ഭഗവദ്ഗീത/ജ്ഞാനകർമ്മസന്യാസയോഗം

ശ്രീമദ് ഭഗവദ് ഗീത (ഉപനിഷത്ത്)
രചന:വ്യാസൻ
സാംഖ്യയോഗം
ഭഗവദ്ഗീത അദ്ധ്യായങ്ങൾ
  1. അർജ്ജുനവിഷാദയോഗം
  2. സാംഖ്യയോഗം
  3. കർമ്മയോഗം
  4. ജ്ഞാനകർമ്മസന്യാസയോഗം
  5. കർമ്മസന്യാസയോഗം
  6. ധ്യാനയോഗം
  7. ജ്ഞാനവിജ്ഞാനയോഗം
  8. അക്ഷരബ്രഹ്മയോഗം
  9. രാജവിദ്യാരാജഗുഹ്യയോഗം
  10. വിഭൂതിയോഗം
  11. വിശ്വരൂപദർശനയോഗം
  12. ഭക്തിയോഗം
  13. ക്ഷേത്രക്ഷേത്രജ്ഞവിഭാഗയോഗം
  14. ഗുണത്രയവിഭാഗയോഗം
  15. പുരുഷോത്തമയോഗം
  16. ദൈവാസുരസമ്പദ്വിഭാഗയോഗം
  17. ശ്രദ്ധാത്രയവിഭാഗയോഗം
  18. മോക്ഷസന്യാസയോഗം

ശ്രീഭഗവാനുവാച

ഇമം വിവസ്വതേ യോഗം പ്രോക്തവാനഹമവ്യയം
വിവസ്വാന്മനവേ പ്രാഹ മുനുരിക്ഷ്വാകവേബ്രവീത്        

ഏവം പരമ്പരാപ്രാപ്ത
മിമം രാജർഷയോ വിദുഃ
സ കാലേനേഹ മഹതാ
യോഗോ നഷ്ടഃ പരന്തപ
       

സ ഏവായം മയാ തേദ്യ
യോഗഃ പ്രോക്തഃ പുരാതനഃ
ഭക്തോസി മേ സഖാ ചേതി
രഹസ്യം ഹ്യേതദുത്തമം
       

അർജുന ഉവാച

അപരം ഭവതോ ജന്മ
പരം ജന്മ വിവസ്വതഃ
കഥമേതദ്വിജാനീയാം
ത്വമാദൗ പ്രോക്തവാനിതി
       

ശ്രീഭഗവാനുവാച

ബഹൂനി മേ വ്യതീതാനി
ജന്മാനി തവ ചാർജുന
താന്യഹം വേദ സർവാണി
ന ത്വം വേത്ഥ പരന്തപ
       

അജോപി സന്നവ്യയാത്മാ ഭൂതാനാമീശ്വരോപി സൻ
പ്രകൃതിം സ്വാമധിഷ്ഠായ സംഭവാമ്യാത്മമായയാ        

യദാ യദാ ഹി ധർമസ്യ
ഗ്ലാനിർഭവതി ഭാരത
അഭ്യുത്ഥാനമധർമസ്യ
തദാത്മാനം സൃജാമ്യഹം
       

പരിത്രാണായ സാധൂനാം
വിനാശായ ച ദുഷ്കൃതാം
ധർമസംസ്ഥാപനാർഥായ
സംഭവാമി യുഗേ യുഗേ
       

ജന്മ കർമ ച മേ ദിവ്യ
മേവം യോ വേത്തി തത്ത്വതഃ
ത്യക്ത്വാ ദേഹം പുനർജന്മ
നൈതി മാമേതി സോർജുന
       

വീതരാഗഭയക്രോധാ
മന്മയാ മാമുപാശ്രിതാഃ
ബഹവോ ജ്ഞാനതപസാ
പൂതാ മദ്ഭാവമാഗതാഃ
       ൧൦

യേ യഥാ മാം പ്രപദ്യന്തേ
താംസ്തഥൈവ ഭജാമ്യഹം
മമ വർത്മാനുവർതന്തേ
മനുഷ്യാഃ പാർഥ സർവശഃ
       ൧൧

കാങ്ക്ഷന്തഃ കർമണാം സിദ്ധിം
യജന്ത ഇഹ ദേവതാഃ
ക്ഷിപ്രം ഹി മാനുഷേ ലോകേ സിദ്ധിർഭവതി കർമജാ
       ൧൨

ചാതുർവർണ്യം മയാ സൃഷ്ടം ഗുണകർമവിഭാഗശഃ
തസ്യ കർതാരമപി മാം വിദ്ധ്യകർതാരമവ്യയം
       ൧൩

ന മാം കർമാണി ലിമ്പന്തി
ന മേ കർമഫലേ സ്പൃഹാ
ഇതി മാം യോഭിജാനാതി
കർമഭിർന സ ബധ്യതേ
       ൧൪

ഏവം ജ്വാത്വാ കൃതം കർമ
പൂർവൈരപി മുമുക്ഷുഭിഃ
കുരു കർമൈവ തസ്മാത്ത്വം
പൂർവൈഃ പൂർവതരം കൃതം
       ൧൫

കിം കർമ കിമകർമേതി
കവയോപ്യത്ര മോഹിതാഃ
തത്തേ കർമ പ്രവക്ഷ്യാമി
യജ്ജ്ഞാത്വാ മോക്ഷ്യസേശുഭാത്        ൧൬

കർമണോ ഹ്യപി ബോദ്ധവ്യം
ബോദ്ധവ്യം ച വികർമണഃ
അകർമണശ്ച ബോദ്ധവ്യം
ഗഹനാ കർമണോ ഗതിഃ
       ൧൭

കർമണ്യകർമ യഃ പശ്യേ
ദകർമണി ച കർമ യഃ
സ ബുദ്ധിമാൻമനുഷ്യേഷു
സ യുക്തഃ കൃത്സ്നകർമകൃത്
       ൧൮

യസ്യ സർവേ സമാരംഭാഃ കാമസങ്കൽപവർജിതാഃ
ജ്ഞാനാഗ്നിദഗ്ധകർമാണം
തമാഹുഃ പണ്ഡിതം ബുധാഃ
       ൧൯

ത്യക്ത്വാ കർമഫലാസംഗം
നിത്യതൃപ്തോ നിരാശ്രയഃ
കർമണ്യഭിപ്രവൃത്തോപി
നൈവ കിഞ്ചിത്കരോതി സഃ
       ൨൦

നിരാശീര്യതചിത്താത്മാ ത്യക്തസർവപരിഗ്രഹഃ
ശാരീരം കേവലം കർമ കുർവന്നാപ്നോതി കിൽബിഷം
       ൨൧

യദൃച്ഛാലാഭസന്തുഷ്ടോ
ദ്വന്ദ്വാതീതോ വിമത്സരഃ
സമഃ സിദ്ധാവസിദ്ധൗ ച
കൃത്വാപി ന നിബധ്യതേ
       ൨൨

ഗതസങ്ഗസ്യ മുക്തസ്യ ജ്ഞാനാവസ്ഥിതചേതസഃ
യജ്ഞായാചരതഃ കർമ
സമഗ്രം പ്രവിലീയതേ
       ൨൩

ബ്രഹ്മാർപണം ബ്രഹ്മ ഹവിർ
ബ്രഹ്മാഗ്നൗ ബ്രഹ്മണാ ഹുതം
ബ്രഹ്മൈവ തേന ഗന്തവ്യം ബ്രഹ്മകർമസമാധിനാ
       ൨൪

ദൈവമേവാപരേ യജ്ഞം
യോഗിനഃ പര്യുപാസതേ
ബ്രഹ്മാഗ്നാവപരേ യജ്ഞം യജ്ഞേനൈവോപജുഹ്വതി
       ൨൫

ശ്രോത്രാദീനീന്ദ്രിയാണ്യന്യേ
സംയമാഗ്നിഷു ജുഹ്വതി
ശബ്ദാദീന്വിഷയാനന്യ
ഇന്ദ്രിയാഗ്നിഷു ജുഹ്വതി
       ൨൬

സർവാണീന്ദ്രിയകർമാണി
പ്രാണകർമാണി ചാപരേ
ആത്മസംയമയോഗാഗ്നൗ
ജുഹ്വതി ജ്ഞാനദീപിതേ
       ൨൭

ദ്രവ്യയജ്ഞാസ്തപോയജ്ഞാ യോഗയജ്ഞാസ്തഥാപരേ
സ്വാധ്യായജ്ഞാനയജ്ഞാശ്ച
യതയഃ സംശിതവ്രതാഃ
       ൨൮

അപാനേ ജുഹ്വതി പ്രാണം
പ്രാണേപാനം തഥാപരേ
പ്രാണാപാനഗതീ രുദ്ധ്വാ പ്രാണായാമപരായണാഃ

അപരേ നിയതാഹാരാഃ പ്രാണാൻപ്രാണേഷു ജുഹ്വതി        ൨൯
സർവേപ്യേതേ യജ്ഞവിദോ

യജ്ഞക്ഷപിതകൽമഷാഃ
യജ്ഞശിഷ്ടാമൃതഭുജോ യാന്തി ബ്രഹ്മ സനാതനം        ൩൦

നായം ലോകോസ്ത്യയജ്ഞസ്യ കുതോന്യഃ കുരുസത്തമ        ൩൧

ഏവം ബഹുവിധാ യജ്ഞാ
വിതതാ ബ്രഹ്മണോ മുഖേ
കർമജാന്വിദ്ധി താൻസർവാ
നേവം ജ്ഞാത്വാ വിമോക്ഷ്യസേ        ൩൨

ശ്രേയാന്ദ്രവ്യമയാദ്യജ്ഞാദ്
ജ്ഞാനയജ്ഞഃ പരന്തപ
സർവം കർമാഖിലം പാർഥ
ജ്ഞാനേ പരിസമാപ്യതേ
       ൩൩

തദ്വിദ്ധി പ്രണിപാതേന
പരിപ്രശ്നേന സേവയാ
ഉപദേക്ഷ്യന്തി തേ ജ്ഞാനം ജ്ഞാനിനസ്തത്ത്വദർശിനഃ
       ൩൪

യജ്ജ്ഞാത്വാ ന പുനർമോഹ
മേവം യാസ്യസി പാണ്ഡവ
യേന ഭൂതാന്യശേഷാണി ദ്രക്ഷ്യസ്യാത്മന്യഥോ മയി
       ൩൫

അപി ചേദസി പാപേഭ്യഃ
സർവേഭ്യഃ പാപകൃത്തമഃ
സർവം ജ്ഞാനപ്ലവേനൈവ
വൃജിനം സന്തരിഷ്യസി
       ൩൬

യഥൈധാംസി സമിദ്ധോഗ്നിർ ഭസ്മസാത്കുരുതേർജുന
ജ്ഞാനാഗ്നിഃ സർവകർമാണി ഭസ്മസാത്കുരുതേ തഥാ
       ൩൭

ന ഹി ജ്ഞാനേന സദൃശം
പവിത്രമിഹ വിദ്യതേ
തത്സ്വയം യോഗസംസിദ്ധഃ
കാലേനാത്മനി വിന്ദതി
       ൩൮

ശ്രദ്ധാവാംല്ലഭതേ ജ്ഞാനം
തത്പരഃ സംയതേന്ദ്രിയഃ
ജ്ഞാനം ലബ്ധ്വാ പരാം ശാന്തിമചിരേണാധിഗച്ഛതി
       ൩൯

അജ്ഞശ്ചാശ്രദ്ദധാനശ്ച
സംശയാത്മാ വിനശ്യതി
നായം ലോകോസ്തി ന പരോ
ന സുഖം സംശയാത്മനഃ
       ൪൦

യോഗസന്ന്യസ്തകർമാണം ജ്ഞാനസഞ്ഛിന്നസംശയം
ആത്മവന്തം ന കർമാണി
നിബധ്നന്തി ധനഞ്ജയ
       ൪൧

തസ്മാദജ്ഞാനസംഭൂതം
ഹൃത്സ്ഥം ജ്ഞാനാസിനാത്മനഃ
ഛിത്ത്വൈനം സംശയം യോഗ മാതിഷ്ഠോത്തിഷ്ഠ ഭാരത
       ൪൨

ഇതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസുപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാർജുന സംവാദേ ജ്ഞാനകർമസന്ന്യാസയോഗോ നാമ ചതുർഥോദ്ധ്യായഃ സമാപ്തഃ