മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം40

1 [ബ്ര്]
     അവ്യക്താത് പൂർവം ഉത്പന്നോ മഹാൻ ആത്മാ മഹാമതിഃ
     ആദിർ ഗുണാനാം സർവേഷാം പ്രഥമഃ സർഗ ഉച്യതേ
 2 മഹാൻ ആത്മാ മതിർ വിഷ്ണുർ വിശ്വഃ ശംഭുശ് ച വീര്യവാൻ
     ബുദ്ധിഃ പ്രജ്ഞോപലബ്ധിശ് ച തഥാ ഖ്യാതിർ ധൃതിഃ സ്മൃതിഃ
 3 പര്യായ വാചകൈഃ ശബ്ദൈർ മഹാൻ ആത്മാ വിഭാവ്യതേ
     തം ജാനൻ ബ്രാഹ്മണോ വിദ്വാൻ ന പ്രമോഹം നിഗച്ഛതി
 4 സർവതഃ പാണിപാദശ് ച സർവതോ ഽക്ഷിശിരോമുഖഃ
     സർവതഃ ശ്രുതിമാംൽ ലോകേ സർവം വ്യാപ്യ സ തിഷ്ഠതി
 5 മഹാപ്രഭാർചിഃ പുരുഷഃ സർവസ്യ ഹൃദി നിശ്രിതഃ
     അണിമാ ലഘിമാ പ്രാപ്തിർ ഈശാനോ ജ്യോതിർ അവ്യയഃ
 6 തത്ര ബുദ്ധിമതാം ലോകാഃ സംന്യാസനിരതാശ് ച യേ
     ധ്യാനിനോ നിത്യയോഗാശ് ച സത്യസന്ധാ ജിതേന്ദ്രിയാഃ
 7 ജ്ഞാനവന്തശ് ച യേ കേ ചിദ് അലുബ്ധാ ജിതമന്യവഃ
     പ്രസന്നമനസോ ധീരാ നിർമമാ നിരഹങ്കൃതാഃ
     വിമുക്താഃ സർവ ഏവൈതേ മഹത്ത്വം ഉപയാന്തി വൈ
 8 ആത്മനോ മഹതോ വേദ യഃ പുണ്യാം ഗതിം ഉത്തമാം
     സ ധീരഃ സർവലോകേഷു ന മോഹം അധിഗച്ഛതി
     വിഷ്ണുർ ഏവാദി സർഗേഷു സ്വയംഭൂർ ഭവതി പ്രഭുഃ
 9 ഏവം ഹി യോ വേദ ഗുഹാ ശയം പ്രഭും; നരഃ പുരാണം പുരുഷം വിശ്വരൂപം
     ഹിരണ്മയം ബുദ്ധിമതാം പരാം ഗതിം; സ ബുദ്ധിമാൻ ബുദ്ധിം അതീത്യ തിഷ്ഠതി