മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം146

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 146

1 [ബ്രാഹ്മണീ]
     ന സന്താപസ് ത്വയാ കാര്യഃ പ്രാകൃതേനേവ കർഹി ചിത്
     ന ഹി സന്താപകാലോ ഽയം വൈദ്യസ്യ തവ വിദ്യതേ
2 അവശ്യം നിധനം സർവൈർ ഗന്തവ്യം ഇഹ മാനവൈഃ
     അവശ്യ ഭാവിന്യ് അർഥേ വൈ സന്താപോ നേഹ വിദ്യതേ
3 ഭാര്യാ പുത്രോ ഽഥ ദുഹിതാ സർവം ആത്മാർഥം ഇഷ്യതേ
     വ്യഥാം ജഹി സുബുദ്ധ്യാ ത്വം സ്വയം യാസ്യാമി തത്ര വൈ
4 ഏതദ് ധി പരമം നാര്യാഃ കാര്യം ലോകേ സനാതനം
     പ്രാണാൻ അപി പരിത്യജ്യ യദ് ഭർതൃഹിതം ആചരേത്
5 തച് ച തത്ര കൃതം കർമ തവാപീഹ സുഖാവഹം
     ഭവത്യ് അമുത്ര ചാക്ഷയ്യം ലോകേ ഽസ്മിംശ് ച യശഃ കരം
6 ഏഷ ചൈവ ഗുരുർ ധർമോ യം പ്രവക്ഷാമ്യ് അഹം തവ
     അർഥശ് ച തവ ധർമശ് ച ഭൂയാൻ അത്ര പ്രദൃശ്യതേ
7 യദർഥം ഇഷ്യതേ ഭാര്യാ പ്രാപ്തഃ സോ ഽർഥസ് ത്വയാ മയി
     കന്യാ ചൈവ കുമാരശ് ച കൃതാഹം അനൃണാ ത്വയാ
8 സമർഥഃ പോഷണേ ചാസി സുതയോ രക്ഷണേ തഥാ
     ന ത്വ് അഹം സുതയോഃ ശക്താ തഥാ രക്ഷണപോഷണേ
9 മമ ഹി ത്വദ്വിഹീനായാഃ സർവകാമാ ന ആപദഃ
     കഥം സ്യാതാം സുതൗ ബാലൗ ഭവേയം ച കഥം ത്വ് അഹം
10 കഥം ഹി വിധവാ നാഥാ ബാല പുത്രാ വിനാ ത്വയാ
    മിഥുനം ജീവയിഷ്യാമി സ്ഥിതാ സാധു ഗതേ പഥി
11 അഹം കൃതാവലിപ്തൈശ് ച പ്രാർഥ്യമാനാം ഇമാം സുതാം
    അയുക്തൈസ് തവ സംബന്ധേ കഥം ശക്ഷ്യാമി രക്ഷിതും
12 ഉത്സൃഷ്ടം ആമിഷം ഭൂമൗ പ്രാർഥയന്തി യഥാ ഖഗാഃ
    പ്രാർഥയന്തി ജനാഃ സർവേ വീര ഹീനാം തഥാ സ്ത്രിയം
13 സാഹം വിചാല്യമാനാ വൈ പ്രാർഥ്യമാനാ ദുരാത്മഭിഃ
    സ്ഥാതും പഥി ന ശക്ഷ്യാമി സജ്ജനേഷ്ടേ ദ്വിജോത്തമ
14 കഥം തവ കുലസ്യൈകാം ഇമാം ബാലാം അസംസ്കൃതാം
    പിതൃപൈതാമഹേ മാർഗേ നിയോക്തും അഹം ഉത്സഹേ
15 കഥം ശക്ഷ്യാമി ബാലേ ഽസ്മിൻ ഗുണാൻ ആധാതും ഈപ്ഷിതാൻ
    അനാഥേ സർവതോ ലുപ്തേ യഥാ ത്വം ധർമദർശിവാൻ
16 ഇമാം അപി ച തേ ബാലാം അനാഥാം പരിഭൂയ മാം
    അനർഹാഃ പ്രാർഥയിഷ്യന്തി ശൂദ്രാ വേദശ്രുതിം യഥാ
17 താം ചേദ് അഹം ന ദിത്സേയം ത്വദ് ഗുണൈർ ഉപബൃംഹിതാം
    പ്രമഥ്യൈനാം ഹരേയുസ് തേ ഹവിർ ധ്വാങ്ക്ഷാ ഇവാധ്വരാത്
18 സമ്പ്രേക്ഷമാണാ പുത്രം തേ നാനുരൂപം ഇവാത്മനഃ
    അനർഹ വശം ആപന്നാം ഇമാം ചാപി സുതാം തവ
19 അവജ്ഞാതാ ച ലോകസ്യ തഥാത്മാനം അജാനതീ
    അവലിപ്തൈർ നരൈർ ബ്രഹ്മൻ മരിഷ്യാമി ന സംശയഃ
20 തൗ വിഹീനൗ മയാ ബാലൗ ത്വയാ ചൈവ മമാത്മജൗ
    വിനശ്യേതാം ന സന്ദേഹോ മത്സ്യാവ് ഇവ ജലക്ഷയേ
21 ത്രിതയം സർവഥാപ്യ് ഏവം വിനശിഷ്യത്യ് അസംശയം
    ത്വയാ വിഹീനം തസ്മാത് ത്വം മാം പരിത്യക്തും അർഹസി
22 വ്യുഷ്ടിർ ഏഷാ പരാ സ്ത്രീണാം പൂർവം ഭർതുഃ പരാ ഗതിഃ
    ന തു ബ്രാഹ്മണ പുത്രാണാം വിഷയേ പരിവർതിതും
23 പരിത്യക്തഃ സുതശ് ചായം ദുഹിതേയം തഥാ മയാ
    ബന്ധവാശ് ച പരിത്യക്താസ് ത്വദർഥം ജീവിതം ച മേ
24 യജ്ഞൈസ് തപോഭിർ നിയമൈർ ദാനൈശ് ച വിവിധൈസ് തഥാ
    വിശിഷ്യതേ സ്ത്രിയാ ഭർതുർ നിത്യം പ്രിയഹിതേ സ്ഥിതിഃ
25 തദ് ഇദം യച് ചികീർഷാമി ധർമ്യം പരമസംമതം
    ഇഷ്ടം ചൈവ ഹിതം ചൈവ തവ ചൈവ കുലസ്യ ച
26 ഇഷ്ടാനി ചാപ്യ് അപത്യാനി ദ്രവ്യാണി സുഹൃദഃ പ്രിയാഃ
    ആപദ് ധർമവിമോക്ഷായ ഭാര്യാ ചാപി സതാം മതം
27 ഏകതോ വാ കുലം കൃത്സ്നം ആത്മാ വാ കുലവർധന
    ന സമം സർവം ഏവേതി ബുധാനാം ഏഷ നിശ്ചയഃ
28 സ കുരുഷ്വ മയാ കാര്യം താരയാത്മാനം ആത്മനാ
    അനുജാനീഹി മാം ആര്യ സുതൗ മേ പരിരക്ഷ ച
29 അവധ്യാഃ സ്ത്രിയ ഇത്യ് ആഹുർ ധർമജ്ഞാ ധർമനിശ്ചയേ
    ധർമജ്ഞാൻ രാക്ഷസാൻ ആഹുർ ന ഹന്യാത് സ ച മാം അപി
30 നിഃസംശയോ വധഃ പുംസാം സ്ത്രീണാം സംശയിതോ വധഃ
    അതോ മാം ഏവ ധർമജ്ഞ പ്രസ്ഥാപയിതും അർഹസി
31 ഭുക്തം പ്രിയാണ്യ് അവാപ്താനി ധർമശ് ച ചരിതോ മയാ
    ത്വത് പ്രസൂതിഃ പ്രിയാ പ്രാപ്താ ന മാം തപ്സ്യത്യ് അജീവിതം
32 ജാതപുത്രാ ച വൃദ്ധാ ച പ്രിയകാമാ ച തേ സദാ
    സമീക്ഷ്യൈതദ് അഹം സർവം വ്യവസായം കരോമ്യ് അതഃ
33 ഉത്സൃജ്യാപി ച മാം ആര്യ വേത്സ്യസ്യ് അന്യാം അപി സ്ത്രിയം
    തതഃ പ്രതിഷ്ഠിതോ ധർമോ ഭവിഷ്യതി പുനസ് തവ
34 ന ചാപ്യ് അധർമഃ കല്യാണ ബഹു പത്നീകതാ നൃണാം
    സ്ത്രീണാം അധർമഃ സുമഹാൻ ഭർതുഃ പൂർവസ്യ ലംഘനേ
35 ഏതത് സർവം സമീക്ഷ്യ ത്വം ആത്മത്യാഗം ച ഗർഹിതം
    ആത്മാനം താരയ മയാ കുലം ചേമൗ ച ദാരകൗ
36 [വൈ]
    ഏവം ഉക്തസ് തയാ ഭർതാ താം സമാലിംഗ്യ ഭാരത
    മുമോച ബാഷ്പം ശനകൈഃ സഭാര്യോ ഭൃശദുഃഖിതഃ