മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം75

←അധ്യായം74

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം75

അധ്യായം76→

1 [സ്]
     തതോ ദുര്യോധനോ രാജാ ലോഹിതായതി ഭാസ്കരേ
     സംഗ്രാമരഭസോ ഭീമം ഹന്തുകാമോ ഽഭ്യധാവത
 2 തം ആയാന്തം അഭിപ്രേക്ഷ്യ നൃവീരം ദൃഢവൈരിണം
     ഭീമസേനഃ സുസങ്ക്രുദ്ധ ഇദം വചനം അബ്രവീത്
 3 അയം സ കാലഃ സമ്പ്രാപ്തോ വർഷപൂഗാഭികാങ്ക്ഷിതഃ
     അദ്യ ത്വാം നിഹനിഷ്യാമി യദി നോത്സൃജസേ രണം
 4 അദ്യ കുന്ത്യാഃ പരിക്ലേഷം വനവാസം ച കൃത്സ്നശഃ
     ദ്രൗപദ്യാശ് ച പരിക്ലേശം പ്രണോത്സ്യാമി ഹതേ ത്വയി
 5 യത് ത്വം ദുരോദരോ ഭൂത്വാ പാണ്ഡവാൻ അവമന്യസേ
     തസ്യ പാപസ്യ ഗാന്ധാരേ പശ്യ വ്യസനം ആഗതം
 6 കർണസ്യ മതം ആജ്ഞായ സൗബലസ്യ ച യത് പുരാ
     അചിന്ത്യപാണ്ഡവാൻ കാമാദ് യഥേഷ്ടം കൃതവാൻ അസി
 7 യാചമാനം ച യൻ മോഹാദ് ദാശാർഹം അവമന്യസേ
     ഉലൂകസ്യ സമാദേശം യദ് ദദാസി ച ഹൃഷ്ടവത്
 8 അദ്യ ത്വാ നിഹനിഷ്യാമി സാനുബന്ധം സ ബാന്ധവം
     സമീകരിഷ്യേ തത് പാപം യത് പുരാ കൃതവാൻ അസി
 9 ഏവം ഉക്ത്വാ ധനുർ ഘോരം വികൃഷ്യോദ്ഭ്രാമ്യ ചാസകൃത്
     സമാദായ ശരാൻ ഘോരാൻ മഹാശനി സമപ്രഭാൻ
 10 ഷഡ്വിംശത് തരസാ ക്രുദ്ധോ മുമോചാശു സുയോധനേ
    ജ്വലിതാഗ്നിശിഖാകാരാൻ വജ്രകൽപാൻ അജിഹ്മഗാൻ
11 തതോ ഽസ്യ കാർമുകം ദ്വാഭ്യാം സൂതം ദ്വാഭ്യാം ച വിവ്യധേ
    ചതുർഭിർ അശ്വാഞ് ജവനാൻ അനയദ് യമസാദനം
12 ദ്വാഭ്യാം ച സുവികൃഷ്ടാഭ്യാം ശരാഭ്യാം അരിമർദനഃ
    ഛത്രം ചിച്ഛേദ സമരേ രാജ്ഞസ് തസ്യ രഥോത്തമാത്
13 ത്രിഭിശ് ച തസ്യ ചിച്ഛേദ ജ്വലന്തം ധ്വജം ഉത്തമം
    ഛിത്ത്വാ തം ച നനാദോച്ചൈസ് തവ പുത്രസ്യ പശ്യതഃ
14 രഥാച് ച സ ധ്വജഃ ശ്രീമാൻ നാനാരത്നവിഭൂഷിതഃ
    പപാത സഹസാ ഭൂമിം വിദ്യുജ് ജലധരാദ് ഇവ
15 ജ്വലന്തം സൂര്യസങ്കാശം നാഗം മണിമയം ശുഭം
    ധ്വജം കുരുപതേശ് ഛിന്നം ദദൃശുഃ സർവപാർഥിവാഃ
16 അഥൈനം ദശഭിർ ബാണൈസ് തോത്ത്രൈർ ഇവ മഹാഗജം
    ആജഘാന രണേ ഭീമഃ സ്മയന്ന് ഇവ മഹാരഥഃ
17 തതസ് തു രാജാ സിന്ധൂനാം രഥശ്രേഷ്ഠോ ജയദ്രഥഃ
    ദുര്യോധനസ്യ ജഗ്രാഹ പാർഷ്ണിസത്പുരുഷോചിതാം
18 കൃപശ് ച രഥിനാം ശ്രേഷ്ഠ കൗരവ്യം അമിതൗജസം
    ആരോപയദ് രഥം രാജൻ ദുര്യോധനം അമർഷണം
19 സ ഗാഢവിദ്ധോ വ്യഥിതോ ഭീമസേനേന സംയുഗേ
    നിഷസാദ രഥോപസ്ഥേ രാജാ ദുര്യോധനസ് തദാ
20 പരിവാര്യ തതോ ഭീമം ഹന്തുകാമോ ജയദ്രഥഃ
    രഥൈർ അനേകസാഹസ്രൈർ ഭീമസ്യാവാരയദ് ദിശഃ
21 ധൃഷ്ടകേതുസ് തതോ രാജന്ന് അഭിമന്യുശ് ച വീര്യവാൻ
    കേകയാ ദ്രൗപദേയാശ് ച തവ പുത്രാൻ അയോധയൻ
22 ചിത്രസേനഃ സുചിത്രശ് ച ചിത്രാശ്വശ് ചിത്രദർശനഃ
    ചാരു ചിത്രഃ സുചാരുശ് ച തഥാ നന്ദോപനന്ദകൗ
23 അഷ്ടാവ് ഏതേ മഹേഷ്വാസാഃ സുകുമാരാ യശസ്വിനഃ
    അഭിമന്യുരഥം രാജൻ സമന്താത് പര്യവാരയൻ
24 ആജഘാന തതസ് തൂർണം അഭിമന്യുർ മഹാമനാഃ
    ഏകൈകം പഞ്ചഭിർ വിദ്ധ്വാ ശരൈഃ സംനതപർവഭിഃ
    വജ്രമൃത്യുപ്രതീകാശൈർ വിചിത്രായുധ നിഃസൃതൈഃ
25 അമൃഷ്യമാണാസ് തേ സർവേ സൗഭദ്രം രഥസത്തമം
    വവർഷുർ മാർഗണൈസ് തീക്ഷ്ണൈർ ഗിരിം മേരും ഇവാംബുദാഃ
26 സ പീഡ്യമാനഃ സമരേ കൃതാസ്ത്രോ യുദ്ധദുർമദഃ
    അഭിമന്യുർ മഹാരാജ താവകാൻ സമകമ്പയത്
    യഥാ ദേവാസുരേ യുദ്ധേ വജ്രപാണിർ മഹാസുരാൻ
27 വികർണസ്യ തതോ ഭല്ലാൻ പ്രേഷയാം ആസ ഭാരത
    ചതുർദശ രഥശ്രേഷ്ഠോ ഘോരാൻ ആശീവിഷോപമാൻ
    ധ്വജം സൂതം ഹയാംശ് ചാസ്യ ഛിത്ത്വാ നൃത്യന്ന് ഇവാഹവേ
28 പുനശ് ചാന്യാഞ് ശരാൻ പീതാൻ അകുണ്ഠാഗ്രാഞ് ശിലാശിതാൻ
    പ്രേഷയാം ആസ സൗഭദ്രോ വികർണായ മഹാബലഃ
29 തേ വികർണം സമാസാദ്യ കങ്കബർഹിണ വാസസഃ
    ഭിത്ത്വാ ദേഹം ഗതാ ഭൂമിം ജ്വലന്ത ഇവ പന്നഗാഃ
30 തേ ശരാ ഹേമപുംഖാഗ്രാ വ്യദൃശ്യന്ത മഹീതലേ
    വികർണ രുധിരക്ലിന്നാ വമന്ത ഇവ ശോണിതം
31 വികർണം വീക്ഷ്യ നിർഭിന്നം തസ്യൈവാന്യേ സഹോദരാഃ
    അഭ്യദ്രവന്ത സമരേ സൗഭദ്രപ്രമുഖാൻ രഥാൻ
32 അഭിയാത്വാ തഥൈവാശു രഥസ്ഥാൻ സൂര്യവർചസഃ
    അവിധ്യൻ സമരേ ഽന്യോന്യം സംരബ്ധാ യുദ്ധദുർമദാഃ
33 ദുർമുഖഃ ശ്രുതകർമാണം വിദ്ധ്വാ സപ്തഭിർ ആശുഗൈഃ
    ധ്വജം ഏകേന ചിച്ഛേദ സാരഥിം ചാസ്യ സപ്തഭിഃ
34 അശ്വാഞ് ജാംബൂനദൈർ ജാലൈഃ പ്രച്ഛന്നാൻ വാതരംഹസഃ
    ജഘാന ഷഡ്ഭിർ ആസാദ്യ സാരഥിം ചാഭ്യപാതയത്
35 സ ഹതാശ്വേ രഥേ തിഷ്ഠഞ് ശ്രുതകർമാ മഹാരഥ
    ശക്തിം ചിക്ഷേപ സങ്ക്രുദ്ധോ മഹോൽകാം ജ്വലിതാം ഇവ
36 സാ ദുർമുഖസ്യ വിപുലം വർമ ഭിത്ത്വാ യശസ്വിനഃ
    വിദാര്യ പ്രാവിശദ് ഭൂമിം ദീപ്യമാനാ സുതേജനാ
37 തം ദൃഷ്ട്വാ വിരഥം തത്ര സുത സോമോ മഹാബലഃ
    പശ്യതാം സർവസൈന്യാനാം രഥം ആരോപയത് സ്വകം
38 ശ്രുതകീർതിസ് തഥാ വീരോ ജയത്സേനം സുതം തവ
    അഭ്യയാത് സമരേ രാജൻ ഹന്തുകാമോ യശസ്വിനം
39 തസ്യ വിക്ഷിപതശ് ചാപം ശ്രുതകീർതിർ മഹാത്മനഃ
    ചിച്ഛേദ സമരേ രാജഞ് ജയത്സേനഃ സുതസ് തവ
    ക്ഷുരപ്രേണ സുതീക്ഷ്ണേന പ്രഹസന്ന് ഇവ ഭാരത
40 തം ദൃഷ്ട്വാ ഛിന്നധന്വാനം ശതാനീകഃ സഹോദരം
    അഭ്യപദ്യത തേജസ്വീ സിംഹവദ് വിനദൻ മുഹുഃ
41 ശതാനീകസ് തു സമരേ ദൃഢം വിസ്ഫാര്യ കാർമുകം
    വിവ്യാധ ദശഭിസ് തൂർണം ജയത്സേനം ശിലീമുഖൈഃ
42 അഥാന്യേന സുതീക്ഷ്ണേന സർവാവരണഭേദിനാ
    ശതാനീകോ ജയത്സേനം വിവ്യാധ ഹൃദയേ ഭൃശം
43 തഥാ തസ്മിൻ വർതമാനേ ദുഷ്കർണോ ഭ്രാതുർ അന്തികേ
    ചിച്ഛേദ സമരേ ചാപം നാകുലേഃ ക്രോധമൂർഛിതഃ
44 അഥാന്യദ് ധനുർ ആദായ ഭാരസാധനം ഉത്തമം
    സമാദത്ത ശിതാൻ ബാണാഞ് ശതാനീകോ മഹാബലഃ
45 തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി ചാമന്ത്ര്യ ദുഷ്കർണം ഭ്രാതുർ അഗ്രതഃ
    മുമോച നിശിതാൻ ബാണാഞ് ജ്വലിതാൻ പന്നഗാൻ ഇവ
46 തതോ ഽസ്യ ധനുർ ഏകേന ദ്വാഭ്യാം സൂതം ച മാരിഷ
    ചിച്ഛേദ സമരേ തൂർണം തം ച വിവ്യാധ സപ്തഭിഃ
47 അശ്വാൻ മനോജവാംശ് ചാസ്യ കൽമാഷാൻ വീതകൽമഷഃ
    ജഘാന നിശിതൈസ് തൂർണം സർവാൻ ദ്വാദശഭിഃ ശരൈഃ
48 അഥാപരേണ ഭല്ലേന സുമുക്തേന നിപാതിനാ
    ദുഷ്കർണം സമരേ ക്രുദ്ധോ വിവ്യാധ ഹൃദയേ ഭൃശം
49 ദുഷ്കർണം നിഹതം ദൃഷ്ട്വാ പഞ്ച രാജൻ മഹാരഥാഃ
    ജിഘാംസന്തഃ ശതാനീകം സർവതഃ പര്യവാരയൻ
50 ഛാദ്യമാനം ശരവ്രാതൈഃ ശതാനീകം യശസ്വിനം
    അഭ്യധാവന്ത സംരബ്ധാഃ കേകയാഃ പഞ്ച സോദരാഃ
51 താൻ അഭ്യാപതതഃ പ്രേക്ഷ്യ തവ പുത്രാ മഹാരഥാഃ
    പ്രത്യുദ്യയുർ മഹാരാജ ഗജാ ഇവ മഹാഗജാൻ
52 ദുർമുഖോ ദുർജയശ് ചൈവ തഥാ ദുർമർഷണോ യുവാ
    ശത്രുഞ്ജയഃ ശത്രുസഹഃ സർവേ ക്രുദ്ധാ യശസ്വിനഃ
    പ്രത്യുദ്യാതാ മഹാരാജ കേകയാൻ ഭ്രാതരഃ സമം
53 രഥൈർ നഗരസങ്കാശൈർ ഹയൈർ യുക്തൈർ മനോജവൈഃ
    നാനാവർണവിചിത്രാഭിഃ പതാകാഭിർ അലങ്കൃതൈഃ
54 വച ചാപധരാ വീരാ വിചിത്രകവച ധ്വജാഃ
    വിവിശുസ് തേ പരം സൈന്യം സിംഹാ ഇവ വനാദ് വനം
55 തേഷാം സുതുമുലം യുദ്ധവ്യതിഷക്ത രഹ ദ്വിപം
    അവർതത മഹാരൗദ്രം നിഘ്നതാം ഇതരേതരം
    അന്യോന്യാഗഃ കൃതാം രാജൻ യമ രാഷ്ട്രവിവർധനം
56 മുഹൂർതാസ്തമിതേ സൂര്യേ ചക്രുർ യുദ്ധം സുദാരുണം
    രഥിനഃ സാദിനശ് ചൈവ വ്യകീര്യന്ത സഹസ്രശഃ
57 തതഃ ശാന്തനവഃ ക്രുദ്ധഃ ശരൈഃ സംനതപർവഭിഃ
    നാശയാം ആസ സേനാം വൈ ഭീഷ്മസ് തേഷാം മഹാത്മനാം
    പാഞ്ചാലാനാം ച സൈന്യാനി ശരൈർ നിന്യേ യമക്ഷയം
58 ഏവം ഭിത്ത്വാ മഹേഷ്വാസഃ പാണ്ഡവാനാം അനീകിനാം
    കൃത്വാവഹാരം സൈന്യാനാം യയൗ സ്വശിബിരം നൃപ
59 ധർമരാജോ ഽപി സമ്പ്രേക്ഷ്യ ധൃഷ്ടദ്യുമ്ന വൃകോദരൗ
    മൂർധ്നി ചൈതാവ് ഉപാഘ്രായ സംഹൃഷ്ടഃ ശിബിരം യയൗ