മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം/അധ്യായം36

മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം36

1 [ജ്]
     വനവാസം ഗതേ വിപ്ര ധൃതരാഷ്ട്രേ മഹീപതൗ
     സഭാര്യേ നൃപശാർദൂല വധ്വാ കുന്ത്യാ സമന്വിതേ
2 വിദുരേ ചാപി സംസിദ്ധേ ധർമരാജം വ്യപാശ്രിതേ
     വസത്സു പാണ്ഡുപുത്രേഷു സർവേഷ്വ് ആശ്രമമണ്ഡലേ
3 യത് തദ് അശ്ചര്യം ഇതി വൈ കാരിഷ്യാംമീത്യ് ഉവാച ഹ
     വ്യാസഃ പരമതേജ്ജസ്വീ മഹർഷിസ് തദ് വദസ്വ മേ
4 വനവാസേ ച കൗരവ്യഃ കിയന്തം കാലം അച്യുതഃ
     യുധിഷ്ഠിരോ നരപതിർ ന്യവസത് സാജനോ ദ്വിജ
5 കിമാഹാരാശ് ച തേ തത്ര സസൈന്യാ ന്യവസൻ പ്രഭോ
     സാന്തഃപുരാ മഹാത്മാന ഇതി തദ് ബ്രൂഹി മേ ഽനഘ
6 [വൈ]
     തേ ഽനുജ്ഞാതാസ് തദാ രാജൻ കുരുരാജേന പാണ്ഡവാഃ
     വിവിധാന്യ് അന്നപാനാനി വിശ്രാമ്യാനുഭവന്തി തേ
7 മാസം ഏകം വിജഹ്രുസ് തേ സസൈന്യാന്തഃപുരാ വനേ
     അഥ തത്രാഗമദ് വ്യാസോ യഥോക്തം തേ മയാനഘ
8 തഥാ തു തേഷാം സർവേഷാം കഥാഭിർ നൃപസംനിധൗ
     വ്യാസം അന്വാസതാം രാജന്ന് ആജഗ്മുർ മുനയോ ഽപരേ
9 നാരദാഃ പർവതശ് ചൈവ ദേവലശ് ച മഹാതപാഃ
     വിശ്വാവസുസ് തുംബുരുശ് ച ചിത്രസേനശ് ച ഭാരത
10 തേഷാം അപി യഥാന്യായം പൂജാം ചക്രേ മഹാമനാഃ
    ധൃതരാഷ്ട്രാഭ്യനുജ്ഞാതഃ കുരുരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
11 നിഷേദുസ് തേ തതഃ സർവേ പൂജാം പ്രാപ്യ യുധിഷ്ഠിരാത്
    ആസനേഷ്വ് അഥ പുണ്യേഷു ബർഹിഷ്കേഷു വരേഷു ച
12 തേഷു തത്രോപവിഷ്ടേഷു സ തു രാജാ മഹാമതിഃ
    പാണ്ഡുപുത്രൈഃ പരിവൃതോ നിഷസാദാ കുരൂദ്വഹഃ
13 ഗാന്ധാരീ ചൈവ്വ കുന്തീ ച ദ്രൗപദീ സാത്വതീ തഥാ
    സ്ത്രിയശ് ചാന്യാസ് തഥാന്യാഭിഃ സഹോപവിവിശുസ് തതഃ
14 തേഷാം തത്ര കഥാ ദിവ്യാ ധർമിഷ്ഠാശ് ചാഭവൻ നൃപ
    ഋഷീണാം ച പുരാണാനാം ദേവാസുരവിമിശ്രിതാഃ
15 തതഃ കഥാന്തേ വ്യാസസ് തം പ്രജ്ഞാ ചക്ഷുഷം ഈശ്വരം
    പ്രോവാച വദതാം ശ്രേഷ്ഠഃ പുനർ ഏവ സ തദ് വചഃ
    പ്രീയമാണോ മഹാതേജാഃ സർവവേദവിദാം വരഃ
16 വിദിതം മമ രാജേന്ദ്ദ്ര യത് തേ ഹൃദി വിവക്ഷിതം
    ദഹ്യമാനസ്യ ശോകേന തവ പുത്രകൃതേന വൈ
17 ഗാന്ധാര്യാശ് ചൈവ യദ് ദുഃഖം ഹൃദി തിഷ്ഠതി പാർഥിവ
    കുന്ത്യാശ് ച യൻ മഹാരാജ ദ്രൗപദ്യാശ് ച ഹൃദി സ്ഥിതം
18 യച് ച ധാരയതേ തീവ്രം ദുഃഖം പുത്രാ വിനാശജാം
    സുഭദ്രാ കൃഷ്ണ ഭഗിനീ തച് ചാപി വിദിതം മമ
19 ശ്രുത്വാ സമാഗമം ഇമം സർവേഷാം വസ് തതോ നൃപ
    സംശയ ഛേദനായാഹം പ്രാപ്തഃ കൗരവനന്ദന
20 ഇമേ ച ദേവഗന്ധർവാഃ സർവേ ചൈവ മഹർഷയഃ
    പശ്യന്തു തപസോ വീര്യം അദ്യ മേ ചിരസംഭൃതം
21 തദ് ഉച്യതാം മഹാബാഹോ കം കാമം പ്രദിശാമി തേ
    പ്രവണോ ഽസ്മി വരം ദാതും പശ്യം മേ തപസോ ബലം
22 ഏവം ഉക്തഃ സ രാജേന്ദ്രോ വ്യാസേനാമിത ബുദ്ധിനാ
    മുഹൂർതം ഇവ സഞ്ച്ചിന്ത്യ വചനായോപചക്രമേ
23 ധന്യോ ഽസ്മ്യ് അനുഗൃഹീതോ ഽസ്മി സഫലം ജീവിതം ച മേ
    യൻ മേ സമഗമോ ഽദ്യേഹ ഭവദ്ഭിഃ സഹ സാധുഭി
24 അദ്യ ചാപ്യ് അവഗച്ഛാമി ഗതിം ഇഷ്ടാം ഇഹാത്മനഃ
    ഭവദ്ഭിർ ബ്രഹ്മകൽപൈർ യത് സമേതോ ഽഹം തപോധനാഃ
25 ദർശനാദ് ഏവ ഭവതാം പൂതോഽഹം നാത്ര സംശയഃ
    വിദ്യതേ ന ഭയം ചാപി പരലോകാൻ മമാനഘാഃ
26 കിം തു തസ്യ സുദുർബുദ്ധേർ മന്ദസ്യാപനയൈർ ഭൃഷം
    ദൂയതേ മേ മനോ നിത്യം സ്മരതഃ പുത്രഗൃദ്ധിനഃ
27 അപാപാഃ പാണ്ഡവാ യേന നികൃതാഃ പാപബുദ്ധിനാ
    ഘാതിതാ പൃഥിവീ ചേയം സഹസാ സനര ദ്വിപാ
28 രാജാനശ് ച മഹാത്മാനോ നാനാജനപദേശ്വരാഃ
    ആഗമ്യ മമ പുത്രാർഥേ സർവേ മൃത്യുവശം ഗതാഃ
29 യേ തേ പുത്രാംശ് ച ദാരാംശ് ച പ്രാണാംശ് ച മനസഃ പ്രിയാൻ
    പരിത്യജ്യ ഗതാഃ ശൂരാഃ പ്രേതരാജനിവേശനം
30 കാ നു തേഷാം ഗതിർ ബ്രഹ്മൻ മിത്രാർഥേ യേ ഹതാ മൃധേ
    തഥൈവ പുത്രപൗത്രാണാം മമ യേ നിഹതാ യുധി
31 ദൂയതേ മേ മനോ ഽഭീക്ഷ്ണം ഘാതയിത്വാ മഹാബലം
    ഭീഷ്മം ശാന്തനവം വൃദ്ധം ദ്രോണം ച ദ്വിജസത്തമം
32 മമ പുത്രേണ മൂഢേന പാപേന സുഹൃദ ദ്വിഷാ
    ക്ഷയം നീതം കുലം ദീപ്തം പൃഥിവീ രാജ്യം ഇച്ഛതാ
33 ഏതത് സർവം അനുസ്മൃത്യ ദഹ്യമാനോ ദിവാനിശം
    ന ശാന്തിം അധിഗച്ഛാമി ദുഃഖശോകസമാഹതഃ
    ഇതി മേ ചിന്തയാനസ്യ പിതഃ ശർമ ന വിദ്യതേ