ശ്രീമദ് ഭഗവദ് ഗീത (ഉപനിഷത്ത്)
രചന:വ്യാസൻ
വിശ്വരൂപദർശനയോഗം
ഭഗവദ്ഗീത അദ്ധ്യായങ്ങൾ
  1. അർജ്ജുനവിഷാദയോഗം
  2. സാംഖ്യയോഗം
  3. കർമ്മയോഗം
  4. ജ്ഞാനകർമ്മസന്യാസയോഗം
  5. കർമ്മസന്യാസയോഗം
  6. ധ്യാനയോഗം
  7. ജ്ഞാനവിജ്ഞാനയോഗം
  8. അക്ഷരബ്രഹ്മയോഗം
  9. രാജവിദ്യാരാജഗുഹ്യയോഗം
  10. വിഭൂതിയോഗം
  11. വിശ്വരൂപദർശനയോഗം
  12. ഭക്തിയോഗം
  13. ക്ഷേത്രക്ഷേത്രജ്ഞവിഭാഗയോഗം
  14. ഗുണത്രയവിഭാഗയോഗം
  15. പുരുഷോത്തമയോഗം
  16. ദൈവാസുരസമ്പദ്വിഭാഗയോഗം
  17. ശ്രദ്ധാത്രയവിഭാഗയോഗം
  18. മോക്ഷസന്യാസയോഗം

അർജുന ഉവാച

മദനുഗ്രഹായ പരമം ഗുഹ്യമധ്യാത്മസംജ്ഞിതം
യത്ത്വയോക്തം വചസ്തേന മോഹോയം വിഗതോ മമ        

ഭവാപ്യയൗ ഹി ഭൂതാനാം ശ്രുതൗ വിസ്തരശോ മയാ
ത്വത്തഃ കമലപത്രാക്ഷ മാഹാത്മ്യമപി ചാവ്യയം        

ഏവമേതദ്യഥാത്ഥ ത്വമാത്മാനം പരമേശ്വര
ദ്രഷ്ടുമിച്ഛാമി തേ രൂപമൈശ്വരം പുരുഷോത്തമ        

മന്യസേ യദി തച്ഛക്യം മയാ ദ്രഷ്ടുമിതി പ്രഭോ
യോഗേശ്വര തതോ മേ ത്വം ദർശയാത്മാനമവ്യയം        

ശ്രീഭഗവാനുവാച

പശ്യ മേ പാർഥ രൂപാണി ശതശോഥ സഹസ്രശഃ
നാനാവിധാനി ദിവ്യാനി നാനാവർണാകൃതീനി ച        

പശ്യാദിത്യാന്വസൂൻരുദ്രാനശ്വിനൗ മരുതസ്തഥാ
ബഹൂന്യദൃഷ്ടപൂർവാണി പശ്യാശ്ചര്യാണി ഭാരത        

ഇഹൈകസ്ഥം ജഗത്കൃത്സ്നം പശ്യാദ്യ സചാരചരം
മമ ദേഹേ ഗുഡാകേശ യച്ചാന്യദ്ദ്രഷ്ടുമിച്ഛസി        

ന തു മാം ശക്യസേ ദ്രഷ്ടുമനേനൈവ സ്വചക്ഷുഷാ
ദിവ്യം ദദാമി തേ ചക്ഷുഃ പശ്യ മേ യോഗമൈശ്വരം        

സഞ്ജയ ഉവാച

ഏവമുക്ത്വാ തതോ രാജന്മഹായോഗേശ്വരോ ഹരിഃ
ദർശയാമാസ പാർഥായ പരമം രൂപമൈശ്വരം        

അനേകവക്ത്രനയനമനേകാദ്ഭുതദർശനം
അനേകദിവ്യാഭരണം ദിവ്യാനേകോദ്യതായുധം        ൧൦

ദിവ്യമാല്യാംബരധരം ദിവ്യഗന്ധാനുലേപനം
സർവാശ്ചര്യമയം ദേവമനന്തം വിശ്വതോമുഖം        ൧൧

ദിവി സൂര്യസഹസ്രസ്യ ഭവേദ്യുഗപദുത്ഥിതാ
യദി ഭാഃ സദൃശീ സാ സ്യാദ്ഭാസസ്തസ്യ മഹാത്മനഃ        ൧൨

തത്രൈകസ്ഥം ജഗത്കൃത്സ്നം പ്രവിഭക്തമനേകധാ
അപശ്യദ്ദേവദേവസ്യ ശരീരേ പാ‍ണ്ഡവസ്തദാ        ൧൩

തതഃ സ വിസ്മയാവിഷ്ടോ ഹൃഷ്ടരോമാ ധനഞ്ജയഃ
പ്രണമ്യ ശിരസാ ദേവം കൃതാഞ്ജലിരഭാഷത        ൧൪

അർജുന ഉവാച

പശ്യാമി ദേവാംസ്തവ ദേവ ദേഹേ സർവാംസ്തഥാ ഭൂതവിശേഷസങ്ഘാൻ
ബ്രഹ്മാണമീശം കമലാസനസ്ഥമൃഷീംശ്ച സർവാനുരഗാംശ്ച ദിവ്യാൻ        ൧൫

അനേകബാഹൂദരവക്ത്രനേത്രം പശ്യാമി ത്വാം സർവതോനന്തരൂപം
നാന്തം ന മദ്ധ്യം ന പുനസ്തവാദിം പശ്യാമി വിശ്വേശ്വര വിശ്വരൂപ        ൧൬

കിരീടിനം ഗദിനം ചക്രിണം ച തേജോരാശിം സർവതോ ദീപ്തിമന്തം
പശ്യാമി ത്വാം ദുർനിരീക്ഷ്യം സമന്താദ്ദീപ്താനലാർകദ്യുതിമപ്രമേയം        ൧൭

ത്വമക്ഷരം പരമം വേദിതവ്യം ത്വമസ്യ വിശ്വസ്യ പരം നിധാനം
ത്വമവ്യയഃ ശാശ്വതധർമഗോപ്താ സനാതനസ്ത്വം പുരുഷോ മതോ മേ        ൧൮

അനാദിമധ്യാന്തമനന്തവീര്യമ‌നന്തബാഹും ശശിസൂര്യനേത്രം
പശ്യാമി ത്വാം ദീപ്തഹുതാശവക്ത്രം സ്വതേജസാ വിശ്വമിദം തപന്തം        ൧൯

ദ്യാവാപൃഥിവ്യോരിദമന്തരം ഹി വ്യാപ്തം ത്വയൈകേന ദിശശ്ച സർവാഃ
ദൃഷ്ട്വാദ്ഭുതം രൂപമുഗ്രം തവേദം ലോകത്രയം പ്രവ്യഥിതം മഹാത്മൻ        ൨൦

അമീ ഹി ത്വാം സുരസങ്ഘാ വിശന്തി കേചിദ്ഭീതാഃ പ്രാഞ്ജലയോ ഗൃണന്തി
സ്വസ്തീത്യുക്ത്വാ മഹർഷിസിദ്ധസങ്ഘാഃ സ്തുവന്തി ത്വാം സ്തുതിഭിഃ പുഷ്കലാഭിഃ        ൨൧

രുദ്രാദിത്യാ വസവോ യേ ച സാധ്യാ വിശ്വേശ്വിനൗ മരുതശ്ചോഷ്മപാശ്ച
ഗന്ധർവയക്ഷാസുരസിദ്ധസങ്ഘാ വീക്ഷന്തേ ത്വാം വിസ്മിതാശ്ചൈവ സർവേ        ൨൨

രൂപം മഹത്തേ ബഹുവക്ത്രനേത്രം മഹാബാഹോ ബഹുബാഹൂരുപാദം
ബഹൂദരം ബഹുദംഷ്ട്രാകരാലം ദൃഷ്ട്വാ ലോകാഃ പ്രവ്യഥിതാസ്തഥാഹം        ൨൩

നഭഃസ്പൃശം ദീപ്തമനേകവർണം വ്യാത്താനനം ദീപ്തവിശാലനേത്രം
ദൃഷ്ട്വാ ഹി ത്വാം പ്രവ്യഥിതാന്തരാത്മാ ധൃതിം ന വിന്ദാമി ശമം ച വിഷ്ണോ        ൨൪

ദംഷ്ട്രാകരാലാനി ച തേ മുഖാനി ദൃഷ്ട്വൈവ കാലാനലസന്നിഭാനി
ദിശോ ന ജാനേ ന ലഭേ ച ശർമ പ്രസീദ ദേവേശ ജഗന്നിവാസ        ൨൫

അമീ ച ത്വാം ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രാഃ സർവേ സഹൈവാവനിപാലസങ്ഘൈഃ
ഭീഷ്മോ ദ്രോണഃ സൂതപുത്രസ്തഥാസൗ സഹാസ്മദീയൈരപി യോധമുഖ്യൈഃ        ൨൬

വക്ത്രാണി തേ ത്വരമാണാ വിശന്തി ദംഷ്ട്രാകരാലാനി ഭയാനകാനി
കേചിദ്വിലഗ്നാ ദശനാന്തരേഷു സന്ദൃശ്യന്തേ ചൂർണിതൈരുത്തമാങ്ഗൈഃ        ൨൭

യഥാ നദീനാം ബഹവോമ്ബുവേഗാഃ സമുദ്രമേവാഭിമുഖാ ദ്രവന്തി
തഥാ തവാമി നരലോകവീരാ വിശന്തി വക്ത്രാണ്യഭിവിജ്വലന്തി        ൨൮

യഥാ പ്രദീപ്തം ജ്വലനം പതങ്ഗാ വിശന്തി നാശായ സ‌മൃദ്ധവേഗാഃ
തഥൈവ നാശായ വിശന്തി ലോകാസ്തവാപി വക്ത്രാണി സ‌മൃദ്ധവേഗാഃ        ൨൯

ലേലിഹ്യസേ ഗ്രസമാനഃ സമന്താല്ലോകാൻസമഗ്രാന്വദനൈർജ്വലദ്ഭിഃ
തേജോഭിരാപൂര്യ ജഗത്സമഗ്രം ഭാസസ്തവോഗ്രാഃ പ്രതപന്തി വിഷ്ണോ        ൩൦

ആഖ്യാഹി മേ കോ ഭവാനുഗ്രരൂപോ നമോസ്തു തേ ദേവവര പ്രസീദ
വിജ്ഞാതുമിച്ഛാമി ഭവന്തമാദ്യം ന ഹി പ്രജാനാമി തവ പ്രവൃത്തിം        ൩൧

ശ്രീഭഗവാനുവാച

കാലോസ്മി ലോകക്ഷയകൃത്പ്രവൃദ്ധോ ലോകാൻസമാഹർതുമിഹ പ്രവൃത്തഃ
ഋതേപി ത്വാം ന ഭവിഷ്യന്തി സർവേ യേവസ്ഥിതാഃ പ്രത്യനീകേഷു യോധാഃ        ൩൨

തസ്മാത്ത്വമുത്തിഷ്ഠ യശോ ലഭസ്വ ജിത്വാ ശത്രൂൻഭുംക്ഷ്വ രാജ്യം സമൃദ്ധം
മയൈവൈതേ നിഹതാഃ പൂർവമേവ നിമിത്തമാത്രം ഭവ സവ്യസാചിൻ        ൩൩

ദ്രോണം ച ഭീഷ്മം ച ജയദ്രഥം ച കർണം തഥാന്യാനപി യോധവീരാൻ
മയാ ഹതാംസ്ത്വം ജഹി മാവ്യഥിഷ്ഠാ യുധ്യസ്വ ജേതാസി രണേ സപത്നാൻ        ൩൪

സഞ്ജയ ഉവാച

ഏതച്ഛ്രുത്വാ വചനം കേശവസ്യ കൃതാഞ്ജലിർവേപമാനഃ കിരീതീ
നമസ്കൃത്വാ ഭൂയ ഏവാഹ കൃഷ്ണം സഗദ്ഗദം ഭീതഭീതഃ പ്രണമ്യ        ൩൫

അർജുന ഉവാച

സ്ഥാനേ ഹൃഷീകേശ തവ പ്രകീർത്യാ ജഗത്പ്രഹൃഷ്യത്യനുരജ്യതേ ച
രക്ഷാംസി ഭീതാനി ദിശോ ദ്രവന്തി സർവേ നമസ്യന്തി ച സിദ്ധസങ്ഘാഃ        ൩൬

കസ്മാച്ച തേ ന നമേരന്മഹാത്മൻ ഗരീയസേ ബ്രഹ്മണോപ്യാദികർത്രേ
അനന്ത ദേവേശ ജഗന്നിവാസ ത്വമക്ഷരം സദസത്തത്പരം യത്        ൩൭

ത്വമാദിദേവഃ പുരുഷഃ പുരാണസ്ത്വമസ്യ വിശ്വസ്യ പരം നിധാനം
വേത്താസി വേദ്യം ച പരം ച ധാമ ത്വയാ തതം വിശ്വമനന്തരൂപ        ൩൮

വായുർയമോഗ്നിർവരുണഃ ശശാങ്കഃ പ്രജാപതിസ്ത്വം പ്രപിതാമഹശ്ച
നമോ നമസ്തേസ്തു സഹസ്രകൃത്വഃ പുനശ്ച ഭൂയോപി നമോ നമസ്തേ        ൩൯

നമഃ പുരുസ്താദഥ പൃഷ്ഠതസ്തേ നമോസ്തു തേ സർവത ഏവ സർവ
അനന്തവീര്യാമിതവിക്രമസ്ത്വം സർവം സമാപ്നോഷി തതോസി സർവഃ        ൪൦

സഖേതി മത്വാ പ്രസഭം യദുക്തം ഹേ കൃഷ്ണ ഹേ യാദവ ഹേ സഖേതി
അജാനതാ മഹിമാനം തവേദം മയാ പ്രമാദാത്പ്രണയേന വാപി        ൪൧

യച്ചാവഹാസാർഥമസത്കൃതോസി വിഹാരശയ്യാസനഭോജനേഷു
ഏകോഥവാപ്യച്യുത തത്സമക്ഷം തത്ക്ഷാമയേ ത്വാമഹമപ്രമേയം        ൪൨

പിതാസി ലോകസ്യ ചരാചരസ്യ ത്വമസ്യ പൂജ്യശ്ച ഗുരുർഗരീയാൻ
ന ത്വത്സമോസ്ത്യഭ്യധികഃ കുതോന്യോ ലോകത്രയേ പ്യപ്രതിമപ്രഭാവ        ൪൩

തസ്മാത്പ്രണമ്യ പ്രണിധായ കായം പ്രസാദയേ ത്വാമഹമീശമീഡ്യം
പിതേവ പുത്രസ്യ സഖേവ സഖ്യുഃ പ്രിയഃ പ്രിയായാർഹസി ദേവ സോഢും        ൪൪

അദൃഷ്ടപൂർവം ഹൃഷിതോസ്മി ദൃഷ്ട്വാ ഭയേന ച പ്രവ്യഥിതം മനോ മേ
തദേവ മേ ദർശയ ദേവ രൂപം പ്രസീദ ദേവേശ ജഗന്നിവാസ        ൪൫

കിരീടിനം ഗദിനം ചക്രഹസ്തമിച്ഛാമി ത്വാം ദ്രഷ്ടുമഹം തഥൈവ
തേനൈവ രൂപേണ ചതുർഭുജേന സഹസ്രബാഹോ ഭവ വിശ്വമൂർതേ        ൪൬

ശ്രീഭഗവാനുവാച

മയാ പ്രസന്നേന തവാർജുനേദം രൂപം പരം ദർശിതമാത്മയോഗാത്
തേജോമയം വിശ്വമനന്തമാദ്യം യന്മേ ത്വദന്യേന ന ദൃഷ്ടപൂർവം        ൪൭

ന വേദയജ്ഞാധ്യയനൈർന ദാനൈർന ച ക്രിയാഭിർന തപോഭിരുഗ്രൈഃ
ഏവംരൂപഃ ശക്യ അഹം നൃലോകേ ദ്രഷ്ടും ത്വദന്യേന കുരുപ്രവീര        ൪൮

മാ തേ വ്യഥാ മാ ച വിമൂഢഭാവോ ദൃഷ്ട്വാ രൂപം ഘോരമീദൃങ്മമേദം
വ്യപേതഭീഃ പ്രീതമനാഃ പുനസ്ത്വം തദേവ മേ രൂപമിദം പ്രപശ്യ        ൪൯

സഞ്ജയ ഉവാച

ഇത്യർജുനം വാസുദേവസ്തഥോക്ത്വാ സ്വകം രൂപം ദർശയാമാസ ഭൂയഃ
ആശ്വാസയാമാസ ച ഭീതമേനം ഭൂത്വാ പുനഃ സൗമ്യവപുർമഹാത്മാ        ൫൦

അർജുന ഉവാച

ദൃഷ്ട്വേദം മാനുഷം രൂപം തവ സൗമ്യം ജനാർദന
ഇദാനീമസ്മി സംവൃത്തഃ സചേതാഃ പ്രകൃതിം ഗതഃ        ൫൧

ശ്രീഭഗവാനുവാച

സുദുർദർശമിദം രൂപം ദൃഷ്ടവാനസി യന്മമ
ദേവാ അപ്യസ്യ രൂപസ്യ നിത്യം ദർശനകാങ്ക്ഷിണഃ        ൫൨

നാഹം വേദൈർന തപസാ ന ദാനേന ന ചേജ്യയാ
ശക്യ ഏവംവിധോ ദ്രഷ്ടും ദൃഷ്ടവാനസി മാം യഥാ        ൫൩

ഭക്ത്യാ ത്വനന്യയാ ശക്യ അഹമേവംവിധോർജുന
ജ്ഞാതും ദ്രഷ്ടും ച തത്ത്വേന പ്രവേഷ്ടും ച പരന്തപ        ൫൪

മത്കർമകൃന്മത്പരമോ മദ്ഭക്തഃ സങ്ഗവർജിതഃ
നിർവൈരഃ സർവഭൂതേഷു യഃ സ മാമേതി പാണ്ഡവ        ൫൫

ഇതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസുപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാർജുന സംവാദേ വിശ്വരൂപദർശനയോഗോ നാമ ഏകാദശോദ്ധ്യായഃ സമാപ്തഃ