മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം30

1 [പിതരഹ്]
     അത്രാപ്യ് ഉദാഹരന്തീമം ഇതിഹാസം പുരാതനം
     ശ്രുത്വാ ച തത് തഥാ കാര്യം ഭവതാ ദ്വിജസത്തമ
 2 അലർകോ നാമ രാജർഷിർ അഭവത് സുമഹാതപാഃ
     ധർമജ്ഞഃ സത്യസന്ധശ് ച മഹാത്മാ സുമഹാവ്രതഃ
 3 സ സാഗരാന്താം ധനുഷാ വിനിർജിത്യ മഹീം ഇമാം
     കൃത്വാ സുദുഷ്കരം കർമ മനഃ സൂക്ഷ്മേ സമാദധേ
 4 സ്ഥിതസ്യ വൃക്ഷമൂലേ ഽഥ തസ്യ ചിന്താ ബഭൂവ ഹ
     ഉത്സൃജ്യ സുമഹദ് രാജ്യം സൂക്ഷ്മം പ്രതി മഹാമതേ
 5 [അ]
     മനസോ മേ ബലം ജാതം മനോ ജിത്വാ ധ്രുവോ ജയഃ
     അന്യത്ര ബാണാൻ അസ്യാമി ശത്രുഭിഃ പരിവാരിതഃ
 6 യദ് ഇദം ചാപലാൻ മൂർതേഃ സർവം ഏതച് ചികീർഷതി
     മനഃ പ്രതി സുതീക്ഷ്ണാഗ്രാൻ അഹം മോക്ഷ്യാമി സായകാൻ
 7 [മനസ്]
     നേമേ ബാണാസ് തരിഷ്യന്തി മാം അലർക കഥം ചന
     തവൈവ മർമ ഭേത്സ്യന്തി ഭിന്നമർമാ മരിഷ്യസി
 8 അന്യാൻ ബാണാൻ സമീക്ഷസ്വ യൈസ് ത്വം മാം സൂദയിഷ്യസി
     തച് ഛ്രുത്വാ സ വിചിന്ത്യാഥ തതോ വചനം അബ്രവീത്
 9 [അ]
     ആഘ്രായ സുബഹൂൻ ഗന്ധാംസ് താൻ ഏവ പ്രതിഗൃധ്യതി
     തസ്മാദ് ഘ്രാണം പ്രതി ശരാൻ പ്രതിമോക്ഷ്യാമ്യ് അഹം ശിതാൻ
 10 [ഘ്രാണ]
    നേമേ ബാണാസ് തരിഷ്യന്തി മാം അലർക കഥം ചന
    തവൈവ മർമ ഭേത്സ്യന്തി ഭിന്നമർമാ മരിഷ്യസി
11 അന്യാൻ ബാണാൻ സമീക്ഷസ്വ യൈസ് ത്വം മാം സൂദയിഷ്യസി
    തച് ഛ്രുത്വാ സ വിചിന്ത്യാഥ തതോ വചനം അബ്രവീത്
12 [അ]
    ഇയം സ്വാദൂൻ രസാൻ ഭുക്ത്വാ താൻ ഏവ പ്രതിഗൃധ്യതി
    തസ്മാജ് ജിഹ്വാം പ്രതി ശരാൻ പ്രതിമോക്ഷ്യാമ്യ് അഹം ശിതാൻ
13 [ജ്]
    നേമേ ബാണാസ് തരിഷ്യന്തി മാം അലർക കഥം ചന
    തവൈവ മർമ ഭേത്സ്യന്തി ഭിന്നമർമാ മരിഷ്യസി
14 അന്യാൻ ബാണാൻ സമീക്ഷസ്വ യൈസ് ത്വം മാം സൂദയിഷ്യസി
    തച് ഛ്രുത്വാ സ വിചിന്ത്യാഥ തതോ വചനം അബ്രവീത്
15 [അ]
    സൃഷ്ട്വാ ത്വഗ് വിവിധാൻ സ്പർശാംസ് താൻ ഏവ പ്രതിഗൃധ്യതി
    തസ്മാത് ത്വചം പാടയിഷ്യേ വിവിധൈഃ കങ്കപത്രഭിഃ
16 [ത്വച്]
    നേമേ ബാണാസ് തരിഷ്യന്തി മാം അലർക കഥം ചന
    തവൈവ മർമ ഭേത്സ്യന്തി ഭിന്നമർമാ മരിഷ്യസി
17 അന്യാൻ ബാണാൻ സമീക്ഷസ്വ യൈസ് ത്വം മാം സൂദയിഷ്യസി
    തച് ഛ്രുത്വാ സ വിചിന്ത്യാഥ തതോ വചനം അബ്രവീത്
18 [അ]
    ശ്രുത്വാ വൈ വിവിധാഞ് ശബ്ദാംസ് താൻ ഏവ പ്രതിഗൃധ്യതി
    തസ്മാച് ഛ്രോത്രം പ്രതി ശരാൻ പ്രതിമോക്ഷ്യാമ്യ് അഹം ശിതാൻ
19 [ഷ്രോത്ര]
    നേമേ ബാണാസ് തരിഷ്യന്തി മാം അലർക കഥം ചന
    തവൈവ മർമ ഭേത്സ്യന്തി തതോ ഹാസ്യസി ജീവിതം
20 അന്യാൻ ബാണാൻ സമീക്ഷസ്വ യൈസ് ത്വം മാം സൂദയിഷ്യസി
    തച് ഛ്രുത്വാ സ വിചിന്ത്യാഥ തതോ വചനം അബ്രവീത്
21 [അ]
    ദൃഷ്ട്വാ വൈ വിവിധാൻ ഭാവാംസ് താൻ ഏവ പ്രതിഗൃധ്യതി
    തസ്മാച് ചക്ഷുഃ പ്രതി ശരാൻ പ്രതിമോക്ഷ്യാമ്യ് അഹം ശിതാൻ
22 [ച്]
    നേമേ ബാണാസ് തരിഷ്യന്തി മാമാലർക കഥം ചന
    തവൈവ മർമ ഭേത്സ്യന്തി ഭിന്നമർമാ മരിഷ്യസി
23 അന്യാൻ ബാണാൻ സമീക്ഷസ്വ യൈസ് ത്വം മാം സൂദയിഷ്യതി
    തച് ഛ്രുത്വാ സ വിചിന്ത്യാഥ തതോ വചനം അബ്രവീത്
24 [അ]
    ഇയം നിഷ്ഠാ ബഹുവിധാ പ്രജ്ഞയാ ത്വ് അധ്യവസ്യതി
    തസ്മാദ് ബുദ്ധിം പ്രതി ശരാൻ പ്രതിമോക്ഷ്യാമ്യ് അഹം ശിതാൻ
25 [ചക്സുസ്]
    നേമേ ബാണാസ് തരിഷ്യന്തി മാം അലർക കഥം ചന
    തവൈവ മർമ ഭേത്സ്യന്തി ഭിന്നമർമാ മരിഷ്യസി
26 [പിതരഹ്]
    തതോ ഽലർകസ് തപോ ഘോരം ആസ്ഥായാഥ സുദുഷ്കരം
    നാധ്യഗച്ഛത് പരം ശക്ത്യാ ബാണം ഏതേഷു സപ്തസു
    സുസമാഹിത ചിത്താസ് തു തതോ ഽചിന്തയത പ്രഭുഃ
27 സ വിചിന്ത്യ ചിരം കാലം അലർകോ ദ്വിജസത്തമ
    നാധ്യഗച്ഛത് പരം ശ്രേയോ യോഗാൻ മതിമതാം വരഃ
28 സ ഏകാഗ്രം മനഃ കൃത്വാ നിശ്ചലോ യോഗം ആസ്ഥിതഃ
    ഇന്ദ്രിയാണി ജഘാനാശു ബാണേനൈകേന വീര്യവാൻ
29 യോഗേനാത്മാനം ആവിശ്യ സംസിദ്ധിം പരമാം യയൗ
    വിസ്മിതശ് ചാപി രാജർഷിർ ഇമാം ഗാഥാം ജഗാദ ഹ
    അഹോ കഷ്ടം യദ് അസ്മാഭിഃ പൂർവം രാജ്യം അനുഷ്ഠിതം
    ഇതി പശ്ചാൻ മയാ ജ്ഞാതം യോഗാൻ നാസ്തി പരം സുഖം
30 ഇതി ത്വം അപി ജാനീഹി രാമ മാ ക്ഷത്രിയാഞ് ജഹി
    തപോ ഘോരം ഉപാതിഷ്ഠ തതഃ ശ്രേയോ ഽഭിപത്സ്യസേ
31 [ബ്ര്]
    ഇത്യ് ഉക്തഃ സ തപോ ഘോരം ജാമദഗ്ന്യഃ പിതാമഹൈഃ
    ആസ്ഥിതഃ സുമഹാഭാഗോ യയൗ സിദ്ധിം ച ദുർഗമാം