മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം85

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം85

1 [ധൃ]
     ദൃഷ്ട്വാ മമ ഹതാൻ പുത്രാൻ ബഹൂൻ ഏകേന സംശയ
     ഭീഷ്മോ ദ്രോണഃ കൃപശ് ചൈവ കിം അകുർവത സംയുഗേ
2 അഹന്യ് അഹനി മേ പുത്രാഃ ക്ഷയം ഗച്ഛന്തി സഞ്ജയ
     മന്യേ ഽഹം സർവഥാ സൂത ദൈവേനൗപഹതാ ഭൃശം
3 യത്ര മേ തനയാഃ സർവേ ജീയന്തേ ന ജയന്ത്യ് ഉത
     യത്ര ഭീഷ്മസ്യ ദ്രോണസ്യ കൃപസ്യ ച മഹാത്മനഃ
4 സൗമദത്തേശ് ച വീരസ്യ ഭഗദത്തസ്യ ചോഭയോഃ
     അശ്വത്ഥാമ്നസ് തഥാ താത ശൂരാണാം സുമഹാത്മനാം
5 അന്യേഷാം ചൈവ വീരാണാം മധ്യഗാസ് തനയാ മമ
     യദ് അഹന്യന്ത സംഗ്രാമേ കിം അന്യദ് ഭാഗധേയതഃ
6 ന ഹി ദുര്യോധനോ മന്ദഃ പുരാ പ്രോക്തം അബുധ്യത
     വാര്യമാണോ മയാ താത ഭീഷ്മേണ വിദുരേണ ച
7 ഗാന്ധാര്യാ ചൈവ ദുർമേധാഃ സതതം ഹിതകാമ്യയാ
     നാവബുധ്യത് പുരാ മോഹാത് തസ്യ പ്രാപ്തം ഇദം ഫലം
8 യദ് ഭീമസേനഃ സമരേ പുത്രാൻ മമ വിചേതസഃ
     അഹന്യ് അഹനി സങ്ക്രുദ്ധോ നയതേ യമസാദനം
9 [സ്]
     ഇദം തത് സമനുപ്രാപ്തം ക്ഷത്തുർ വചനം ഉത്തമം
     ന ബുദ്ധവാൻ അസി വിഭോ പ്രോച്യമാനം ഹിതം തദാ
10 നിവാരയ സുതാൻ ദ്യൂതാത് പാണ്ഡവാൻ മാ ദ്രുഹേതി ച
    സുഹൃദാം ഹിതകാമാനാം ബ്രുവതാം തത് തദ് ഏവ ച
11 ന ശുശ്രൂഷസി യദ് വാക്യം മർത്യഃ പഥ്യം ഇവൗഷധം
    തദ് ഏവ ത്വാം അനുപ്രാപ്തം വചനം സാധു ഭാഷിതം
12 വിദുര ദ്രോണ ഭീഷ്മാണാം തഥാന്യേഷാം ഹിതൈഷിണാം
    അകൃത്വാ വചനം പഥ്യം ക്ഷയം ഗച്ഛന്തി കൗരവാഃ
13 തദ് ഏതത് സമതിക്രാന്തം പൂർവം ഏവ വിശാം പതേ
    തസ്മാൻ മേ ശൃണു തത്ത്വേന യഥാ യുദ്ധം അവർതത
14 മധ്യാഹ്നേ സുമഹാരൗദ്രഃ സംഗ്രാമഃ സമപദ്യത
    ലോകക്ഷയകരോ രാജംസ് തൻ മേ നിഗദതഃ ശൃണു
15 തതഃ സർവാണി സൈന്യാനി ധർമപുത്രസ്യ ശാസനാത്
    സംരബ്ധാന്യ് അഭ്യധാവന്ത ഭീഷ്മം ഏവ ജിഘാംസയാ
16 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നഃ ശിഖണ്ഡീ ച സാത്യകിശ് ച മഹാരഥഃ
    യുക്താനീകാ മഹാരാജ ഭീഷ്മം ഏവ സമഭ്യയുഃ
17 അർജുനോ ദ്രൗപദേയാശ് ച ചേകിതാനശ് ച സംയുഗേ
    ദ്രുയോധന സമാദിഷ്ടാൻ രാജ്ഞഃ സർവാൻ സമഭ്യയുഃ
18 അഭിമന്യുസ് തഥാ വീരോ ഹൈഡിംബശ് ച മഹാരഥഃ
    ഭീമസേനശ് ച സങ്ക്രുദ്ധസ് തേ ഽഭ്യധാവന്ത കൗരവാൻ
19 ത്രിധാ ഭൂതൈർ അവധ്യന്ത പാണ്ഡവൈഃ കൗരവാ യുധി
    തഥൈവ കൗരവേ രാജന്ന് അവധ്യന്ത പരേ രണേ
20 ദ്രോണസ് തു രഥിനാം ശ്രേഷ്ഠഃ സോമകാൻ സൃഞ്ജയൈഃ സഹ
    അഭ്യദ്രവത സങ്ക്രുദ്ധഃ പ്രേഷയിഷ്യൻ യമക്ഷയം
21 തത്രാക്രന്ദോ മഹാൻ ആസീത് സൃഞ്ജയാനാം മഹാത്മനാം
    വധ്യതാം സമരേ രാജൻ ഭാരദ്വാജേന ധന്വിനാ
22 ദ്രോണേന നിഹതാസ് തത്ര ക്ഷത്രിയാ ബഹവോ രണേ
    വിവേഷ്ടന്തഃ സ്മ ദൃശ്യന്തേ വ്യാധിക്ലിഷ്ടാ നരാ ഇവ
23 കൂജതാം ക്രന്ദതാം ചൈവ സ്തനതാം ചൈവ സംയുഗേ
    അനിശം ശ്രൂയതേ ശബ്ദഃ ക്ഷുത് കൃശാനാം നൃണാം ഇവ
24 തഥൈവ കൗരവേയാണാം ഭീമസേനോ മഹാബലഃ
    ചകാര കദനം ഘോരം ക്രുദ്ധഃ കാല ഇവാപരഃ
25 വധ്യതാം തത്ര സൈന്യാനാം അന്യോന്യേന മഹാരണേ
    പ്രാവർതത നദീ ഘോരാ രുധിരൗഘപ്രവാഹിനീ
26 സ സംഗ്രാമോ മഹാരാജ ഘോരരൂപോ ഽഭവൻ മഹാൻ
    കുരൂണാം പാണ്ഡവാനാം ച യമ രാഷ്ട്രവിവർധനഃ
27 തതോ ഭീമോ രണേ ക്രുദ്ധോ രഭസശ് ച വിശേഷതഃ
    ഗജാനീകം സമാസാദ്യ പ്രേഷയാം ആസ മൃത്യവേ
28 തത്ര ഭാരത ഭീമേന നാരാചാഭിഹതാ ഗജാഃ
    പേതുഃ സേദുശ് ച നേദുശ് ച ദിശശ് ച പരിബഭ്രമുഃ
29 ഛിന്നഹസ്താ മഹാനാഗാശ് ഛിന്നപാദാശ് ച മാരിഷ
    ക്രൗഞ്ചവദ് വ്യനദൻ ഭീതാഃ പൃഥിവീം അധിശിശ്യിരേ
30 നകുലഃ സഹദേവശ് ച ഹയാനീകം അഭിദ്രുതൗ
    തേ ഹയാഃ കാഞ്ചനാപീഡാ രുക്മഭാണ്ഡ പരിച്ഛദാഃ
    വധ്യമാനാ വ്യദൃശ്യന്ത ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
31 പതദ്ഭിശ് ച ഹയൈ രാജൻ സമാസ്തീര്യത മേദിനീ
    നിർജിഹ്വൈർശ് ച ശ്വസദ്ഭിശ് ച കൂജദ്ഭിശ് ച ഗതാസുഭിഃ
    ഹയൈർ ബഭൗ നരശ്രേഷ്ഠ നാനാരൂപധരൈർ ധരാ
32 അർജുനേന ഹതൈഃ സംഖ്യേ തഥാ ഭാരത വാജിഭിഃ
    പ്രബഭൗ വസുധാ ഘോരാ തത്ര തത്ര വിശാം പതേ
33 രഥൈർ ഭഗ്നൈർ ധ്വജൈശ് ഛിന്നൈശ് ഛത്രൈശ് ച സുമഹാപ്രഭൈഃ
    ഹാരൈർ നിഷ്കൈഃ സ കേയൂരൈഃ ശിരോഭിശ് ച സകുണ്ഡലൈഃ
34 ഉഷ്ണീഷൈർ അപവിദ്ധൈശ് ച പതാകാഭിശ് ച സർവഷഃ
    അനുകർഷൈഃ ശുഭൗ രാജൻ യോക്ത്രൈശ് ചവ്യസുരശ്മിഭിഹ്
    സഞ്ഛന്നാ വസുധാ ഭാതി വസന്തേ കുസുമൈർ ഇവ
35 ഏവം ഏഷ ക്ഷയോ വൃത്തഃ പാണ്ഡൂനാം അപി ഭാരത
    ക്രുദ്ധേ ശാന്തനവേ ഭീഷ്മേ ദ്രോണേ ച രഥസത്തമേ
36 അശ്വത്ഥാമ്നി കൃപേ ചൈവ തഥൈവ കൃതവർമണി
    തഥേതരേഷു ക്രുദ്ധേഷു താവകാനാം അപി ക്ഷയഃ