഷേ
ലാവണ്യൈകരസാവസിക്തവപുഷേ ലക്ഷ്മീസരഃപ്രാവൃഷേ
ലീലാകൃഷ്ടരസജ്ഞധർമ്മമനസേ ലീലാമൃതസ്രോതസേ
കേ വാ ന സ്പൃഹയന്തി ഹന്ത മഹസേ ഗോപീജനപ്രേയസേ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

63

ആപാടലാധരമധീരവിലോലനേത്ര-
മാമോദനിർഭരിതമത്ഭുതകാന്തിപൂരം
ആവിസ്മിതാമൃതമനുസ്മൃതിലോഭനീയ-
മാമുദൃതാനനമഹോ മധുരം മുരാരേഃ

       വസന്തതിലകം

64

ജാഗൃഹി ജാഗൃഹി ചേത-
ശ്ചിരായ ചരിതാർത്ഥതാ ഭവതഃ
അനുഭൂയതാമിദമിദം
പുരഃസ്ഥിതം പൂർണ്ണനിർവ്വാണം

       വൃത്തത്തിലല്ല

65

ചരണയോരരുണം കരണാർദ്രയോഃ
കചഭരേ ബഹുളം വിപുലം ദൃശോഃ
വപുഷി മഞ്ജുളമഞ്ജനമേചകേ
വയസി ബാലമഹോ മധുരം മഹഃ

       ദ്രുതവിളംബിതം

66

മാലാബർഹമനോജ്ഞകുന്തളഭരാം വന്യപ്രസൂനോക്ഷിതാം
ശൈ്‌ലേയദ്രവക്ലുപ്തചിത്രതിലകം ശാശ്വന്മനോഹാരിണീം
ലീലാവേണുരവാമൃതൈകരസികാം ലാവണ്യലക്ഷ്മീമയീം
ബാലാം ബാലതമാലനീലവപുഷം വന്ദേ പരാം ദേവതാം

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

67

ഗുരു മൃദുപദേ ഗൂഢം ഗുൽഫേ ഘനം ജഘനസ്തലേ
നളിനമുദരേ ദീർഗ്ഘം ബാഹ്വോർവ്വിശാലമുരഃസ്ഥലേ
മധുരമധരേ മുഗ്ദ്ധം വക്ത്രേ വിലാസി വിലോചനേ
ബഹു കചഭരേ വന്യം വേഷേ മനോജ്ഞമഹോ മഹഃ

       ഹരിണി

68

ജിഹാനം ജിഹാനം സുജാനേന മൗഗ്ദ്ധ്യം
ദുഹാനം ദുഹാനം സുധാം വേണുനാദൈഃ
ലിഹാനം ലിഹാനം സുധീർഗ്ഘൈരപാംഗൈർ-
മഹാനന്ദസർവ്വസ്വമേതന്നമസ്താത്‌

       ഭുജംഗപ്രയാതം

69

ലസദ്‌ബർഹാപീഡം ലളിതലളിതസ്മേരവദനം
ഭ്രമത്‌ക്രീഡാപാംഗം പ്രണതജനതാനിർവൃതിപദം
നവാംഭോദശ്യാമം നിജമധുരിമാമോദഭരിതം
പരം ദേവം വന്ദേ പരിമിളിതകൈശോരകരസം

       ശിഖരിണി

70

സാരസ്യസാമഗ്ര്യമിവാനനേന
മാധുര്യചാതുര്യമിവ സ്മിതേന
കാരുണ്യതാരുണ്യമിവേക്ഷിതേന
ചാപല്യസാഫല്യമിദം ദൃശോർമ്മേ

       ഇന്ദ്രവജ്ര

71

യത്ര വാ തത്ര വാ ദേവ
യദി വിശ്വസിമസ്ത്വയി
നിർവ്വാണമപി ദുർവ്വാര-
മർവ്വാചീനാനി കിം പുനഃ

       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)

72

രാഗാന്ധഗോപീജനവന്ദിതാഭ്യാം
യോഗീന്ദ്രഭൃംഗേന്ദ്രനിഷേവിതാഭ്യാം
ആതാമ്രപങ്കേരുഹവിഭ്രമാഭ്യാം
സ്വാമിൻ പദാഭ്യാമയമഞ്ജലിസ്തേ

       ഇന്ദ്രവജ്ര

73

അർത്ഥാനുലാപാൻവ്രജസുന്ദരീണാ-
മകൃത്രിമാണാഞ്ച സരസ്വതീനാം
ആർദ്രാശയേന ശ്രവണാഞ്ചലേന
സംഭാവയന്തം തരുണം ഗൃണീമഃ

       ഉപജാതി

74

മനസി മമ സന്നിധത്താം
മധുരമുഖാ മന്ഥരാപാംഗാ
കരകലിതലളിതവംശാ
കാപി കിശോരാ കൃപാലഹരീ

       വൃത്തത്തിലല്ല

75

രക്ഷന്തു നഃ ശിക്ഷിതപാശുപാല്യാ
ബാല്യാവൃതാ ബർഹിശിഖാവതംസാഃ
പ്രാണപ്രിയാഃ പ്രസ്തുതവേണുഗീതാഃ
ശീതാദൃശോഃ ശീതളഗോപകന്യാഃ

       ഇന്ദ്രവജ്ര

76

സ്മിതസ്തബകിതാധരം ശിശിരവേണുനാദാമൃതം
മുഹുസ്തരളലോചനം മദകടാക്ഷമാലാകുലം
ഉരഃസ്ഥലവിലീനയാ കമലയാ സമാലിംഗിതം
ഭുവസ്തലമുപാഗതം ഭുവനദൈവതം പാതു നഃ

       പൃത്ഥ്വി

77

നയനാംബുജേ ഭജത കാമദുഘം
ഹൃദയാംബുജേ കിമപി കാരുണികം
ചരണാംബുജേ മുനികുലൈകധനം
വദനാംബുജേ വ്രജവധൂവിഭവം

       പ്രമിതാക്ഷര

78

നിർവ്വാസനം ഹന്ത രസാന്തരാണാം
നിർവ്വാണസാമ്രാജ്യമിവാവതീർണ്ണം
അവ്യാജമാധുര്യമഹാനിധാന-
മവ്യാദ്വ്രജാനാമധിദൈവതം നഃ

       ഇന്ദ്രവജ്ര

79

ഗോപീനാമഭിമതഗീതവേഷഹർഷാ-
ദാപീനസ്തനഭരനിർഭരോപഗൂഢം
കേളീനാമവതു രസൈരുപാസ്യമാനം
കാളിന്ദീപുളിനചരം പരം മഹോ നഃ

       പ്രഹർഷിണി

80

ഖേലതാം മനസി ഖേചരാംഗനാ-
മാനനീയമൃദുവേണുനിസ്വനൈഃ
കാനനേ കിമപി നഃ കൃപാസ്പദം
കാളമേഘകലഹോദ്വഹം മഹഃ

       രഥോദ്ധത

81

ഏണീശാബവിലോചനാഭിരലസശ്രോണീഭരപ്രൗഢിഭിർ-
വേണീഭൂതരസക്രമാഭിരഭിതശ്ശ്രേണീകൃതാഭിർവൃതഃ
പാണീ ദ്വൗ ച വിനോദയൻ രതിപതേസ്തൂണീശയൈസ്സായകൈർ-
വാണീനാമപദം പരം വ്രജജനക്ഷോണീപതിഃ പാതു നഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

82

കാളിന്ദീപുളിനേ തമാലനിബിഡച്ഛായേ പുരഃസഞ്ചരത്‌
തോയേ തോയജപത്രപാത്രനിഹിതം ദധ്യന്നമശ്നാതി യഃ
വാമേ പാണിതലേ നിധായ മധുരം വേണും വിഷാണം കടി-
പ്രാന്തേ ഗാശ്ച വിലോകയൻ പ്രതികലം തം ബാലമാലോകയേ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

83

യദ്‌ഗോപീവദനേന്ദുമണ്ഡനമഭൂത്‌ കസ്തൂരികാപത്രകം
യല്ലക്ഷ്മീകുചശാതകുംഭകലശവ്യാകോശമിന്ദീവരം
യന്നിർവ്വാണനിധാനസാധനവിധൗ സിദ്ധാഞ്ജനം യോഗിനാം
തന്നഃ ശ്യാമളമാവിരസ്തു ഹൃദയേ കൃഷ്ണാഭിധാനം മഹഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

84

ഫുല്ലേന്ദീവരകാന്തിമിന്ദുവദനം ബർഹാവതംസപ്രിയം
ശ്രീവൽസാംഗമുദാരകൗസ്തുഭതരം പീതാംബരം സുന്ദരം
ഗോപീനാം നയനോത്‌പലാർച്ചിതതനും ഗോഗോപസംഘാവൃതം
ഗോവിന്ദം കളവേണുനാദനിരതം ദിവ്യാംഗഭൂഷം ഭജേ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

85

യന്നാഭീസരസീരുഹാന്തരപുടേ ഭൃംഗായമാനോ വിധിഃ
യദ്വക്ഷഃ കമലാവിലാസസദനം യച്ചക്ഷുഷീ ചേന്ദ്വിനൗ
യത്‌പാദാബ്‌ജവിനഃസൃതാ സുരനദീ ശംഭോഃ ശിരോഭൂഷണം
യന്നാമസ്മരണം ധുനോതി ദുരിതം പായാത്സ നഃ കേശവഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

86

രക്ഷതു ത്വാമസിതജലജൈരഞ്ജലിഃ പാദമൂലേ
മീനാ നാഭീസരസി ഹൃദയേ മാരബാണാ മുരാരേഃ
ഹാരാഃ കണ്ഠേ ഹരിമണിമയാ വക്ത്രപദ്മേ ദ്വിരേഫാഃ
പിഞ്ഛാചൂഡാശ്ചികുരനിചയേ ഘോഷയോഷിത്‌കടാക്ഷാഃ

       മന്ദാക്രാന്ത

87

ദധിമഥനനിനാദൈസ്ത്യക്തനിദ്രഃ പ്രഭാതേ
നിഭൃതപദമഗാരം വല്ലവീനാം പ്രവൃഷ്ടഃ
മുഖകമലസമീരൈരാശു നിർവ്വാപ്യ ദീപാൻ
കബളിതനവനീതഃ പാതു ഗോപാലബാലഃ

       മാലിനി

88

പ്രാതഃ സ്മരാമി ദധിഘോഷവിനീതനിദ്രം
നിദ്രാവസാനരമണീയമുഖാരവിന്ദം
ഹൃദ്യാനവദ്യവപുഷം നയനാഭിരാമ-
മുന്നിദ്രപദ്മനയനം നവനീതചോരം

       വസന്തതിലകം

89

ഫുല്ലഹല്ലകവതംസകോല്ലസദ്‌-
ഗല്ലമാഗമഗവീഗവേഷിതം
വല്ലവീചികുരവാസിതാംഗുലീ-
പല്ലവം കമപി വല്ലവം ഭജേ

       രഥോദ്ധത

90

സ്തേയം ഹരേർഹരതി യന്നവനീതചൗര്യം
ജാരത്വമസ്യ ഗുരുതൽപകൃതാപരാധം
ഹത്യാം ദശാനനഹതിർമ്മധുപാനദോഷം
യത്‌പൂതനാസ്തനപയഃ സ പുനാതു കൃഷ്ണഃ

       വസന്തതിലകം

91

മാരമാവസ മദീയമാനസേ
മാധവൈകനിലയേ യദൃച്ഛയാ
ശ്രീരമാപതിരിഹാഗമേദസൗ
കഃ സഹേത നിജവേശ്‌മലംഘനം

       രഥോദ്ധത

92

മാധവൈകനിലയേ യദൃച്ഛയാ
ന്യസ്യ ക്ഷിതൗ ദക്ഷിണഹസ്തപദ്മേ
ആലോകയന്തം നവനീതഖണ്ഡം
ബാലം മുകുന്ദം മനസാ സ്മരാമി

       ഇന്ദ്രവജ്ര

93

ജാനുഭ്യാമഭിധാവന്തം
പാണിഭ്യാമതിസുന്ദരം
സുകുണ്ഡലാലകം ബാലം
ഗോപാലം ചിന്തയേദുഷഃ

       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)

94

വിഹായ കോദണ്ഡശരൗ മുഹൂർത
ഗ്ര്ഹാണ പാണൗ മണിചാരുവേണും
മായൂരബർഹം ച നിജോത്തമാംഗേ
സീതാപതേ ത്വാം പ്രണമാമി പശ്ചാത്‌

       ഉപജാതി

95

അയം ക്ഷീരാംഭോധേഃ പതിരിതി ഗവാം പാലക ഇതി
ശ്രിതോƒസ്മാഭിഃ ക്ഷീരോപനയനധിയാ ഗോപതനയഃ
അനേന പ്രത്യൂഹോ വ്യരചി സതതം യേന ജനനീ-
സ്തനാദപ്യസ്മാകം സകൃദപി പയോ ദുർല്ലഭമഭൂത്‌

       ശിഖരിണി

96

ഹസ്തമാക്ഷിപ്യ യതോƒസി
ബലാത്‌കൃഷ്ണ കിമദ്ഭുതം
ഹൃദയാദ്യദി നിര്യാസി
പൗരുഷം ഗണയാമി തേ

       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)

97

തമസി രവിരിവോദ്യൻ മജ്ജതാമംബുരാശൗ
പ്ലവ ഇവ തൃഷിതാനാം സ്വാദുവർഷീവ മേഘഃ
നിധിരിവ വിധനാനാം ദീർഗ്ഘതീവ്രാമയാനാം
ഭിഷഗിവ കുശലം നോ ദാതുമായാതു ശൗരിഃ

       മാലിനി

98

കോദണ്ഡം മസൃണം സുഗന്ധി വിശിഖം ചക്രാബ്ജപാശാങ്കുശം
ഹൈമീം വേണുലതാം കരൈശ്ച ദധതം സിന്ദൂരപുഞ്ജാരുണം
കന്ദർപ്പാധികസുന്ദരം സ്മിതമുഖം ഗോപാംഗനാവേഷ്ടിതം
ഗോപാലം സതതം ഭജാമി വരദം ത്രെയിലോക്യരക്ഷാമണിം

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

99

സായംകാലേ വനാന്തേ കുസുമിത സമയേ സൈകതൈശ്ചന്ദൃകായാം
ത്രൈലോക്യാകർഷണാങ്കം സുരവരഗണികാ മോഹനാപാംഗ മൂർത്തിം
സേവ്യം ശൃംഗാര ഭാവൈർനവരസഭരിതോ ഗോപകന്യാസഹസ്രൈർ-
വന്ദേഹം രാസകേളീരതമതിസുഭഗം വശ്യ ഗോപാലകൃഷ്ണം

       സ്രഗ്ദ്ധര

100

കദംബമൂലേ ക്രീഡന്തം
വൃന്ദാവനനിവേശിതം
പദ്മാസനസ്ഥിതം വന്ദേ
വേണും ഗായന്തമച്യുതം

       അനുഷ്ടുപ്പ്‌

101

ബാലം നീലാംബുദാഭം നവമണിവിലസത്‌ കിങ്കിണീജാലബദ്ധ-
ശ്രോണീജംഘാന്തയുഗ്മം വിപുലഗുരുണഖ പ്രോല്ലസത്‌കണ്ഠഭൂഷം
ഫുല്ലാംഭോജാഭവക്ത്രം ഹതശകടമരുത്‌ പൂതനാദ്യം പ്രസന്നം
ഗോവിന്ദം വന്ദിതേന്ദ്രാദ്യമരവരമജം പൂജയേദ്വാസരാദൗ

       സ്രഗ്ദ്ധര

102

വന്ദ്യം ദേവൈർമ്മുകുന്ദം വിലസിതകുരുവിന്ദാഭമിന്ദീവരാക്ഷം
ഗോഗോപീവൃന്ദവീതം ജിതരിപുനിവഹം കുന്ദമന്ദാരഹാസം
നീലാഗ്രീവാഗ്രപിഞ്ഛാകുലനസുവിലസൽകുന്ദളം ഭാനുമന്തം
ദേവം പീതാംബരാഢ്യം ജപ ജപ ദിനതോ മദ്ധ്യമേഹ്നേ രമായൈ

       സ്രഗ്ദ്ധര

103

ചക്രാന്തധ്വസ്തവൈരിവ്രജമജിതമപാസ്താവനീഭാരമാദ്യൈ-
രാവീതം നാരദാദ്ദ്യൈർമുനിഭിരഭിനുതം തത്ത്വനിർണ്ണീതഹേതോഃ
സായാഹ്നേ നിർമ്മലാംഗം നിരുപമരുചിരം ചിന്തയേന്നീലഭാസം
മന്ത്രീ വിശ്വോദയസ്ഥിത്യപഹരണപദം മുക്തിദം വാസുദേവം

       സ്രഗ്ദ്ധര

104

കോദണ്ഡമൈക്ഷവമഖണ്ഡമിഷും ച പൗഷ്പം
ചക്രാബ്ജപാശസൃണികാഞ്ചനവംശനാളം
വിഭ്രാണമഷ്ടവിധബാഹുഭിരർക്കവർണ്ണം
ധ്യായേദ്ധരിം മദനഗോപവിലാസവേഷം

       വസന്തതിലകം

105

അംഗുല്യാ കഃ കവാടം പ്രഹരതി കുടിലേ- മാധവഃ കിം വസന്തോ
നോ ചക്രീ കിം കുലാലോ നഹി ധരണിധരഃ കിം ദ്വിജിഹ്വഃ ഫണീന്ദ്രഃ
നാഹം ധാരാഹിമർദ്ദീ കിമസി ഖഗപതിർന്നോ ഹരിഃ കിം കപീന്ദ്രഃ
ഇത്യേവം ഗോപകന്യാ പ്രതിവചനജിതഃ പാതു വശ്ചക്രപാണിഃ

       സ്രഗ്ദ്ധര

106

രാധാമോഹനമന്ദിരാദുപഗതശ്ചന്ദ്രാവലീമൂചിവാൻ
രാധേ ക്ഷേമമയേസ്തി തസ്യ വചനം ശ്രുത്വാഹ ചന്ദ്രാവലീ
കംസ ക്ഷേമമയേ വിമുഗ്ദ്ധഹൃദയേ കംസഃ ക്വ ദൃഷ്ടസ്ത്വയാ
രാധാ ക്വേതി വിലജ്ജിതോ നതമുഖഃ സ്മേരോ ഹരിഃ പാതു വഃ

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

107

യാ പ്രീതിർവ്വിദുരാർപ്പിതേ മുരരിപോ കുന്ത്യർപ്പിതേ യാദൃശീ
യാ ഗോവർദ്ധനമൂർധ്നി യാ ച പൃഥുകേ സ്തന്യേ യശോദാർപ്പിതേ
ഭാരദ്വാജസമർപ്പിതേ ശബരികാദത്തേƒധരേ യോഷിതാം
യാ പ്രീതിർമ്മുനിപത്നിഭക്തിരചിതേƒപ്യത്രാപി താം താം കുരു

       ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം

108

കൃഷ്ണാനുസ്മരണാദേവ
പാദസംഘാതപഞ്ചരഃ
ശതധാ ഭേദമായാതി
ഗിരിർവ്വജ്രഹതോ യഥാ

       അനുഷ്ടുപ്പ്‌ (പത്ഥ്യാവക്ത്രം)

109

യസ്യാത്മഭൂതസ്യ ഗുരോഃ പ്രസാദാദ്‌-
അഹം വിമുക്തോƒസ്മി ശരീരബന്ധാത്‌
സർവ്വോപദേഷ്ടുഃ പുരുഷോത്തമസ്യ
തസ്യാംഘൃപദ്മം പ്രണതോƒസ്മി നിത്യം

       ഉപജാതി

ഇതി ശ്രീകൃഷ്ണകർണ്ണാമൃതേ തൃതീയാശ്വാസഃ സമാപ്തഃ
ഇതി ശ്രീകൃഷ്ണകർണ്ണാമൃതം സമ്പൂർണ്ണം
"https://ml.wikisource.org/w/index.php?title=ശ്രീകൃഷ്ണകർണ്ണാമൃതം&oldid=66065" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്