താരിൽത്തന്വീകടാക്ഷാഞ്ചല
| താരിൽത്തന്വീകടാക്ഷാഞ്ചല രചന: |
താരിൽത്തന്വീകടാക്ഷാഞ്ചലമധുപകുലാരാമ! രാമാജനാനാം
നീരിൽത്താർബാണ! വൈരാകരനികരതമോമണ്ഡലീചണ്ഡഭാനോ!
നേരെത്താതോരു നീയാം തൊടുകുറി കളകായ്കെന്നുമേഷാ കുളിക്കും
നേരത്തിന്നിപ്പുറം വിക്രമനൃവര! ധരാ ഹന്ത! കല്പാന്തതോയേ.
കവി: പുനം നമ്പൂതിരി
വൃത്തം: സ്രഗ്ദ്ധര
വിക്രമനൃവരാ (അല്ലയോ വിക്രമനായ രാജാവേ!) താരിൽത്തന്വീ (മഹാലക്ഷ്മി യുടെ) കടാക്ഷാഞ്ചലങ്ങൾ(നോട്ടങ്ങൾ) ആകുന്ന മധുപകുലത്തിന് (വണ്ടിൻകൂട്ടത്തിന്) ആരാമം (പൂന്തോട്ടം) ആയിരിക്കുന്നവനേ! രാമാജനാനാം ( സുന്ദരികൾക്ക്) നീരിൽത്താർബാണാ! (കാമദേവൻആയിരിക്കുന്നവനേ!)വൈരാകരനികരതമോമണ്ഡലീ (ശത്രുക്കളുടെ കൂട്ടമാകുന്ന തമോമണ്ഡലത്തിന് / കൂരിരുളിന്) ചണ്ഡഭാനോ! (കത്തിജ്ജ്വലിക്കുന്ന സൂര്യനായവനേ!) ധരാ (ഭൂമീദേവി) നേരെത്താതോരു (ഉപമാനമില്ലാത്ത) നീയാംതൊടുകുറി ( നീ എന്ന നെറ്റിക്കുറി) കളയായ്കെന്നും (ഒരിക്കലും നഷ്ടപ്പെടുത്താതിരിക്കട്ടെ) ഹന്ത! കല്പാന്തതോയേ (കല്പാന്തപ്രളയത്തിൽ) ഏഷാ കുളിക്കുന്നേരത്തിന്നിപ്പുറം (അവൾ കുളിക്കുന്ന നേരംവരെ / പ്രളയത്തിൽ ഭൂമി മുങ്ങിപ്പോകുന്ന കാലംവരെ.)
കാവ്യവിഭാഗം: മുക്തകം. ഒറ്റശ്ലോകം.
വിവരണം
തിരുത്തുകഅർത്ഥം
തിരുത്തുകഅലങ്കാരങ്ങൾ
തിരുത്തുക- “നീയാം തൊടുകുറി” എന്നിടത്തു് രൂപകം .
- നാലു വരികളുടെയും രണ്ടാമത്തെ അക്ഷരം “ര” ആയതുകൊണ്ടു് ദ്വിതീയാക്ഷരപ്രാസം .
- നാലു വരികളുടെയും മൂന്നാമത്തെ അക്ഷരം “ത്ത” ആയതുകൊണ്ടു് തൃതീയാക്ഷരപ്രാസം .
- “ആരാമ, രാമാജനാനാം” എന്നിടത്തു് യമകം .
- “നേരെത്താതോരു” എന്നും “നേരത്തിന്നിപ്പുറം” എന്നും ഉള്ളിടത്തു് യമകം .
- “മണ്ഡലീചണ്ഡഭാനോ” എന്നും “ഹന്ത! കല്പാന്തതോയേ” എന്നും ഉള്ളിടത്തു് അനുപ്രാസം .