മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം3

1 [വ്]
     യുധിഷ്ഠിര തവ പ്രജ്ഞാ ന സമ്യഗ് ഇതി മേ മതിഃ
     ന ഹി കശ് ചിത് സ്വയം മർത്യഃ സ്വവശഃ കുരുതേ ക്രിയാഃ
 2 ഈശ്വരേണ നിയുക്തോ ഽയം സാധ്വ് അസാധു ച മാനവഃ
     കരോതി പുരുഷഃ കർമ തത്ര കാ പരിദേവനാ
 3 ആത്മാനം മന്യസേ ചാഥ പാപകർമാണം അന്തതഃ
     ശൃണു തത്ര യഥാ പാപം അപാകൃഷ്യേത ഭാരത
 4 തപോഭിഃ ക്രതുഭിശ് ചൈവ ദാനേന ച യുധിഷ്ഠിര
     തരന്തി നിത്യം പുരുഷാ യേ സ്മ പാപാനി കുർവതേ
 5 യജ്ഞേന തപസാ ചൈവ ദാനേന ച നരാധിപ
     പൂയന്തേ രാജശാർദൂല നരാ ദുഷ്കൃതകർമിണഃ
 6 അസുരാശ് ച സുരാശ് ചൈവ പുണ്യഹേതോർ മഖക്രിയാം
     പ്രയതന്തേ മഹാത്മാനസ് തസ്മാദ് യജ്ഞാഃ പരായണം
 7 യജ്ഞൈർ ഏവ മഹാത്മാനോ ബഭൂവുർ അധികാഃ സുരാഃ
     തതോ ദേവാഃ ക്രിയാവന്തോ ദാനവാൻ അഭ്യധർഷയൻ
 8 രാജസൂയാശ്വമേധൗ ച സർവമേധം ച ഭാരത
     നരമേധം ച നൃപതേ ത്വം ആഹര യുധിഷ്ഠിര
 9 യജസ്വ വാജിമേധേന വിധിവദ് ദക്ഷിണാവതാ
     ബഹു കാമാന്ന വിത്തേന രാമോ ദാശരഥിർ യഥാ
 10 യഥാ ച ഭരതോ രാജാ ദൗഃഷന്തിഃ പൃഥിവീപതിഃ
    ശാകുന്തലോ മഹാവീര്യസ് തവ പൂർവപിതാമഹഃ
11 [യ്]
    അസംശയം വാജിമേധഃ പാവയേത് പൃഥിവീം അപി
    അഭിപ്രായസ് തു മേ കശ് ചിത് തം ത്വം ശ്രോതും ഇഹാർഹസി
12 ഇമം ജ്ഞാതിബധം കൃത്വാ സുമഹാന്തം ദ്വിജോത്തമ
    ദാനം അൽപം ന ശക്യാമി ദാതും വിത്തം ച നാസ്തി മേ
13 ന ച ബാലാൻ ഇമാൻ ദീനാൻ ഉത്സഹേ വസു യാചിതും
    തഥൈവാർദ്ര വ്രണാൻ കൃച്ഛ്രേ വർതമാനാൻ നൃപാത്മജാൻ
14 സ്വയം വിനാശ്യ പൃഥിവീം യജ്ഞാർഥേ ദ്വിജസത്തമ
    കരം ആഹാരയിഷ്യാമി കഥം ശോകപരായണാൻ
15 ദുര്യോധനാപരാധേന വസുധാ വസുധാധിപാഃ
    പ്രനഷ്ടാ യോജയിത്വാസ്മാൻ അകീർത്യാ മുനിസത്തമ
16 ദുര്യോധനേന പൃഥിവീ ക്ഷയിതാ വിത്തകാരണാത്
    കോശശ് ചാപി വിശീർണോ ഽസൗ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ദുർമതേഃ
17 പൃഥിവീ ദക്ഷിണാ ചാത്ര വിധിഃ പ്രഥമകൽപികഃ
    വിദ്വദ്ഭിഃ പരിദൃഷ്ടോ ഽയം ശിഷ്ടോ വിധിവിപര്യയഃ
18 ന ച പ്രതിനിധിം കർതും ചികീർഷാമി തപോധന
    അത്ര മേ ഭഗവൻ സമ്യക് സാചിവ്യം കർതും അർഹസി
19 [വ്]
    ഏവം ഉക്തസ് തു പാർഥേന കൃഷ്ണദ്വൈപായനസ് തദാ
    മുഹൂർതം അനുസഞ്ചിന്ത്യ ധർമരാജാനം അബ്രവീത്
20 വിദ്യതേ ദ്രവിണം പാർഥ ഗിരൗ ഹിമവതി സ്ഥിതം
    ഉത്സൃഷ്ടം ബ്രാഹ്മണൈർ യജ്ഞേ മരുത്തസ്യ മഹീപതേഃ
    തദ് ആനയസ്വ കൗന്തേയ പര്യാപ്തം തദ് ഭവിഷ്യതി
21 [യ്]
    കഥം യജ്ഞേ മരുത്തസ്യ ദ്രവിണം തത് സമാചിതം
    കസ്മിംശ് ച കാലേ സ നൃപോ ബഭൂവ വദതാം വര
22 [വ്]
    യദി ശുശ്രൂഷസേ പാർഥ ശൃണു കാരന്ധമം നൃപം
    യസ്മിൻ കാലേ മഹാവീര്യഃ സ രാജാസീൻ മഹാധനഃ