മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം117

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 117

1 [വ്]
     പാണ്ഡോർ അവഭൃഥം കൃത്വാ ദേവകൽപാ മഹർഷയഃ
     തതോ മന്ത്രം അകുർവന്ത തേ സമേത്യ തപസ്വിനഃ
2 ഹിത്വാ രാജ്യം ച രാഷ്ട്രം ച സ മഹാത്മാ മഹാതപാഃ
     അസ്മിൻ സ്ഥാനേ തപസ് തപ്തും താപസാഞ് ശരണം ഗതഃ
3 സ ജാതമാത്രാൻ പുത്രാംശ് ച ദാരാംശ് ച ഭവതാം ഇഹ
     പ്രദായോപനിധിം രാജാ പാണ്ഡുഃ സ്വർഗം ഇതോ ഗതഃ
4 തേ പരസ്പരം ആമന്ത്ര്യ സർവഭൂതഹിതേ രതാഃ
     പാണ്ഡോഃ പുത്രാൻ പുരസ്കൃത്യ നഗരം നാഗസാഹ്വയം
5 ഉദാരമനസഃ സിദ്ധാ ഗമനേ ചക്രിരേ മനഃ
     ഭീഷ്മായ പാണ്ഡവാൻ ദാതും ധൃതരാഷ്ട്രായ ചൈവ ഹി
6 തസ്മിന്ന് ഏവ ക്ഷണേ സർവേ താൻ ആദായ പ്രതസ്ഥിരേ
     പാണ്ഡോർ ദാരാംശ് ച പുത്രാംശ് ച ശരീരം ചൈവ താപസാഃ
7 സുഖിനീ സാ പുരാ ഭൂത്വാ സതതം പുത്രവത്സലാ
     പ്രപന്നാ ദീർഘം അധ്വാനം സങ്ക്ഷിപ്തം തദ് അമന്യത
8 സാ നദീർഘേണ കാലേന സമ്പ്രാപ്താ കുരുജാംഗലം
     വർധമാനപുരദ്വാരം ആസസാദ യശസ്വിനീ
9 തം ചാരണസഹസ്രാണാം മുനീനാം ആഗമം തദാ
     ശ്രുത്വാ നാഗപുരേ നൄണാം വിസ്മയഃ സമജായത
10 മുഹൂർതോദിത ആദിത്യേ സർവേ ധർമപുരസ്കൃതാഃ
    സദാരാസ് താപസാൻ ദ്രഷ്ടും നിര്യയുഃ പുരവാസിനഃ
11 സ്ത്രീ സംഘാഃ ക്ഷത്രസംഘാശ് ച യാനസംഘാൻ സമാസ്ഥിതാഃ
    ബ്രാഹ്മണൈഃ സഹ നിർജഗ്മുർ ബ്രാഹ്മണാനാം ച യോഷിതഃ
12 തഥാ വിട് ശൂദ്ര സംഘാനാം മഹാൻ വ്യതികരോ ഽഭവത്
    ന കശ് ചിദ് അകരോദ് ഈർഷ്യാം അഭവൻ ധർമബുദ്ധയഃ
13 തഥാ ഭീഷ്മഃ ശാന്തനവഃ സോമദത്തോ ഽഥ ബാഹ്ലികഃ
    പ്രജ്ഞാ ചക്ഷുശ് ച രാജർഷിഃ ക്ഷത്താ ച വിദുരഃ സ്വയം
14 സാ ച സത്യവതീ ദേവീ കൗസല്യാ ച യശസ്വിനീ
    രാജദാരൈഃ പരിവൃതാ ഗാന്ധാരീ ച വിനിര്യയൗ
15 ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ദായാദാ ദുര്യോധന പുരോഗമാഃ
    ഭൂഷിതാ ഭൂഷണൈശ് ചിത്രൈഃ ശതസംഖ്യാ വിനിര്യയുഃ
16 താൻ മഹർഷിഗണാൻ സർവാഞ് ശിരോഭിർ അഭിവാദ്യ ച
    ഉപോപവിവിശുഃ സർവേ കൗരവ്യാഃ സപുരോഹിതാഃ
17 തഥൈവ ശിരസാ ഭൂമാവ് അഭിവാദ്യ പ്രണമ്യ ച
    ഉപോപവിവിശുഃ സർവേ പൗരജാനപദാ അപി
18 തം അകൂജം ഇവാജ്ഞായ ജനൗഘം സർവശസ് തദാ
    ഭീഷ്മോ രാജ്യം ച രാഷ്ട്രം ച മഹർഷിഭ്യോ ന്യവേദയത്
19 തേഷാം അഥോ വൃദ്ധതമഃ പ്രത്യുത്ഥായ ജടാജിനീ
    മഹർഷിമതം ആജ്ഞായ മഹർഷിർ ഇദം അബ്രവീത്
20 യഃ സ കൗരവ്യ ദായാദഃ പാണ്ഡുർ നാമ നരാധിപഃ
    കാമഭോഗാൻ പരിത്യജ്യ ശതശൃംഗം ഇതോ ഗതഃ
21 ബ്രഹ്മചര്യ വ്രതസ്ഥസ്യ തസ്യ ദിവ്യേന ഹേതുനാ
    സാക്ഷാദ് ധർമാദ് അയം പുത്രസ് തസ്യ ജാതോ യുധിഷ്ഠിരഃ
22 തഥേമം ബലിനാം ശ്രേഷ്ഠം തസ്യ രാജ്ഞോ മഹാത്മനഃ
    മാതരിശ്വാ ദദൗ പുത്രം ഭീമം നാമ മഹാബലം
23 പുരുഹൂതാദ് അയം ജജ്ഞേ കുന്ത്യാം സത്യപരാക്രമഃ
    യസ്യ കീരിത്ര് മഹേഷ്വാസാൻ സർവാൻ അഭിഭവിഷ്യതി
24 യൗ തു മാദ്രീ മഹേഷ്വാസാവ് അസൂത കുരുസത്തമൗ
    അശ്വിഭ്യാം മനുജവ്യാഘ്രാവ് ഇമൗ താവ് അപി തിഷ്ഠതഃ
25 ചരതാ ധർമനിത്യേന വനവാസം യശസ്വിനാ
    ഏഷ പൈതാമഹോ വംശഃ പാണ്ഡുനാ പുനർ ഉദ്ധൃതഃ
26 പുത്രാണാം ജന്മ വൃദ്ധിം ച വൈദികാധ്യയനാനി ച
    പശ്യതഃ സതതം പാണ്ഡോഃ ശശ്വത് പ്രീതിർ അവർധത
27 വർതമാനഃ സതാം വൃത്തേ പുത്രലാഭം അവാപ്യ ച
    പിതൃലോകം ഗതഃ പാണ്ഡുർ ഇതഃ സപ്തദശേ ഽഹനി
28 തം ചിതാ ഗതം ആജ്ഞായ വൈശ്വാനര മുഖേ ഹുതം
    പ്രവിഷ്ടാ പാവകം മാദ്രീ ഹിത്വാ ജീവിതം ആത്മനഃ
29 സാ ഗതാ സഹ തേനൈവ പതിലോകം അനുവ്രതാ
    തസ്യാസ് തസ്യ ച യത് കാര്യം ക്രിയതാം തദനന്തരം
30 ഇമേ തയോഃ ശരീരേ ദ്വേ സുതാശ് ചേമേ തയോർ വരാഃ
    ക്രിയാഭിർ അനുഗൃഹ്യന്താം സഹ മാത്രാ പരന്തപാഃ
31 പ്രേതകാര്യേ ച നിർവൃത്തേ പിതൃമേധം മഹായശാഃ
    ലഭതാം സർവധർമജ്ഞഃ പാണ്ഡുഃ കുരുകുലോദ്വഹഃ
32 ഏവം ഉക്ത്വാ കുരൂൻ സർവാൻ കുരൂണാം ഏവ പശ്യതാം
    ക്ഷണേനാന്തർ ഹിതാഃ സർവേ ചാരണാ ഗുഹ്യകൈഃ സഹ
33 ഗന്ധർവനഗരാകാരം തത്രൈവാന്തർഹിതം പുനഃ
    ഋഷിസിദ്ധഗണം ദൃഷ്ട്വാ വിസ്മയം തേ പരം യയുഃ