നീതിശതകം/മൂന്നാം ദശകം
| ←രണ്ടാം ദശകം | നീതിശതകം രചന: മാനശൗര്യപദ്ധതി |
നാലാം ദശകം→ |
ക്ഷുത്ക്ഷാമോപി ജരാകൃശോപി ശിഥിലപ്രായോപി കഷ്ടാം ദശാ-
മാ‍പന്നോപി വിപന്നദീധിതിരിതി പ്രാണേഷു നശ്യത്സ്വപി |
മത്തേഭേന്ദ്രവിഭിന്നകുംഭപിശിതഗ്രാസൈകബദ്ധസ്പൃഹഃ
കിം ജീർണം തൃണമത്തി മാനമഹതാമഗ്രേസരഃ കേസരീ ||21||
സ്വൽപ്പസ്നായുവസാവസേകമലിനം നിർമാംസമപ്യസ്ഥി ഗോഃ
ശ്വാ ലബ്ധ്വാ പരിതോഷമേതി ന ച തത്തസ്യ ക്ഷുധാ ശാന്തയേ |
സിംഹോ ജംബുകമങ്കമമാഗതമപി ത്യക്ത്വാ നിഹന്തി ദ്വിപം
സർവഃ കൃച്ഛ്രഗതോപി വാഞ്ഛതി ജനഃ സത്ത്വാനുരൂപം ഫലം ||22||
ലാങ്ഗൂലചാലനമധശ്ചരണാവപാതം
ഭൂമൗ നിപത്യ വദനോദരദർശനം ച |
ശ്വാ പിണ്ഡദസ്യ കുരുതേ ഗജപുങ്ഗവസ്തു
ധീരം വിലോകയതി ചാടുശതൈശ്ച ഭുങ്‌ക്തേ ||23||
പരിവർത്തിനി സംസാരേ
മൃതഃ കോ വാ ന ജായതേ |
സ ജാതോ യേന ജാതേന
യാതി വംശഃ സമുന്നതിം ||24||
കുസുമസ്തവകസ്യേവ
ദ്വയീ വൃത്തിർമനസ്വിനഃ |
മൂർധ്നി വാ സർവലോകസ്യ
ശീർയതേ വൻ ഏവ വാ ||25||
സന്ത്യന്യേഽപി ബൃഹസ്പതിപ്രഭൃതയഃ സംഭാവിതാഃ പഞ്ചഷാസ്-
താൻ പ്രത്യേഷ വിശേഷവിക്രമരുചീ രാഹുർന വൈരായതേ |
ദ്വാവേവ ഗ്രസതേ ദിവാകരനിശാപ്രാണേശ്വരൗ ഭാസ്കരൗ
ഭ്രാതഃ പർവണി പശ്യ ദാനവപതിഃ ശീർഷാവശേഷാകൃതിഃ ||26||
വഹതി ഭുവനശ്രേണിം ശേഷഃ ഫണാഫലകസ്ഥിതാം
കമഠപതിനാ മധ്യേപൃഷ്ഠം സദാ സ ച ധാർയതേ |
തമപി കുരുതേ ക്രോഡാധീനം പയോധിരനാദരാ-
ദഹഹ മഹതാം നിസ്സീമാനശ്ചരിത്രവിഭൂതയഃ ||27||
വരം പക്ഷച്ഛേദഃ സമദമഘവന്മുക്തകുലിശ-
പ്രഹാരൈരുദ്ഗച്ഛദ് ബഹുലദഹനോദ്ഗാരഗുരുഭിഃ |
തുഷാരാദ്രേഃ സൂനോരഹഹ പിതരി ക്ലേശവിവശേ
ന ചാസൗ സമ്പാതഃ പയസി പയസാം പത്യുരുചിതഃ ||28||
യദചേതനാപി പാദൈഃ സ്പൃഷ്ടഃ
പ്രജ്വലതി സവിതുരിനകാന്തഃ
തത്തേജസ്വീ പുരുഷഃ പരകൃത-
നികൃതിം കഥം സഹതേ. ||29||
സിംഹഃ ശിശുരപി നിപതതി
മദമലിനകപോലഭിത്തിഷു ഗജേഷു |
പ്രകൃതിരിയം സത്ത്വവതാം
ന ഖലു വയസ്തേജസോ ഹേതുഃ ||30||