മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം4
| ←അധ്യായം3 | മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം രചന: അധ്യായം4 |
അധ്യായം5→ |
1 [വ്]
ഏവം ഉക്തോ മുനിസ് തത്ത്വം കവീന്ദ്രോ രാജസത്തമ
പുത്രേണ ധൃതരാഷ്ട്രേണ ധ്യാനം അന്വഗമത് പരം
2 പുനർ ഏവാബ്രവീദ് വാക്യം കാലവാദീ മഹാതപാഃ
അസംശയം പാർഥിവേന്ദ്ര കാലഃ സങ്ക്ഷിപതേ ജഗത്
3 സൃജതേ ച പുനർ ലോകാൻ നേഹ വിദ്യതി ശാശ്വതം
ജ്ഞാതീനാം ച കുരൂണാം ച സംബന്ധിസുഹൃദാം തഥാ
4 ധർമ്യം ദേശയ പന്ഥാനം സമർഥോ ഹ്യ് അസി വാരണേ
ക്ഷുദ്രം ജ്ഞാതിവധം പ്രാഹുർ മാ കുരുഷ്വ മമാപ്രിയം
5 കാലോ ഽയം പുത്ര രൂപേണ തവ ജാതോ വിശാം പതേ
ന വധഃ പൂജ്യതേ വേദേ ഹിതം നൈതത് കഥം ചന
6 ഹന്യാത് സ ഏവ യോ ഹന്യാത് കുലധർമം സ്വകാം തനും
കാലേനോത്പഥ ഗന്താസി ശക്യേ സതി യഥാ പഥി
7 കുലസ്യാസ്യ വിനാശായ തഥൈവ ച മഹീക്ഷിതാം
അനർഥോ രാജ്യരൂപേണ ത്യജ്യതാം അസുഖാവഹഃ
8 ലുപ്തപ്രജ്ഞഃ പരേണാസി ധർമം ദർശയ വൈ സുതാൻ
കിം തേ രാജ്യേന ദുർധർഷ യേന പ്രാപ്തോ ഽസി കിൽബിഷം
9 യശോധർമം ച കീർതിം ച പാലയൻ സ്വർഗം ആപ്സ്യസി
ലഭന്താം പാണ്ഡവാ രാജ്യം ശമം ഗച്ഛന്തു കൗരവാഃ
10 ഏവം ബ്രുവതി വിപ്രേന്ദ്രേ ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽംബികാ സുതഃ
ആക്ഷിപ്യ വാക്യം വാക്യജ്ഞോ വാക്പഥേനാപ്യ് അയാത് പുനഃ
11 [ധൃ]
യഥാ ഭവാൻ വേദ തഥാസ്മി വേത്താ; ഭാവാഭാവൗ വിദിതൗ മേ യഥാവത്
സ്വാർഥേ ഹി സംമുഹ്യതി താത ലോകോ; മാം ചാപി ലോകാത്മകം ഏവ വിദ്ധി
12 പ്രസാദയേ ത്വാം അതുലപ്രഭാവം; ത്വം നോ ഗതിർ ദർശയിതാ ച ധീരഃ
ന ചാപി തേ വശഗാ മേ മഹർഷേ; ന കൽമഷം കർതും ഇഹാർഹസേ മാം
13 ത്വം ഹി ധർമഃ പവിത്രം ച യശഃ കീർതിർ ധൃതിഃ സ്മൃതിഃ
കരുണാം പാണ്ഡവാനാം ച മാന്യശ് ചാസി പിതാമഹഃ
14 [വ്യ്]
വൈചിത്രവീര്യ നൃപതേ യത് തേ മനസി വർതതേ
അഭിധത്സ്വ യഥാകാമം ഛേത്താസ്മി തവ സംശയം
15 [ധൃ]
യാനി ലിംഗാനി സംഗ്രാമേ ഭവന്തി വിജയിഷ്യതാം
താനി സർവാണി ഭഗവഞ് ശ്രോതും ഇച്ഛാമി തത്ത്വതഃ
16 [വ്യ്]
പ്രസന്നഭാഃ പാവക ഊർധ്വരശ്മിഃ; പ്രദക്ഷിണാവർതശിഖോ വിധൂമഃ
പുണ്യാ ഗന്ധാശ് ചാഹുതീനാം പ്രവാന്തി; ജയസ്യൈതദ് ഭാവിനോ രൂപം ആഹുഃ
17 ഗംഭീരഘോഷാശ് ച മഹാസ്വനാശ് ച; ശംഖാ മൃദംഗാശ് ച നദന്തി യത്ര
വിശുദ്ധരശ്മിസ് തപനഃ ശശീ ച; ജയസ്യൈതദ് ഭാവിനോ രൂപം ആഹുഃ
18 ഇഷ്ടാ വാചഃ പൃഷ്ഠതോ വായസാനാം; സമ്പ്രസ്ഥിതാനാം ച ഗമിഷ്യതാം ച
യേ പൃഷ്ഠതസ് തേ ത്വരയന്തി രാജൻ; യേ ത്വ് അഗ്രതസ് തേ പ്രതിഷേധയന്തി
19 കല്യാണ വാചഃ ശകുനാ രാജഹംസാഃ; ശുകാഃ ക്രൗഞ്ചാഃ ശതപത്രാശ് ച യത്ര
പ്രദക്ഷിണാശ് ചൈവ ഭവന്തി സംഖ്യേ; ധ്രുവം ജയം തത്ര വദന്തി വിപ്രാഃ
20 അലങ്കാരൈഃ കവചൈഃ കേതുഭിശ് ച; മുഖപ്രസാദൈർ ഹേമവർണൈശ് ച നൄണാം
ഭ്രാജിഷ്മതീ ദുഷ്പ്രതിപ്രേക്ഷണീയാ; യേഷാം ചമൂസ് തേ വിജയന്തി ശത്രൂൻ
21 ഹൃഷ്ടാ വാചസ് തഥാ സത്ത്വം യോധാനാം യത്ര ഭാരത
ന മ്ലായന്തേ സ്രജശ് ചൈവ തേ തരന്തി രണേ രിപൂൻ
22 ഇഷ്ടോ വാതഃ പ്രവിഷ്ടസ്യ ദക്ഷിണാ പ്രവിവിക്ഷതഃ
പശ്ചാത് സംസാധയത്യ് അർഥം പുരസ്താത് പ്രതിഷേധതേ
23 ശബ്ദരൂപരസസ്പർശ ഗന്ധാശ് ചാവിഷ്കൃതാഃ ശുഭാഃ
സദാ യോധാശ് ച ഹൃഷ്ടാശ് ച യേഷാം തേഷാം ധ്രുവം ജയഃ
24 അന്വ് ഏവ വായവോ വാന്തി തഥാഭ്രാണി വയാംസി ച
അനുപ്ലവന്തേ മേഘാശ് ച തഥൈവേന്ദ്ര ധനൂംഷി ച
25 ഏതാനി ജയമാനാനാം ലക്ഷണാനി വിശാം പതേ
ഭവന്തി വിപരീതാനി മുമൂർഷാണാം ജനാധിപ
26 അൽപായാം വാ മഹത്യാം വാ സേനായാം ഇതി നിശ്ചിതം
ഹർഷോ യോധഗണസ്യൈകം ജയലക്ഷണം ഉച്യതേ
27 ഏകോ ദീർണോ ദാരയതി സേനാം സുമഹതീം അപി
തം ദീർണം അനുദീര്യന്തേ യോധാഃ ശൂരതമാ അപി
28 ദുർനിവാരതമാ ചൈവ പ്രഭഗ്നാ മഹതീ ചമൂഃ
അപാം ഇവ മഹാവേഗസ് ത്രസ്താ മൃഗഗണാ ഇവ
29 നൈവ ശക്യാ സമാധാതും സ നിപാതേ മഹാചമൂഃ
ദീർണാ ഇത്യ് ഏവ ദീര്യന്തേ യോധാഃ ശൂരതമാ അപി
ഭീതാൻ ഭഗ്നാംശ് ച സമ്പ്രേക്ഷ്യ ഭയം ഭൂയോ വിവർധതേ
30 പ്രഭഗ്നാ സഹസാ രാജൻ ദിശോ വിഭ്രാമിതാ പരൈഃ
നൈവ സ്ഥാപയിതും ശക്യാ ശൂരൈർ അപി മഹാചമൂഃ
31 സംഭൃത്യ മഹതീം സേനാം ചതുരംഗാം മഹീപതിഃ
ഉപായപൂർവം മേധാവീ യതേത സതതോത്ഥിതഃ
32 ഉപായവിജയം ശ്രേഷ്ഠം ആഹുർ ഭേദേന മധ്യമം
ജഘന്യ ഏഷ വിജയോ യോ യുദ്ധേന വിശാം പതേ
മഹാദോഷഃ സംനിപാതസ് തതോ വ്യംഗഃ സ ഉച്യതേ
33 പരസ്പരജ്ഞാഃ സംഹൃഷ്ടാ വ്യവധൂതാഃ സുനിശ്ചിതാഃ
പഞ്ചാശദ് അപി യേ ശൂരാ മഥ്നന്തി മഹതീം ചമൂം
അഥ വാ പഞ്ചഷട് സപ്ത വിജയന്ത്യ് അനിവർതിനഃ
34 ന വൈനതേയോ ഗരുഡഃ പ്രശംസതി മഹാജനം
ദൃഷ്ട്വാ സുപർണോപചിതിം മഹതീം അപി ഭാരത
35 ന ബാഹുല്യേന സേനായാ ജയോ ഭവതി ഭാരത
അധ്രുവോ ഹി ജയോ നാമ ദൈവം ചാത്ര പരായണം
ജയന്തോ ഹ്യ് അപി സംഗ്രാമേ ക്ഷത്രവന്തോ ഭവന്ത്യ് ഉത