മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം99

←അധ്യായം98

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം 99

അധ്യായം100→

1 [ഭ്സ്]
     പുനർ ഭരത വംശസ്യ ഹേതും സന്താനവൃദ്ധയേ
     വക്ഷ്യാമി നിയതം മാതസ് തൻ മേ നിഗദതഃ ശൃണു
 2 ബ്രാഹ്മണോ ഗുണവാൻ കശ് ചിദ് ധനേനോപനിമന്ത്ര്യതാം
     വിചിത്രവീര്യക്ഷേത്രേഷു യഃ സമുത്പാദയേത് പ്രജാഃ
 3 [വ്]
     തതഃ സത്യവതീ ഭീഷ്മം വാചാ സംസജ്ജമാനയാ
     വിഹസന്തീവ സവ്രീഡം ഇദം വചനം അബ്രവീത്
 4 സത്യം ഏതൻ മഹാബാഹോ യഥാ വദസി ഭാരത
     വിശ്വാസാത് തേ പ്രവക്ഷ്യാമി സന്താനായ കുലസ്യ ച
     ന തേ ശക്യം അനാഖ്യാതും ആപദ് ധീയം തഥാവിധാ
 5 ത്വം ഏവ നഃ കുലേ ധർമസ് ത്വം സത്യം ത്വം പരാ ഗതിഃ
     തസ്മാൻ നിശമ്യ വാക്യം മേ കുരുഷ്വ യദ് അനന്തരം
 6 ധർമയുക്തസ്യ ധർമാത്മൻ പിതുർ ആസീത് തരീ മമ
     സാ കദാ ചിദ് അഹം തത്ര ഗതാ പ്രഥമയൗവനേ
 7 അഥ ധർമഭൃതാം ശ്രേഷ്ഠഃ പരമർഷിഃ പരാശരഃ
     ആജഗാമ തരീം ധീമാംസ് തരിഷ്യൻ യമുനാം നദീം
 8 സ താര്യമാണോ യമുനാം മാം ഉപേത്യാബ്രവീത് തദാ
     സാന്ത്വപൂർവം മുനിശ്രേഷ്ഠഃ കാമാർതോ മധുരം ബഹു
 9 തം അഹം ശാപഭീതാ ച പിതുർ ഭീതാ ച ഭാരത
     വരൈർ അസുലഭൈർ ഉക്താ ന പ്രത്യാഖ്യാതും ഉത്സഹേ
 10 അഭിഭൂയ സ മാം ബാലാം തേജസാ വശം ആനയത്
    തമസാ ലോകം ആവൃത്യ നൗ ഗതാം ഏവ ഭാരത
11 മത്സ്യഗന്ധോ മഹാൻ ആസീത് പുരാ മമ ജുഗുപ്സിതഃ
    തം അപാസ്യ ശുഭം ഗന്ധം ഇമം പ്രാദാത് സ മേ മുനിഃ
12 തതോ മാം ആഹ സ മുനിർ ഗർഭം ഉത്സൃജ്യ മാമകം
    ദ്വീപേ ഽസ്യാ ഏവ സരിതഃ കന്യൈവ ത്വം ഭവിഷ്യസി
13 പാരാശര്യോ മഹായോഗീ സ ബഭൂവ മഹാൻ ഋഷിഃ
    കന്യാ പുത്രോ മമ പുരാ ദ്വൈപായന ഇതി സ്മൃതഃ
14 യോ വ്യസ്യ വേദാംശ് ചതുരസ് തപസാ ഭഗവാൻ ഋഷിഃ
    ലോകേ വ്യാസത്വം ആപേദേ കാർഷ്ണ്യാത് കൃഷ്ണത്വം ഏവ ച
15 സത്യവാദീ ശമ പരസ് തപസ്വീ ദഗ്ധകിൽബിഷഃ
    സ നിയുക്തോ മയാ വ്യക്തം ത്വയാ ച അമിതദ്യുതേ
    ഭ്രാതുഃ ക്ഷേത്രേഷു കല്യാണം അപത്യം ജനയിഷ്യതി
16 സ ഹി മാം ഉക്തവാംസ് തത്ര സ്മരേഃ കൃത്യേഷു മാം ഇതി
    തം സ്മരിഷ്യേ മഹാബാഹോ യദി ഭീഷ്മ ത്വം ഇച്ഛസി
17 തവ ഹ്യ് അനുമതേ ഭീഷ്മ നിയതം സ മഹാതപാഃ
    വിചിത്രവീര്യക്ഷേത്രേഷു പുത്രാൻ ഉത്പാദയിഷ്യതി
18 മഹർഷേഃ കീർതനേ തസ്യ ഭീഷ്മഃ പ്രാഞ്ജലിർ അബ്രവീത്
    ധർമം അർഥം ച കാമം ച ത്രീൻ ഏതാൻ യോ ഽനുപശ്യതി
19 അർഥം അർഥാനുബന്ധം ച ധർമം ധർമാനുബന്ധനം
    കാമം കാമാനുബന്ധം ച വിപരീതാൻ പൃഥക് പൃഥക്
    യോ വിചിന്ത്യ ധിയാ സമ്യഗ് വ്യവസ്യതി സ ബുദ്ധിമാൻ
20 തദ് ഇദം ധർമയുക്തം ച ഹിതം ചൈവ കുലസ്യ നഃ
    ഉക്തം ഭവത്യാ യച് ഛ്രേയഃ പരമം രോചതേ മമ
21 തതസ് തസ്മിൻ പ്രതിജ്ഞാതേ ഭീഷ്മേണ കുരുനന്ദന
    കൃഷ്ണദ്വൈപായനം കാലീ ചിന്തയാം ആസ വൈ മുനിം
22 സ വേദാൻ വിബ്രുവൻ ധീമാൻ മാതുർ വിജ്ഞായ ചിന്തിതം
    പ്രാദുർബഭൂവാവിദിതഃ ക്ഷണേന കുരുനന്ദന
23 തസ്മൈ പൂജാം തദാ ദത്ത്വാ സുതായ വിധിപൂർവകം
    പരിഷ്വജ്യ ച ബാഹുഭ്യാം പ്രസ്നവൈർ അഭിഷിച്യ ച
    മുമോച ബാഷ്പം ദാശേയീ പുത്രം ദൃഷ്ട്വാ ചിരസ്യ തം
24 താം അദ്ഭിഃ പരിഷിച്യാർതാം മഹർഷിർ അഭിവാദ്യ ച
    മാതരം പൂർവജഃ പുത്രോ വ്യാസോ വചനം അബ്രവീത്
25 ഭവത്യാ യദ് അഭിപ്രേതം തദ് അഹം കർതും ആഗതഃ
    ശാധി മാം ധർമതത്ത്വജ്ഞേ കരവാണി പ്രിയം തവ
26 തസ്മൈ പൂജാം തതോ ഽകാർഷീത് പുരോധാഃ പരമർഷയേ
    സ ച താം പ്രതിജഗ്രാഹ വിധിവൻ മന്ത്രപൂർവകം
27 തം ആസനഗതം മാതാ പൃഷ്ട്വാ കുശലം അവ്യയം
    സത്യവത്യ് അഭിവീക്ഷ്യൈനം ഉവാചേദം അനന്തരം
28 മാതാപിത്രോഃ പ്രജായന്തേ പുത്രാഃ സാധാരണാഃ കവേ
    തേഷാം പിതാ യഥാ സ്വാമീ തഥാ മാതാ ന സംശയഃ
29 വിധാതൃവിഹിതഃ സ ത്വം യഥാ മേ പ്രഥമഃ സുതഃ
    വിചിത്രവീര്യോ ബ്രഹ്മർഷേ തഥാ മേ ഽവരജഃ സുതഃ
30 യഥൈവ പിതൃതോ ഭീഷ്മസ് തഥാ ത്വം അപി മാതൃതഃ
    ഭ്രാതാ വിചിത്രവീര്യസ്യ യഥാ വാ പുത്ര മന്യസേ
31 അയം ശാന്തനവഃ സത്യം പാലയൻ സത്യവിക്രമഃ
    ബുദ്ധിം ന കുരുതേ ഽപത്യേ തഥാ രാജ്യാനുശാസനേ
32 സ ത്വം വ്യപേക്ഷയാ ഭ്രാതുഃ സന്താനായ കുലസ്യ ച
    ഭീഷ്മസ്യ ചാസ്യ വചനാൻ നിയോഗാച് ച മമാനഘ
33 അനുക്രോശാച് ച ഭൂതാനാം സർവേഷാം രക്ഷണായ ച
    ആനൃശംസ്യേന യദ് ബ്രൂയാം തച് ഛ്രുത്വാ കർതും അർഹസി
34 യവീയസസ് തവ ഭ്രാതുർ ഭാര്യേ സുരസുതോപമേ
    രൂപയൗവന സമ്പന്നേ പുത്ര കാമേ ച ധർമതഃ
35 തയോർ ഉത്പാദയാപത്യം സമർഥോ ഹ്യ് അസി പുത്രക
    അനുരൂപം കുലസ്യാസ്യ സന്തത്യാഃ പ്രസവസ്യ ച
36 [വ്യ്]
    വേത്ഥ ധർമം സത്യവതി പരം ചാപരം ഏവ ച
    യഥാ ച തവ ധർമജ്ഞേ ധർമേ പ്രണിഹിതാ മതിഃ
37 തസ്മാദ് അഹം ത്വൻ നിയോഗാദ് ധർമം ഉദ്ദിശ്യ കാരണം
    ഈപ്സിതം തേ കരിഷ്യാമി ദൃഷ്ടം ഹ്യ് ഏതത് പുരാതനം
38 ഭ്രാതുഃ പുത്രാൻ പ്രദാസ്യാമി മിത്രാ വരുണയോഃ സമാൻ
    വ്രതം ചരേതാം തേ ദേവ്യൗ നിർദിഷ്ടം ഇഹ യൻ മയാ
39 സംവത്സരം യഥാന്യായം തതഃ ശുദ്ധേ ഭവിഷ്യതഃ
    ന ഹി മാം അവ്രതോപേതാ ഉപേയാത് കാ ചിദ് അംഗനാ
40 [സ്]
    യഥാ സദ്യഃ പ്രപദ്യേത ദേവീ ഗർഭം തഥാ കുരു
    അരാജകേഷു രാഷ്ട്രേഷു നാസ്തി വൃഷ്ടിർ ന ദേവതാഃ
41 കഥം അരാജകം രാഷ്ട്രം ശക്യം ധാരയിതും പ്രഭോ
    തസ്മാദ് ഗർഭം സമാധത്സ്വ ഭീഷ്മസ് തം വർധയിഷ്യതി
42 [വ്യ്]
    യദി പുത്രഃ പ്രദാതവ്യോ മയാ ക്ഷിപ്രം അകാലികം
    വിരൂപതാം മേ സഹതാം ഏതദ് അസ്യാഃ പരം വ്രതം
43 യദി മേ സഹതേ ഗന്ധം രൂപം വേഷം തഥാ വപുഃ
    അദ്യൈവ ഗർഭം കൗസല്യാ വിശിഷ്ടം പ്രതിപദ്യതാം
44 [വ്]
    സമാഗമനം ആകാങ്ക്ഷന്ന് ഇതി സോ ഽന്തർഹിതോ മുനിഃ
    തതോ ഽഭിഗമ്യ സാ ദേവീ സ്നുഷാം രഹസി സംഗതാം
    ധർമ്യം അർഥസമായുക്തം ഉവാച വചനം ഹിതം
45 കൗസല്യേ ധർമതന്ത്രം യദ് ബ്രവീമി ത്വാം നിബോധ മേ
    ഭരതാനാം സമുച്ഛേദോ വ്യക്തം മദ്ഭാഗ്യസങ്ക്ഷയാത്
46 വ്യഥിതാം മാം ച സമ്പ്രേക്ഷ്യ പിതൃവംശം ച പീഡിതം
    ഭീഷ്മോ ബുദ്ധിം അദാൻ മേ ഽത്ര ധർമസ്യ ച വിവൃദ്ധയേ
47 സാ ച ബുദ്ധിസ് തവാധീനാ പുത്രി ജ്ഞാതം മയേതി ഹ
    നഷ്ടം ച ഭാരതം വംശം പുനർ ഏവ സമുദ്ധര
48 പുത്രം ജനയ സുശ്രോണി ദേവരാജസമപ്രഭം
    സ ഹി രാജ്യധുരം ഗുർവീം ഉദ്വക്ഷ്യതി കുലസ്യ നഃ
49 സാ ധർമതോ ഽനുനീയൈനാം കഥം ചിദ് ധർമചാരിണീം
    ഭോജയാം ആസ വിപ്രാംശ് ച ദേവർഷീൻ അതിഥീംസ് തഥാ