മഹാഭാരതം മൂലം/കർണപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം30

1 [സ്]
     തതഃ പുനർ മഹാരാജ മദ്രരാജം അരിന്ദമം
     അഭ്യഭാഷത രാധേയഃ സംനിവാര്യോത്തരം വചഃ
 2 യത് ത്വം നിദർശനാർഥം മാം ശല്യ ജൽപിതവാൻ അസി
     നാഹം ശക്യസ് ത്വയാ വാചാ വിഭീഷയിതും ആഹവേ
 3 യദി മാം ദേവതാഃ സർവാ യോധയേയുഃ സവാസവാഃ
     തഥാപി മേ ഭയം ന സ്യാത് കിം ഉ പാർഥാത് സകേശവാത്
 4 നാഹം ഭീഷയിതും ശക്യോ വാൻ മാത്രേണ കഥം ചന
     അന്യം ജാനീഹി യഃ ശക്യസ് ത്വയാ ഭീഷയിതും രണേ
 5 നീചസ്യ ബലം ഏതാവത് പാരുഷ്യം യത് ത്വം ആത്ഥ മാം
     അശക്തോ ഽസ്മദ് ഗുണാൻ പ്രാപ്തും വൽഗസേ ബഹു ദുർമതേ
 6 ന ഹി കർണഃ സമുദ്ഭൂതോ ഭയാർഥം ഇഹ മാരിഷ
     വിക്രമാർഥം അഹം ജാതോ യശോഽർഥം ച തഥൈവ ച
 7 ഇദം തു മേ ത്വം ഏകാഗ്രഃ ശൃണു മദ്രജനാധിപ
     സംനിധൗ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പ്രോച്യമാനം മയാ ശ്രുതം
 8 ദേശാംശ് ച വിവിധാംശ് ചിത്രാൻ പൂർവവൃത്താംശ് ച പാർഥിവാൻ
     ബ്രാഹ്മണാഃ കഥയന്തഃ സ്മ ധൃതരാഷ്ഠം ഉപാസതേ
 9 തത്ര വൃദ്ധഃ പുരാവൃത്താഃ കഥാഃ കാശ് ചിദ് ദ്വിജോത്തമഃ
     ബാഹ്ലീക ദേശം മദ്രാംശ് ച കുത്സയൻ വാക്യം അബ്രവീത്
 10 ബഹിഷ്കൃതാ ഹിമവതാ ഗംഗയാ ച തിരസ്കൃതാഃ
    സരസ്വത്യാ യമുനയാ കുരുക്ഷേത്രേണ ചാപി യേ
11 പഞ്ചാനാം സിന്ധുഷഷ്ഠാനാം നദീനാം യേ ഽന്തർ ആശ്രിതാഃ
    താൻ ധർമബാഹ്യാൻ അശുചീൻ ബാഹ്ലീകാൻ പരിവർജയേത്
12 ഗോവർധനോ നാമ വടഃ സുഭാണ്ഡം നാമ ചത്വരം
    ഏതദ് രാജകുലദ്വാരം ആകുമാരഃ സ്മരാമ്യ് അഹം
13 കാര്യേണാത്യർഥ ഗാഢേന ബാഹ്ലീകേഷൂഷിതം മയാ
    തത ഏഷാം സമാചാരഃ സംവാസാദ് വിദിതോ മമ
14 ശാകലം നാമ നഗരം ആപഗാ നാമ നിമ്നഗാ
    ജർതികാ നാമ ബാഹ്ലീകാസ് തേഷാം വൃത്തം സുനിന്ദിതം
15 ധാനാ ഗൗഡാസവേ പീത്വാ ഗോമാംസം ലശുനൈഃ സഹ
    അപൂപ മാംസവാട്യാനാം ആശിനഃ ശീലവർജിതാഃ
16 ഹസന്തി ഗാന്തി നൃത്യന്തി സ്ത്രീഭിർ മത്താ വിവാസസഃ
    നഗരാഗാര വപ്രേഷു ബഹിർ മാല്യാനുലേപനാഃ
17 മത്താവഗീതൈർ വിവിധൈഃ ഖരോഷ്ട്രനിനദോപമൈഃ
    ആഹുർ അന്യോന്യം ഉക്താനി പ്രബ്രുവാണാ മദോത്കടാഃ
18 ഹാഹതേ ഹാഹതേത്യ് ഏവ സ്വാമിഭർതൃഹതേതി ച
    ആക്രോശന്ത്യഃ പ്രനൃത്യന്തി മന്ദാഃ പർവസ്വ് അസംയതാഃ
19 തേഷാം കിലാവലിപ്താനാം നിവസൻ കുരുജാംഗലേ
    കശ് ചിദ് ബാഹ്ലീക മുഖ്യാനാം നാതിഹൃഷ്ടമനാ ജഗൗ
20 സാ നൂനം ബൃഹതീ ഗൗരീ സൂക്ഷ്മകംബലവാസിനീ
    മാം അനുസ്മരതീ ശേതേ ബാഹ്ലീകം കുരു വാസിനം
21 ശതദ്രുക നദീം തീർത്വാ താം ച രമ്യാം ഇരാവതീം
    ഗത്വാ സ്വദേശം ദ്രക്ഷ്യാമി സ്ഥൂലശംഖാഃ ശുഭാഃ സ്ത്രിയഃ
22 മനഃശിലോജ്ജ്വലാപാംഗാ ഗൗര്യസ് ത്രികകുദാഞ്ജനാഃ
    കേവലാജിനസംവീതാഃ കൂർദന്ത്യഃ പ്രിയദർശനാഃ
23 മൃദംഗാനക ശംഖാനാം മർദലാനാം ച നിസ്വനൈഃ
    ഖരോഷ്ട്രാശ്വതരൈശ് ചൈവ മത്താ യാസ്യാമഹേ സുഖം
24 ശമീ പീലു കരീരാണാം വനേഷു സുഖവർത്മസു
    അപൂപാൻ സക്തു പിണ്ഡീശ് ച ഖാദന്തോ മഥിതാന്വിതാഃ
25 പഥിഷു പ്രബലാ ഭൂത്വാ കദാസ മൃദിതേ ഽധ്വനി
    ഖലോപഹാരം കുർവാണാസ് താഡയിഷ്യാമ ഭൂയസഃ
26 ഏവം ഹീനേഷു വ്രാത്യേഷു ബാഹ്ലീകേഷു ദുരാത്മസു
    കശ് ചേതയാനോ നിവസേൻ മുഹൂർതം അപി മാനവഃ
27 ഈദൃശാ ബ്രാഹ്മണേനോക്താ ബാഹ്ലീകാ മോഘചാരിണഃ
    യേഷാം ഷഡ്ഭാഗഹർതാ ത്വം ഉഭയോഃ ശുഭപാപയോഃ
28 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ ബ്രാഹ്മണഃ സാധുർ ഉത്തരം പുനർ ഉക്തവാൻ
    ബാഹ്ലീകേഷ്വ് അവിനീതേഷു പ്രോച്യമാനം നിബോധത
29 തത്ര സ്മ രാക്ഷസീ ഗാതി സദാ കൃഷ്ണ ചതുർദശീം
    നഗരേ ശാകലേ സ്ഫീതേ ആഹത്യ നിശി ദുന്ദുഭിം
30 കദാ വാ ഘോഷികാ ഗാഥാഃ പുനർ ഗാസ്യന്തി ശാകലേ
    ഗവ്യസ്യ തൃപ്താ മാംസസ്യ പീത്വാ ഗൗഡം മഹാസവം
31 ഗൗരീഭിഃ സഹ നാരീഭിർ ബൃഹതീഭിഃ സ്വലങ്കൃതാഃ
    പലാണ്ഡു ഗാണ്ഡൂഷ യുതാൻ ഖാദന്തേ ചൈഡകാൻ ബഹൂൻ
32 വാരാഹം കൗക്കുടം മാംസം ഗവ്യം ഗാർദഭം ഔഷ്ട്രകം
    ഐഡം ച യേ ന ഖാദന്തി തേഷാം ജന്മ നിരർഥകം
33 ഇതി ഗായന്തി യേ മത്താഃ ശീധുനാ ശാകലാവതഃ
    സബാലവൃദ്ധാഃ കൂർദന്തസ് തേഷു വൃത്തം കഥം ഭവേത്
34 ഇതി ശല്യ വിജാനീഹി ഹന്ത ഭൂയോ ബ്രവീമി തേ
    യദ് അന്യോ ഽപ്യ് ഉക്തവാൻ അസ്മാൻ ബ്രാഹ്മണഃ കുരുസംസദി
35 പഞ്ച നദ്യോ വഹന്ത്യ് ഏതാ യത്ര പീലു വനാന്യ് അപി
    ശതദ്രുശ് ച വിപാശാ ച തൃതീയേരാവതീ തഥാ
    ചന്ദ്ര ഭാഗാ വിതസ്താ ച സിന്ധുഷഷ്ഠാ ബഹിർ ഗതാഃ
36 ആരട്ടാ നാമ തേ ദേശാ നഷ്ടധർമാൻ ന താൻ വ്രജേത്
    വ്രാത്യാനാം ദാസമീയാനാം വിദേഹാനാം അയജ്വനാം
37 ന ദേവാഃ പ്രതിഗൃഹ്ണന്തി പിതരോ ബ്രാഹ്മണാസ് തഥാ
    തേഷാം പ്രനഷ്ടധർമാണാം ബാഹ്ലീകാനാം ഇതി ശ്രുതിഃ
38 ബ്രാഹ്മണേന തഥാ പ്രോക്തം വിദുഷാ സാധു സംസദി
    കാഷ്ഠകുണ്ഡേഷു ബാഹ്ലീകാ മൃണ്മയേഷു ച ഭുഞ്ജതേ
    സക്തു വാട്യാവലിപ്തേഷു ശ്വാദി ലീഢേഷു നിർഘൃണാഃ
39 ആവികം ചൗഷ്ട്രികം ചൈവ ക്ഷീരം ഗാർദഭം ഏവ ച
    തദ് വികാരാംശ് ച ബാഹ്ലീകാഃ ഖാദന്തി ച പിബന്തി ച
40 പുത്ര സങ്കരിണോ ജാൽമാഃ സർവാൻ നക്ഷീര ഭോജനാഃ
    ആരട്ടാ നാമ ബാഹ്ലീകാ വർജനീയാ വിപശ്ചിതാ
41 ഉത ശല്യ വിജാനീഹി ഹന്ത ഭൂയോ ബ്രവീമി തേ
    യദ് അന്യോ ഽപ്യ് ഉക്തവാൻ സഭ്യോ ബ്രാഹ്മണഃ കുരുസംസദി
42 യുഗം ധരേ പയഃ പീത്വാ പ്രോഷ്യ ചാപ്യ് അച്യുതസ്ഥലേ
    തദ്വദ് ഭൂതിലയേ സ്നാത്വാ കഥം സ്വർഗം ഗമിഷ്യതി
43 പഞ്ച നദ്യോ വഹന്ത്യ് ഏതാ യത്ര നിഃസൃത്യ പർവതാത്
    ആരട്ടാ നാമ ബാഹ്ലീകാ ന തേഷ്വ് ആര്യോ ദ്വ്യഹം വസേത്
44 ബഹിശ് ച നാമ ഹ്ലീകശ് ച വിപാശായാം പിശാചകൗ
    തയോർ അപത്യം ബാഹ്ലീകാ നൈഷാ സൃഷ്ടിഃ പ്രജാപതേഃ
45 കാരഃ കരാൻ മഹിഷകാൻ കലിംഗാൻ കീകടാടവീൻ
    കർകോടകാൻ വീരകാംശ് ച ദുർധർമാംശ് ച വിവർജയേത്
46 ഇതി തീർഥാനുസർതാരം രാക്ഷസീ കാ ചിദ് അബ്രവീത്
    ഏകരാത്രാ ശമീ ഗേഹേ മഹോലൂഖല മേഖലാ
47 ആരട്ടാ നാമ തേ ദേശാ ബാഹ്ലീകാ നാമ തേ ജനാഃ
    വസാതി സിന്ധുസൗവീരാ ഇതി പ്രായോ വികുത്സിതാഃ
48 ഉത ശല്യ വിജാനീഹി ഹന്ത ഭൂയോ ബ്രവീമി തേ
    ഉച്യമാനം മയാ സമ്യക് തദ് ഏകാഗ്രമനാഃ ശൃണു
49 ബ്രാഹ്മണഃ ശിൽപിനോ ഗേഹം അഭ്യഗച്ഛത് പുരാതിഥിഃ
    ആചാരം തത്ര സമ്പ്രേക്ഷ്യ പ്രീതഃ ശിൽപിനം അബ്രവീത്
50 മയാ ഹിമവതഃ ശൃംഗം ഏകേനാധ്യുഷിതം ചിരം
    ദൃഷ്ടാശ് ച ബഹവോ ദേശാ നാനാധർമസമാകുലാഃ
51 ന ച കേന ച ധർമേണ വിരുധ്യന്തേ പ്രജാ ഇമാഃ
    സർവേ ഹി തേ ഽബ്രുവൻ ധർമം യഥോക്തം വേദപാരഗൈഃ
52 അടതാ തു സദാ ദേശാൻ നാനാധർമസമാകുലാൻ
    ആഗച്ഛതാ മഹാരാജ ബാഹ്ലീകേഷു നിശാമിതം
53 തത്രൈവ ബ്രാഹ്മണോ ഭൂത്വാ തതോ ഭവതി ക്ഷത്രിയഃ
    വൈശ്യഃ ശൂദ്രശ് ച ബാഹ്ലീകസ് തതോ ഭവതി നാപിതഃ
54 നാപിതശ് ച തതോ ഭൂത്വാ പുനർ ഭവതി ബ്രാഹ്മണഃ
    ദ്വിജോ ഭൂത്വാ ച തത്രൈവ പുനർ ദാസോ ഽപി ജായതേ
55 ഭവത്യ് ഏകഃ കുലേ വിപ്രഃ ശിഷ്ടാന്യേ കാമചാരിണഃ
    ഗാന്ധാരാ മദ്രകാശ് ചൈവ ബാഹ്ലീകാഃ കേ ഽപ്യ് അചേതസഃ
56 ഏതൻ മയാ ശ്രുതം തത്ര ധർമസങ്കരകാരകം
    കൃത്സ്നാം അടിത്വാ പൃഥിവീം ബാഹ്ലീകേഷു വിപര്യയഃ
57 ഉത ശല്യ വിജാനീഹി ഹന്ത ഭൂയോ ബ്രവീമി തേ
    യദ് അപ്യ് അന്യോ ഽബ്രവീദ് വാക്യം ബാഹ്ലീകാനാം വികുത്സിതം
58 സതീ പുരാ ഹൃതാ കാ ചിദ് ആരട്ടാ കില ദസ്യുഭിഃ
    അധർമതശ് ചോപയാതാ സാ താൻ അഭ്യശപത് തതഃ
59 ബാലാം ബന്ധുമതീം യൻ മാം അധർമേണോപഗച്ഛഥ
    തസ്മാൻ നാര്യോ ഭവിഷ്യന്തി ബന്ധക്യോ വൈ കുലേഷു വഃ
    ന ചൈവാസ്മാത് പ്രമോക്ഷ്യധ്വം ഘോരാത് പാപാൻ നരാധമാഃ
60 കുരവഃ സഹപാഞ്ചാലാഃ ശാല്വാ മത്സ്യാഃ സനൈമിഷാഃ
    കോസലാഃ കാശയോ ഽംഗാശ് ച കലിംഗാ മഗധാസ് തഥാ
61 ചേദയശ് ച മഹാഭാഗാ ധർമം ജാനന്തി ശാശ്വതം
    നാനാദേശേഷു സന്തശ് ച പ്രായോ ബാഹ്യാ ലയാദ് ഋതേ
62 ആ മത്സ്യേഭ്യഃ കുരുപാഞ്ചാലദേശ്യാ; ആ നൈമിഷാച് ചേദയോ യേ വിശിഷ്ടാഃ
    ധർമം പുരാണം ഉപജീവന്തി സന്തോ; മദ്രാൻ ഋതേ പഞ്ച നദാംശ് ച ജിഹ്മാൻ
63 ഏവം വിദ്വൻ ധർമകഥാംശ് ച രാജംസ്; തൂഷ്ണീംഭൂതോ ജഡവച് ഛല്യ ഭൂയാഹ്
    ത്വം തസ്യ ഗോപ്താ ച ജനസ്യ രാജാ; ഷഡ്ഭാഗഹർതാ ശുഭദുഷ്കൃതസ്യ
64 അഥ വാ ദുഷ്കൃതസ്യ ത്വം ഹർതാ തേഷാം അരക്ഷിതാ
    രക്ഷിതാ പുണ്യഭാഗ് രാജാ പ്രജാനാം ത്വം ത്വ് അപുണ്യ ഭാക്
65 പൂജ്യമാനേ പുരാ ധർമേ സർവദേശേഷു ശാശ്വതേ
    ധർമം പാഞ്ചനദം ദൃഷ്ട്വാ ധിഗ് ഇത്യ് ആഹ പിതാമഹഃ
66 വ്രാത്യാനാം ദാശമീയാനാം കൃതേ ഽപ്യ് അശുഭ കർമണാം
    ഇതി പാഞ്ചനദം ധർമം അവമേനേ പിതാമഹഃ
    സ്വധർമസ്ഥേഷു വർണേഷു സോ ഽപ്യ് ഏതം നാഭിപൂജയേത്
67 ഉത ശല്യ വിജാനീഹി ഹന്ത ഭൂയോ ബ്രവീമി തേ
    കൽമാഷപാദഃ സരസി നിമജ്ജൻ രാക്ഷസോ ഽബ്രവീത്
68 ക്ഷത്രിയസ്യ മലം ഭൈക്ഷം ബ്രാഹ്മണസ്യാനൃതം മലം
    മലം പൃഥിവ്യാ ബാഹ്ലീകാഃ സ്ത്രീണാം മദ്രസ്ത്രിയോ മലം
69 നിമജ്ജമാനം ഉദ്ധൃത്യ കശ് ചിദ് രാജാ നിശാചരം
    അപൃച്ഛത് തേന ചാഖ്യാത്മ പ്രോക്തവാൻ യൻ നിബോധ തത്
70 മാനുഷാണാം മലം മേച്ഛാ മേച്ഛാനാം മൗഷ്ടികാ മലം
    മൗഷ്ടികാനാം മലം ശണ്ഡാഃ ശണ്ഡാനാം രാജയാജകാഃ
71 രാജയാജക യാജ്യാനാം മദ്രകാണാം ച യൻ മലം
    തദ് ഭവേദ് വൈ തവ മലം യദ്യ് അസ്മാൻ ന വിമുഞ്ചസി
72 ഇതി രക്ഷോപസൃഷ്ടേഷു വിഷവീര്യഹതേഷു ച
    രാക്ഷസം ഭേഷജം പ്രോക്തം സംസിദ്ധം വചനോത്തരം
73 ബ്രാഹ്മം പാഞ്ചാലാ കൗരവേയാഃ സ്വധർമഃ; സത്യം മത്സ്യാഃ ശൂരസേനാശ് ച യജ്ഞഃ
    പ്രാച്യാ ദാസാ വൃഷലാ ദാക്ഷിണാത്യാഃ; സ്തേനാ ബാഹ്ലീകാഃ സങ്കരാ വൈ സുരാഷ്ട്രാഃ
74 കൃതഘ്നതാ പരവിത്താപഹാരഃ; സുരാ പാനം ഗുരു ദാരാവമർശഃ
    യേഷാം ധർമസ് താൻ പ്രതി നാസ്ത്യ് അധർമ; ആരട്ടകാൻ പാഞ്ചനദാൻ ധിഗ് അസ്തു
75 ആ പാഞ്ചാലേഭ്യഃ കുരവോ നൈമിഷാശ് ച; മത്സ്യാശ് ചൈവാപ്യ് അഥ ജാനന്തി ധർമം
    കലിംഗകാശ് ചാംഗകാ മാഗധാശ് ച; ശിഷ്ടാൻ ധർമാൻ ഉപജീവന്തി വൃദ്ധാഃ
76 പ്രാചീം ദിശം ശ്രിതാ ദേവാ ജാതവേദഃ പുരോഗമാഃ
    ദക്ഷിണാം പിതരോ ഗുപ്താം യമേന ശുഭകർമണാ
77 പ്രതീചീം വരുണഃ പാതി പാലയന്ന് അസുരാൻ ബലീ
    ഉദീചീം ഭഗവാം സോമോ ബ്രഹ്മണ്യോ ബ്രാഹ്മണൈഃ സഹ
78 രക്ഷഃപിശാചാൻ ഹിമവാൻ ഗുഹ്യകാൻ ഗന്ധമാദനഃ
    ധ്രുവഃ സർവാണി ഭൂതാനി വിഷ്ണുർ ലോകാഞ് ജനാർദനഃ
79 ഇംഗിതജ്ഞാശ് ച മഗധാഃ പ്രേക്ഷിതജ്ഞാശ് ച കോസലാഃ
    അർധോക്താഃ കുരുപാഞ്ചാലാഃ ശാല്വാഃ കൃത്സ്നാനുശാസനാഃ
    പാർവതീയാശ് ച വിഷമാ യഥൈവ ഗിരയസ് തഥാ
80 സർവജ്ഞാ യവനാ രാജഞ് ശൂരാശ് ചൈവ വിശേഷതഃ
    മ്ലേച്ഛാഃ സ്വസഞ്ജ്ഞാ നിയതാ നാനുക്ത ഇതരോ ജനഃ
81 പ്രതിരബ്ധാസ് തു ബാഹ്ലീകാ ന ച കേ ചന മദ്രകാഃ
    സ ത്വം ഏതാദൃശഃ ശല്യ നോത്തരം വക്തും അർഹസി
82 ഏതജ് ജ്ഞാത്വാ ജോഷം ആസ്സ്വ പ്രതീപം മാ സ്മ വൈ കൃഥാഃ
    സ ത്വാം പൂർവം അഹം ഹത്വാ ഹനിഷ്യേ കേശവാർജുനൗ
83 [ഷല്യ]
    ആതുരാണാം പരിത്യാഗഃ സ്വദാരസുത വിക്രയഃ
    അംഗേഷു വർതതേ കർണ യേഷാം അധിപതിർ ഭവാൻ
84 രഥാതിരഥ സംഖ്യായാം യത് ത്വാ ഭീഷ്മസ് തദാബ്രവീത്
    താൻ വിദിത്വാത്മനോ ദോഷാൻ നിർമന്യുർ ഭവ മാ ക്രുധഃ
85 സർവത്ര ബ്രാഹ്മണാഃ സന്തി സന്തി സർവത്ര ക്ഷത്രിയാഃ
    വൈശ്യാഃ ശൂദ്രാസ് തഥാ കർണ സ്ത്രിയഃ സാധ്വ്യശ് ച സുവ്രതാഃ
86 രമന്തേ ചോപഹാസേന പുരുഷാഃ പുരുഷൈഃ സഹ
    അന്യോന്യം അവതക്ഷന്തോ ദേശേ ദേശേ സമൈഥുനാഃ
87 പരവാച്യേഷു നിപുണഃ സർവോ ഭവതി സർവദാ
    ആത്മവാച്യം ന ജാനീതേ ജാനന്ന് അപി വിമുഹ്യതി
88 [സ്]
    കർണോ ഽപി നോത്തരം പ്രാഹ ശല്യോ ഽപ്യ് അഭിമുഖഃ പരാൻ
    പുനഃ പ്രഹസ്യ രാധേയഃ പുനർ യാഹീത്യ് അചോദയത്