മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം27

1 [സ്]
     ധർമേ നിത്യാ പാണ്ഡവ തേ വിചേഷ്ടാ; ലോകേ ശ്രുതാ ദൃശ്യതേ ചാപി പാർഥ
     മഹാസ്രാവം ജീവിതം ചാപ്യ് അനിത്യം; സമ്പശ്യ ത്വം പാണ്ഡവ മാ വിനീനശഃ
 2 ന ചേദ് ഭാഗം കുരവോ ഽന്യത്ര യുദ്ധാത്; പ്രയച്ഛന്തേ തുഭ്യം അജാതശത്രോ
     ഭൈക്ഷ ചര്യാം അന്ധകവൃഷ്ണിരാജ്യേ; ശ്രേയോ മന്യേ ന തു യുദ്ധേന രാജ്യം
 3 അൽപകാലം ജീവിതം യൻ മനുഷ്യേ; മഹാസ്രാവം നിത്യദുഃഖം ചലം ച
     ഭൂയശ് ച തദ് വയസോ നാനുരൂപം; തസ്മാത് പാപം പാണ്ഡവ മാ പ്രസാർഷീഃ
 4 കാമാ മനുഷ്യം പ്രസജന്ത ഏവ; ധർമസ്യ യേ വിധ്ന മൂലം നരേന്ദ്ര
     പൂർവം നരസ് താൻ ധൃതിമാൻ വിനിഘ്നംൽ; ലോകേ പ്രശംസാം ലഭതേ ഽനവദ്യാം
 5 നിബന്ധനീ ഹ്യ് അർഥതൃഷ്ണേഹ പാർഥ; താം ഏഷതോ ബാധ്യതേ ധർമ ഏവ
     ധർമം തു യഃ പ്രവൃണീതേ സ ബുദ്ധഃ; കാമേ ഗൃദ്ധോ ഹീയതേ ഽർഥാനുരോധാത്
 6 ധർമം കൃത്വാ കർമണാം താത മുഖ്യം; മഹാപ്രതാപഃ സവിതേവ ഭാതി
     ഹാനേന ധർമസ്യ മഹീം അപീമാം; ലബ്ധ്വാ നരഃ സീദതി പാപബുദ്ധിഃ
 7 വേദോ ഽധീതശ് ചരിതം ബ്രഹ്മചര്യം; യജ്ഞൈർ ഇഷ്ടം ബ്രാഹ്മണേഭ്യശ് ച ദത്തം
     പരം സ്ഥാനം മന്യമാനേന ഭൂയ; ആത്മാ ദത്തോ വർഷപൂഗം സുഖേഭ്യഃ
 8 സുഖപ്രിയേ സേവമാനോ ഽതിവേലം; യോഗാഭ്യാസേ യോ ന കരോതി കർമ
     വിത്തക്ഷയേ ഹീനസുഖോ ഽതിവേലം; ദുഃഖം ശേതേ കാമവേഗപ്രണുന്നഃ
 9 ഏവം പുനർ അർഥചര്യാ പ്രസക്തോ; ഹിത്വാ ധർമം യഃ പ്രകരോത്യ് അധർമം
     അശ്രദ്ദധത് പരലോകായ മൂഢോ; ഹിത്വാ ദേഹം തപ്യതേ പ്രേത്യ മന്ദഃ
 10 ന കർമണാം വിപ്രണാശോ ഽസ്യ് അമുത്ര; പുണ്യാനാം വാപ്യ് അഥ വാ പാപകാനാം
    പൂർവം കർതുർ ഗച്ഛതി പുണ്യപാപം; പശ്ചാത് ത്വ് ഏതദ് അനുയാത്യ് ഏവ കർതാ
11 ന്യായോപേതം ബ്രാഹ്മണേഭ്യോ യദന്നം; ശ്രദ്ധാ പൂതം ഗന്ധരസോപപന്നം
    അന്വാഹാര്യേഷൂത്തമ ദക്ഷിണേഷു; തഥാരൂപം കർമ വിഖ്യായതേ തേ
12 ഇഹ ക്ഷേത്രേ ക്രിയതേ പാർഥ കാര്യം; ന വൈ കിം ചിദ് വിദ്യതേ പ്രേത്യ കാര്യം
    കൃതം ത്വയാ പാരലോക്യം ച കാര്യം; പുണ്യം മഹത് സദ്ഭിർ അനുപ്രശസ്തം
13 ജഹാതി മൃത്യും ച ജരാം ഭയം ച; ന ക്ഷുത്പിപാസേ മനസശ് ചാപ്രിയാണി
    ന കർതവ്യം വിദ്യതേ തത്ര കിം ചിദ്; അന്യത്ര വാ ഇന്ദ്രിയപ്രീണനാർഥാത്
14 ഏവംരൂപം കർമഫലം നരേന്ദ്ര; മാത്രാവതാ ഹൃദയസ്യ പ്രിയേണ
    സക്രോധജം പാണ്ഡവ ഹർഷജം ച; ലോകാവ് ഉഭൗ മാ പ്രഹാസീശ് ചിരായ
15 അന്തം ഗത്വാ കർമണാം യാ പ്രശംസാ; സത്യം ദമശ് ചാർജവം ആനൃശംസ്യം
    അശ്വമേധോ രാജസൂയസ് തഥേഷ്ടഃ; പാപസ്യാന്തം കർമണോ മാ പുനർ ഗാഃ
16 തച് ചേദ് ഏവം ദേശരൂപേണ പാർഥാഃ; കരിഷ്യധ്വം കർമ പാപം ചിരായ
    നിവസധ്വം വർഷപൂഗാൻ വനേഷു; ദുഃഖം വാസം പാണ്ഡവാ ധർമഹേതോഃ
17 അപ്രവ്രജ്യേ യോജയിത്വാ പുരസ്താദ്; ആത്മാധീനം യദ് ബലം തേ തദാസീത്
    നിത്യം പാഞ്ചാലാഃ സചിവാസ് തവേമേ; ജനാർദനോ യുയുധാനശ് ച വീരഃ
18 മത്സ്യോ രാജാ രുക്മരഥഃ സപുത്രഃ; പ്രഹാരിഭിഃ സഹ പുത്രൈർ വിരാടഃ
    രാജാനശ് ച യേ വിജിതാഃ പുരസ്താത്; ത്വാം ഏവ തേ സംശ്രയേയുഃ സമസ്താഃ
19 മഹാസഹായഃ പ്രതപൻ ബലസ്ഥഃ; പുരസ്കൃതോ വാസുദേവാർജുനാഭ്യാം
    വരാൻ ഹനിഷ്യൻ ദ്വിഷതോ രംഗമധ്യേ; വ്യനേഷ്യഥാ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ദർപം
20 ബലം കസ്മാദ് വർഹയിത്വാ പരസ്യ; നിജാൻ കസ്മാത് കർശയിത്വാ സഹായാൻ
    നിരുഷ്യ കസ്മാദ് വർഷപൂഗാൻ വനേഷു; യുയുത്സസേ പാണ്ഡവ ഹീനകാലം
21 അപ്രജ്ഞോ വാ പാണ്ഡവ യുധ്യമാനോ; അധർമജ്ഞോ വാ ഭൂതിപഥാദ് വ്യപൈതി
    പ്രജ്ഞാവാൻ വാ ബുധ്യമാനോ ഽപി ധർമം; സംരംഭാദ് വാ സോ ഽപി ഭൂതേർ അപൈതി
22 നാധർമേ തേ ധീയതേ പാർഥ ബുദ്ധിർ; ന സംരംഭാത് കർമ ചകർഥ പാപം
    അദ്ധാ കിം തത് കാരണം യസ്യ ഹേതോഃ; പ്രജ്ഞാ വിരുദ്ധം കർമ ചികീർഷസീദം
23 അവ്യാധിജം കടുകം ശീർഷ രോഗം; യശോ മുഷം പാപഫലോദയം ച
    സതാം പേയം യൻ ന പിബന്ത്യ് അസന്തോ; മന്യും മഹാരാജ പിബ പ്രശാമ്യ
24 പാപാനുബന്ധം കോ നു തം കാമയേത; ക്ഷമൈവ തേ ജ്യായസീ നോത ഭോഗാഃ
    യത്ര ഭീഷ്മഃ ശാന്തനവോ ഹതഃ സ്യാദ്; യത്ര ദ്രോണഃ സഹ പുത്രോ ഹതഃ സ്യാത്
25 കൃപഃ ശല്യഃ സൗമദത്തിർ വികർണോ; വിവിംശതിഃ കർണദുര്യോധനൗ ച
    ഏതാൻ ഹത്വാ കീദേശം തത് സുഖം സ്യാദ്; യദ് വിന്ദേഥാസ് തദ് അനുബ്രൂഹി പാർഥ
26 ലബ്ധ്വാപീമാം പൃഥിവീം സാഗരാന്താം; ജരാമൃത്യൂ നൈവ ഹി ത്വം പ്രജഹ്യാഃ
    പ്രിയാപ്രിയേ സുഖദുഃഖേ ച രാജന്ന്; ഏവം വിദ്വാൻ നൈവ യുദ്ധം കുരുഷ്വ
27 അമാത്യാനാം യദി കാമസ്യ ഹേതോർ; ഏവം യുക്തം കർമ ചികീർഷസി ത്വം
    അപാക്രമേഃ സമ്പ്രദായ സ്വം ഏഭ്യോ; മാ ഗാസ് ത്വം വാ ദേവ യാനാത് പഥോ ഽദ്യ