മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം174
| ←അധ്യായം173 | മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം രചന: അധ്യായം174 |
അധ്യായം175→ |
1 ഭീഷ്മ ഉവാച
തതസ് തേ താപസാഃ സർവേ കാര്യവന്തോ ഽഭവംസ് തദാ
താം കന്യാം ചിന്തയന്തോ വൈ കിം കാര്യം ഇതി ധർമിണഃ
2 കേ ചിദ് ആഹുഃ പിതുർ വേശ്മ നീയതാം ഇതി താപസാഃ
കേ ചിദ് അസ്മദുപാലംഭേ മതിം ചക്രുർ ദ്വിജോത്തമാഃ
3 കേ ചിച് ഛാല്വപതിം ഗത്വാ നിയോജ്യം ഇതി മേനിരേ
നേതി കേ ചിദ് വ്യവസ്യന്തി പ്രത്യാഖ്യാതാ ഹി തേന സാ
4 ഏവംഗതേ കിം നു ശക്യം ഭദ്രേ കർതും മനീഷിഭിഃ
പുനർ ഊചുശ് ച തേ സർവേ താപസാഃ സംശിതവ്രതാഃ
5 അലം പ്രവ്രജിതേനേഹ ഭദ്രേ ശൃണു ഹിതം വചഃ
ഇതോ ഗച്ഛസ്വ ഭദ്രം തേ പിതുർ ഏവ നിവേശനം
6 പ്രതിപത്സ്യതി രാജാ സ പിതാ തേ യദ് അനന്തരം
തത്ര വത്സ്യസി കല്യാണി സുഖം സർവഗുണാന്വിതാ
ന ച തേ ഽന്യാ ഗതിർ ന്യായ്യാ ഭവേദ് ഭദ്രേ യഥാ പിതാ
7 പതിർ വാപി ഗതിർ നാര്യാഃ പിതാ വാ വരവർണിനി
ഗതിഃ പതിഃ സമസ്ഥായാ വിഷമേ തു പിതാ ഗതിഃ
8 പ്രവ്രജ്യാ ഹി സുദുഃഖേയം സുകുമാര്യാ വിശേഷതഃ
രാജപുത്ര്യാഃ പ്രകൃത്യാ ച കുമാര്യാസ് തവ ഭാമിനി
9 ഭദ്രേ ദോഷാ ഹി വിദ്യന്തേ ബഹവോ വരവർണിനി
ആശ്രമേ വൈ വസന്ത്യാസ് തേ ന ഭവേയുഃ പിതുർ ഗൃഹേ
10 തതസ് തു തേ ഽബ്രുവൻ വാക്യം ബ്രാഹ്മണാസ് താം തപസ്വിനീം
ത്വാം ഇഹൈകാകിനീം ദൃഷ്ട്വാ നിജനേ ഗഹനേ വനേ
പ്രാർഥയിഷ്യന്തി രാജേന്ദ്രാസ് തസ്മാൻ മൈവം മനഃ കൃഥാഃ
11 അംബോവാച
ന ശക്യം കാശിനഗരീം പുനർ ഗന്തും പിതുർ ഗൃഹാൻ
അവജ്ഞാതാ ഭവിഷ്യാമി ബാന്ധവാനാം ന സംശയഃ
12 ഉഷിതാ ഹ്യ് അന്യഥാ ബാല്യേ പിതുർ വേശ്മനി താപസാഃ
നാഹം ഗമിഷ്യേ ഭദ്രം വസ് തത്ര യത്ര പിതാ മമ
തപസ് തപ്തും അഭീപ്സാമി താപസൈഃ പരിപാലിതാ
13 യഥാ പരേ ഽപി മേ ലോകേ ന സ്യാദ് ഏവം മഹാത്യയഃ
ദൗർഭാഗ്യം ബ്രാഹ്മണശ്രേഷ്ഠാസ് തസ്മാത് തപ്സ്യാമ്യ് അഹം തപഃ
14 ഭീഷ്മ ഉവാച
ഇത്യ് ഏവം തേഷു വിപ്രേഷു ചിന്തയത്സു തഥാ തഥാ
രാജർഷിസ് തദ് വനം പ്രാപ്തസ് തപസ്വീ ഹോത്രവാഹനഃ
15 തതസ് തേ താപസാഃ സർവേ പൂജയന്തി സ്മ തം നൃപം
പൂജാഭിഃ സ്വാഗതാദ്യാഭിർ ആസനേനോദകേന ച
16 തസ്യോപവിഷ്ടസ്യ തതോ വിശ്രാന്തസ്യോപശൃണ്വതഃ
പുനർ ഏവ കഥാം ചക്രുഃ കന്യാം പ്രതി വനൗകസഃ
17 അംബായാസ് താം കഥാം ശ്രുത്വാ കാശിരാജ്ഞശ് ച ഭാരത
സ വേപമാന ഉത്ഥായ മാതുർ അസ്യാഃ പിതാ തദാ
താം കന്യാം അംഗം ആരോപ്യ പര്യാശ്വാസയത പ്രഭോ
18 സ താം അപൃച്ഛത് കാർത്സ്ന്യേന വ്യസനോത്പത്തിം ആദിതഃ
സാ ച തസ്മൈ യഥാവൃത്തം വിസ്തരേണ ന്യവേദയത്
19 തതഃ സ രാജർഷിർ അഭൂദ് ദുഃഖശോകസമന്വിതഃ
കാര്യം ച പ്രതിപേദേ തൻ മനസാ സുമഹാതപാഃ
20 അബ്രവീദ് വേപമാനശ് ച കന്യാം ആർതാം സുദുഃഖിതഃ
മാ ഗാഃ പിതൃഗൃഹം ഭദ്രേ മാതുസ് തേ ജനകോ ഹ്യ് അഹം
21 ദുഃഖം ഛേത്സ്യാമി തേ ഽഹം വൈ മയി വർതസ്വ പുത്രികേ
പര്യാപ്തം തേ മനഃ പുത്രി യദ് ഏവം പരിശുഷ്യസി
22 ഗച്ഛ മദ്വചനാദ് രാമം ജാമദഗ്ന്യം തപസ്വിനം
രാമസ് തവ മഹദ് ദുഃഖം ശോകം ചാപനയിഷ്യതി
ഹനിഷ്യതി രണേ ഭീഷ്മം ന കരിഷ്യതി ചേദ് വചഃ
23 തം ഗച്ഛ ഭാർഗവശ്രേഷ്ഠം കാലാഗ്നിസമതേജസം
പ്രതിഷ്ഠാപയിതാ സ ത്വാം സമേ പഥി മഹാതപാഃ
24 തതസ് തു സസ്വരം ബാഷ്പം ഉത്സൃജന്തീ പുനഃ പുനഃ
അബ്രവീത് പിതരം മാതുഃ സാ തദാ ഹോത്രവാഹനം
25 അഭിവാദയിത്വാ ശിരസാ ഗമിഷ്യേ തവ ശാസനാത്
അപി നാമാദ്യ പശ്യേയം ആര്യം തം ലോകവിശ്രുതം
26 കഥം ച തീവ്രം ദുഃഖം മേ ഹനിഷ്യതി സ ഭാർഗവഃ
ഏതദ് ഇച്ഛാമ്യ് അഹം ശ്രോതും അഥ യാസ്യാമി തത്ര വൈ