മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം82

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം82

1 [വ്]
     പ്രയാന്തം ദേവകീപുത്രം പരവീര രുജോ ദശ
     മഹാരഥാ മഹാബാഹും അന്വയുഃ ശസ്ത്രപാണയഃ
2 പദാതീനാം സഹസ്രം ച സാദിനാം ച പരന്തപ
     ഭോജ്യം ച വിപുലം രാജൻ പ്രേഷ്യാശ് ച ശതശോ ഽപരേ
3 [ജ്]
     കഥം പ്രയാതോ ദാശാർഹോ മഹാത്മാ മധുസൂദനഃ
     കാനി വാ വ്രജതസ് തസ്യ നിമിത്താനി മഹൗജസഃ
4 [വ്]
     തസ്യ പ്രയാണേ യാന്യ് ആസന്ന് അദ്ഭുതാനി മഹാത്മനഃ
     താനി മേ ശൃണു ദിവ്യാനി ദൈവാന്യ് ഔത്പാതികാനി ച
5 അനഭ്രേ ഽശനിനിർഘോഷഃ സവിദ്യുത്സമജായത
     അന്വഗ് ഏവ ച പർജന്യഃ പ്രാവർഷദ് വിഘനേ ഭൃശം
6 പ്രത്യഗ് ഊഹുർ മഹാനദ്യഃ പ്രാങ്മുഖാഃ സിന്ധുസത്തമാഃ
     വിപാരീതാ ദിശഃ സർവാ ന പ്രാജ്ഞായത കിം ചന
7 പ്രാജ്വലന്ന് അഗ്നയോ രാജൻ പൃഥിവീസമകമ്പത
     ഉദപാനാശ് ച കുംഭാശ് ച പ്രാസിഞ്ചഞ് ശതശോ ജലം
8 തമഃ സംവൃതം അപ്യ് ആസീത് സർവം ജഗദ് ഇദം തദാ
     ന ദിശോ നാദിശോ രാജൻ പ്രജ്ഞായന്തേ സ്മ രേണുനാ
9 പ്രാദുരാസീൻ മഹാഞ് ശബ്ദഃ ഖേ ശരീരം ന ദൃശ്യതേ
     സർവേഷു രാജൻ ദേശേഷു തദ് അദ്ഭുതം ഇവാഭവത്
10 പ്രാമഥ്നാദ് ധാസ്തിന പുരം വാതോ ദക്ഷിണപശ്ചിമഃ
    ആരുജൻ ഗണശോ വൃക്ഷാൻ പരുഷോ ഭീമനിസ്വനഃ
11 യത്ര യത്ര തു വാർഷ്ണേയോ വർതതേ പഥി ഭാരത
    തത്ര തത്ര സുഖോ വായുഃ സർവം ചാസീത് പ്രദക്ഷിണം
12 വവർഷ പുഷ്പവർഷം ച കമലാനി ച ഭൂരിശഃ
    സമശ് ച പന്ഥാ നിർദുഃഖോ വ്യപേതകുശ കണ്ടകഃ
13 സ ഗച്ഛൻ ബ്രാഹ്മണൈ രാജംസ് തത്ര തത്ര മഹാഭുജഃ
    അർച്യതേ മധുപർകൈശ് ച സുമനോഭിർ വസു പ്രദഃ
14 തം കിരന്തി മഹാത്മാനം വന്യൈഃ പുഷ്പൈഃ സുഗന്ധിഭിഃ
    സ്ത്രിയഃ പഥി സമാഗമ്യ സർവഭൂതഹിതേ രതം
15 സ ശാലിഭവനം രമ്യം സർവസസ്യ സമാചിതം
    സുഖം പരമധർമിഷ്ഠം അത്യഗാദ് ഭരതർഷഭ
16 പശ്യൻ ബഹു പശൂൻ ഗ്രാമാൻ രമ്യാൻ ഹൃദയതോഷണാൻ
    പുരാണി ച വ്യതിക്രാമൻ രാഷ്ട്രാണി വിവിധാനി ച
17 നിത്യഹൃഷ്ടാഃ സുമനസോ ഭാരതൈർ അഭിരക്ഷിതാഃ
    നോദ്വിഗ്നാഃ പരചക്രാണാം അനയാനാം അകോവിദാഃ
18 ഉപപ്ലവ്യാദ് അഥായാന്തം ജനാഃ പുരനിവാസിനഃ
    പഥ്യ് അതിഷ്ഠന്ത സഹിതാ വിഷ്വക്സേന ദിദൃക്ഷയാ
19 തേ തു സർവേ സുനാമാനം അഗ്നിം ഇദ്ധം ഇവ പ്രഭും
    അർചയാം ആസുർ അർച്യം തം ദേശാതിഥിം ഉപസ്ഥിതം
20 വൃകസ്ഥലം സമാസാദ്യ കേശവഃ പരവീരഹാ
    പ്രകീർണരശ്മാവ് ആദിത്യേ വിമലേ ലോഹിതായതി
21 അവതീര്യ രഥാത് തൂർണം കൃത്വാ ശൗചം യഥാവിധി
    രഥമോചനം ആദിശ്യ സന്ധ്യാം ഉപവിവേശ ഹ
22 ദാരുകോ ഽപി ഹയാൻ മുക്ത്വാ പരിചര്യ ച ശാസ്ത്രതഃ
    മുമോച സർവം വർമാണി മുക്ത്വാ ചൈനാൻ അവാസൃജത്
23 അഭ്യതീത്യ തു തത് സർവം ഉവാച മധുസൂദനഃ
    യുധിഷ്ഠിരസ്യ കാര്യാർഥം ഇഹ വത്സ്യാമഹേ ക്ഷപാം
24 തസ്യ തൻ മതം ആജ്ഞായ ചക്രുർ ആവസഥം നരാഃ
    ക്ഷണേന ചാന്ന പാനാനി ഗുണവന്തി സമാർജയൻ
25 തസ്മിൻ ഗ്രാമേ പ്രധാനാസ് തു യ ആസൻ ബ്രാഹ്മണാ നൃപ
    ആര്യാഃ കുലീനാ ഹ്രീമന്തോ ബ്രാഹ്മീം വൃത്തിം അനുഷ്ഠിതാഃ
26 തേ ഽഭിഗമ്യ മഹാത്മാനം ഹൃഷീകേശം അരിന്ദമം
    പൂജാം ചക്രുർ യഥാന്യായം ആശീർ മംഗലസംയുതാം
27 തേ പൂജയിത്വാ ദാശാർഹം സർവലോകേഷു പൂജിതം
    ന്യവേദയന്ത വേശ്മാനി രത്നവന്തി മഹാത്മനേ
28 താൻ പ്രഭുഃ കൃതം ഇത്യ് ഉക്ത്വാ സത്കൃത്യ ച യഥാർഹതഃ
    അഭ്യേത്യ തേഷാം വേശ്മാനി പുനർ ആയാത് സഹൈവ തൈഃ
29 സുമൃഷ്ടം ഭോജയിത്വാ ച ബ്രാഹ്മണാംസ് തത്ര കേശവഃ
    ഭുക്ത്വാ ച സഹ തൈഃ സർവൈർ അവസത് താം ക്ഷപാം സുഖം