മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം104

1 [ലോമഷ]
     താൻ ഉവാച സമേതാംസ് തു ബ്രഹ്മാ ലോകപിതാമഹഃ
     ഗച്ഛധ്വം വിബുധാഃ സർവേ യഥാകാമം യഥേപ്സിതം
 2 മഹതാ കാലയോഗേന പ്രകൃതിം യാസ്യതേ ഽർണവഃ
     ജ്ഞാതീൻ വൈ കാരണം കൃത്വാ മഹാരാജ്ഞോ ഭഗീരഥാത്
 3 [യ്]
     കഥം വൈ ജ്ഞാതയോ ബ്രഹ്മൻ കാരണം ചാത്ര കിം മുനേ
     കഥം സമുദ്രഃ പൂർണശ് ച ഭഗീരഥ പരിശ്രമാത്
 4 ഏതദ് ഇച്ഛാമ്യ് അഹം ശ്രോതും വിസ്തരേണ തപോധന
     കഥ്യമാനം ത്വയാ വിപ്ര രാജ്ഞാം ചരിതം ഉത്തമം
 5 [വ്]
     ഏവം ഉക്തസ് തു വിപ്രേന്ദ്രോ ധർമരാജ്ഞാ മഹാത്മനാ
     കഥയാം ആസ മാഹാത്മ്യം സഗരസ്യ മഹാത്മനഃ
 6 [ലോമഷ]
     ഇക്ഷ്വാകൂണാം കുലേ ജാതഃ സഗരോ നാമ പാർഥിവഃ
     രൂപസത്ത്വബലോപേതഃ സ ചാപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ
 7 സ ഹൈഹയാൻ സമുത്സാദ്യ താലജംഘാംശ് ച ഭാരത
     വശേ ച കൃത്വാ രാജ്ഞോ ഽന്യാൻ സ്വരാജ്യം അന്വശാസത
 8 തസ്യ ഭാര്യേ ത്വ് അഭവതാം രൂപയൗവന ദർപിതേ
     വൈദർഭീ ഭരതശ്രേഷ്ഠ ശൈബ്യാ ച ഭരതർഷഭ
 9 സപുത്രകാമോ നൃപതിസ് തതാപ സുമഹത് തപഃ
     പത്നീഭ്യാം സഹ രാജേന്ദ്ര കൈലാസം ഗിരിം ആശ്രിതഃ
 10 സ തപ്യമാനഃ സുമഹത് തപോയോഗസമന്വിതഃ
    ആസസാദ മഹാത്മാനം ത്ര്യക്ഷം ത്രിപുരമർദനം
11 ശങ്കരം ഭവം ഈശാനം ശൂലപാനിം പിനാകിനം
    ത്ര്യംബകം ശിവം ഉഗ്രേശം ബഹുരൂപം ഉമാപതിം
12 സ തം ദൃഷ്ട്വൈവ വരദം പത്നീഭ്യാം സഹിതോ നൃപഃ
    പ്രനിപത്യ മഹാബാഹുഃ പുത്രാർഥം സമയാചത
13 തം പ്രീതിമാൻ ഹരഃ പ്രാഹ സഭാര്യം നൃപസത്തമം
    യസ്മിൻ വൃതോ മുഹൂർതേ ഽഹം ത്വയേഹ നൃപതേ വരം
14 ഷഷ്ടിഃ പുത്രസഹസ്രാണി ശൂരാഃ സമരദർപിതാഃ
    ഏകസ്യാം സംഭവിഷ്യന്തി പത്ന്യാം തവ നരോത്തമ
15 തേ ചൈവ സർവേ സഹിതാഃ ക്ഷയം യാസ്യന്തി പാർഥിവ
    ഏകോ വംശധരഃ ശൂര ഏകസ്യാം സംഭവിഷ്യതി
    ഏവം ഉക്ത്വാ തു തം രുദ്രസ് തത്രൈവാന്തരധീയത
16 സ ചാപി സഗരോ രാജാ ജഗാമ സ്വം നിവേശനം
    പത്നീഭ്യാം സഹിതസ് താത സോ ഽതിഹൃഷ്ട മനാസ് തദാ
17 തസ്യാഥ മനുജശ്രേഷ്ഠ തേ ഭാര്യേ കമലേക്ഷണേ
    വൈദർഭീ ചൈവ ശൈബ്യാ ച ഗർഭിണ്യൗ സംബഭൂവതുഃ
18 തതഃ കാലേന വൈദർഭീ ഗർഭാലാബും വ്യജായത
    ശൈബ്യാ ച സുഷുവേ പുത്രം കുമാരം ദേവരൂപിണം
19 തദാലാബും സമുത്സ്രഷ്ടും മനോ ചക്രേ സ പാർഥിവഃ
    അഥാന്തരിക്ഷാച് ഛുശ്രാവ വാചം ഗംഭീരനിസ്വനാം
20 രാജൻ മാ സാഹസം കാർഷീഃ പുത്രാൻ ന ത്യക്തും അർഹസി
    അലാബുമധ്യാൻ നിഷ്കൃഷ്യ ബീജം യത്നേന ഗോപ്യതാം
21 സോപസ്വേദേഷു പാത്രേഷു ഘൃതപൂർണേഷു ഭാഗശഃ
    തതഃ പുത്രസഹസ്രാണി ഷഷ്ടിം പ്രാപ്സ്യസി പാർഥിവ
22 മഹാദേവേന ദിഷ്ടം തേ പുത്ര ജന്മ നരാധിപ
    അനേന ക്രമയോഗേന മാ തേ ബുദ്ധിർ അതോ ഽന്യഥാ