മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം80

←അധ്യായം79

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം80

അധ്യായം81→

1 [സ്]
     തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ മധ്യം പ്രാപ്തേ ദിവാകരേ
     ശ്രുതായുഷം അഭിപ്രേക്ഷ്യ ചോദയാം ആസ വാജിനഃ
 2 അഭ്യധാവത് തതോ രാജാ ശ്രുതായുഷം അരിന്ദമം
     വിനിഘ്നൻ സായകൈസ് തീക്ഷ്ണൈർ നവഭിർ നതപർവഭിഃ
 3 സ സംവാര്യ രണേ രാജാ പ്രേഷിതാൻ ധർമസൂനുനാ
     ശരാൻ സപ്ത മഹേഷ്വാസഃ കൗന്തേയായ സമർപയത്
 4 തേ തസ്യ കവചം ഭിത്ത്വാ പപുഃ ശോണിതം ആഹവേ
     അസൂൻ ഇവ വിചിന്വന്തോ ദേഹേ തസ്യ മഹാത്മനഃ
 5 പാണ്ഡവസ് തുഭൃശം വിദ്ധസ് തേന രാജ്ഞാ മഹാത്മനാ
     രണേ വരാഹകർണേന രാജാനം ഹൃദി വിവ്യധേ
 6 അഥാപരേണ ഭല്ലേന കേതും തസ്യ മഹാത്മനഃ
     രഥശ്രേഷ്ഠോ രഥാത് തൂർണം ഭൂമൗ പാർഥോ ന്യപാതയത്
 7 കേതും നിപതിതം ദൃഷ്ട്വാ ശ്രുതായുഃ സ തു പാർഥിവഃ
     പാണ്ഡവം വിശിഖൈസ് തീക്ഷ്ണൈ രാജൻ വിവ്യാധ സപ്തഭിഃ
 8 തതഃ ക്രോധാത് പ്രജജ്വാല ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
     യഥാ യുഗാന്തേ ഭൂതാനി ധക്ഷ്യന്ന് ഇവ ഹുതാശനഃ
 9 ക്രുദ്ധം തു പാണ്ഡവം ദൃഷ്ട്വാ ദേവഗന്ധർവരാക്ഷസഃ
     പ്രവിവ്യഥുർ മഹാരാജ വ്യാകുലം ചാപ്യ് അഭൂജ് ജഗത്
 10 സർവേഷാം ചൈവ ഭൂതാനാം ഇദം ആസീൻ മനോഗതം
    ത്രീംൽ ലോകാൻ അദ്യ സങ്ക്രുദ്ധോ നൃപോ ഽയം ധക്ഷ്യതീതി വൈ
11 ഋഷയശ് ചൈവ ദേവാശ് ച ചക്രുഃ സ്വസ്ത്യയനം മഹത്
    ലോകാനാം നൃപ ശാന്ത്യ് അർഥം ക്രോധിതേ പാണ്ഡവേ തദാ
12 സ ച ക്രോധസമാവിഷ്ടഃ സൃക്കിണീ പരിലേലിഹൻ
    ദധാരാത്മ വപുർ ഘോരം യുഗാന്താദിത്യസംനിഭം
13 തതഃ സർവാണി സൈന്യാനി താവകാനി വിശാം പതേ
    നിരാശാന്യ് അഭവംസ് തത്ര ജീവിതം പ്രതി ഭാരത
14 സ തു ധൈര്യേണ തം കോപം സംനിവാര്യ മഹായശാഃ
    ശ്രുതായുഷഃ പ്രചിച്ഛേദ മുഷ്ടിദേശേ മഹദ് ധനുഃ
15 അഥൈനം ഛിന്നധന്വാനം നാരാചേന സ്തനാന്തരേ
    നിർബിഭേദ രണേ രാജാ സർവസൈന്യസ്യ പശ്യതഃ
16 സ ത്വരം ചരണേ രാജംസ് തസ്യ വാഹാൻ മഹാത്മനഃ
    നിജഘാന ശരൈഃ ക്ഷിപ്രം സൂതം ച സുമഹാബലഃ
17 ഹതാശ്വം തു രഥം ത്യക്ത്വാ ദൃഷ്ട്വാ രാജ്ഞസ് തു പൗരുഷം
    വിപ്രദുദ്രാവ വേഗേന ശ്രുതായുഃ സമരേ തദാ
18 തസ്മിഞ് ജിതേ മഹേഷ്വാസേ ധർമപുത്രേണ സംയുഗേ
    ദുര്യോധന ബലം രാജൻ സർവം ആസീത് പരാങ്മുഖം
19 ഏതത് കൃത്വാ മഹാരാജ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    വ്യാത്താനനോ യഥാകാലസ് തവ സൈന്യം ജഘാന ഹ
20 ചേകിതാനസ് തു വാർഷ്ണേയോ ഗൗതമം രഥിനാം വരം
    പ്രേക്ഷതാം സർവസൈന്യാനാം ഛാദയാം ആസ സായകൈഃ
21 സംനിവാര്യ ശരാംസ് താംസ് തു കൃപഃ ശാരദ്വതോ യുധി
    ചേകിതാനം രണേ യത്തം രാജൻ വിവ്യാധ പത്രിഭിഃ
22 അഥാപരേണ ഭല്ലേന ധനുശ് ചിച്ഛേദ മാരിഷ
    സാരഥിം ചാസ്യ സമരേ ക്ഷിപ്രഹസ്തോ ന്യപാതയത്
    ഹയാംശ് ചാസ്യാവധീദ് രാജന്ന് ഉഭൗ ച പാർഷ്ണിസാരഥീ
23 സോ ഽവപ്ലുത്യ രഥാത് തൂർണം ഗദാം ജഗ്രാഹ സാത്വതഃ
    സ തയാ വീര ഘാതിന്യാ ഗദയാ ഗദിനാം വരഃ
    ഗൗതമസ്യ ഹയാൻ ഹത്വാ സാരഥിം ച ന്യപാതയത്
24 ഭൂമിഷ്ഠോ ഗൗതമസ് തസ്യ ശരാംശ് ചിക്ഷേപ ഷോഡശ
    തേ ശരാഃ സാത്വതം ഭിത്ത്വാ പ്രാവിശന്ത ധരാതലം
25 ചേകിതാനസ് തതഃ ക്രുദ്ധഃ പുനശ് ചിക്ഷേപ താം ഗദാം
    ഗൗതമസ്യ വധാകാങ്ക്ഷീ വൃത്രസ്യേവ പുരന്ദരഃ
26 താം ആപതന്തീം വിമലാം അശ്മഗർഭാം മഹാഗദാം
    ശരൈർ അനേകസാഹസ്രൈർ വാരയാം ആസ ഗൗതമഃ
27 ചേകിതാനസ് തതഃ ഖഡ്ഗം കോശാദ് ഉദ്ധൃത്യ ഭാരത
    ലാഘവം പരം ആസ്ഥായ ഗൗതമം സമുപാദ്രവത്
28 ഗൗതമോ ഽപി ധനുസ് ത്യക്ത്വാ പ്രഗൃഹ്യാസിം സുസംശിതം
    വേഗേന മഹതാ രാജംശ് ചേകിതാനം ഉപാദ്രവത്
29 താവ് ഉഭൗ ബലസമ്പന്നൗ നിസ്ത്രിംശവരധാരിണൗ
    നിസ്ത്രിംശാഭ്യാം സുതീക്ഷ്ണാഭ്യാം അന്യോന്യം സന്തതക്ഷതുഃ
30 നിസ്ത്രിംശവേഗാഭിഹതൗ തതസ് തൗ പുരുഷർഷഭൗ
    ധരണീം സമനുപ്രാപ്തൗ സർവഭൂതനിഷേവിതാം
    മൂർഛയാഭിപരീതാംഗൗ വ്യായാമേന ച മോഹിതൗ
31 തതോ ഽഭ്യധാവദ് വേഗേന കരകർഷഃ സുഹൃത് തയാ
    ചേകിതാനം തഥാ ഭൂതം ദൃഷ്ട്വാ സമരദുർമദം
    രഥം ആരോപയച് ചൈനം സർവസൈന്യസ്യ പശ്യതഃ
32 തഥൈവ ശകുനിഃ ശൂരഃ സ്യാലസ് തവ വിശാം പതേ
    ആരോപയദ് രഥം തൂർണം ഗൗതമം രഥിനാം വരം
33 സൗമദത്തിം തഥാ ക്രുദ്ധോ ധൃഷ്ടകേതുർ മഹാബലഃ
    നവത്യാ സായകൈഃ ക്ഷിപ്രം രാജൻ വിവ്യാധ വക്ഷസി
34 സൗമദത്തിർ ഉരഃസ്ഥൈർ തൈർ ഭൃശം ബാണൈർ അശോഭത
    മധ്യം ദിനേ മഹാരാജ രശ്മിഭിസ് തപനോ യഥാ
35 ഭൂരിശ്രവാസ് തു സമരേ ധൃഷ്ടകേതും മഹാരഥം
    ഹതസൂത ഹയം ചക്രേ വിരഥം സായകോത്തമൈഃ
36 വിരഥം ചൈനം ആലോക്യ ഹതാശ്വം ഹതസാരഥിം
    മഹതാ ശരവർഷേണ ഛാദയാം ആസ സംയുഗേ
37 സ ച തം രഥം ഉത്സൃജ്യ ധൃഷ്ടകേതുർ മഹാമനാഃ
    ആരുരോഹ തതോ യാനം ശതാനീകസ്യ മാരിഷ
38 ചിത്രസേനോ വികർണശ് ച രാജൻ ദുർമർഷണസ് തഥാ
    രഥിനോ ഹേമസംനാഹാഃ സൗഭദ്രം അഭിദുദ്രുവുഃ
39 അഭിമന്യോസ് തതസ് തൈസ് തു ഘോരം യുദ്ധം അവർതത
    ശരീരസ്യ യഥാ രാജൻ വാതപിത്ത കഫൈസ് ത്രിഭിഃ
40 വിരഥാംസ് തവ പുത്രാംസ് തു കൃത്വാ രാജൻ മഹാഹവേ
    ന ജഘാന നരവ്യാഘ്രഃ സ്മരൻ ഭീമ വചസ് തദാ
41 തതോ രാജ്ഞാം ബഹുശതൈർ ഗജാശ്വരഥയായിഭിഃ
    സംവൃതം സമരേ ഭീഷ്മം ദേവൈർ അപി ദുരാസദം
42 പ്രയാന്തം ശീഘ്രം ഉദ്വീക്ഷ്യ പരിത്രാതും സുതാംസ് തവ
    അഭിമന്യും സമുദ്ദിശ്യ ബാലം ഏകം മഹാരഥം
    വാസുദേവം ഉവാചേദം കൗന്തേയഃ ശ്വേതവാഹനഃ
43 ചോദയാശ്വാൻ ഹൃഷീകേശ യത്രൈതേ ബഹുലാ രഥാഃ
    ഏതേ ഹി ബഹവഃ ശൂരാ കൃതാസ്ത്രാ യുദ്ധദുർമദാഃ
    യഥാ ന ഹന്യുർ നഃ സേനാം തഥാ മാധവ ചോദയ
44 ഏവം ഉക്തഃ സ വാർഷ്ണേയഃ കൗന്തേയേനാമിതൗജസാ
    രഥം ശ്വേതഹയൈർ യുക്തം പ്രേഷയാം ആസ സംയുഗേ
45 നിഷ്ടാനകോ മഹാൻ ആസീത് തവ സൈന്യസ്യ മാരിഷ
    യദ് അർജുന രണേ ക്രുദ്ധഃ സംയാതസ് താവകാൻ പ്രതി
46 സമാസാദ്യ തു കൗന്തേയോ രാജ്ഞസ് താൻ ഭീഷ്മരക്ഷിണഃ
    സുശർമാണം അഥോ രാജന്ന് ഇദം വചനം അബ്രവീത്
47 ജാനാമി ത്വാം യുധി ശ്രേഷ്ഠം അത്യന്തം പൂർവവൈരിണം
    പര്യായസ്യാദ്യ സമ്പ്രാപ്തം ഫലം പശ്യ സുദാരുണം
    അദ്യ തേ ദർശയിഷ്യാമി പൂർവപ്രേതാൻ പിതാമഹാൻ
48 ഏവം സഞ്ജൽപതസ് തസ്യ ബീഭത്സോഃ ശത്രുഘാതിനഃ
    ശ്രുത്വാപി പരുഷം വാക്യം സുശർമാ രഥയൂഥപഃ
    ന ചൈവം അബ്രവീത് കിം ചിച് ഛുഭം വാ യദി വാശുഭം
49 അഭി ഗത്വാർജുനം വീരം രാജഭിർ ബഹുഭിർ വൃതഃ
    പുരസ്താത് പൃഷ്ഠതശ് ചൈവ പാർശ്വതശ് ചൈവ സർവതഃ
50 പരിവാര്യാർജുനം സംഖ്യേ തവ പുത്രൈഃ സഹാനഘ
    ശരൈഃ സഞ്ഛാദയാം ആസ മേഘൈർ ഇവ ദിവാകരം
51 തതഃ പ്രവൃത്തഃ സുമഹാൻ സംഗ്രാമഃ ശോണിതോദകഃ
    താവകാനാം ച സമരേ പാണ്ഡവാനാം ച ഭാരത