മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം85

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 85

1 [ആ]
     യദാവസോ നന്ദനേ കാമരൂപീ; സംവത്സരാണാം അയുതം ശതാനാം
     കിം കാരണം കാർതയുഗപ്രധാന; ഹിത്വാ തത്ത്വം വസുധാം അന്വപദ്യഃ
2 [യ്]
     ജ്ഞാതിഃ സുഹൃത് സ്വജനോ യോ യഥേഹ; ക്ഷീണേ വിത്തേ ത്യജ്യതേ മാനവൈർ ഹി
     തഥാ തത്ര ക്ഷീണപുണ്യം മനുഷ്യം; ത്യജന്തി സദ്യഃ സേശ്വരാ ദേവസംഘാഃ
3 [ആ]
     കഥം തസ്മിൻ ക്ഷീണപുണ്യാ ഭവന്തി; സംമുഹ്യതേ മേ ഽത്ര മനോ ഽതിമാത്രം
     കിം വിശിഷ്ടാഃ കസ്യ ധാമോപയാന്തി; തദ് വൈ ബ്രൂഹി ക്ഷേത്രവിത് ത്വം മതോ മേ
4 [യ്]
     ഇമം ഭൗമം നരകം തേ പതന്തി; ലാലപ്യമാനാ നരദേവ സർവേ
     തേ കങ്കഗോമായു ബലാശനാർഥം; ക്ഷീണാ വിവൃദ്ധിം ബഹുധാ വ്രജന്തി
5 തസ്മാദ് ഏതദ് വർജനീയം നരേണ; ദുഷ്ടം ലോകേ ഗർഹണീയം ച കർമ
     ആഖ്യാതം തേ പാർഥിവ സർവം ഏതദ്; ഭൂയശ് ചേദാനീം വദ കിം തേ വദാമി
6 [ആ]
     യദാ തു താൻ വിതുദന്തേ വയാംസി; തഥാ ഗൃധ്രാഃ ശിതികണ്ഠാഃ പതംഗാഃ
     കഥം ഭവന്തി കഥം ആഭവന്തി; ന ഭൗമം അന്യം നരകം ശൃണോമി
7 [യ്]
     ഊർധ്വം ദേഹാത് കർമണോ ജൃംഭമാണാദ്; വ്യക്തം പൃഥിവ്യാം അനുസഞ്ചരന്തി
     ഇമം ഭൗമം നരകം തേ പതന്തി; നാവേക്ഷന്തേ വർഷപൂഗാൻ അനേകാൻ
8 ഷഷ്ടിം സഹസ്രാണി പതന്തി വ്യോമ്നി; തഥാ അശീതിം പരിവത്സരാണി
     താൻ വൈ തുദന്തി പ്രപതതഃ പ്രപാതം; ഭീമാ ഭൗമാ രാക്ഷസാസ് തീക്ഷ്ണദംഷ്ട്രാഃ
9 [ആ]
     യദ് ഏനസസ് തേ പതതസ് തുദന്തി; ഭീമാ ഭൗമാ രാക്ഷസാസ് തീക്ഷ്ണദംഷ്ട്രാഃ
     കഥം ഭവന്തി കഥം ആഭവന്തി; കഥം ഭൂതാ ഗർഭഭൂതാ ഭവന്തി
10 [യ്]
    അസ്രം രേതഃ പുഷ്പഫലാനുപൃക്തം; അന്വേതി തദ് വൈ പുരുഷേണ സൃഷ്ടം
    സ വൈ തസ്യാ രജ ആപദ്യതേ വൈ; സ ഗർഭഭൂതഃ സമുപൈതി തത്ര
11 വനസ്പതീംശ് ചൗഷധീശ് ചാവിശന്തി; അപോ വായും പൃഥിവീം ചാന്തരിക്ഷം
    ചതുഷ്പദം ദ്വിപദം ചാപി സർവം; ഏവം ഭൂതാ ഗർഭഭൂതാ ഭവന്തി
12 [ആ]
    അന്യദ് വപുർ വിദധാതീഹ ഗർഭ; ഉതാഹോ സ്വിത് സ്വേന കാമേന യാതി
    ആപദ്യമാനോ നരയോനിം ഏതാം; ആചക്ഷ്വ മേ സംശയാത് പ്രബ്രവീമി
13 ശരീരദേഹാദി സമുച്ഛ്രയം ച; ചക്ഷുഃ ശ്രോത്രേ ലഭതേ കേന സഞ്ജ്ഞാം
    ഏതത് തത്ത്വം സർവം ആചക്ഷ്വ പൃഷ്ടഃ; ക്ഷേത്രജ്ഞം ത്വാം താത മന്യാമ സർവേ
14 [യ്]
    വായുഃ സമുത്കർഷതി ഗർഭയോനിം; ഋതൗ രേതഃ പുഷ്പരസാനുപൃക്തം
    സ തത്ര തന്മാത്ര കൃതാധികാരഃ; ക്രമേണ സംവർധയതീഹ ഗർഭം
15 സ ജായമാനോ വിഗൃഹീത ഗാത്രഃ; ഷഡ് ജ്ഞാനനിഷ്ഠായതനോ മനുഷ്യഃ
    സ ശ്രോത്രാഭ്യാം വേദയതീഹ ശബ്ദം; സർവം രൂപം പശ്യതി ചക്ഷുഷാ ച
16 ഘ്രാണേന ഗന്ധം ജിഹ്വയാഥോ രസം ച; ത്വചാ സ്പർശം മനസാ വേദ ഭാവം
    ഇത്യ് അഷ്ടകേഹോപചിതിം ച വിദ്ധി; മഹാത്മനഃ പ്രാണഭൃതഃ ശരീരേ
17 [ആ]
    യഃ സംസ്ഥിതഃ പുരുഷോ ദഹ്യതേ വാ; നിഖന്യതേ വാപി നിഘൃഷ്യതേ വാ
    അഭാവ ഭൂതഃ സ വിനാശം ഏത്യ; കേനാത്മാനം ചേതയതേ പുരസ്താത്
18 [യ്]
    ഹിത്വാ സോ ഽസൂൻ സുപ്തവൻ നിഷ്ഠനിത്വാ; പുരോധായ സുകൃതം ദുഷ്കൃതം ച
    അന്യാം യോനിം പവനാഗ്രാനുസാരീ; ഹിത്വാ ദേഹം ഭജതേ രാജസിംഹ
19 പുണ്യാം യോനിം പുണ്യകൃതോ വ്രജന്തി; പാപാം യോനിം പാപകൃതോ വ്രജന്തി
    കീടാഃ പതംഗാശ് ച ഭവന്തി പാപാ; ന മേ വിവക്ഷാസ്തി മഹാനുഭാവ
20 ചതുഷ്പദാ ദ്വിപദാഃ ഷട്പദാശ് ച; തഥാ ഭൂതാ ഗർഭഭൂതാ ഭവന്തി
    ആഖ്യാതം ഏതൻ നിഖിലേന സർവം; ഭൂയസ് തു കിം പൃച്ഛസി രാജസിംഹ
21 [ആ]
    കിംസ്വിത് കൃത്വാ ലഭതേ താത ലോകാൻ; മർത്യഃ ശ്രേഷ്ഠാംസ് തപസാ വിദ്യയാ വാ
    തൻ മേ പൃഷ്ടഃ ശംസ സർവം യഥാവച്; ഛുഭാംൽ ലോകാൻ യേന ഗച്ഛേത് ക്രമേണ
22 [യ്]
    തപശ് ച ദാനം ച ശമോ ദമശ് ച; ഹ്രീർ ആർജവം സർവഭൂതാനുകമ്പാ
    നശ്യന്തി മാനേന തമോ ഽഭിഭൂതാഃ; പുംസഃ സദൈവേതി വദന്തി സന്തഃ
23 അധീയാനഃ പണ്ഡിതം മന്യമാനോ; യോ വിദ്യയാ ഹന്തി യശഃ പരേഷാം
    തസ്യാന്തവന്തശ് ച ഭവന്തി ലോകാ; ന ചാസ്യ തദ് ബ്രഹ്മ ഫലം ദദാതി
24 ചത്വാരി കർമാണ്യ് അഭയങ്കരാണി; ഭയം പ്രയച്ഛന്ത്യ് അയഥാ കൃതാനി
    മാനാഗ്നിഹോത്രം ഉത മാനമൗനം; മാനേനാധീതം ഉത മാനയജ്ഞഃ
25 ന മാന്യമാനോ മുദം ആദദീത; ന സന്താപം പ്രാപ്നുയാച് ചാവമാനാത്
    സന്തഃ സതഃ പൂജയന്തീഹ ലോകേ; നാസാധവഃ സാധുബുദ്ധിം ലഭന്തേ
26 ഇതി ദദ്യാദ് ഇതി യജേദ് ഇത്യ് അധീയീത മേ വ്രതം
    ഇത്യ് അസ്മിന്ന് അഭയാന്യ് ആഹുസ് താനി വർജ്യാനി നിത്യശഃ
27 യേനാശ്രയം വേദയന്തേ പുരാണം; മനീഷിണോ മാനസമാനഭക്തം
    തൻ നിഃശ്രേയസ് തൈജസം രൂപം ഏത്യ; പരാം ശാന്തിം പ്രാപ്നുയുഃ പ്രേത്യ ചേഹ