മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം/അധ്യായം84

മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം84

1 [വ്]
     മാഗധേനാർചിതോ രാജൻ പാണ്ഡവഃ ശ്വേതവാഹനഃ
     ദക്ഷിണാം ദിശം ആസ്ഥായ ചാരയാം ആസ തം ഹയം
2 തതഃ സ പുനർ ആവൃത്യ ഹയഃ കാമചരോ ബലീ
     ആസസാദ പുരീം രമ്യാം ചേദീനാം ശുക്തിസാഹ്വയാം
3 ശരഭേണാർചിതസ് തത്ര ശിശുപാലാത്മജേന സഃ
     യുദ്ധപൂർവേണ മാനേന പൂജയാ ച മഹാബലഃ
4 തത്രാർചിതോ യയൗ രാജംസ് തദാ സ തുരഗോത്തമഃ
     കാശീൻ അന്ധ്രാൻ കോസലാംശ് ച കിരാതാൻ അഥ തംഗനാൻ
5 തത്ര പൂജാം യഥാന്യായം പ്രതിഗൃഹ്യ സ പാണ്ഡവഃ
     പുനർ ആവൃത്യ കൗന്തേയോ ദശാർണാൻ അഗമത് തദാ
6 തത്ര ചിത്രാംഗദോ നാമ ബലവാൻ വസുധാധിപഃ
     തേന യുദ്ധം അഭൂത് തസ്യ വിജയസ്യാതി ഭൈരവം
7 തം ചാപി വശം ആനീയ കിരീടീ പുരുഷർഷഭഃ
     നിഷാദരാജ്ഞോ വിഷയം ഏകലവ്യസ്യ ജഗ്മിവാൻ
8 ഏകലവ്യ സുതശ് ചൈനം യുദ്ധേന ജഗൃഹേ തദാ
     തതശ് ചക്രേ നിഷാദൈഃ സ സംഗ്രാമം രോമഹർഷണം
9 തതസ് തം അപി കൗന്തേയഃ സമരേഷ്വ് അപരാജിതഃ
     ജിഗായ സമരേ വീരോ യജ്ഞവിഘ്നാർഥം ഉദ്യതം
10 സ തം ജിത്വാ മഹാരാജ നൈഷാദിം പാകശാസനിഃ
    അർചിതഃ പ്രയയൗ ഭൂയോ ദക്ഷിണം സലിലാർണവം
11 തത്രാപി ദ്രവിഡൈർ അന്ധ്രൈ രൈദ്രൈർ മാഹിഷകൈർ അപി
    തഥാ കോല്ല ഗിരേയൈശ് ച യുദ്ധം ആസീത് കിരീടിനഃ
12 തുരഗസ്യ വശേനാഥ സുരാഷ്ട്രാൻ അഭിതോ യയൗ
    ഗോകർണം അപി ചാസാദ്യ പ്രഭാസം അപി ജഗ്മിവാൻ
13 തതോ ദ്വാരവതീം രമ്യാം വൃഷ്ണിവീരാഭിരക്ഷിതാം
    ആസസാദ യഹഃ ശ്രീമാൻ കുരുരാജസ്യ യജ്ഞിയഃ
14 തം ഉന്മഥ്യ ഹയശ്രേഷ്ഠം യാദവാനാം കുമാരകാഃ
    പ്രയയുസ് താംസ് തദാ രാജന്ന് ഉഗ്രസേനോ ന്യവാരയത്
15 തതഃ പുര്യാ വിനിഷ്ക്രമ്യ വൃഷ്ണ്യന്ധകപതിസ് തദാ
    സഹിതോ വസുദേവേന മാതുലേന കിരീടിനഃ
16 തൗ സമേത്യ കുരുശ്രേഷ്ഠം വിധിവത് പ്രീതിപൂർവകം
    പരയാ ഭരതശ്രേഷ്ഠം പൂജയാ സമവസ്ഥിതൗ
    തതസ് താഭ്യാം അനുജ്ഞാതോ യയൗ യേന ഹയോ ഗതഃ
17 തതഃ സ പശ്ചിമം ദേശം സമുദ്രസ്യ തദാ ഹയഃ
    ക്രമേണ വ്യചരത് സ്ഫീതം തതഃ പഞ്ചനദം യയൗ
18 തസ്മാദ് അപി സ കൗരവ്യ ഗാന്ധാരവിഷയം ഹയഃ
    വിചചാര യഥാകാമം കൗന്തേയാനുഗതസ് തദാ
19 തത്ര ഗാന്ധാരരാജേന യുദ്ധം ആസീൻ മഹാത്മനഃ
    ഘോരം ശകുനിപുത്രേണ പൂർവവൈരാനുസാരിണാ