നീതിശതകം/ഒൻപതാം ദശകം

←എട്ടാം ദശകം

നീതിശതകം രചന:ഭർതൃഹരി ദൈവപദ്ധതി

പത്താം ദശകം→

ഐശ്വര്യസ്യ വിഭൂഷണം സുജനതാ ശൗര്യസ്യ വാക്സംയമോ
ജ്ഞാനസ്യോപശമഃ ശ്രുതസ്യ വിനയോ വിത്തസ്യ പാത്രേ വ്യയഃ |
അക്രോധസ്തപസഃ ക്ഷമാ പ്രഭവിതുർധർമസ്യ നിർവാജതാ
സർവേഷാമപി സർവകാരണമിദം ശീലം പരം ഭൂഷണം ||80||

നേതാ യസ്യ ബൃഹസ്പതിഃ പ്രഹരണം വജ്രം സുരാഃ സൈനികാഃ
സ്വർഗോ ദുർഗമനുഗ്രഹഃ കില ഹരൈരാരാവതോ വാരണഃ |
ഇത്യാശ്ചര്യബലാന്വിതോഽപി ബലഭിദ് ഭഗ്നഃ പരൈഃ സംഗ്രഹേ
തദ്വ്യക്തം നനു ദൈവമേവ ശരണം ധിഗ് ധിഗ് വൃഥാ പൗരുഷം ||81||

ഭഗ്നാശസ്യ കരണ്ഡപിണ്ഡിതതനോർമ്ലാനേന്ദ്രിയസ്യ ക്ഷുധാ
കൃത്വാഖുർവിവരം സ്വയം നിപതിതോ നക്തം മുഖേ ഭോഗിനഃ |
തൃപ്തസ്തത് പിശിതേന സത്വരമസൗ തേനൈവ യാതഃ പഥാ
സ്വസ്ഥാസ്തിഷ്ഠത ദൈവമേവ ഹി പരം {ലോകാഃ പശ്യത ദൈവമേവ ഹി നൃണാം} വൃദ്ധൗ ക്ഷയേ കാരണം ||82||

യഥാ കന്ദുകപാതേനോത്-
പതത്യാര്യഃ പതന്നപി
തഥാ ത്വനാര്യഃ പതതി
മൃത്പിണ്ഡപതനം തഥാ ||83||

ഖല്വാതോ ദിവസേശ്വരസ്യ കിരണൈഃ സന്താഡിതോ{സന്താപിതോ} മസ്തകേ
വാഞ്ഛൻ{ഗച്ഛൻ} ദേശമനാതപം വിധിവശാത്{ദ്രുതഗതിഃ} താലസ്യ മൂലം ഗതഃ |
തത്രാപ്യസ്യ മഹാഫലേന പതതാ ഭഗ്നം സശബ്ദം ശിരഃ
പ്രായോ ഗച്ഛതി യത്ര ഭാഗ്യരഹിത{ദൈവഹതക}സ്തത്രൈവ യാന്ത്യാപദഃ ||84||

ഗജഭുജങ്ഗവിഹങ്ഗമബന്ധനം
ശശിദിവാകരയോർഗ്രഹപീഡനം
മതിമതാം ച വിലോക്യ ദരിദ്രതാം
വിധിരഹോ ബലവാനിതി മേ മതിഃ ||85||

സൃജതി താവദശേഷഗുണാകരം
പുരുഷരത്നമലങ്കരണം ഭുവഃ |
തദപി തത്ക്ഷണഭങ്ഗി കരോതിചേ
ദഹഹ കഷ്ടമപണ്ഡിതതാ വിധേഃ ||86||

യേനൈവാംബരഖണ്ഡേന
സംവീതോ നിശി ചന്ദ്രമാഃ
തേനൈവ ച ദിവാ ഭാനു-
രഹോ ദുർഗത്യമേതയോഃ ||87||

അയമമൃതനിധാനം നായകോപ്യോഷധീനാം
ശതഭിഷഗനുയാതഃ ശംഭുമൂർധ്നോവതം സഃ
വിരഹയതി ന ചൈനം രാജയക്ഷ്മാ ശശാങ്കം
ഹതവിധിപരിപാകഃ കേന വാ ലങ്ഘനീയഃ ||88||

പ്രിയസഖ! വിപദ്ദണ്ഡാഘാതപ്രപാതപരമ്പരാ-
പരിചയബലേ ചിന്താചക്രേ നിധായ വിധിഃ ഖലഃ
മൃദമിവ ബലാത്പിണ്ഡകൃത്യ പ്രഗൽഭകലാലവത്
ഭ്രമയതി മനോ നോ ജാനീമഃ കിമത്ര വിധാസ്യതിഃ ||89||

വിരമ വിരമായാസാദസ്മാദ്ദുരധ്യവസായതോ
വിപദി മഹതാം ധൈര്യധ്വംസം യദീക്ഷിതുമീഹസേ
അയി ജഡവിധേ, കല്പ്പാപായേപ്യപേതനിജക്രമാഃ
കുലശിഖരിണഃ ക്ഷുദ്രാ നൈതേ ന വാ ജലരാശയഃ ||90||