മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം41

1 [വൈ]
     തതസ് തേ ഭരതശ്രേഷ്ഠാഃ സമാജഗ്മുഃ പരസ്പരം
     വിഗതക്രോധമാത്സര്യാഃ സർവേ വിഗതകൽമഷാഃ
 2 വിധിം പരമം ആസ്ഥായ ബ്രഹ്മർഷിവിഹിതം ശുഭം
     സാമ്പ്രീത മനസഃ സർവേ ദേവലോക ഇവാമരാഃ
 3 പുത്രഃ പിത്രാ ച മാത്രാ ച ഭാര്യാ ച പതിനാ സഹ
     ഭ്രാതാ ഭ്രാത്രാ സഖാ ചൈവ സഖ്യാ രാജൻ സമാഗതാഃ
 4 പാണ്ഡവാസ് തു മഹേഷ്വാസം കർണം സൗഭദ്രം ഏവ ച
     സമ്പ്രഹർഷാത് സമാജഗ്മുർ ദ്രൗപദേയാംശ് ച സർവശഃ
 5 തതസ് തേ പ്രീയമാണാ വൈ കർണേന സഹ പാണ്ഡവാഃ
     സമേത്യ പൃഥിവീപാലാഃ സൗഹൃദേ ഽവസ്ഥിതാഭവൻ
 6 ഋഷിപ്രസാദാത് തേ ഽന്യേ ച ക്ഷത്രിയാ നഷ്ടമന്യവഃ
     അസൗഹൃദം പരിത്യജ്യ സൗഹൃദേ പര്യവസ്ഥിതാഃ
 7 ഏവം സമാഗതാഃ സർവേ ഗുരുഭിർ ബാന്ധവൈസ് തഥാ
     പുത്രൈശ് ച പുരുഷവ്യാഘ്രാഃ കുരവോ ഽന്യേ ച മാനവാഃ
 8 താം രാത്രിം ഏകാം കൃത്സ്നാം തേ വിഹൃത്യ പ്രീതമാനസാഃ
     മേനിരേ പരിതോഷേണ നൃപാഃ സ്വർഗസദോ യഥാ
 9 നാത്ര ശോകോ ഭയം ത്രാസോ നാരതിർ നായശോ ഽഭവത്
     പരസ്പരം സമാഗമ്യ യോധാനാം ഭരതർഷഭ
 10 സമാഗതാസ് താഃ പിതൃഭിർ ഭ്രാതൃഭിഃ പതിഭിഃ സുതൈഃ
    മുദം പരമികാം പ്രാപ്യ നാര്യോ ദുഃഖം അഥാത്യജൻ
11 ഏകാം രാത്രിം വിഹൃത്യൈവം തേ വീരാസ് താശ് ച യോഷിതഃ
    ആമന്ത്ര്യാന്യോന്യം ആശ്ലിഷ്യ തതോ ജഗ്മുർ യഥാഗതം
12 തതോ വിസർജയാം ആസ ലോകാംസ് താൻ മുനിപുംഗവഃ
    ക്ഷണേനാന്തർഹിതാശ് ചൈവ പ്രേക്ഷതാം ഏവ തേ ഽഭവൻ
13 അവഗാഹ്യ മഹാത്മാനഃ പുണ്യാം ത്രിപഥഗാം നദീം
    സരഥാഃ സധ്വജാശ് ചൈവ സ്വാനി സ്ഥാനാനി ഭേജിരേ
14 ദേവലോകം യയുഃ കേ ചിത് കേ ചിദ് ബ്രഹ്മ സദസ് തഥാ
    കേ ചിച് ച വാരുണം ലോകം കേ ചിത് കൗബേരം ആപ്നുവൻ
15 തഥാ വൈവസ്വതം ലോകം കേ ചിച് ചൈവാപ്നുവൻ നൃപാഃ
    രാക്ഷസാനാം പിശാചാനാം കേ ചിച് ചാപ്യ് ഉത്തരാൻ കുരൂൻ
16 വിചിത്രഗതയഃ സർവേ യാ അവാപ്യാമരൈഃ സഹ
    ആജഗ്മുസ് തേ മഹാത്മാനഃ സവാഹാഃ സപദാനുഗാഃ
17 ഗതേഷു തേഷു സർവേഷു സലിലസ്ഥോ മഹാമുനിഃ
    ധർമശീലോ മഹാതേജാഃ കുരൂണാം ഹിതകൃത് സദാ
    തതഃ പ്രോവാച താഃ സർവാഃ ക്ഷത്രിയാ നിഹതേശ്വരാഃ
18 യാ യാഃ പതികൃതാംൽ ലോകാൻ ഇച്ഛന്തി പരമസ്ത്രിയഃ
    താ ജാഹ്നവീജലം ക്ഷിപ്രം അവഗാഹന്ത്വ് അതന്ദ്രിതാഃ
19 തതസ് തസ്യ വചഃ ശ്രുത്വാ ശ്രദ്ദധാനാ വരാംഗനാഃ
    ശ്വശുരം സമനുജ്ഞാപ്യ വിവിശുർ ജാഹ്നവീജലം
20 വിമുക്താ മാനുഷൈർ ദേഹൈസ് തതസ് താ ഭർതൃഭിഃ സഹ
    സമാജഗ്മുസ് തദാ സാധ്വ്യാഃ സർവാ ഏവ വിശാം പതേ
21 ഏവം ക്രമേണ സർവാസ് താഃ ശീലവത്യഃ കുലസ്ത്രിയഃ
    പ്രവിശ്യ തോയം നിർമുക്താ ജഗ്മുർ ഭർതൃസലോകതാം
22 ദിവ്യരൂപസമായുക്താ ദിവ്യാഭരത ഭൂഷിതാഃ
    ദിവ്യമാല്യാംബരധരാ യഥാസാം പതയസ് തഥാ
23 താഃ ശീലസത്ത്വസമ്പന്നാ വിതമസ്കാ ഗല ക്ലമാഃ
    സർവാഃ സർവഗുണൈർ യുക്താഃ സ്വം സ്വം സ്ഥാനം പ്രപേദിരേ
24 യസ്യ യസ്യ ച യഃ കാമസ് തസ്മിൻ കാലേ ഽഭവത് തദാ
    തം തം വിസൃഷ്ടവാൻ വ്യാസോ വരദോ ധർമവത്സലഃ
25 തച് ഛ്രുത്വാ നരദേവാനാം പുനരാഗമനം നരാഃ
    ജർഹൃഷുർ മുദിതാശ് ചാസന്ന് അന്യദേഹഗതാ അപി
26 പ്രിയൈഃ സമാഗമം തേഷാം യ ഇമം ശൃണുയാൻ നരഃ
    പ്രിയാണി ലഭതേ നിത്യം ഇഹ ച പ്രേത്യ ചൈവ ഹ
27 ഇഷ്ടബാന്ധവ സംയോഗം അനായാസം അനാമയം
    യ ഇമം ശ്രാവയേദ് വിദ്വാൻ സംസിദ്ധിം പ്രാപ്നുയാത് പരാം
28 സ്വാധ്യായയുക്താഃ പുരുഷാഃ ക്രിയാ യുക്താശ് ച ഭാരത
    അധ്യാത്മയോഗയുക്താശ് ച ധൃതിമന്തശ് ച മാനവാഃ
    ശ്രുത്വാ പർവ ത്വ് ഇദം നിത്യം അവാപ്സ്യന്തി പരാം ഗതിം