ഉപദേശപഞ്ചകം

ഉപദേശപഞ്ചകം (സാധന പഞ്ചകം) രചന:ശങ്കരാചാര്യർ

ഉപദേശപഞ്ചകം

വേദോ നിത്യമധീയതാം തദുദിതം കർമ സ്വനുഷ്ഠീയതാം
തേനേശസ്യ വിധീയതാമപചിതിഃ കാമ്യേ മതിസ്ത്യജ്യതാം
പാപൗഘഃ പരിധൂയതാം ഭവസുഖേ ദോഷോഽനുസന്ധീയതാ-
മാത്മേച്ഛാ വ്യവസീയതാം നിജഗൃഹാത്തൂർണം വിനിർഗമ്യതാം        1

സംഗഃ സത്സു വിധീയതാം ഭഗവതോ ഭക്തിർദൃഢാഽധീയതാം
ശാന്ത്യാദിഃ പരിചീയതാം ദൃഢതരം കർമാശു സന്ത്യജ്യതാം
സദ്വിദ്വാനുപസൃപ്യതാം പ്രതിദിനം തത്പാദുകാ സേവ്യതാം
ബ്രഹ്മൈകാക്ഷരമർഥ്യതാം ശ്രുതിശിരോവാക്യം സമാകർണ്യതാം        2

വാക്യാർഥശ്ച വിചാര്യതാം ശ്രുതിശിരഃപക്ഷഃ സമാശ്രീയതാം
ദുസ്തർകാത്സുവിരമ്യതാം ശ്രുതിമതസ്തർകോഽനുസന്ധീയതാം
ബ്രഹ്മാസ്മീതി വിഭാവ്യതാമഹരഹർഗർവഃ പരിത്യജ്യതാം
ദേഹേƒഹമ്മതിരുജ്ഝ്യതാം ബുധജനൈർവാദഃ പരിത്യജ്യതാം        3

ക്ഷുദ്വ്യാധിശ്ച ചികിത്സ്യതാം പ്രതിദിനം ഭിക്ഷൗഷധം ഭുജ്യതാം
സ്വാദ്വന്നം ന തു യാച്യതാം വിധിവശാത് പ്രാപ്തേന സന്തുഷ്യതാം
ശീതോഷ്ണാദി വിഷഹ്യതാം ന തു വൃഥാ വാക്യം സമുച്ചാര്യതാ-
മൗദാസീന്യമഭീപ്സ്യതാം ജനകൃപാനൈഷ്ഠുര്യമുത്സൃജ്യതാം        4

ഏകാന്തേ സുഖമാസ്യതാം പരതരേ ചേതഃ സമാധീയതാം
പൂർണാത്മാ സുസമീക്ഷ്യതാം ജഗദിദം തദ്ബാധിതം ദൃശ്യതാം
പ്രാക്കർമ പ്രവിലാപ്യതാം ചിതിബലാന്നാപ്യുത്തരൈഃ ശ്ലിഷ്യതാം
പ്രാരബ്ധം ത്വിഹ ഭുജ്യതാമഥ പരബ്രഹ്മാത്മനാ സ്ഥീയതാം        5