മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം/അധ്യായം33
| ←അധ്യായം32 | മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം രചന: അധ്യായം33 |
അധ്യായം34→ |
1 [ധൃ]
യുധിഷ്ഠിര മഹാബാഹോ കച് ചിത് താത കുശല്യ് അസി
സഹിതോ ഭ്രാതൃഭിഃ സർവൈഃ പൗരജാനപദൈസ് തഥാ
2 യേ ച ത്വാം ഉപജീവന്തി കച് ചിത് തേ ഽപി നിരാമയാഃ
സചിവാ ഭൃത്യ വർഗാശ് ച ഗുരവശ് ചൈവ തേ വിഭോ
3 കച് ചിദ് വർതസി പൗരാണാം വൃത്തിം രാജർഷിസേവിതാം
കച് ചിദ് ദായാൻ അനുച്ഛിദ്യ കോശസ് തേ ഽഭിപ്രപൂര്യതേ
4 അരിമധ്യസ്ഥമിത്രേഷു വർതസേ ചാനുരൂപതഃ
ബ്രാഹ്മണാൻ അഗ്രഹാരൈർ വാ യഥാ വദ് അനുപശ്യസി
5 കച് ചിത് തേ പരിതുഷ്യന്തി ശീലേന ഭരതർഷഭ
ശത്രവോ ഗുരവഃ പൗരാ ഭൃത്യാ വ സ്വജനോ ഽപി വാ
6 കച് ചിദ് യജസി രാജേന്ദ്ര ശ്രദ്ധാവാൻ പിതൃദേവതാഃ
അതിഥീംശ് ചാന്ന പാനേന കച് ചിദ് അർചസി ഭാരത
7 കച് ചിച് ച വിഷയേ വിപ്രാഃ സ്വകർമനിരതാസ് തവ
ക്ഷത്രിയാ വൈശ്യ വർഗാ വാ ശൂദ്രാ വാപി കുഡുംബിനഃ
8 കച് ചിത് സ്ത്രീബാലവൃദ്ധം തേ ന ശോചതി ന യാചതേ
ജാമയഃ പൂജിതാഃ കച് ചിത് തവ ഗേഹേ നരർഷഭ
9 കച്ച് ചിദ് രാജർഷിവംശോ ഽയം താം ആസാദ്യ മഹീപതിം
യഥോചിതം മഹാരാജ യശസാ നാവസീദതി
10 [വൈ]
ഇത്യ് ഏവം വാദിനം തം സ ന്യായവത് പ്രത്യഭാഷത
കുശലപ്രശ്ന സംയുക്തം കുശലോ വാക്യകർമണി
11 കച് ചിത് തേ വർധതേ രാജംസ് തപോ മന്ദശ്രമസ്യ തേ
അപി മേ ജനനീ ചേയം ശുശ്രൂഷുർ വിഗതക്ലമാ
അപ്യ് അസ്യാഃ സഫലോ രാജൻ വനവാസോ ഭവിഷ്യതി
12 ഇയം ച മാതാ ജ്യേഷ്ഠാ മേ വീതവാതാധ്വ കർശിതാ
ഘോരേണ തപസാ യുക്താ ദേവീ കച് ചിൻ ന ശോചതി
13 ഹതാൻ പുത്രാൻ മഹാവീര്യാൻ ക്ഷത്രധർമപരായണാൻ
നാപധ്യായതി വാ കച് ചിദ് അസ്മാൻ പാപകൃതഃ സദാ
14 ക്വ ചാസൗ വിദുരോ രാജൻ നൈനം പശ്യാമഹേ വയം
സഞ്ജയഃ കുശലീ ചായം കച് ചിൻ നു തപസി സ്ഥിതഃ
15 ഇത്യ് ഉക്തഃ പ്രത്യുവാചേദം ധൃതരാഷ്ട്രോ ജനാധിപം
കുശലീ വിദുരഃ പുത്ര തപോ ഘോരം സമാസ്ഥിതഃ
16 വായുഭക്ഷോ നിരാഹാരഃ കൃശോ ധമനി സന്തതഃ
കദാ ചിദ് ദൃശ്യതേ വിപ്രൈഃ ശൂന്യേ ഽസ്മിൻ കാനനേ ക്വ ചിത്
17 ഇത്യ് ഏവം വദതസ് തസ്യ ജടീ വീടാ മുഖഃ കൃശഃ
ദിഗ് വാസാ മലദിഗ്ധാംഗോ വനരേണു സമുക്ഷിതഃ
18 ദൂരാദ് ആരക്ഷിതഃ ക്ഷത്താ തത്രാഖ്യാതോ മഹീപതേഃ
നിവർതമാനഃ സഹസാ ജനം ദൃഷ്ട്വാശ്രമം പ്രതി
19 തം അന്വധാവൻ നൃപതിർ ഏക ഏവ യുധിഷ്ഠിരഃ
പ്രവിശന്തം വനം ഘോരം ലക്ഷ്യാലക്ഷ്യം ക്വ ചിത് ക്വ ചിത്
20 ഭോ ഭോ വിദുര രാജാഹം ദയിതസ് തേ യുധിഷ്ഠിരഃ
ഇതി ബ്രുവൻ നരപതിസ് തം യത്നാദ് അഭ്യധാവത
21 തതോ വിവിക്ത ഏകാന്തേ തസ്ഥൗ ബുദ്ധിമതാം വരഃ
വിദുരോ വൃക്ഷം ആശ്രിത്യ കം ചിത് തത്ര വനാന്തരേ
22 തം രാജാ ക്ഷീണഭൂയിഷ്ഠം ആകൃതീ മാത്രസൂചിതം
അഭിജജ്ഞേ മഹാബുദ്ധിം മഹാബുദ്ധിർ യുധിഷ്ഠിരഃ
23 യുധിഷ്ഠിരോ ഽഹം അസ്മീതി വാക്യം ഉക്ത്വാഗ്രതഃ സ്ഥിതഃ
വിദുരസ്യാശ്രവേ രാജാ സ ച പ്രത്യാഹ സഞ്ജ്ഞയാ
24 തതഃ സോ ഽനിമിഷോ ഭൂത്വാ രാജാനം സമുദൈക്ഷത
സംയോജ്യ വിദുരസ് തസ്മിൻ ദൃഷ്ടിം ദൃഷ്ട്യാ സമാഹിതഃ
25 വിവേശ വിദുരോ ധീമാൻ ഗാത്രൈർ ഗാത്രാണി ചൈവ ഹ
പ്രാണാൻ പ്രാണേഷു ച ദധദ് ഇന്ദ്രിയാണീന്ദ്രിയേഷു ച
26 സ യോഗബലം ആസ്ഥായ വിവേശ നൃപതേസ് തനും
വിദുരോ ധർമരാജസ്യ തേജസാ പ്രജ്വലന്ന് ഇവ
27 വിദുരസ്യ ശരീരം തത് തഥൈവ സ്തബ്ധലോചനം
വൃക്ഷാശ്രിതം തദാ രാജാ ദദർശ ഗതചേതനം
28 ബലവന്തം തഥാത്മാനം മേനേ ബഹുഗുണാ തദാ
ധർമരാജോ മഹാതേജാസ് തച് ച സസ്മാര പാണ്ഡവഃ
29 പൗരാണം ആത്മനഃ സർവം വിദ്യാവാൻ സ വിശാം പതേ
യോഗധർമം മഹാതേജാ വ്യാസേന കഥിതം യഥാ
30 ധർമരാജസ് തു തത്രൈനം സഞ്ചസ്കാരയിഷുസ് തദാ
ദഗ്ധു കാമോ ഽഭവദ് വിദ്വാൻ അഥ വൈ വാഗ് അഭാഷത
31 ഭോ ഭോ രാജൻ ന ദഗ്ധവ്യം ഏതദ് വിദുര സഞ്ജ്ഞികം
കലേവരം ഇഹൈതത് തേ ധർമ ഏഷ സനാതനഃ
32 ലോകാഃ സന്താനകാ നാമ ഭവിഷ്യന്ത്യ് അസ്യ പാർഥിവ
യതി ധർമം അവാപ്തോ ഽസൗ നൈവ ശോച്യഃ പരന്തപ
33 ഇത്യ് ഉക്തോ ധർമരാജഃ സ വിനിവൃത്യ തതഃ പുനഃ
രാജ്ഞോ വൈചിത്ര വീര്യസ്യ തത് സർവം പ്രത്യവേദയത്
34 തതഃ സ രാജാ ദ്യുതിമാൻ സ ച സർവോ ജനസ് തദാ
ഭീമസേനാദയശ് ചൈവ പരം വിസ്മയം ആഗതാഃ
35 തച് ഛ്രുത്വാ പ്രീതിമാൻ രാജാ ഭൂത്വ ധർമജം അബ്രവീത്
ആപോ മൂലം ഫലം ചൈവ മമേദം പ്രതിഗൃഹ്യതാം
36 യദന്നോ ഹി നരോ രാജംസ് തദന്നോ ഽസ്യാതിഥിഃ സ്മൃതഃ
ഇത്യ് ഉക്തഃ സാ തഥേത്യ് ഏവ പ്രാഹ ധർമാത്മജോ നൃപം
ഫലം മൂലം ച ബുഭുജേ രാജ്ഞാ ദത്തം സഹാനുജഃ
37 തതസ് തേ വൃക്ഷമൂലേഷു കൃതവാസ പരിഗ്രഹാഃ
താം രാത്രിം ന്യവസൻ സർവേ ഫലമൂലജലാശനാഃ