മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം147

1 [വാസു]
     ഏവം ഉക്തേ തു ഗാന്ധാര്യാ ധൃതരാഷ്ട്രോ ജനേശ്വരഃ
     ദുര്യോധനം ഉവാചേദം നൃപമധ്യേ ജനാധിപ
 2 ദുര്യോധന നിബോധേദം യദ് വാം വക്ഷ്യാമി പുത്രക
     തഥാ തത് കുരു ഭദ്രം തേ യദ്യ് അസ്തി പിതൃഗൗരവം
 3 സോമഃ പ്രജാപതിഃ പൂർവം കുരൂണാം വംശവർധനഃ
     സോമാദ് ബഭൂവ ഷഷ്ഠോ വൈ യയാതിർ നഹുഷാത്മജഃ
 4 തസ്യ പുത്രാ ബഭൂവുശ് ച പഞ്ച രാജർഷിസത്തമാഃ
     തേഷാം യദുർ മഹാതേജാ ജ്യേഷ്ഠഃ സമഭവത് പ്രഭുഃ
 5 പൂരുർ യവീയാംശ് ച തതോ യോ ഽസ്മാകം വംശവർധനഃ
     ശർമിഷ്ഠായാഃ സമ്പ്രസൂതോ ദുഹിതുർ വൃഷപർവണഃ
 6 യദുശ് ച ഭരതശ്രേഷ്ഠ ദേവ യാന്യാഃ സുതോ ഽഭവത്
     ദൗഹിത്രസ് താത ശുക്രസ്യ കാവ്യസ്യാമിത തേജസഃ
 7 യാദവാനാം കുലകരോ ബലവാൻ വീര്യസംമതഃ
     അവമേനേ സ തു ക്ഷത്രം ദർപപൂർണഃ സുമന്ദധീഃ
 8 ന ചാതിഷ്ഠത് പിതുഃ ശാസ്ത്രേ ബലദർപ വിമോഹിതഃ
     അവമേനേ ച പിതരം ഭ്രാതൄംശ് ചാപ്യ് അപരാജിതഃ
 9 പൃഥിവ്യാം ചതുരന്തായാം യദുർ ഏവാഭവദ് ബലീ
     വശേ കൃത്വാ സ നൃപതീൻ അവസൻ നാഗസാഹ്വയേ
 10 തം പിതാ പരമക്രുദ്ധോ യയാതിർ നഹുഷാത്മജഃ
    ശശാപ പുത്രം ഗാന്ധാരേ രാജ്യാ ച വ്യപരോപയത്
11 യ ചൈനം അന്വവർതന്ത ഭ്രാതരോ ബലദർപിതം
    ശശാപ താൻ അപി ക്രുദ്ധോ യയാതിസ് തനയാൻ അഥ
12 യവീയാംസം തതഃ പൂരും പുത്രം സ്വവശവർതിനം
    രാജ്യേ നിവേശയാം ആസ വിധേയം നൃപസത്തമഃ
13 ഏവം ജ്യേഷ്ഠോ ഽപ്യ് അഥോത്സിക്തോ ന രാജ്യം അഭിജായതേ
    യവീയാംസോ ഽഭിജായന്തേ രാജ്യം വൃദ്ധോപസേവയാ
14 തഥൈവ സർവധർമജ്ഞഃ പിതുർ മമ പിതാമഹഃ
    പ്രതീപഃ പൃഥിവീപാലസ് ത്രിഷു ലോകേഷു വിശ്രുതഃ
15 തസ്യ പാർഥിവ സിംഹസ്യ രാജ്യം ധർമേണ ശാസതഃ
    ത്രയഃ പ്രജജ്ഞിരേ പുത്രാ ദേവകൽപാ യശസ്വിനഃ
16 ദേവാപിർ അഭവജ് ജ്യേഷ്ഠോ ബാഹ്ലീകസ് തദനന്തരം
    തൃതീയഃ ശന്തനുസ് താത ധൃതിമാൻ മേ പിതാമഹഃ
17 ദേവാപിസ് തു മഹാതേജാസ് ത്വഗ് ദോഷീ രാജസത്തമഃ
    ധാർമികഃ സത്യവാദീ ച പിതുഃ ശുശ്രൂഷണേ രതഃ
18 പൗരജാനപദാനാം ച സംമതഃ സാധു സത്കൃതഃ
    സർവേഷാം ബാലവൃദ്ധാനാം ദേവാപിർ ഹൃദയംഗമഃ
19 പ്രാജ്ഞശ് ച സത്യസന്ധശ് ച സർവഭൂതഹിതേ രതഃ
    വർതമാനഃ പിതുഃ ശാസ്ത്രേ ബ്രാഹ്മണാനാം തഥൈവ ച
20 ബാഹ്ലീകസ്യ പ്രിയോ ഭ്രാതാ ശന്തനോശ് ച മഹാത്മനഃ
    സൗഭ്രാത്രം ച പരം തേഷാം സഹിതാനാം മഹാത്മനാം
21 അഥ കാലസ്യ പര്യായേ വൃദ്ധോ നൃപതിസത്തമഃ
    സംഭാരാൻ അഭിഷേകാർഥം കാരയാം ആസ ശാസ്ത്രതഃ
    മംഗലാനി ച സർവാണി കാരയാം ആസ ചാഭിഭൂഃ
22 തം ബ്രാഹ്മണാശ് ച വൃദ്ധാശ് ച പൗരജാനപദൈഃ സഹ
    സർവേ നിവാരയാം ആസുർ ദേവാപേർ അഭിഷേചനം
23 സ തച് ഛ്രുത്വാ തു നൃപതിർ അഭിഷേകനിവാരണം
    അശ്രുകണ്ഠോ ഽഭവദ് രാജാ പര്യശോചത ചാത്മജം
24 ഏവം വദാന്യോ ധർമജ്ഞഃ സത്യസന്ധശ് ച സോ ഽഭവത്
    പ്രിയഃ പ്രജാനാം അപി സംസ് ത്വഗ് ദോഷേണ പ്രദൂഷിതഃ
25 ഹീനാംഗം പൃഥിവീപാലം നാഭിനന്ദന്തി ദേവതാഃ
    ഇതി കൃത്വാ നൃപശ്രേഷ്ഠം പ്രത്യഷേധൻ ദ്വിജർഷഭാഃ
26 തതഃ പ്രവ്യഥിതാത്മാസൗ പുത്രശോകസമന്വിതഃ
    മമാര തം മൃതം ദൃട്വാ ദേവാപിഃ സംശ്രിതോ വനം
27 ബാഹ്ലീകോ മാതുലകുലേ ത്യക്ത്വാ രാജ്യം വ്യവസ്ഥിതഃ
    പിതൃഭ്രാതൄൻ പരിത്യജ്യ പ്രാപ്തവാൻ പുരം ഋദ്ധിമത്
28 ബാഹ്ലീകേന ത്വ് അനുജ്ഞാതഃ ശന്തനുർ ലോകവിശ്രുതഃ
    പിതര്യ് ഉപരതേ രാജൻ രാജാ രാജ്യം അകാരയത്
29 തഥൈവാഹം മതിമതാ പരിചിന്ത്യേഹ പാണ്ഡുനാ
    ജ്യേഷ്ഠഃ പ്രഭ്രംശിതോ രാജ്യാദ് ധീനാംഗ ഇതി ഭാരത
30 പാണ്ഡുസ് തു രാജ്യം സമ്പ്രാപ്തഃ കനീയാൻ അപി സൻ നൃപഃ
    വിനാശേ തസ്യ പുത്രാണാം ഇദം രാജ്യം അരിന്ദമ
    മയ്യ് അഭാഗിനി രാജ്യായ കഥം ത്വം രാജ്യം ഇച്ഛസി
31 യുധിഷ്ഠിരോ രാജപുത്രോ മഹാത്മാ; ന്യായാഗതം രാജ്യം ഇദം ച തസ്യ
    സ കൗരവസ്യാസ്യ ജനസ്യ ഭർതാ; പ്രശാസിതാ ചൈവ മഹാനുഭാവഃ
32 സ സത്യസന്ധഃ സതതാപ്രമത്തഃ; ശാസ്ത്രേ സ്ഥിതോ ബന്ധുജനസ്യ സാധുഃ
    പ്രിയഃ പ്രജാനാം സുഹൃദ അനുകമ്പീ; ജിതേന്ദ്രിയഃ സാധു ജനസ്യ ഭർതാ
33 ക്ഷമാ തിതിക്ഷാ ദമ ആർജവം ച; സത്യവ്രതത്വം ശ്രുതം അപ്രമാദഃ
    ഭൂതാനുകമ്പാ ഹ്യ് അനുശാസനം ച; യുധിഷ്ഠിരേ രാജഗുണാഃ സമസ്താഃ
34 അരാജ പുത്രസ് ത്വം അനാര്യ വൃത്തോ; ലുബ്ധസ് തഥാ ബന്ധുഷു പാപബുദ്ധിഃ
    ക്രമാഗതം രാജ്യം ഇദം പരേഷാം; ഹർതും കഥം ശക്ഷ്യസി ദുർവിനീതഃ
35 പ്രയച്ഛ രാജ്യാർഥം അപേതമോഹഃ; സവാഹനം ത്വം സപരിച്ഛദം ച
    തതോ ഽവശേഷം തവ ജീവിതസ്യ; സഹാനുജസ്യൈവ ഭവേൻ നരേന്ദ്ര