ജീവന്മുക്താനന്ദലഹരി

ജീവന്മുക്താനന്ദലഹരീ രചന:ശങ്കരാചാര്യർ

  
പുരേ പൗരാൻപശ്യന്നരയുവതിനാമാകൃതിമയാൻ
സുവേഷാൻസ്വർണാലങ്കരണകലിതാംശ്ചിത്രസദൃശാൻ
സ്വയം സാക്ഷാദ്ദൃഷ്ടേത്യപി ച കലയംസ്തൈഃ സഹ രമൻ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 1

വനേ വൃക്ഷാൻപശ്യന്ദലഫലഭരാന്നമ്രസുശിഖാൻ
ഘനച്ഛായാച്ഛന്നാൻബഹുലകലകൂജദ്ദ്വിജഗണാൻ
ഭജൻഘസ്രോരാത്രാദവനിതലകൽപൈകശയനോ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 2

കദാചിത്പ്രാസാദേ ക്വചിദപി ച സൗധേഷു ധനിനാം
കദാ കാലേ ശൈലേ ക്വചിദപി ച കൂലേഷു സരിതാം
കുടീരേ ദാന്താനാം മുനിജനവരാണാമപി വസൻ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 3

ക്വചിദ്ബാലൈഃ സാർധം കരതലജതാലൈഃ സഹസിതൈഃ
ക്വചിത്താരുണ്യാലങ്കൃതനരവധൂഭിഃ സഹ രമൻ
ക്വചിദ്വൃദ്ധൈശ്ചിന്താകുലിത ഹൃദയൈശ്ചാപി വിലപൻ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 4

കദാചിദ്വിദ്വദ്ഭിർവിവിദിഷുഭിരത്യന്തനിരതൈഃ
കദാചിത്കാവ്യാലങ്കൃതിരസരസാലൈഃ കവിവരൈഃ
കദാചിത്സത്തർകൈര്രനുമിതിപരസ്താർകികവരൈർ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 5

കദാ ധ്യാനാഭ്യാസൈഃ ക്വചിദപി സപര്യാം വികസിതൈഃ
സുഗന്ധൈഃ സത്പുഷ്പൈഃ ക്വചിദപി ദലൈരേവ വിമലഃ
പ്രകുർവന്ദേവസ്യ പ്രമുദിതമനാഃ സംനതിപരോ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 6

ശിവായാഃ ശംഭോർവാ ക്വചിദപി ച വിഷ്ണോരപി കദാ
ഗണാധ്യക്ഷസ്യാപി പ്രകടിതവരസ്യാപി ച കദാ
പഠന്വൈ നാമാലിം നയനരചിതാനന്ദസരിതോ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 7

കദാ ഗംഗാംഭോഭിഃ ക്വചിദപി ച കൂപോത്ഥസലിലൈഃ
ക്വചിത്കാസാരോത്ഥൈഃ ക്വചിദപി സദുഷ്ണൈശ്ച ശിശിരൈഃ
ഭജൻസ്നാനം ഭൂത്യാ ക്വചിദപി ച കർപൂരനിഭയാ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 8

കദാചിജ്ജാഗർത്യാം വിഷയകരണൈഃ സംവ്യവഹരൻ
കദാചിത്സ്വപ്നസ്ഥാനപി ച വിഷയാനേവ ച ഭജൻ
കദാചിത്സൗഷുപ്തം സുഖമനുഭവന്നേവ സതതം
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 9

കദാപ്യാശാവാസാഃ ക്വചിദപി ച ദിവ്യാംബരധരഃ
ക്വചിത്പഞ്ചാസ്യോത്ഥാം ത്വചമപി ദധാനഃ കടിതടേ
മനസ്വീ നിഃസംഗഃ സുജനഹൃദയാനന്ദജനകോ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 10

കദാചിത്സത്ത്വസ്ഥഃ ക്വചിദപി രജോവൃത്തിസുഗത\-
സ്തമോവൃത്തിഃ ക്വാപി ത്രിതയരഹിതഃ ക്വാപി ച പുനഃ
കദാചിത്സംസാരീ ശ്രുതിപഥവിഹാരീ ക്വചിദഹോ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 11

കദാചിന്മൗനസ്ഥഃ ക്വചിദപി ച വാഗ്വാദനിരതഃ
കദാചിത്സ്വാനന്ദം ഹസിതരഭസസ്ത്യക്തവചനഃ
കദാചില്ലോകാനാം വ്യവഹൃതിസമാലോകനപരോ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 12

കദാചിച്ഛക്തീനാം വികചമുഖപദ്മേഷു കമലം
ക്ഷിപംസ്താസാം ക്വാപി സ്വയമപി ച ഗൃഹ്ണൻസ്വമുഖതഃ
തദദ്വൈതം രൂപം നിജപരവിഹീനം പ്രകടയൻ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 13

ക്വചിച്ഛൈവൈഃ സാർഥം ക്വചിദപി ച ശാക്തൈഃ സഹ വസൻ
കദാ വിഷ്ണോർഭക്തൈഃ ക്വചിദപി ച സൗരൈഃ സഹ വസൻ
കദാ ഗാണാപത്യൈർഗതസകലഭേദോƒദ്വയതയാ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 14

നിരാകാരം ക്വാപി ക്വചിദപി ച സാകാരമമലം
നിജം ശൈവ രൂപം വിവിധഗുണഭേദേന ബഹുധാ
കദാശ്ചര്യം പശ്യൻകിമിദമിതി ഹൃഷ്യന്നപി കദാ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 15

കദാ ദ്വൈതം പശ്യന്നഖിലമപി സത്യം ശിവമയം
മഹാവാക്യാർഥാനാമവഗതിസമഭ്യാസവശതഃ
ഗതദ്വൈതാഭാസഃ ശിവ ശിവ ശിവേത്യേവ വിലപൻ
മുനിർന വ്യാമോഹം ഭജതി ഗുരുദീക്ഷാക്ഷതതമാഃ 16

ഇമാം മുക്താവസ്ഥാം പരമശിവസംസ്ഥാം ഗുരുകൃപാ\-
സുധാപാംഗാവാപ്യാം സഹജസുഖവാപ്യാമനുദിനം
മുഹുർമജ്ജന്മജ്ജൻഭജതി സുകൃതൈശ്ചേന്നരവരഃ
തദാ ത്യാഗീ യോഗീ കവിരിതി വദന്തീഹ കവയഃ 17