മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം162

1 [ധൃ]
     പ്രതിജ്ഞാതേ ഫൽഗുനേന വധേ ഭീഷ്മസ്യ സഞ്ജയ
     കിം അകുർവന്ത മേ മന്ദാഃ പുത്രാ ദുര്യോധനാദയഃ
 2 ഹതം ഏവ ഹി പശ്യാമി ഗാംഗേയം പിതരം രണേ
     വാസുദേവസഹായേന പാർഥേന ദൃഢധന്വനാ
 3 സ ചാപരിമിത പ്രജ്ഞസ് തച് ഛ്രുത്വാ പാർഥ ഭാഷിതം
     കിം ഉക്തവാൻ മഹേഷ്വാസോ ഭീഷ്മഃ പ്രഹരതാം വരഃ
 4 സേനാപത്യം ച സമ്പ്രാപ്യ കൗരവാണാം ധുരന്ധരഃ
     കിം അചേഷ്ടത ഗാംഗേയോ മഹാബുദ്ധിപരാക്രമഃ
 5 തതസ് തത് സഞ്ജയസ് തസ്മൈ സർവം ഏവ ന്യവേദയത്
     യഥോക്തം കുരുവൃദ്ധേന ഭീഷ്മേണാമിത തേജസാ
 6 സേനാപത്യം അനുപ്രാപ്യ ഭീഷ്മഃ ശാന്തനവോ നൃപ
     ദുര്യോധനം ഉവാചേദം വചനം ഹർഷയന്ന് ഇവ
 7 നമസ്കൃത്വാ കുമാരായ സേനാന്യേ ശക്തിപാണയേ
     അഹം സേനാപതിസ് തേ ഽദ്യ ഭവിഷ്യാമി ന സംശയഃ
 8 സേനാ കർമണ്യ് അഭിജ്ഞോ ഽസ്മി വ്യൂഹേഷു വിവിധേഷു ച
     കർമ കാരയിതും ചൈവ ഭൃതാൻ അപ്യ് അഭൃതാംസ് തഥാ
 9 യാത്രാ യാനേഷു യുദ്ധേഷു ലബ്ധപ്രശമനേഷു ച
     ഭൃശം വേദ മഹാരാജ യഥാ വേദ ബൃഹസ്പതിഃ
 10 വ്യൂഹാൻ അപി മഹാരംഭാൻ ദൈവഗാന്ധർവ മാനുഷാൻ
    തൈർ അഹം മോഹയിഷ്യാമി പാണ്ഡവാൻ വ്യേതു തേ ജ്വരഃ
11 സോ ഽഹം യോത്സ്യാമി തത്ത്വേന പാലയംസ് തവ വാഹിനീം
    യഥാവച് ഛാസ്ത്രതോ രാജൻ വ്യേതു തേ മാനസോ ജ്വരഃ
12 ന വിദ്യതേ മേ ഗാംഗേയ ഭയം ദേവാസുരേഷ്വ് അപി
    സമസ്തേഷു മഹാബാഹോ സത്യം ഏതദ് ബ്രവീമി തേ
13 കിം പുനസ് ത്വയി ദുർധർഷേ സേനാപത്യേ വ്യവസ്ഥിതേ
    ദ്രോണേ ച പുരുഷവ്യാഘ്രേ സ്ഥിതേ യുദ്ധാഭിനന്ദിനി
14 ഭവദ്ബ്യാം പുരുഷാഗ്ര്യാഭ്യാം സ്ഥിതാഭ്യാം വിജയോ മമ
    ന ദുർലഭം കുരുശ്രേഷ്ഠ ദേവരാജ്യം അപി ധ്രുവം
15 രഥസംഖ്യാം തു കാർത്സ്ന്യേന പരേഷാം ആത്മനസ് തഥാ
    തഥൈവാതിരഥാനാം ച വേത്തും ഇച്ഛാമി കൗരവ
16 പിതാമഹോ ഹി കുശലഃ പരേഷാം ആത്മനസ് തഥാ
    ശ്രോതും ഇച്ഛാമ്യ് അഹം സർവൈഃ സഹൈഭിർ വസുധാധിപൈഃ
17 ഗാന്ധാരേ ശൃണു രാജേന്ദ്ര രഥസംഖ്യാം സ്വകേ ബലേ
    യേ രഥാഃ പൃഥിവീപാല തഥൈവാതിരഥാശ് ച യേ
18 ബഹൂനീഹ സഹസ്രാണി പ്രയുതാന്യ് അർബുദാനി ച
    രഥാനാം തവ സേനായാം യഥാമുഖ്യം തു മേ ശൃണു
19 ഭവാൻ അഗ്രേ രഥോദാരഃ സഹ സർവൈഃ സഹോദരൈഃ
    ദുഃശാസനപ്രഭൃതിഭിർ ഭ്രാതൃഭിഃ ശതസംമിതൈഃ
20 സർവേ കൃതപ്രഹരണാശ് ഛേദ്യ ഭേദ്യ വിശാരദാഃ
    രഥോപസ്ഥേ ഗജസ്കന്ധേ ഗദായുദ്ധേ ഽസി ചർമണി
21 സംയന്താരഃ പ്രഹർതാരഃ കൃതാസ്ത്രാ ഭാരസാധനാഃ
    ഇഷ്വസ്ത്രേ ദ്രോണശിഷ്യാശ് ച കൃപസ്യ ച ശരദ്വതഃ
22 ഏതേ ഹനിഷ്യന്തി രണേ പാഞ്ചാലാൻ യുദ്ധദുർമദാൻ
    കൃതകിൽബിഷാഃ പാണ്ഡവേയൈർ ധാർതരാഷ്ട്രാ മനസ്വിനഃ
23 തതോ ഽഹം ഭരതശ്രേഷ്ഠ സർവസേനാപതിസ് തവ
    ശത്രൂൻ വിധ്വംസയിഷ്യാമി കദർഥീ കൃത്യപാണ്ഡവാൻ
    ന ത്വ് ആത്മനോ ഗുണാൻ വക്തും അർഹാമി വിദിതോ ഽസ്മി തേ
24 കൃതവർമാ ത്വ് അതിരഥോ ഭോജഃ പ്രഹരതാം വരഃ
    അർഥസിദ്ധിം തവ രണേ കരിഷ്യതി ന സംശയഃ
25 അസ്ത്രവിദ്ഭിർ അനാധൃഷ്യോ ദൂരപാതീ ദൃഢായുധഃ
    ഹനിഷ്യതി രുപൂംസ് തുഭ്യം മഹേന്ദ്രോ ദാനവാൻ ഇവ
26 മദ്രരാജോ മഹേഷ്വാസഃ ശല്യോ മേ ഽതിരഥോ മതഃ
    സ്പർധതേ വാസുദേവേന യോ വൈ നിത്യം രണേ രണേ
27 ഭാഗിനേയാൻ നിജാംസ് ത്യക്ത്വാ ശല്യസ് തേ രഥസത്തമഃ
    ഏഷ യോത്സ്യതി സംഗ്രാമേ കൃഷ്ണം ചക്രഗദാധരം
28 സാഗരോർമി സമൈർ വേഗൈഃ പ്ലാവയന്ന് ഇവ ശാത്രവാൻ
    ഭൂരിശ്രവാഃ കൃതാസ്ത്രശ് ച തവ ചാപി ഹിതഃ സുഹൃത്
29 സൗമദത്തിർ മഹേഷ്വാസോ രഥയൂഥപ യൂഥപഃ
    ബലക്ഷയം അമിത്രാണാം സുമഹാന്തം കരിഷ്യതി
30 സിന്ധുരാജോ മഹാരാജ മതോ മേ ദ്വിഗുണോ രഥഃ
    യോത്സ്യതേ സമരേ രാജൻ വിക്രാന്തോ രഥസത്തമഃ
31 ദ്രൗപദീ ഹരണേ പൂർവം പരിക്ലിഷ്ടഃ സ പാണ്ഡവൈഃ
    സംസ്മരംസ് തം പരിക്ലേശം യോത്സ്യതേ പരവീഹരാ
32 ഏതേന ഹി തദാ രാജംസ് തപ ആസ്ഥായ ദാരുണം
    സുദുർലഭോ വരോ ലബ്ധഃ പാണ്ഡവാൻ യോദ്ധും ആഹവേ
33 സ ഏഷ രഥശാർദൂലസ് തദ് വൈരം സംസ്മരൻ രണേ
    യോത്സ്യതേ പാണ്ഡവാം സ്താത പ്രാണാംസ് ത്യക്ത്വാ സുദുസ്ത്യജാൻ