മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 100

1 [വ്]
     തതഃ സത്യവതീ കാലേ വധൂം സ്നാതാം ഋതൗ തദാ
     സംവേശയന്തീ ശയനേ ശനകൈർ വാക്യം അബ്രവീത്
 2 കൗസല്യേ ദേവരസ് തേ ഽസ്തി സോ ഽദ്യ ത്വാനുപ്രവേക്ഷ്യതി
     അപ്രമത്താ പ്രതീക്ഷൈനം നിശീഥേ ആഗമിഷ്യതി
 3 ശ്വശ്ര്വാസ് തദ് വചനശ്രുത്വാ ശയാനാ ശയനേ ശുഭേ
     സാചിന്തയത് തദാ ഭീഷ്മം അന്യാംശ് ച കുരുപുംഗവാൻ
 4 തതോ ഽംബികായാം പ്രഥമം നിയുക്തഃ സത്യവാഗ് ഋഷിഃ
     ദീപ്യമാനേഷു ദീപേഷു ശയനം പ്രവിവേശ ഹ
 5 തസ്യ കൃഷ്ണസ്യ കപിലാ ജടാ ദീപ്തേ ച ലോചനേ
     ബഭ്രൂണി ചൈവ ശ്മശ്രൂണി ദൃഷ്ട്വാ ദേവീ ന്യമീലയത്
 6 സംബഭൂവ തയാ രാത്രൗ മാതുഃ പ്രിയചികീർഷയാ
     ഭയാത് കാശിസുതാ തം തു നാശക്നോദ് അഭിവീക്ഷിതും
 7 തതോ നിഷ്ക്രാന്തം ആസാദ്യ മാതാപുത്രം അഥാബ്രവീത്
     അപ്യ് അസ്യാം ഗുണവാൻ പുത്ര രാജപുത്രോ ഭവിഷ്യതി
 8 നിശമ്യ തദ് വചോ മാതുർ വ്യാസഃ പരമബുദ്ധിമാൻ
     പ്രോവാചാതീന്ദ്രിയ ജ്ഞാനോ വിധിനാ സമ്പ്രചോദിതഃ
 9 നാഗായുഗ സമപ്രാണോ വിദ്വാൻ രാജർഷിസത്തമഃ
     മഹാഭാഗോ മഹാവീര്യോ മഹാബുദ്ധിർ ഭവിഷ്യതി
 10 തസ്യ ചാപി ശതം പുത്രാ ഭവിഷ്യന്തി മഹാബലാഃ
    കിം തു മാതുഃ സ വൈഗുണ്യാദ് അന്ധ ഏവ ഭവിഷ്യതി
11 തസ്യ തദ് വചനം ശ്രുത്വാ മാതാപുത്രം അഥാബ്രവീത്
    നാന്ധഃ കുരൂണാം നൃപതിർ അനുരൂപസ് തപോധന
12 ജ്ഞാതിവംശസ്യ ഗോപ്താരം പിതൄണാം വംശവർധനം
    ദ്വിതീയം കുരുവംശസ്യ രാജാനം ദാതും അർഹസി
13 സ തഥേതി പ്രതിജ്ഞായ നിശ്ചക്രാമ മഹാതപാഃ
    സാപി കാലേന കൗസല്യാ സുഷുവേ ഽന്ധം തം ആത്മജം
14 പുനർ ഏവ തു സാ ദേവീ പരിഭാഷ്യ സ്നുഷാം തതഃ
    ഋഷിം ആവാഹയത് സത്യാ യഥാപൂർവം അനിന്ദിതാ
15 തതസ് തേനൈവ വിധിനാ മഹർഷിസ് താം അപദ്യത
    അംബാലികാം അഥാഭ്യാഗാദ് ഋഷിം ദൃഷ്ട്വാ ച സാപി തം
    വിഷണ്ണാ പാണ്ഡുസങ്കാശാ സമപദ്യത ഭാരത
16 താം ഭീതാം പാണ്ഡുസങ്കാശാം വിഷണ്ണാം പ്രേക്ഷ്യ പാർഥിവ
    വ്യാസഃ സത്യവതീ പുത്ര ഇദം വചനം അബ്രവീത്
17 യസ്മാത് പാണ്ഡുത്വം ആപന്നാ വിരൂപം പ്രേക്ഷ്യ മാം അപി
    തസ്മാദ് ഏഷ സുതസ് തുഭ്യം പാണ്ഡുർ ഏവ ഭവിഷ്യതി
18 നാമ ചാസ്യ തദ് ഏവേഹ ഭവിഷ്യതി ശുഭാനനേ
    ഇത്യ് ഉക്ത്വാ സ നിരാക്രാമദ് ഭഗവാൻ ഋഷിസത്തമഃ
19 തതോ നിഷ്ക്രാന്തം ആലോക്യ സത്യാ പുത്രം അഭാഷത
    ശശംസ സ പുനർ മാത്രേ തസ്യ ബാലസ്യ പാണ്ഡുതാം
20 തം മാതാ പുനർ ഏവാന്യം ഏകം പുത്രം അയാചത
    തഥേതി ച മഹർഷിസ് താം മാതരം പ്രത്യഭാഷത
21 തതഃ കുമാരം സാ ദേവീ പ്രാപ്തകാലം അജീജനത്
    പാണ്ഡും ലക്ഷണസമ്പന്നം ദീപ്യമാനം ഇവ ശ്രിയാ
    തസ്യ പുത്രാ മഹേഷ്വാസാ ജജ്ഞിരേ പഞ്ച പാണ്ഡവാഃ
22 ഋതുകാലേ തതോ ജ്യേഷ്ഠാം വധൂം തസ്മൈ ന്യയോജയത്
    സാ തു രൂപം ച ഗന്ധം ച മഹർഷേഃ പ്രവിചിന്ത്യ തം
    നാകരോദ് വചനം ദേവ്യാ ഭയാത് സുരസുതോപമാ
23 തതഃ സ്വൈർ ഭൂഷണൈർ ദാസീം ഭൂഷയിത്വാപ്സര ഉപമാം
    പ്രേഷയാം ആസ കൃഷ്ണായ തതഃ കാശിപതേഃ സുതാ
24 ദാസീ ഋഷിം അനുപ്രാപ്തം പ്രത്യുദ്ഗമ്യാഭിവാദ്യ ച
    സംവിവേശാഭ്യനുജ്ഞാതാ സത്കൃത്യോപചചാര ഹ
25 കാമോപഭോഗേന തു സ തസ്യാം തുഷ്ടിം അഗാദ് ഋഷിഃ
    തയാ സഹോഷിതോ രാത്രിം മഹർഷിഃ പ്രീയമാണയാ
26 ഉത്തിഷ്ഠന്ന് അബ്രവീദ് ഏനാം അഭുജിഷ്യാ ഭവിഷ്യസി
    അയം ച തേ ശുഭേ ഗർഭഃ ശ്രീമാൻ ഉദരം ആഗതഃ
    ധർമാത്മാ ഭവിതാ ലോകേ സർവബുദ്ധിമതാം വരഃ
27 സ ജജ്ഞേ വിദുരോ നാമ കൃഷ്ണദ്വൈപായനാത്മജഃ
    ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ച ഭ്രാതാ പാണ്ഡോശ് ചാമിതബുദ്ധിമാൻ
28 ധർമോ വിദുര രൂപേണ ശാപാത് തസ്യ മഹാത്മനഃ
    മാണ്ഡവ്യസ്യാർഥ തത്ത്വജ്ഞഃ കാമക്രോധവിവർജിതഃ
29 സ ധർമസ്യാനൃണോ ഭൂത്വാ പുനർ മാത്രാ സമേത്യ ച
    തസ്യൈ ഗർഭം സമാവേദ്യ തത്രൈവാന്തരധീയത
30 ഏവം വിചിത്രവീര്യസ്യ ക്ഷേത്രേ ദ്വൈപായനാദ് അപി
    ജജ്ഞിരേ ദേവഗർഭാഭാഃ കുരുവംശവിവർധനാഃ