മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം103

1 സഞ്ജയ ഉവാച
     യുധ്യതാം ഏവ തേഷാം തു ഭാസ്കരേ ഽസ്തം ഉപാഗതേ
     സന്ധ്യാ സമഭവദ് ഘോരാ നാപശ്യാമ തതോ രണം
 2 തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ സന്ധ്യാം സന്ദൃശ്യ ഭാരത
     വധ്യമാനം ബലം ചാപി ഭീഷ്മേണാമിത്രഘാതിനാ
 3 മുക്തശസ്ത്രം പരാവൃത്തം പലായനപരായണം
     ഭീഷ്മം ച യുധി സംരബ്ധം അനുയാന്തം മഹാരഥാൻ
 4 സോമകാംശ് ച ജിതാൻ ദൃഷ്ട്വാ നിരുത്സാഹാൻ മഹാരഥാൻ
     ചിന്തയിത്വാ ചിരം ധ്യാത്വാ അവഹാരം അരോചയത്
 5 തതോ ഽവഹാരം സൈന്യാനാം ചക്രേ രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ
     തഥൈവ തവ സൈന്യാനാം അവഹാരോ ഹ്യ് അഭൂത് തദാ
 6 തതോ ഽവഹാരം സൈന്യാനാം കൃത്വാ തത്ര മഹാരഥാഃ
     ന്യവിശന്ത കുരുശ്രേഷ്ഠ സംഗ്രാമേ ക്ഷതവിക്ഷതാഃ
 7 ഭീഷ്മസ്യ സമരേ കർമ ചിന്തയാനാസ് തു പാണ്ഡവാഃ
     നാലഭന്ത തദാ ശാന്തിം ഭൃശം ഭീഷ്മേണ പീഡിതാഃ
 8 ഭീഷ്മോ ഽപി സമരേ ജിത്വാ പാണ്ഡവാൻ സഹ സൃഞ്ജയൈഃ
     പൂജ്യമാനസ് തവ സുതൈർ വന്ദ്യമാനശ് ച ഭാരത
 9 ന്യവിശത് കുരുഭിഃ സാർധം ഹൃഷ്ടരൂപൈഃ സമന്തതഃ
     തതോ രാത്രിഃ സമഭവത് സർവഭൂതപ്രമോഹിനീ
 10 തസ്മിൻ രാത്രിമുഖേ ഘോരേ പാണ്ഡവാ വൃഷ്ണിഭിഃ സഹ
    സൃഞ്ജയാശ് ച ദുരാധർഷാ മന്ത്രായ സമുപാവിശൻ
11 ആത്മനിഃശ്രേയസം സർവേ പ്രാപ്തകാലം മഹാബലാഃ
    മന്ത്രയാം ആസുർ അവ്യഗ്രാ മന്ത്രനിശ്ചയകോവിദാഃ
12 തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ മന്ത്രയിത്വാ ചിരം നൃപ
    വാസുദേവം സമുദ്വീക്ഷ്യ വാക്യം ഏതദ് ഉവാച ഹ
13 പശ്യ കൃഷ്ണ മഹാത്മാനം ഭീഷ്മം ഭീമപരാക്രമം
    ഗജം നലവനാനീവ വിമൃദ്നന്തം ബലം മമ
14 ന ചൈവൈനം മഹാത്മാനം ഉത്സഹാമോ നിരീക്ഷിതും
    ലേലിഹ്യമാനം സൈന്യേഷു പ്രവൃദ്ധം ഇവ പാവകം
15 യഥാ ഘോരോ മഹാനാഗസ് തക്ഷകോ വൈ വിഷോൽബണഃ
    തഥാ ഭീഷ്മോ രണേ കൃഷ്ണ തീഷ്ക്ണശസ്ത്രഃ പ്രതാപവാൻ
16 ഗൃഹീതചാപഃ സമരേ വിമുഞ്ചംശ് ച ശിതാഞ് ശരാൻ
    ശക്യോ ജേതും യമഃ ക്രുദ്ധോ വജ്രപാണിശ് ച ദേവരാട്
17 വരുണഃ പാശഭൃദ് വാപി സഗദോ വാ ധനേശ്വരഃ
    ന തു ഭീഷ്മഃ സുസങ്ക്രുദ്ധഃ ശക്യോ ജേതും മഹാഹവേ
18 സോ ഽഹം ഏവം ഗതേ കൃഷ്ണ നിമഗ്നഃ ശോകസാഗരേ
    ആത്മനോ ബുദ്ധിദൗർബല്യാദ് ഭീഷ്മം ആസാദ്യ സംയുഗേ
19 വനം യാസ്യാമി ദുർധർഷ ശ്രേയോ മേ തത്ര വൈ ഗതം
    ന യുദ്ധം രോചയേ കൃഷ്ണ ഹന്തി ഭീഷ്മോ ഹി നഃ സദാ
20 യഥാ പ്രജ്വലിതം വഹ്നിം പതംഗഃ സമഭിദ്രവൻ
    ഏകതോ മൃത്യും അഭ്യേതി തഥാഹം ഭീഷ്മം ഈയിവാൻ
21 ക്ഷയം നീതോ ഽസ്മി വാർഷ്ണേയ രാജ്യഹേതോഃ പരാക്രമീ
    ഭ്രാതരശ് ചൈവ മേ ശൂരാഃ സായകൈർ ഭൃശപീഡിതാഃ
22 മത്കൃതേ ഭ്രാതൃസൗഹാർദാദ് രാജ്യാത് പ്രഭ്രംശനം ഗതാഃ
    പരിക്ലിഷ്ടാ യഥാ കൃഷ്ണാ മത്കൃതേ മധുസൂദന
23 ജീവിതം ബഹു മന്യേ ഽഹം ജീവിതം ഹ്യ് അദ്യ ദുർലഭം
    ജീവിതസ്യാദ്യ ശേഷേണ ചരിഷ്യേ ധർമം ഉത്തമം
24 യദി തേ ഽഹം അനുഗ്രാഹ്യോ ഭ്രാതൃഭിഃ സഹ കേശവ
    സ്വധർമസ്യാവിരോധേന തദ് ഉദാഹര കേശവ
25 ഏതച് ഛ്രുത്വാ വചസ് തസ്യ കാരുണ്യാദ് ബഹുവിസ്തരം
    പ്രത്യുവാച തതഃ കൃഷ്ണഃ സാന്ത്വയാനോ യുധിഷ്ഠിരം
26 ധർമപുത്ര വിഷാദം ത്വം മാ കൃഥാഃ സത്യസംഗര
    യസ്യ തേ ഭ്രാതരഃ ശൂരാ ദുർജയാഃ ശത്രുസൂദനാഃ
27 അർജുനോ ഭീമസേനശ് ച വായ്വഗ്നിസമതേജസൗ
    മാദ്രീപുത്രൗ ച വിക്രാന്തൗ ത്രിദശാനാം ഇവേശ്വരൗ
28 മാം വാ നിയുങ്ക്ഷ്വ സൗഹാർദാദ് യോത്സ്യേ ഭീഷ്മേണ പാണ്ഡവ
    ത്വത്പ്രയുക്തോ ഹ്യ് അഹം രാജൻ കിം ന കുര്യാം മഹാഹവേ
29 ഹനിഷ്യാമി രണേ ഭീഷ്മം ആഹൂയ പുരുഷർഷഭം
    പശ്യതാം ധാർതരാഷ്ട്രാണാം യദി നേച്ഛതി ഫൽഗുനഃ
30 യദി ഭീഷ്മേ ഹതേ രാജഞ് ജയം പശ്യസി പാണ്ഡവ
    ഹന്താസ്മ്യ് ഏകരഥേനാദ്യ കുരുവൃദ്ധം പിതാമഹം
31 പശ്യ മേ വിക്രമം രാജൻ മഹേന്ദ്രസ്യേവ സംയുഗേ
    വിമുഞ്ചന്തം മഹാസ്ത്രാണി പാതയിഷ്യാമി തം രഥാത്
32 യഃ ശത്രുഃ പാണ്ഡുപുത്രാണാം മച്ഛത്രുഃ സ ന സംശയഃ
    മദർഥാ ഭവദർഥാ യേ യേ മദീയാസ് തവൈവ തേ
33 തവ ഭ്രാതാ മമ സഖാ സംബന്ധീ ശിഷ്യ ഏവ ച
    മാംസാന്യ് ഉത്കൃത്യ വൈ ദദ്യാം അർജുനാർഥേ മഹീപതേ
34 ഏഷ ചാപി നരവ്യാഘ്രോ മത്കൃതേ ജീവിതം ത്യജേത്
    ഏഷ നഃ സമയസ് താത താരയേമ പരസ്പരം
    സ മാം നിയുങ്ക്ഷ്വ രാജേന്ദ്ര യാവദ് ദ്വീപോ ഭവാമ്യ് അഹം
35 പ്രതിജ്ഞാതം ഉപപ്ലവ്യേ യത് തത് പാർഥേന പൂർവതഃ
    ഘാതയിഷ്യാമി ഗാംഗേയം ഇത്യ് ഉലൂകസ്യ സംനിധൗ
36 പരിരക്ഷ്യം ച മമ തദ് വചഃ പാർഥസ്യ ധീമതഃ
    അനുജ്ഞാതം തു പാർഥേന മയാ കാര്യം ന സംശയഃ
37 അഥ വാ ഫൽഗുനസ്യൈഷ ഭാരഃ പരിമിതോ രണേ
    നിഹനിഷ്യതി സംഗ്രാമേ ഭീഷ്മം പരപുരഞ്ജയം
38 അശക്യം അപി കുര്യാദ് ധി രണേ പാർഥഃ സമുദ്യതഃ
    ത്രിദശാൻ വാ സമുദ്യുക്താൻ സഹിതാൻ ദൈത്യദാനവൈഃ
    നിഹന്യാദ് അർജുനഃ സംഖ്യേ കിം ഉ ഭീഷ്മം നരാധിപ
39 വിപരീതോ മഹാവീര്യോ ഗതസത്ത്വോ ഽൽപജീവിതഃ
    ഭീഷ്മഃ ശാന്തനവോ നൂനം കർതവ്യം നാവബുധ്യതേ
40 യുധിഷ്ഠിര ഉവാച
    ഏവം ഏതൻ മഹാബാഹോ യഥാ വദസി മാധവ
    സർവേ ഹ്യ് ഏതേ ന പര്യാപ്താസ് തവ വേഗനിവാരണേ
41 നിയതം സമവാപ്സ്യാമി സർവം ഏവ യഥേപ്സിതം
    യസ്യ മേ പുരുഷവ്യാഘ്ര ഭവാൻ നാഥോ മഹാബലഃ
42 സേന്ദ്രാൻ അപി രണേ ദേവാഞ് ജയേയം ജയതാം വര
    ത്വയാ നാഥേന ഗോവിന്ദ കിം ഉ ഭീഷ്മം മഹാഹവേ
43 ന തു ത്വാം അനൃതം കർതും ഉത്സഹേ സ്വാർഥഗൗരവാത്
    അയുധ്യമാനഃ സാഹായ്യം യഥോക്തം കുരു മാധവ
44 സമയസ് തു കൃതഃ കശ് ചിദ് ഭീഷ്മേണ മമ മാധവ
    മന്ത്രയിഷ്യേ തവാർഥായ ന തു യോത്സ്യേ കഥം ചന
    ദുര്യോധനാർഥേ യോത്സ്യാമി സത്യം ഏതദ് ഇതി പ്രഭോ
45 സ ഹി രാജ്യസ്യ മേ ദാതാ മന്ത്രസ്യൈവ ച മാധവ
    തസ്മാദ് ദേവവ്രതം ഭൂയോ വധോപായാർഥം ആത്മനഃ
    ഭവതാ സഹിതാഃ സർവേ പൃച്ഛാമോ മധുസൂദന
46 തദ് വയം സഹിതാ ഗത്വാ ഭീഷ്മം ആശു നരോത്തമം
    രുചിതേ തവ വാർഷ്ണേയ മന്ത്രം പൃച്ഛാമ കൗരവം
47 സ വക്ഷ്യതി ഹിതം വാക്യം തഥ്യം ചൈവ ജനാർദന
    യഥാ സ വക്ഷ്യതേ കൃഷ്ണ തഥാ കർതാസ്മി സംയുഗേ
48 സ നോ ജയസ്യ ദാതാ ച മന്ത്രസ്യ ച ധൃതവ്രതഃ
    ബാലാഃ പിത്രാ വിഹീനാശ് ച തേന സംവർധിതാ വയം
49 തം ചേത് പിതാമഹം വൃദ്ധം ഹന്തും ഇച്ഛാമി മാധവ
    പിതുഃ പിതരം ഇഷ്ടം വൈ ധിഗ് അസ്തു ക്ഷത്രജീവികാം
50 സഞ്ജയ ഉവാച
    തതോ ഽബ്രവീൻ മഹാരാജ വാർഷ്ണേയഃ കുരുനന്ദനം
    രോചതേ മേ മഹാബാഹോ സതതം തവ ഭാഷിതം
51 ദേവവ്രതഃ കൃതീ ഭീഷ്മഃ പ്രേക്ഷിതേനാപി നിർദഹേത്
    ഗമ്യതാം സ വധോപായം പ്രഷ്ടും സാഗരഗാസുതഃ
    വക്തും അർഹതി സത്യം സ ത്വയാ പൃഷ്ടോ വിശേഷതഃ
52 തേ വയം തത്ര ഗച്ഛാമഃ പ്രഷ്ടും കുരുപിതാമഹം
    പ്രണമ്യ ശിരസാ ചൈനം മന്ത്രം പൃച്ഛാമ മാധവ
    സ നോ ദാസ്യതി യം മന്ത്രം തേന യോത്സ്യാമഹേ പരാൻ
53 ഏവം സംമന്ത്ര്യ വൈ വീരാഃ പാണ്ഡവാഃ പാണ്ഡുപൂർവജ
    ജഗ്മുസ് തേ സഹിതാഃ സർവേ വാസുദേവശ് ച വീര്യവാൻ
    വിമുക്തശസ്ത്രകവചാ ഭീഷ്മസ്യ സദനം പ്രതി
54 പ്രവിശ്യ ച തദാ ഭീഷ്മം ശിരോഭിഃ പ്രതിപേദിരേ
    പൂജയന്തോ മഹാരാജ പാണ്ഡവാ ഭരതർഷഭ
    പ്രണമ്യ ശിരസാ ചൈനം ഭീഷ്മം ശരണം അന്വയുഃ
55 താൻ ഉവാച മഹാബാഹുർ ഭീഷ്മഃ കുരുപിതാമഹഃ
    സ്വാഗതം തവ വാർഷ്ണേയ സ്വാഗതം തേ ധനഞ്ജയ
    സ്വാഗതം ധർമപുത്രായ ഭീമായ യമയോസ് തഥാ
56 കിം കാര്യം വഃ കരോമ്യ് അദ്യ യുഷ്മത്പ്രീതിവിവർധനം
    സർവാത്മനാ ച കർതാസ്മി യദ്യ് അപി സ്യാത് സുദുഷ്കരം
57 തഥാ ബ്രുവാണം ഗാംഗേയം പ്രീതിയുക്തം പുനഃ പുനഃ
    ഉവാച വാക്യം ദീനാത്മാ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
58 കഥം ജയേമ ധർമജ്ഞ കഥം രാജ്യം ലഭേമഹി
    പ്രജാനാം സങ്ക്ഷയോ ന സ്യാത് കഥം തൻ മേ വദാഭിഭോ
59 ഭവാൻ ഹി നോ വധോപായം ബ്രവീതു സ്വയം ആത്മനഃ
    ഭവന്തം സമരേ രാജൻ വിഷഹേമ കഥം വയം
60 ന ഹി തേ സൂക്ഷ്മം അപ്യ് അസ്തി രന്ധ്രം കുരുപിതാമഹ
    മണ്ഡലേനൈവ ധനുഷാ സദാ ദൃശ്യോ ഽസി സംയുഗേ
61 നാദദാനം സന്ദധാനം വികർഷന്തം ധനുർ ന ച
    പശ്യാമസ് ത്വാ മഹാബാഹോ രഥേ സൂര്യം ഇവ സ്ഥിതം
62 നരാശ്വരഥനാഗാനാം ഹന്താരം പരവീരഹൻ
    ക ഇവോത്സഹതേ ഹന്തും ത്വാം പുമാൻ ഭരതർഷഭ
63 വർഷതാ ശരവർഷാണി മഹാന്തി പുരുഷോത്തമ
    ക്ഷയം നീതാ ഹി പൃതനാ ഭവതാ മഹതീ മമ
64 യഥാ യുധി ജയേയം ത്വാം യഥാ രാജ്യം ഭവേൻ മമ
    ഭവേത് സൈന്യസ്യ വാ ശാന്തിസ് തൻ മേ ബ്രൂഹി പിതാമഹ
65 തതോ ഽബ്രവീച് ഛാന്തനവഃ പാണ്ഡവാൻ പാണ്ഡുപൂർവജ
    ന കഥം ചന കൗന്തേയ മയി ജീവതി സംയുഗേ
    യുഷ്മാസു ദൃശ്യതേ വൃദ്ധിഃ സത്യം ഏതദ് ബ്രവീമി വഃ
66 നിർജിതേ മയി യുദ്ധേ തു ധ്രുവം ജേഷ്യഥ കൗരവാൻ
    ക്ഷിപ്രം മയി പ്രഹരത യദീച്ഛഥ രണേ ജയം
    അനുജാനാമി വഃ പാർഥാഃ പ്രഹരധ്വം യഥാസുഖം
67 ഏവം ഹി സുകൃതം മന്യേ ഭവതാം വിദിതോ ഹ്യ് അഹം
    ഹതേ മയി ഹതം സർവം തസ്മാദ് ഏവം വിധീയതാം
68 യുധിഷ്ഠിര ഉവാച
    ബ്രൂഹി തസ്മാദ് ഉപായം നോ യഥാ യുദ്ധേ ജയേമഹി
    ഭവന്തം സമരേ ക്രുദ്ധം ദണ്ഡപാണിം ഇവാന്തകം
69 ശക്യോ വജ്രധരോ ജേതും വരുണോ ഽഥ യമസ് തഥാ
    ന ഭവാൻ സമരേ ശക്യഃ സേന്ദ്രൈർ അപി സുരാസുരൈഃ
70 ഭീഷ്മ ഉവാച
    സത്യം ഏതൻ മഹാബാഹോ യഥാ വദസി പാണ്ഡവ
    നാഹം ശക്യോ രണേ ജേതും സേന്ദ്രൈർ അപി സുരാസുരൈഃ
71 ആത്തശസ്ത്രോ രണേ യത്തോ ഗൃഹീതവരകാർമുകഃ
    ന്യസ്തശസ്ത്രം തു മാം രാജൻ ഹന്യുർ യുധി മഹാരഥാഃ
72 നിഷ്കിപ്തശസ്ത്രേ പതിതേ വിമുക്തകവചധ്വജേ
    ദ്രവമാണേ ച ഭീതേ ച തവാസ്മീതി ച വാദിനി
73 സ്ത്രിയാം സ്ത്രീനാമധേയേ ച വികലേ ചൈകപുത്രകേ
    അപ്രസൂതേ ച ദുഷ്പ്രേക്ഷ്യേ ന യുദ്ധം രോചതേ മമ
74 ഇമം ച ശൃണു മേ പാർഥ സങ്കൽപം പൂർവചിന്തിതം
    അമംഗല്യധ്വജം ദൃഷ്ട്വാ ന യുധ്യേയം കഥം ചന
75 യ ഏഷ ദ്രൗപദോ രാജംസ് തവ സൈന്യേ മഹാരഥഃ
    ശിഖണ്ഡീ സമരാകാങ്ക്ഷീ ശൂരശ് ച സമിതിഞ്ജയഃ
76 യഥാഭവച് ച സ്ത്രീ പൂർവം പശ്ചാത് പുംസ്ത്വം ഉപാഗതഃ
    ജാനന്തി ച ഭവന്തോ ഽപി സർവം ഏതദ് യഥാതഥം
77 അർജുനഃ സമരേ ശൂരഃ പുരസ്കൃത്യ ശിഖണ്ഡിനം
    മാം ഏവ വിശിഖൈസ് തൂർണം അഭിദ്രവതു ദംശിതഃ
78 അമംഗല്യധ്വജേ തസ്മിൻ സ്ത്രീപൂർവേ ച വിശേഷതഃ
    ന പ്രഹർതും അഭീപ്സാമി ഗൃഹീതേഷും കഥം ചന
79 തദ് അന്തരം സമാസാദ്യ പാണ്ഡവോ മാം ധനഞ്ജയഃ
    ശരൈർ ഘാതയതു ക്ഷിപ്രം സമന്താദ് ഭരതർഷഭ
80 ന തം പശ്യാമി ലോകേഷു യോ മാം ഹന്യാത് സമുദ്യതം
    ഋതേ കൃഷ്ണാൻ മഹാഭാഗാത് പാണ്ഡവാദ് വാ ധനഞ്ജയാത്
81 ഏഷ തസ്മാത് പുരോധായ കം ചിദ് അന്യം മമാഗ്രതഃ
    മാം പാതയതു ബീഭത്സുർ ഏവം തേ വിജയോ ഭവേത്
82 ഏതത് കുരുഷ്വ കൗന്തേയ യഥോക്തം വചനം മമ
    തതോ ജേഷ്യസി സംഗ്രാമേ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ സമാഗതാൻ
83 സഞ്ജയ ഉവാച
    തേ ഽനുജ്ഞാതാസ് തതഃ പാർഥാ ജഗ്മുഃ സ്വശിബിരം പ്രതി
    അഭിവാദ്യ മഹാത്മാനം ഭീഷ്മം കുരുപിതാമഹം
84 തഥോക്തവതി ഗാംഗേയേ പരലോകായ ദീക്ഷിതേ
    അർജുനോ ദുഃഖസന്തപ്തഃ സവ്രീഡം ഇദം അബ്രവീത്
85 ഗുരുണാ കുലവൃദ്ധേന കൃതപ്രജ്ഞേന ധീമതാ
    പിതാമഹേന സംഗ്രാമേ കഥം യോത്സ്യാമി മാധവ
86 ക്രീഡതാ ഹി മയാ ബാല്യേ വാസുദേവ മഹാമനാഃ
    പാംസുരൂഷിതഗാത്രേണ മഹാത്മാ പരുഷീകൃതഃ
87 യസ്യാഹം അധിരുഹ്യാങ്കം ബാലഃ കില ഗദാഗ്രജ
    താതേത്യ് അവോചം പിതരം പിതുഃ പാണ്ഡോർ മഹാത്മനഃ
88 നാഹം താതസ് തവ പിതുസ് താതോ ഽസ്മി തവ ഭാരത
    ഇതി മാം അബ്രവീദ് ബാല്യേ യഃ സ വധ്യഃ കഥം മയാ
89 കാമം വധ്യതു മേ സൈന്യം നാഹം യോത്സ്യേ മഹാത്മനാ
    ജയോ വാസ്തു വധോ വാ മേ കഥം വാ കൃഷ്ണ മന്യസേ
90 ശ്രീകൃഷ്ണ ഉവാച
    പ്രതിജ്ഞായ വധം ജിഷ്ണോ പുരാ ഭീഷ്മസ്യ സംയുഗേ
    ക്ഷത്രധർമേ സ്ഥിതഃ പാർഥ കഥം നൈനം ഹനിഷ്യസി
91 പാതയൈനം രഥാത് പാർഥ വജ്രാഹതം ഇവ ദ്രുമം
    നാഹത്വാ യുധി ഗാംഗേയം വിജയസ് തേ ഭവിഷ്യതി
92 ദിഷ്ടം ഏതത് പുരാ ദേവൈർ ഭവിഷ്യത്യ് അവശസ്യ തേ
    ഹന്താ ഭീഷ്മസ്യ പൂർവേന്ദ്ര ഇതി തൻ ന തദ് അന്യഥാ
93 ന ഹി ഭീഷ്മം ദുരാധർഷം വ്യാത്താനനം ഇവാന്തകം
    ത്വദന്യഃ ശക്നുയാദ് ധന്തും അപി വജ്രധരഃ സ്വയം
94 ജഹി ഭീഷ്മം മഹാബാഹോ ശൃണു ചേദം വചോ മമ
    യഥോവാച പുരാ ശക്രം മഹാബുദ്ധിർ ബൃഹസ്പതിഃ
95 ജ്യായാംസം അപി ചേച് ഛക്ര ഗുണൈർ അപി സമന്വിതം
    ആതതായിനം ആമന്ത്ര്യ ഹന്യാദ് ഘാതകം ആഗതം
96 ശാശ്വതോ ഽയം സ്ഥിതോ ധർമഃ ക്ഷത്രിയാണാം ധനഞ്ജയ
    യോദ്ധവ്യം രക്ഷിതവ്യം ച യഷ്ടവ്യം ചാനസൂയുഭിഃ
97 അർജുന ഉവാച
    ശിഖണ്ഡീ നിധനം കൃഷ്ണ ഭീഷ്മസ്യ ഭവിതാ ധ്രുവം
    ദൃഷ്ട്വൈവ ഹി സദാ ഭീഷ്മഃ പാഞ്ചാല്യം വിനിവർതതേ
98 തേ വയം പ്രമുഖേ തസ്യ സ്ഥാപയിത്വാ ശിഖണ്ഡിനം
    ഗാംഗേയം പാതയിഷ്യാമ ഉപായേനേതി മേ മതിഃ
99 അഹം അന്യാൻ മഹേഷ്വാസാൻ വാരയിഷ്യാമി സായകൈഃ
    ശിഖണ്ഡ്യ് അപി യുധാം ശ്രേഷ്ഠോ ഭീഷ്മം ഏവാഭിയാസ്യതു
100 ശ്രുതം തേ കുരുമുഖ്യസ്യ നാഹം ഹന്യാം ശിഖണ്ഡിനം
   കന്യാ ഹ്യ് ഏഷാ പുരാ ജാതാ പുരുഷഃ സമപദ്യത
101 സഞ്ജയ ഉവാച
   ഇത്യ് ഏവം നിശ്ചയം കൃത്വാ പാണ്ഡവാഃ സഹമാധവാഃ
   ശയനാനി യഥാസ്വാനി ഭേജിരേ പുരുഷർഷഭാഃ