മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം/അധ്യായം29

മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം29

1 [ബ്ര്]
     അത്രാപ്യ് ഉദാഹരന്തീമം ഇതിഹാസം പുരാതനം
     കാർതവീര്യസ്യ സംവാദം സമുദ്രസ്യ ച ഭാമിനി
2 കാർതവീര്യാർജുനോ നാമ രാജാ ബാഹുസഹസ്രവാൻ
     യേന സാഗരപര്യന്താ ധനുഷാ നിർജിതാ മഹീ
3 സ കദാ ചിത് സമുദ്രാന്തേ വിചരൻ ബലദർപിതഃ
     അവാകിരച് ഛരശതൈഃ സമുദ്രം ഇതി നഃ ശ്രുതം
4 തം സമുദ്രോ നമസ്കൃത്യ കൃതാഞ്ജലിർ ഉവാച ഹ
     മാ മുഞ്ച വീര നാരാചാൻ ബ്രൂഹി കിം കരവാണി തേ
5 മദാശ്രയാണി ഭൂതാനി ത്വദ് വിസൃഷ്ടൈർ മഹേഷുഭിഃ
     വധ്യന്തേ രാജശാർദൂല തേഭ്യോ ദേഹ്യ് അഭയം വിഭോ
6 [അ]
     മത്സമോ യദി സംഗ്രാമേ ശരാസനധരഃ ക്വ ചിത്
     വിദ്യതേ തം മമാചക്ഷ്വ യഃ സമാസീത മാം മൃധേ
7 [സ്]
     മഹർഷിർ ജമദഗ്നിസ് തേ യദി രാജൻ പരിശ്രുതഃ
     തസ്യ പുത്രസ് തവാതിഥ്യം യഥാവത് കർതും അർഹതി
8 തതഃ സ രാജാ പ്രയയൗ ക്രോധേന മഹതാ വൃതഃ
     സ തം ആശ്രമം ആഗമ്യ രമം ഏവാന്വപദ്യത
9 സ രാമ പ്രതികൂലാനി ചകാര സഹ ബന്ധുഭിഃ
     ആയാസം ജനയാം ആസ രാമസ്യ ച മഹാത്മനഃ
10 തതസ് തേജഃ പ്രജജ്വാല രാജസ്യാമിത തേജസഃ
    പ്രദഹദ് രിപുസൈന്യാനി തദാ കമലലോചനേ
11 തതഃ പരശും ആദായ സ തം ബാഹുസഹസ്രിണം
    ചിച്ഛേദ സഹസാ രാമോ ബാഹുശാഖം ഇവ ദ്രുമം
12 തം ഹതം പതിതം ദൃഷ്ട്വാ സമേതാഃ സർവബാന്ധവാഃ
    അസീൻ ആദായ ശക്തീശ് ച ഭാർഗവം പര്യവാരയൻ
13 രാമോ ഽപി ധനുർ ആദായ രഥം ആരുഹ്യ സ ത്വരഃ
    വിസൃജഞ് ശരവർഷാണി വ്യധമത് പാർഥിവം ബലം
14 തതസ് തു ക്ഷത്രിയാഃ കേ ചിജ് ജമദഗ്നിം നിഹത്യ ച
    വിവിശുർ ഗിരിദുർഗാണി മൃഗാഃ സിംഹാർദിതാ ഇവ
15 തേഷാം സ്വവിഹിതം കർമ തദ്ഭയാൻ നാനുതിഷ്ഠതാം
    പ്രജാ വൃഷലതാം പ്രാപ്താ ബ്രാഹ്മണാനാം അദർശനാത്
16 ത ഏതേ ദ്രമിഡാഃ കാശാഃ പുണ്ഡ്രാശ് ച ശബരൈഃ സഹ
    വൃഷലത്വം പരിഗതാ വ്യുത്ഥാനാത് ക്ഷത്രധർമതഃ
17 തതസ് തു ഹതവീരാസു ക്ഷത്രിയാസു പുനഃ പുനഃ
    ദ്വിജൈർ ഉത്പാദിതം ക്ഷത്രം ജാമദഗ്ന്യോ ന്യകൃന്തത
18 ഏവ വിംശതിമേധാന്തേ രാമം വാഗ് അശരീരിണീ
    ദിവ്യാ പ്രോവാച മധുരാ സർവലോകപരിശ്രുതാ
19 രാമ രാമ നിവർതസ്വ കം ഗുണം താത പശ്യസി
    ക്ഷത്രബന്ധൂൻ ഇമാൻ പ്രാണൈർ വിപ്രയോജ്യ പുനഃ പുനഃ
20 തഥൈവ തം മഹാത്മാനം ഋചീകപ്രമുഖാസ് തദാ
    പിതാമഹാ മഹാഭാഗ നിവർതസ്വേത്യ് അഥാബ്രുവൻ
21 പിതുർ വധം അമൃഷ്യംസ് തു രാമഃ പ്രോവാച താൻ ഋഷീൻ
    നാർഹന്തീഹ ഭവന്തോ മാം നിവാരയിതും ഇത്യ് ഉത
22 [പിതരഹ്]
    നാർഹസേ ക്ഷത്രബന്ധൂംസ് ത്വം നിഹന്തും ജയതാം വര
    ന ഹി യുക്തം ത്വയാ ഹന്തും ബ്രാഹ്മണേന സതാ നൃപാൻ