അപരോക്ഷാനുഭൂതി

രചന:ശങ്കരാചാര്യർ

അപരോക്ഷാനുഭൂതി

തിരുത്തുക
ശ്രീഹരിം പരമാനന്ദമുപദേഷ്ടാരമീശ്വരം
വ്യാപകം സർവലോകാനാം കാരണം തം നമാമ്യഹം 1
അപരോക്ഷാനുഭൂതിർവൈ പ്രോച്യതേ മോക്ഷസിദ്ധയേ
സദ്ഭിരേവ പ്രയത്നേന വീക്ഷണീയാ മുഹുർമുഹുഃ 2
സ്വവർണാശ്രമധർമേണ തപസാ ഹരിതോഷണാത്
സാധനം പ്രഭവേത്പുംസാം വൈരാഗ്യാദി ചതുഷ്ടയം 3
ബ്രഹ്മാദിസ്ഥാവരാന്തേശു വൈരാഗ്യം വിഷയേഷ്വനു
യഥൈവ കാകവിഷ്ഠായാം വൈരാഗ്യം തദ്ധി നിർമലം 4
നിത്യമാത്മസ്വരൂപം ഹി ദൃശ്യം തദ്വിപരീതഗം
ഏവം യോ നിശ്ചയഃ സമ്യഗ്വിവേകോ വസ്തുനഃ സ വൈ 5
സദൈവ വാസനാത്യാഗഃ ശമോƒയമിതി ശഹ്ബ്ദിതഃ
നിഗ്രഹോ ബാഹ്യവൃത്തീനാ.ം ദമ ഇത്യഭിധീയതേ 6
വിഷയേഭ്യഃ പരാവൃത്തിഃ പരമോപരതിർഹി സാ
സഹനം സർവദുഃഖാനാം തിതിക്ഷാ സാ ശുഭാ മതാ 7
നിഗമാചാര്യവാക്യേഷു ഭക്തിഃ ശ്രദ്ധേതി വിശ്രുതാ
ചിത്തൈകാഗ്ര്യം തു സല്ലക്ഷ്യേ സമാധാനമിതി സ്മൃതം 8
സംസാരബന്ധനിർമുക്തിഃ കഥം മേ സ്യാത്കഥാ വിധേ
ഇതി യാ സുദൃഢാ ബുദ്ധിർവക്തവ്യാ സാ മുമുക്ഷുതാ 9
ഉക്തസാധനയുക്തേന വിചാരഃ പുരുഷേണ ഹി
കർതവ്യോ ജ്ഞാനസിദ്ധ്യർഥമാത്മനഃ ശുഭമിച്ഛതാ 10
നോത്പദ്യതേ വിനാ ജ്ഞാനം വിചാരേണാന്യസാധനൈഃ
യഥാ പദാർഥഭാനം ഹി പ്രകാശേന വിനാ ക്വചിത് 11
കോƒഹം കഥമിദം ജാതം കോ വൈ കർതാƒസ്യ വിദ്യതേ
ഉപാദാനം കിമസ്തീഹ വിചാരഃ സോƒയമീദൃശഃ 12
നാഹം ഭൂതഗണോ ദേഹോ നാഹം ചാക്ഷഗണസ്തഥാ
ഏതദ്വിലക്ഷണഃ കശ്ചിദ്വിചാരഃ സോƒയമീദൃശഃ 13
അജ്ഞാനപ്രഭവം സർവം ജ്ഞാനേന പ്രവിലീയതേ
സങ്കൽപോ വിവിധഃ കർതാ വിചാരഃ സോƒയമീദൃശഃ 14
ഏതോയര്യദുപാദാനമേകം സൂക്ഷ്മം സദവ്യയം
യഥൈവമൃദ്ഘടാദീനം വിചാരഃ സോƒയമീദൃശഃ 15
അഹമേകോƒപി സൂക്ഷ്മശ്ച ജ്ഞാതാ സാക്ഷീ സദവ്യയഃ
തദഹം നാത്ര സന്ദേഹോ വിചാരഃ സോƒയമീദൃശഃ 16
ആത്മാ വിനിഷ്കലോ ഹ്യേകോ ദേഹോ ബഹുഭിരാവൃതഃ
തയോരൈക്യം പ്രപശ്യന്തി കിമജ്ഞാനമതഃ പരം 17
ആത്മാ നിയാമകശ്ചാമ്തർദേഹോ ബാഹ്യോ നിയമ്യകഃ
തയോരൈകയം പ്രപശ്യന്തി കിമജ്ഞാനമതഃ പരം 18
ആത്മാ ജ്ഞാനമയഃ പുണ്യോ ദേഹോ മാംസമയോƒശുചിഃ
തയോരൈക്യം പ്രപശ്യന്തി കിമജ്ഞാനമതഃ പരം 19
ആത്മാ പ്രകാശകഃ സ്വച്ഛോ ദേഹസ്താമസ ഉച്യതേ
തയോരൈക്യം പ്രപശ്യന്തി കിമജ്ഞാനമതഃ പരം 20
ആത്മാ നിത്യോ ഹി സദ്രൂപോ ദേഹോƒനിത്യോ ഹ്യസന്മയഃ
തയോരൈക്യം പ്രപശ്യന്തി കിമജ്ഞാനമതഃ പരം 21
ആത്മനസ്തത്പ്രകാശത്വം യത്പദാർഥാവഭാസനം
നാഗ്ന്യാദിദീപ്തിവദ്ദിപ്തിർഭവത്യാന്ധ്യ യതോ നിശി 22
ദേഹോƒഹമിത്യയം മൂഢോ ധൃത്വാ തിഷ്ഠത്യഹോ ജനഃ
മമായമിത്യപി ജ്ഞാത്വാ ഘടദ്രഷ്ടേവ സർവദാ 23
ബ്രഹ്മൈവാഹം സമഃ ശാന്തഃ സച്ചിദാനന്ദലക്ഷണഃ
നാഹം ദേഹോഹ്യസദ്രൂപോ ജ്ഞാന്മിത്യുച്യതേ ബുധൈഃ 24
നിർവികാരോ നിരാകാരോ നിരവദ്യോƒഹമവ്യയഃ
നാഹം ദേഹോ ഹ്യസദ്രൂപോ ജ്ഞാനമുച്യതേ ബുധൈഃ 25
നിരാമയോ നിരാഭാസോ നിർവികൽപോƒഹമാതതഃ
നാഹം ദേഹോ ഹ്യസദ്രൂപോ ജ്ഞാനമുച്യതേ ബുധൈഃ 26
നിർഗുണോ നിഷ്ക്രിയോ നിത്യോ നിത്യമുക്തോƒഹമച്യുതഃ
നാഹം ദേഹോ ഹ്യസദ്രൂപോ ജ്ഞാനമുച്യതേ ബുധൈഃ 27
നിർമലോ നിശ്ചലോƒനന്തഃ ശുദ്ധോƒഹമജരോമരഃ
നാഹം ദേഹോ ഹ്യസദ്രൂപോ ജ്ഞാനമുച്യതേ ബുധൈഃ 28
സ്വദേഹേ ശോഭനം സന്തം പുരുഷാഖ്യം ച സംമതം
കിം മൂർഖ ശൂന്യമാത്മാനം ദേഹാതീതം കരോഷി ഭോഃ 29
സ്വാത്മാനം ശ്രുണു മൂർഖ ത്വം ശ്രുത്യാ യുക്ത്യാ ച പൂരുഷം
ദേഹാതീതം സദാകാരം സുദുർദർശം ഭവാദൃശൈഃ 30
അഹംശബ്ദേന വിഖ്യാത ഏക ഏവ സ്ഥിതഃ പരഃ
സ്ഥൂലസ്ത്വനേകതാം പ്രാപ്തഃ കഥം സ്യാദ്ദേഹകഃ പുമാൻ 31
അഹം ദ്രഷ്ടൃതയാ സിദ്ധോ ദേഹോ ദൃശ്യതയാ സ്ഥിതഃ
മമായമിതി നിർദേശാത്കഥം സ്യാദ്ദേഹകഃ പുമാൻ 32
അഹം വികാരഹീനസ്തു ദേഹോ നിത്യം വികാരവാൻ
ഇതി പ്രതീയതേ സാക്ഷാത്കഥം സ്യാദ്ദേഹകഃ പുമാൻ 33
യസ്മാത്പരമിതി ശ്രുത്യാ തയാ പുരുഷലക്ഷണം
വിനിർണീതം വിമൂഢേന കഥം സ്യാദ്ദേഹകഃ പുമാൻ 34
സർവം പുരുഷ ഏവേതി സൂക്തേ പുരുഷസഞ്ജ്ഞിതേ
അപ്യുച്യതേ യതഃ ശ്രുത്യാ കഥം സ്യാദ്ദേഹകഃ പുമാൻ 35
അസംഗഃ പുരുഷഃ പ്രോക്തോ ബൃഹദാരണ്യകേƒപി ച
അനന്തമലസംശ്ലിഷ്ടഃ കഥം സ്യാദ്ദേഹക.ഃ പുമാൻ 36
തത്രൈവ ച സമാഖ്യാതഃ സ്വയഞ്ജ്യോതിർഹി പൂരുഷഃ
ജഡഃ പരപ്രകാശ്യോƒയം കഥം സ്യാദ്ദേഹകഃ 37
പ്രോക്തോƒപി കർമകാണ്ഡേന ഹ്യാത്മാ ദേഹാദ്വിലക്ഷണഃ
നിത്യശ്ച തത്ഫലം ഭുങ്ക്തേ ദേഹപാതാദനന്തരം 38
ലിംഗം ചാനേകസംയുക്തം ചലം ദൃശ്യം വികാരി ച
അവ്യാപകമസദ്രൂപം തത്കഥം സ്യാത്പുമാനയം 39
ഏവം ദേഹദ്വയാദന്യ ആത്മാ പുരുഷ ഈശ്വരഃ
സർവാത്മാ സർവരൂപശ്ച സർവാതീതോമഹവ്യയഃ 40
ഇത്യാത്മദേഹഭാഗേന പ്രപഞ്ചസ്യൈവ സത്യതാ
യഥോക്താ തർകശാസ്ത്രേണ തതഃ കിം പുരുഷാർഥതാ 41
ഇത്യാത്മദേഹഭേദേന ദേഹാത്മത്വം നിവാരിതം
ഇദാനീം ദേഹഭേദസ്യ ഹ്യസത്ത്വം സ്ഫുടമുച്യതേ 42
ചൈതന്യസ്യൈകരൂപത്വാദ്ഭേദോ യുക്തോ ന കർഹിചിത്
ജ്ജ്വജ്ഞാനാത്ക്ഷണേനൈവ യദ്വദ്രജ്ജുർഹി സർപിണീ
ഭാതി തദ്വച്ചിതിഃ സാക്ഷാദ്വിശ്വാകാരേണ കേവലാ 44
ഉപാദാനം പ്രപഞ്ചസ്യ ബ്രഹ്മണോന്യന്ന വിദ്യതേ
തസ്മാത്സർവപ്രപഞ്ചോƒയം ബ്രഹ്മൈവാസ്തി ന ചേതരത് 45
വ്യാപ്യാവ്യാപകതാ മിഥ്യാ സർവമാത്മേതി ശാസനാത്
ഇതി ജ്ഞാതേ പരേ തത്ത്വേ ഭേദസ്യാവസരഃ കുതഃ 46
ശ്രുത്യാ നിവാരിതം നൂനം നാനാത്വം സ്വമുഖേന ഹി
കഥം ഭാസോ ഭവേദന്യഃ സ്ഥിതേ ചാദ്വയകാരണേ 47
ദോഷോƒപി വിഹിതഃ ശ്രുത്യാ മൃത്യ്ര്മൃർത്യും സ ഗച്ഛതി
ഇഹ പശ്യതി നാനാത്വം മായയാ വഞ്ചിതോ നരഃ 48
ബ്രഹ്മണഃ സർവഭൂതാനി ജായന്തേ പരമാത്മനഃ
തസ്മാദേതാനി ബ്രഹ്മൈവ ഭവന്തീത്യവധാരയേത് 49
ബ്രഹ്മൈവ സർവനാമാനി രൂപാണി വിവിധാനി ച
കർമാണ്യപി സമഗ്രാണി ബിഭർതീതി ശ്രുതിർജഗൗ 50
സുവർണാജ്ജയമാനസ്യ സുവർണത്വം ച ശാശ്വതം
ബ്രഹ്മണോ ജായമാനസ്യ ബ്രഹ്മത്വം ച തഥാ ഭവേത് 51
സ്വൽപമത്യന്തരം കൃത്വാ ജീവാത്മപരമാത്മനോഃ
യഃ സന്തിഷ്ഠതി മൂഢാത്മ ഭയം തസ്യാഭിഭാഷിതം 52
യത്രാജ്ഞാനാദ്ഭവേദ്വൈതമിതരസ്തത്ര പശ്യതി
ആത്മത്വേന യദാ സർവം നേതരസ്തത്ര ചാണ്വപി 53
യസ്മിൻസർവാണി ഭൂതാനി ഹ്യാത്മത്വേന വിജാനതഃ
ന വൈ തസ്യ ഭവേന്മോഹോ ന ച ശോകോƒദ്വിതീയതഃ 54
അയമാത്മാ ഹി ബ്രഹ്മൈവ സർവാത്മകതയാ സ്ഥിതഃ
ഇതി നിർധാരിതം ശ്രുത്യാ ബൃഹദാരണ്യസംസ്ഥയാ 55
അനുഭൂതോƒപ്യയം ലോകോ വ്യവഹാരക്ഷമോƒപി സൻ
അസദ്രൂപോ യഥാ സ്വപ്ന ഉത്തരക്ഷണബാധതഃ 56
സ്വപ്നോ ജാഗരണേƒലീകഃ സ്വപ്നേƒപി ജാഗരോ ന ഹി
ദ്വയമേവ ലയേ നാസ്തി ലയോƒപി ഹ്യുഭയോർന ച 57
ത്രയമേവം ഭവേന്മിഥ്യാ ഗുണത്രയവിനിർമിതം
അസ്യേ ദ്രഷ്ടാ ഗുണാതീതോ നിത്യോ ഹ്യേകശ്ചിദാത്മകഃ 58
അയദ്വന്മൃദി ഘടഭ്രാന്തിം ശുക്തൗ വാ രജതസ്ഥിതിം
തദ്വദ്ബ്രഹ്മണി ജീവത്വം വീക്ഷമാണേ ന പശ്യതി 59
യഥാ മൃദി ഘടോ നാമ കനകേ കുണ്ഡലാഭിധാ
ശുക്തൗ ഹി രജതഖ്യാതിർജീവശബ്ദസ്തഥാ പരേ 60
യഥൈവ വ്യോമ്നി നീലത്വം യഥാ നീരം മരുസ്ഥലേ
പുരുഷസ്ത്വം യഥാ സ്ഥാണൗ തദ്വദ്വിശ്വം ചിദാത്മനി 61
യഥാകാശേ ദ്വിചന്ദ്രത്വം തദ്വത്സത്യേ ജഗത്സ്ഥിതിഃ 62
യഥാ തരംഗകല്ലോലൈർജലമേവ സ്ഫുരത്യലം
പാത്രരൂപേണ താമ്രം ഹി ബ്രഹ്മാണ്ഡൗഘൈസ്തഥാത്മതാ 63
ഘടനാമ്ന യഥാ പൃഥ്വീ പടനാമ്നാ ഹി തന്തവഃ
ജഗന്നമ്നാ ചിദാഭാതി ജ്ഞേയം തത്തദഭാവതഃ 64
സർവോƒപി വ്യവഹാരസ്തു ബ്രഹ്മണാ ക്രിയതേ ജനൈഃ
അജ്ഞാനാന്ന വിജാനന്തി മൃദേവ ഹി ഘടാദികം 65
കാര്യകാരണതാ നിത്യമാസ്തേ ഘടമൃദോര്യഥാ
തഥൈവ ശ്രുതിയുക്തിഭ്യം പ്രപഞ്ച ബ്രഹ്മണോരിഹ 66
ഗൃഹ്യമാണേ ഘടേ യദ്വന്മൃത്തികാƒയാതി വൈ ബലാത്
വീക്ഷമാണേ പ്രപഞ്ചേƒപി ബ്രഹ്മൈവാഭാതി ഭാസുരം 67
സദൈവാത്മാ വിശുദ്ധോƒസ്തി ഹ്യശുദ്ധോ ഭാതി വൈ സദാ
യഥൈവ ദ്വിവിധാ രജ്ജുർജ്ഞാനിനോƒജ്ഞാനിനോƒനിശം 68
യഥൈവ മൃന്മയഃ കുംഭസ്തദ്വദ്ദേഹോƒപി ചിന്മയഃ
ആത്മാനാത്മവിഭാഗോƒയം മുധൈവ ക്രിയതേƒബുധൈഃ 69
സർപത്വേന യഥാ രജ്ജൂ രജതത്വേന ശുക്തികാ
വിനിർണീതാ വിമൂഢേന ദേഹത്വേന തഥാത്മതാ 70
ഘടത്വേന യഥാ പൃഥ്വീ പടത്വേനൈവ തന്തവഃ
വിനിർണീതാ വിമൂഢേന ദേഹത്വേന തഥാത്മതാ 71
കനകം കുണ്ഡലത്വേന തരംഗത്വേന വൈ ജലം
വിനിർണീതാ വിമൂഢേന ദേഹത്വേന തഥാത്മതാ 72
പുരുഷത്വേന വൈ സ്ഥാണുർജലത്വേന മരീചികാ
വിനിർണീതാ വിമൂഢേന ദേഹത്വേന തഥാത്മതാ 73
ഗൃഹത്വേനൈവ കാഷ്ഠാനി ഖദ്ഗത്വേനൈവ ലോഹതാ
വിനിർണീതാ വിമൂഢേന ദേഹത്വേന തഥാത്മതാ 74
തഥാ വൃക്ഷ വിപര്യാസോ ജലാദ്ഭവതി കസ്യചിത്
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 75
പോതേന ഗച്ഛതഃ പുംസഃ സർവം ഭാതീവ ചഞ്ചലം
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 76
പീതത്വം ഹി യഥാ ശുഭ്രേ ദോഷാദ്ഭവതി കസ്യചിത്
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 77
ചക്ഷുഭ്യാം ഭ്രമശീലാഭ്യാം സർവം ഭാതി ഭ്രമാത്മകം
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 78
അലാതം ഭ്രമണൈവ വർതുലം ഭാതി സൂര്യവത്
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 79
മഹത്ത്വേ സർവവസ്തൂനമണുത്വം ഹ്യതിദൂരതഃ
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 80
സൂക്ഷ്നത്വേ സർവഭാവാനാം സ്ഥൂലത്വം ചോപനേത്രതഃ
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 81
കാചഭൂമൗ ജലത്വം വാ ജലഭൂമൗ ഹി കാചതാ
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 82
യദ്വദഗ്നൗ മണിത്വം ഹി മണൗ വാ വഹ്നിതാ പുമാൻ
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 83
അഭ്രേഷു സത്സു ധാവത്സു സോമോ ധാവതി ഭാതി വൈ
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 84
യഥൈവ ദിഗ്വിപര്യാസോ മോഹാദ്ഭവതി കസ്യചിത്
തദ്വദാത്മനി ദേഹത്വം പശ്യത്യജ്ഞാനയോഗതഃ 85
യഥാ ശശീ ജലേ ഭാതി ചഞ്ചലത്വേന കസ്യചിത്
ഏവമാത്മന്യവിദ്യാതോ ദേഹാധ്യാസോ ഹി ജായതേ
സ ഏവാത്മപരിജ്ഞാനാല്ലീയതേ ച പരം 87
അഭാവാത്സർവഭാവാനാം ദേഹസ്യ ചാത്മനാ കുതഃ 88
ഉത്പന്നേƒപ്യത്മവിജ്ഞാനേ പ്രാരബ്ധം നൈവ മുഞ്ചതി
ഇതി യച്ഛൄയതേ ശാസ്ത്രേ തന്നിരാക്രിയതേƒധുനാ 90
തത്ത്വജ്ഞാനോദയാദൂർധ്വം പ്രാരബ്ധം നൈവ വിദ്യതേ
കർമ ജന്മാന്തരീയം യത്പ്രാരബ്ധമിതി കീർതിതം
തത്തു ജന്മാന്തരാഭാവാത്പുംസോ നൈവാസ്തി കഹിർചിത് 92
അധ്യസ്തസ്യ കുതോ ജന്മ ജന്മാഭാവേ ഹി തത്കുതഃ 93
ഉപാദാനം പ്രപഞ്ചസ്യ മൃദ്ഭണ്ഡസ്യേവ കഥ്യതേ
അജ്ഞാനം ചൈവ വേദാന്തൈസ്തസ്മിന്നഷ്ടേ ക്വ വിശ്വതാ 94
യഥാ രജ്ജും പരിത്യജ്യ സർപം ഗൃഹ്ണാതി വൈ ഭ്രമാത്
തദ്വത്സത്യമവിജ്ഞായ ജഗത്പശ്യതി മൂഢധീഃ 95
രജ്ജുരൂപേ പരിജ്ഞാതേ സർപഖണ്ഡം ന തിഷ്ഠതി
അധിഷ്ഠാനേ തഥാ ജ്ഞാതേ പ്രപഞ്ചഃ ശൂന്യതാം ഗതഃ 96
ദേഹസ്യാപി പ്രപഞ്ചത്വാത്പ്രാരബ്ധാവസ്ഥിതിഃ കുതഃ
അജ്ഞാനിജനബോധാർഥം പ്രാരബ്ധം വക്തി വൈ ശ്രുതിഃ 97
ക്ഷീയന്തേ ചാസ്യ കർമാണി തസ്മിന്ദൃഷ്ടേ പരാവരേ
ബഹുത്വം തന്നിഷേധാർഥം ശ്രുത്യാ ഗീതം ച യത്സ്ഫുതം 98
ഉച്യതേƒജ്ഞൈർബലാച്ചൈതത്തദാനർഥദ്വയാഗമഃ
വേദാന്തമതഹാനം ച യതോ ജ്ഞാനമിതി ശ്രുതിഃ 99
ത്രിപഞ്ചാംഗാന്യതോ വക്ഷ്യേ പൂർവോക്തസ്യ ഹി ലബ്ധയേ
തൈശ്ച സർവൈഃ സദാ കാര്യം നിദിധ്യാസനമേവ തു 100
നിത്യാഭ്യാസാദൃതേ പ്രാപ്തിർന ഭവേത്സച്ചിദാത്മനഃ
തസ്മാദ്ബ്രഹ്മ നിദിധ്യാസേജ്ജിജ്ഞാസുഃ ശ്രേയസേ ചിരം 101
യമോ ഹി നിയമസ്ത്യാഗോ മൗനം ദേശശ്ച കാലതാ
ആസനം മൂലബന്ധശ്ച ദേഹസാമ്യം ച ദൃക്സ്ഥിതിഃ 102
പ്രാണസംയമനം ചൈവ പ്രത്യാഹാരശ്ച ധാരണാ
ആത്മധ്യാനം സമാധിശ്ച പ്രോക്താന്യംഗാനി വൈ ക്രമാത് 103
സർവം ബ്രഹ്മേതി വിജ്ഞാനാദിന്ദ്രിയഗ്രാമസംയമഃ
യമോƒയമിതി സമ്പ്രോക്തോƒഭ്യസനീയോ മുഹുർമുഹുഃ 104
സജാതീയപ്രവാഹശ്ച വിജാതീയതിരസ്കൃതിഃ
നിയമോ ഹി പരാനന്ദോ നിയമാത്ക്രിയതേ ബുധൈഃ 105
ത്യാഗഃ പ്രപഞ്ചരൂപസ്യ ചിദാത്മത്വാവലോകനാത്
ത്യാഗോ ഹി മഹതാം പൂജ്യഃ സദ്യോ മോക്ഷമയോ യതഃ 106
യസ്മാദ്വാചോ നിവർതന്തേ അപ്രാപ്യ മനസാ സഹ
യന്മൗനം യോഗിഭിർഗമ്യം തദ്ഭവേത്സർവദാ ബുധഃ 107
വാചോ യസ്യാന്നിവർതന്തേ തദ്വക്തും കേന ശക്യതേ
പ്രപഞ്ചോ യദി വക്തവ്യഃ സോƒപി ശബ്ദവിവർജിതഃ 108
ഇതി വാ തദ്ഭവേന്മൗനം സതാം സഹജ സഞ്ജ്ഞിതം
ഗിരാ മൗനം തു ബാലാനാം പ്രയുക്തം ബ്രഹ്മവാദിഭിഃ 109
ആദാവന്തേ ച മധ്യേ ച ജനോ യസ്മിന്ന വിദ്യതേ
യേനേദം സതതം വ്യാപ്തം സ ദേശോ വിജനഃ സ്മൃതഃ 110
കലനാത് സർവഭൂതാനാം ബ്രഹ്മാദീനാം നിമേഷതഃ
കാലശബ്ദേന നിർദിഷ്ടോ ഹ്യഖണ്ഡാനന്ദകോƒദ്വയഃ 111
സുഖേനൈവ ഭേദ്യസ്മിന്നജസ്രം ബ്രഹ്മചിന്തനം
ആസനം തദ്വിജാനീയാന്നേതരത്സുഖനാശനം 112
സിദ്ധം യത്സർവഭൂതാദി വിശ്വാധിഷ്ഠാനമവ്യയം
യസ്മിൻസിദ്ധാഃ സമാവിഷ്ടാസ്തദ്വൈ സിദ്ധാസനം വിദുഃ 113
യന്മൂലം സർവഭൂതാനാം യന്മൂലം ചിത്തബന്ധനം
മൂലബന്ധഃ സദാ സേവ്യോ യോഗ്യോƒസൗ രാജയോഗിനാം 114
അംഗാനാം സമതാം വിദ്യാത്സമേ ബ്രഹ്മണി ലീനതാം
നോ ചേന്നൈവ സമാനത്വമൃജുത്വം ശുഷ്കവൃക്ഷവത് 115
ദൃഷ്ടിം ജ്ഞാനമയീം കൃത്വാ പശ്യേദ്ബ്രഹ്മമയം ജഗത്
സാ ദൃഷ്ടിഃ പരമോദാരാ ന നാസാഗ്രാവലോകിനീ 116
ദ്രഷ്തൃദർശനദൃശ്യാനാം വിരാമോ യത്ര വാ ഭവേത്
ദൃഷ്ടിസ്തത്രൈവ കർതവ്യാ ന നാസാഗ്രാവലോകിനീ 117
ചിത്താദിസർവഭാവേഷു ബ്രഹ്മത്വേനൈവ ഭാവനാത്
നിരോധഃ സർവ വൃത്തീനാം പ്രാണായാമഃ സ ഉച്യതേ 118
നിഷേധനം പ്രപഞ്ചസ്യ രേചകാഖ്യഃ സമീരണഃ
ബ്രഹ്മൈവാസ്മീതി യാ വൃത്തിഃ പൂരകോ വായുരീരിതഃ 119
തതസ്തദ്വൃത്തിനൈശ്ചല്യം കുംഭകഃ പ്രാണസംയമഃ
അയം ചാപി പ്രബുദ്ധാനാമജ്ഞാനാം ഘ്രാണപീഡനം 120
വിഷയേഷ്വാത്മതാം ദൃഷ്ട്വാ മനസശ്ചിതി മജ്ജനം
പ്രത്യാഹാരഃ സ വിജ്ഞേയോƒഭ്യസനീയോ മുമുക്ഷുഭിഃ 121
യത്ര യത്ര മനോ യാതി ബ്രഹ്മണസ്തത്ര ദർശനാത്
മനസോ ധാരണം ചൈവ ധാരണാ സാ പരാ മതാ 122
ബ്രഹ്മൈവാസ്മീതി സദ്വൃത്ത്യാ നിരാലംബതയാ സ്ഥിതിഃ
ധ്യാനശബ്ദേന വിഖ്യാതാ പരമാനന്ദദായിനീ 123
നിർവികാരതയാ വൃത്ത്യാ ബ്രഹ്മാകാരതയാ പുനഃ
വൃത്തിവിസ്മരണം സമ്യക്സമാധിർജ്ഞാനസഞ്ജ്ഞകഃ 124
ഇമഞ്ചാകൃത്രിമാനന്ദം താവത്സാധു സമഭ്യസേത്
വശ്യോ യാവത്ക്ഷണാത്പുംസഃ പ്രയുക്തഃ സൻ ഭവേത്സ്വയം 125
തതഃ സാധനനിർമുക്തഃ സിദ്ധോ ഭവതി യോഗിരാട്
തത്സ്വരൂപം ന ചൈതസ്യ വിണയോ മനസോ ഗിരാം 126
സമാധൗ ക്രിയമാണേ തു വിഘ്നാന്യായാന്തി വൈ ബലാത്
അനുസന്ധാനരാഹിത്യമാലസ്യം ഭോഗലാലസം 127
ലയസ്തമശ്ച വിക്ഷേപോ രസാസ്വാദശ്ച ശൂന്യതാ
ഏവം യദ്വിഘ്നബാഹുല്യം ത്യാജ്യം ബ്രഹ്മവിദാ ശനൈഃ 128
ഭാവവൃത്ത്യാ ഹി ഭാവത്വം ശൂന്യവൃത്ത്യാ ഹി ശൂന്യതാ
ബ്രഹ്മവൃത്ത്യാ ഹി പൂർണത്വം തഥാ പൂർണത്വമഭ്യസേത് 129
യേ ഹി വൃത്തിം ജഹത്യേനാം ബ്രഹ്മാഖ്യാം പാവനീം പരാം
വൃഥൈവ തേ തു ജീവന്തി പശുഭിശ്ച സമാ നരാഃ 130
യേ ഹി വൃത്തിം വിജാനന്തി ജ്ഞാത്വാപി വർധയന്തി യേ
തേ വൈ സത്പുരുഷാ ധന്യാ വന്ദ്യാസ്തേ ഭുവനത്രയേ 131
യേഷാം വൃത്തിഃ സമാ വൃദ്ധാ പരിപക്വാ ച സാ പുനഃ
തേ വൈ സദ്ബ്രഹ്മതാം പ്രാപ്താ നേതരേ ശബ്ദവാദിനഃ 132
കുശലാ ബ്രഹ്മവാർതായാം വൃത്തിഹീനാഃ സുരാഗിണഃ
തേƒപ്യജ്ഞാനതയാ നൂനം പുനരായാന്തി യാന്തി ച 133
നിമേഷാർധം ന തിഷ്ഠന്തി വൃത്തിം ബ്രഹ്മമയീം വിനാ
യഥാ തിഷ്ഠന്തി ബ്രഹ്മാദ്യാഃ സനകാദ്യഃ ശുകാദയഃ 134
കാര്യേ കാരണതായാതാ കാരണേ ന ഹി കാര്യതാ
കാരണത്വം തതോ ഗച്ഛേത്കാര്യാഭാവേ വിചാരതഃ 135
അഥ ശുദ്ധം ഭവേദ്വസ്തു യദ്വൈ വാചാമഗോചരം
ദ്രഷ്ടവ്യം മൃദ്ഘടേനൈവ ദൃഷ്ടാന്തേന പുനഃ പുനഃ 136
അനേനൈവ പ്രകാരേണ വൃത്തിബ്രഹ്മാത്മികാ ഭവേത്
ഉദേതി ശുദ്ധചിത്താനാം വൃത്തിജ്ഞാനം തതഃ പരം 137
കാരണം വ്യതിരേകേണ പുമാനാദൗ വിലോകയേത്
അന്വയേന പുനസ്തദ്ധി കാര്യേ നിത്യം പ്രപശ്യതി 138
കാര്യേ ഹി കാരണം പശ്യേത്പശ്ചാത്കാര്യം വിസർജയേത്
അന്വയേന പുനസ്തദ്ധി കാര്യേ നിത്യം പ്രപശ്യതി 139
ഭാവിതം തീവ്രവേഗേന യദ്വസ്തു നിശ്ചയാത്മനാ
പുമാംസ്തദ്ധി ഭവേച്ഛീഘ്രം ജ്ഞേയം ഭ്രമരകീടവത് 140
അദൃശ്യം ഭാവരൂപഞ്ച സർവമേവ ചിദാത്മകം
സാവധാനതയാ നിത്യം സ്വാത്മാനം ഭാവയേദ്ബുധഃ 141
ദൃശ്യം ഹ്യദൃശ്യതാം നീത്വാ ബ്രഹ്മാകാരേണ ചിന്തയേത്
വിദ്വാന്നിത്യസുഖേ തിഷ്ഠേദ്ധിയ ചിദ്രസപൂർണയാ 142
ഏഭിരംഗൈഃ സമായുക്തോ രാജയോഗ ഉദാഹൃതഃ
കിഞ്ചിത്പക്വകഷായാണാം ഹഠയോഗേന സംയുതഃ 143
പരിപക്വം മനോ യേഷം കേവലോƒയം ച സിദ്ധിദഃ
ഗുരുദൈവതഭക്താനാം സർവേഷാം സുലഭോ ജവാത് 144
ഇതി

"https://ml.wikisource.org/w/index.php?title=അപരോക്ഷാനുഭൂതി&oldid=58151" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്