മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം111

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 111

1 [വ്]
     തത്രാപി തപസി ശ്രേഷ്ഠേ വർതമാനഃ സ വീര്യവാൻ
     സിദ്ധചാരണസംഘാനാം ബഭൂവ പ്രിയദർശനഃ
2 ശുശ്രൂഷുർ അനഹംവാദീ സംയതാത്മാ ജിതേന്ദ്രിയഃ
     സ്വർഗം ഗന്തും പരാക്രാന്തഃ സ്വേന വീര്യേണ ഭാരത
3 കേഷാം ചിദ് അഭവദ് ഭ്രാതാ കേഷാം ചിദ് അഭവത് സഖാ
     ഋഷയസ് ത്വ് അപരേ ചൈനം പുത്രവത് പര്യപാലയൻ
4 സ തു കാലേന മഹതാ പ്രാപ്യ നിഷ്കൽമഷം തപഃ
     ബ്രഹ്മർഷിസദൃശഃ പാണ്ഡുർ ബഭൂവ ഭരതർഷഭ
5 സ്വർഗപാരം തിതീർഷൻ സ ശതശൃംഗാദ് ഉദങ്മുഖഃ
     പ്രതസ്ഥേ സഹ പത്നീഭ്യാം അബ്രുവംസ് തത്ര താപസാഃ
     ഉപര്യ് ഉപരി ഗച്ഛന്തഃ ശൈലരാജം ഉദങ്മുഖാഃ
6 ദൃഷ്ടവന്തോ ഗിരേർ അസ്യ ദുർഗാൻ ദേശാൻ ബഹൂൻ വയം
     ആക്രീഡഭൂതാൻ ദേവാനാം ഗന്ധർവാപ്സരസാം തഥാ
7 ഉദ്യാനാനി കുബേരസ്യ സമാനി വിഷമാണി ച
     മഹാനദീ നിതംബാംശ് ച ദുർഗാംശ് ച ഗിരിഗഹ്വരാൻ
8 സന്തി നിത്യഹിമാ ദേശാ നിർവൃക്ഷ മൃഗപക്ഷിണഃ
     സന്തി കേ ചിൻ മഹാവർഷാ ദുർഗാഃ കേ ചിദ് ദുരാസദാഃ
9 അതിക്രാമേൻ ന പക്ഷീ യാൻ കുത ഏവേതരേ മൃഗാഃ
     വായുർ ഏകോ ഽതിഗാദ് യത്ര സിദ്ധാശ് ച പരമർഷയഃ
10 ഗച്ഛന്ത്യൗ ശൈലരാജേ ഽസ്മിൻ രാജപുത്ര്യൗ കഥം ത്വ് ഇമേ
    ന സീദേതാം അദുഃഖാർഹേ മാ ഗമോ ഭരതർഷഭ
11 [പ്]
    അപ്രജസ്യ മഹാഭാഗാ ന ദ്വാരം പരിചക്ഷതേ
    സ്വർഗേ തേനാഭിതപ്തോ ഽഹം അപ്രജസ് തദ് ബ്രവീമി വഃ
12 ഋണൈശ് ചതുർഭിഃ സംയുക്താ ജായന്തേ മനുജാ ഭുവി
    പിതൃദേവർഷിമനുജദേയൈഃ ശതസഹസ്രശഃ
13 ഏതാനി തു യഥാകാലം യോ ന ബുധ്യതി മാനവഃ
    ന തസ്യ ലോകാഃ സന്തീതി ധർമവിദ്ഭിഃ പ്രതിഷ്ഠിതം
14 യജ്ഞൈശ് ച ദേവാൻ പ്രീണാതി സ്വാധ്യായതപസാ മുനീൻ
    പുത്രൈഃ ശ്രാദ്ധൈശ് പിതൄംശ് ചാപി ആനൃശംസ്യേന മാനവാൻ
15 ഋഷിദേവ മനുഷ്യാണാം പരിമുക്തോ ഽസ്മി ധർമതഃ
    പിത്ര്യാദ് ഋണാദ് അനിർമുക്തസ് തേന തപ്യേ തപോധനാഃ
16 ദേഹനാശേ ധ്രുവോ നാശഃ പിതൄണാം ഏഷ നിശ്ചയഃ
    ഇഹ തസ്മാത് പ്രജാ ഹേതോഃ പ്രജായന്തേ നരോത്തമാഃ
17 യഥൈവാഹം പിതുഃ ക്ഷേത്രേ സൃഷ്ടസ് തേന മഹാത്മനാ
    തഥൈവാസ്മിൻ മമ ക്ഷേത്രേ കഥം വൈ സംഭവേത് പ്രജാ
18 [താപസാഹ്]
    അസ്തി വൈ തവ ധർമാത്മൻ വിദ്മ ദേവോപമം ശുഭം
    അപത്യം അനഘം രാജൻ വയം ദിവ്യേന ചക്ഷുഷാ
19 ദൈവദിഷ്ടം നരവ്യാഘ്ര കർമണേഹോപപാദയ
    അക്ലിഷ്ടം ഫലം അവ്യഗ്രോ വിന്ദതേ ബുദ്ധിമാൻ നരഃ
20 തസ്മിൻ ദൃഷ്ടേ ഫലേ താത പ്രയത്നം കർതും അർഹസി
    അപത്യം ഗുണസമ്പന്നം ലബ്ധ്വാ പ്രീതിം അപാപ്സ്യസി
21 [വ്]
    തച് ഛ്രുത്വാ താപസ വചഃ പാണ്ഡുശ് ചിന്താപരോ ഽഭവത്
    ആത്മനോ മൃഗശാപേന ജാനന്ന് ഉപഹതാം ക്രിയാം
22 സോ ഽബ്രവീദ് വിജനേ കുന്തീം ധർമപത്നീം യശസ്വിനീം
    അപത്യോത്പാദനേ യോഗം ആപദി പ്രസമർഥയൻ
23 അപത്യം നാമ ലോകേഷു പ്രതിഷ്ഠാ ധർമസംഹിതാ
    ഇതി കുന്തി വിദുർ ധീരാഃ ശാശ്വതം ധർമം ആദിതഃ
24 ഇഷ്ടം ദത്തം തപസ് തപ്തം നിയമശ് ച സ്വനുഷ്ഠിതഃ
    സർവം ഏവാനപത്യസ്യ ന പാവനം ഇഹോച്യതേ
25 സോ ഽഹം ഏവം വിദിത്വൈതത് പ്രപശ്യാമി ശുചിസ്മിതേ
    അനപത്യഃ ശുഭാംൽ ലോകാൻ നാവാപ്സ്യാമീതി ചിന്തയൻ
26 മൃഗാഭിശാപാൻ നഷ്ടം മേ പ്രജനം ഹ്യ് അകൃതാത്മനഃ
    നൃശംസകാരിണോ ഭീരു യഥൈവോപഹതം തഥാ
27 ഇമേ വൈ ബന്ധുദായാദാഃ ഷട് പുത്രാ ധർമദർശനേ
    ഷഡ് ഏവാബന്ധു ദായാദാഃ പുത്രാസ് താഞ് ശൃണു മേ പൃഥേ
28 സ്വയം ജാതഃ പ്രണീതശ് ച പരിക്രീതശ് ച യഃ സുതഃ
    പൗനർഭവശ് ച കാനീനഃ സ്വൈരിണ്യാം യശ് ച ജായതേ
29 ദത്തഃ ക്രീതഃ കൃത്രിമശ് ച ഉപഗച്ഛേത് സ്വയം ച യഃ
    സഹോഢോ ജാതരേതാശ് ച ഹീനയോനിധൃതശ് ച യഃ
30 പൂർവപൂർവതമാഭാവേ മത്വാ ലിപ്സേത വൈ സുതം
    ഉത്തമാദ് അവരാഃ പുംസഃ കാങ്ക്ഷന്തേ പുത്രം ആപദി
31 അപത്യം ധർമഫലദം ശ്രേഷ്ഠം വിന്ദന്തി സാധവഃ
    ആത്മശുക്രാദ് അപി പൃഥേ മനുഃ സ്വായംഭുവോ ഽബ്രവീത്
32 തസ്മാത് പ്രഹേഷ്യാമ്യ് അദ്യ ത്വാം ഹീനഃ പ്രജനനാത് സ്വയം
    സദൃശാച് ഛ്രേയസോ വാ ത്വം വിദ്ധ്യ് അപത്യം യശസ്വിനി
33 ശൃണു കുന്തി കഥാം ചേമാം ശാര ദണ്ഡായനീം പ്രതി
    യാ വീര പത്നീ ഗുരുഭിർ നിയുക്താപത്യ ജന്മനി
34 പുഷ്പേണ പ്രയതാ സ്നാതാ നിശി കുന്തി ചതുഷ്പഥേ
    വരയിത്വാ ദ്വിജം സിദ്ധം ഹുത്വാ പുംസവനേ ഽനലം
35 കർമണ്യ് അവസിതേ തസ്മിൻ സാ തേനൈവ സഹാവസത്
    തത്ര ത്രീഞ് ജനയാം ആസ ദുർജയാദീൻ മഹാരഥാൻ
36 തഥാ ത്വം അപി കല്യാണി ബ്രാഹ്മണാത് തപസാധികാത്
    മന്നിയോഗാദ് യതക്ഷിപ്രം അപത്യോത്പാദനം പ്രതി