മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം97

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 97

1 [വ്]
     തതഃ സത്യവതീ ദീനാ കൃപണാ പുത്രഗൃദ്ധിനീ
     പുത്രസ്യ കൃത്വാ കാര്യാണി സ്നുഷാഭ്യാം സഹ ഭാരത
2 ധർമം ച പിതൃവംശം ച മാതൃവംശം ച മാനിനീ
     പ്രസമീക്ഷ്യ മഹാഭാഗാ ഗാംഗേയം വാക്യം അബ്രവീത്
3 ശന്തനോർ ധർമനിത്യസ്യ കൗരവ്യസ്യ യശസ്വിനഃ
     ത്വയി പിണ്ഡശ് ച കീർതിശ് ച സന്താനം ച പ്രതിഷ്ഠിതം
4 യഥാ കർമ ശുഭം കൃത്വാ സ്വർഗോപഗമനം ധ്രുവം
     യഥാ ചായുർ ധ്രുവം സത്യേ ത്വയി ധർമസ് തഥാ ധ്രുവഃ
5 വേത്ഥ ധർമാംശ് ച ധർമജ്ഞ സമാസേനേതരേണ ച
     വിവിധാസ് ത്വം ശ്രുതീർ വേത്ഥ വേത്ഥ വേദാംശ് ച സർവശഃ
6 വ്യവസ്ഥാനം ച തേ ധർമേ കുലാചാരം ച ലക്ഷയേ
     പ്രതിപത്തിം ച കൃച്ഛ്രേഷു ശുക്രാംഗിരസയോർ ഇവ
7 തസ്മാത് സുഭൃശം ആശ്വസ്യ ത്വയി ധർമഭൃതാം വര
     കാര്യേ ത്വാം വിനിയോക്ഷ്യാമി തച് ഛ്രുത്വാ കർതും അർഹസി
8 മമ പുത്രസ് തവ ഭ്രാതാ വീര്യവാൻ സുപ്രിയശ് ച തേ
     ബാല ഏവ ഗതഃ സ്വർഗം അപുത്രഃ പുരുഷർഷഭ
9 ഇമേ മഹിഷ്യൗ ഭ്രാതുസ് തേ കാശിരാജസുതേ ശുഭേ
     രൂപയൗവന സമ്പന്നേ പുത്ര കാമേ ച ഭാരത
10 തയോർ ഉത്പാദയാപത്യം സന്താനായ കുലസ്യ നഃ
    മന്നിയോഗാൻ മഹാഭാഗ ധർമം കർതും ഇഹാർഹസി
11 രാജ്യേ ചൈവാഭിഷിച്യസ്വ ഭാരതാൻ അനുശാധി ച
    ദാരാംശ് ച കുരു ധർമേണ മാ നിമജ്ജീഃ പിതാമഹാൻ
12 തഥോച്യമാനോ മാത്രാ ച സുഹൃദ്ഭിശ് ച പരന്തപഃ
    പ്രത്യുവാച സ ധർമാത്മാ ധർമ്യം ഏവോത്തരം വചഃ
13 അസംശയം പരോ ധർമസ് ത്വയാ മാതർ ഉദാഹൃതഃ
    ത്വം അപത്യം പ്രതി ച മേ പ്രതിജ്ഞാം വേത്ഥ വൈ പരാം
14 ജാനാസി ച യഥാവൃത്ഥം ശുൽക ഹേതോസ് ത്വദ് അന്തരേ
    സ സത്യവതി സത്യം തേ പ്രതിജാനാമ്യ് അഹം പുനഃ
15 പരിത്യജേയം ത്രൈലോക്യം രാജ്യം ദേവേഷു വാ പുനഃ
    യദ് വാപ്യ് അധികം ഏതാഭ്യാം ന തു സത്യം കഥം ചന
16 ത്യജേച് ച പൃഥിവീ ഗന്ധം ആപശ് ച രസം ആത്മനഃ
    ജ്യോതിസ് തഥാ ത്യജേദ് രൂപം വായുഃ സ്പർശഗുണം ത്യജേത്
17 പ്രഭാം സമുത്സൃജേദ് അർകോ ധൂമകേതുസ് തഥോഷ്ണതാം
    ത്യജേച് ഛബ്ദം അഥാകാശഃ സോമഃ ശീതാംശുതാം ത്യജേത്
18 വിക്രമം വൃത്രഹാ ജഹ്യാദ് ധർമം ജഹ്യാച് ച ധർമരാട്
    ന ത്വ് അഹം സത്യം ഉത്സ്രഷ്ടും വ്യവസേയം കഥം ചന
19 ഏവം ഉക്താ തു പുത്രേണ ഭൂരി ദ്രവിണ തേജസാ
    മാതാ സത്യവതീ ഭീഷ്മം ഉവാച തദനന്തരം
20 ജാനാമി തേ സ്ഥിതിം സത്യേ പരാം സത്യപരാക്രമ
    ഇച്ഛൻ സൃജേഥാസ് ത്രീംൽ ലോകാൻ അന്യാംസ് ത്വം സ്വേന തേജസാ
21 ജാനാമി ചൈവ സത്യം തൻ മദർഥം യദ് അഭാഷഥാഃ
    ആപദ് ധർമം അവേക്ഷസ്വ വഹ പൈതാമഹീം ധുരം
22 യഥാ തേ കുലതന്തുശ് ച ധർമശ് ച ന പരാഭവേത്
    സുഹൃദശ് ച പ്രഹൃഷ്യേരംസ് തഥാ കുരു പരന്തപ
23 ലാലപ്യമാനാം താം ഏവം കൃപണാം പുത്രഗൃദ്ധിനീം
    ധർമാദ് അപേതം ബ്രുവതീം ഭീഷ്മോ ഭൂയോ ഽബ്രവീദ് ഇദം
24 രാജ്ഞി ധർമാൻ അവേക്ഷസ്വ മാ നഃ സർവാൻ വ്യനീനശഃ
    സത്യാച് ച്യുതിഃ ക്ഷത്രിയസ്യ ന ധർമേഷു പ്രശസ്യതേ
25 ശന്തനോർ അപി സന്താനം യഥാ സ്യാദ് അക്ഷയം ഭുവി
    തത് തേ ധർമം പ്രവക്ഷ്യാമി ക്ഷാത്രം രാജ്ഞി സനാതനം
26 ശ്രുത്വാ തം പ്രതിപദ്യേഥാഃ പ്രാജ്ഞൈഃ സഹ പുരോഹിതൈഃ
    ആപദ് ധർമാർഥകുശലൈർ ലോകതന്ത്രം അവേക്ഷ്യ ച