മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം5

1 [വ്]
     ഏവം ഉക്ത്വാ യയൗ വ്യാസോ ധൃതരാഷ്ട്രായ ധീമതേ
     ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽപി തച് ഛ്രുത്വാ ധ്യാനം ഏവാന്വപദ്യത
 2 സ മുഹൂർതം ഇവ ധ്യാത്വാ വിനിഃശ്വസ്യ മുഹുർ മുഹുഃ
     സഞ്ജയം സംശിതാത്മാനം അപൃച്ഛദ് ഭരതർഷഭ
 3 സഞ്ജയേമേ മഹീപാലാഃ ശൂരാ യുദ്ധാഭിനന്ദിനഃ
     അന്യോന്യം അഭിനിഘ്നന്തി ശസ്ത്രൈർ ഉച്ചാവചൈർ അപി
 4 പാർഥിവാഃ പൃഥിവീ ഹേതോഃ സമഭിത്യക്തജീവിതാഃ
     ന ച ശാമ്യതി നിഘ്നന്തോ വർധയന്തോ യമക്ഷയം
 5 ഭൈമം ഐശ്വര്യം ഇച്ഛന്തോ ന മൃഷ്യന്തേ പരസ്പരം
     മന്യേ ബഹുഗുണാ ഭൂമിസ് തൻ മമാചക്ഷ്വ സഞ്ജയ
 6 ബഹൂനി ച സഹസ്രാണി പ്രയുതാന്യ് അർബുദാനി ച
     കോട്യശ് ച ലോകവീരാണാം സമേതാഃ കുരുജാംഗലേ
 7 ദേശാനാം ച പരീമാണം നഗരാണാം ച സഞ്ജയ
     ശ്രോതും ഇച്ഛാമി തത്ത്വേന യത ഏതേ സമാഗതാഃ
 8 ദിവ്യബുദ്ധിപ്രദീപ്തേന യുക്തസ് ത്വം ജ്ഞാനചക്ഷുഷാ
     പ്രസാദാത് തസ്യ വിപ്രർഷേർ വ്യാസസ്യാമിത തേജസഃ
 9 [സ്]
     യഥാ പ്രജ്ഞം മഹാപ്രാജ്ഞ ഭൈമാൻ വക്ഷ്യാമി തേ ഗുണാൻ
     ശാസ്ത്രചക്ഷുർ അവേക്ഷസ്വ നമസ് തേ ഭരതർഷഭ
 10 ദ്വിവിധാനീഹ ഭൂതാനി ത്രസാനി സ്ഥാവരാണി ച
    ത്രസാനാം ത്രിവിധാ യോനിർ അണ്ഡ സ്വേദജരായുജാഃ
11 ത്രസാനാം ഖലു സർവേഷാം ശ്രേഷ്ഠാ രാജഞ് ജരായുജാഃ
    ജരായുജാനാം പ്രവരാ മാനവാഃ പശവശ് ച യേ
12 നാനാരൂപാണി ബിഭ്രാണാസ് തേഷാം ഭേദാശ് ചതുർദശ
    അരണ്യവാസിനഃ സപ്ത സപ്തൈഷാം ഗ്രാമവാസിനഃ
13 സിംഹവ്യാഘ്ര വരാഹാശ് ച മഹിഷാ വാരണാസ് തഥാ
    ഋക്ഷാശ് ച വാനരാശ് ചൈവ സപ്താരണ്യാഃ സ്മൃതാ നൃപ
14 ഗൗർ അജോ മനുജോ മേഷോ വാജ്യ് അശ്വതര ഗർദഭാഃ
    ഏതേ ഗ്രാമ്യാഃ സമാഖ്യാതാഃ പശവഃ സപ്ത സാധുഭിഃ
15 ഏതേ വൈ പശവോ രാജൻ ഗ്രാമ്യാരണ്യാശ് ചതുർദശ
    വേദോക്താഃ പൃഥിവീപാല യേഷു യജ്ഞാഃ പ്രതിഷ്ഠിതാഃ
16 ഗ്രാമ്യാണാം പുരുഷഃ ശ്രേഷ്ഠഃ സിംഹശ് ചാരണ്യവാസിനാം
    സർവേഷാം ഏവ ഭൂതാനാം അന്യോന്യേനാഭിജീവനം
17 ഉദ്ഭിജ്ജാഃ സ്ഥാവരാഃ പ്രോക്താസ് തേഷാം പഞ്ചൈവ ജാതയഃ
    വൃക്ഷഗുൽമ ലതാവല്ല്യസ് ത്വക് സാരാസ് തൃണജാതയഃ
18 ഏഷാം വിംശതിർ ഏകോനാ മഹാഭൂതേഷു പഞ്ചസു
    ചതുർവിംശതിർ ഉദ്ദിഷ്ടാ ഗായത്രീ ലോകസംമതാ
19 യ ഏതാം വേദ ഗായത്രീം പുണ്യാം സർവഗുണാന്വിതാം
    തത്ത്വേന ഭരതശ്രേഷ്ഠ സ ലോകാൻ ന പ്രണശ്യതി
20 ഭൂമൗ ഹി ജായതേ സർവം ഭൂമൗ സർവം പ്രണശ്യതി
    ഭൂമിഃ പ്രതിഷ്ഠാ ഭൂതാനാം ഭൂമിർ ഏവ പരായണം
21 യസ്യ ഭൂമിസ് തസ്യ സർവജഗത് സ്ഥാവരജംഗമം
    തത്രാഭിഗൃദ്ധാ രാജാനോ വിനിഘ്നന്തീതരേതരം