മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം115

1 [വ്]
     സ തത്ര താം ഉഷിത്വൈകാം രജനീം പൃഥിവീപതിഃ
     താപസാനാം പരം ചക്രേ സത്കാരം ഭ്രാതൃഭിഃ സഹ
 2 ലോമശശ് ചാസ്യ താൻ സർവാൻ ആചഖ്യൗ തത്ര താപസാൻ
     ഭൃഗൂൻ അംഗിരസശ് ചൈവ വാസിഷ്ഠാൻ അഥ കാശ്യപാൻ
 3 താൻ സമേത്യ സ രാജർഷിർ അഭിവാദ്യ കൃതാഞ്ജലിഃ
     രാമസ്യാനുചരം വീരം അപൃച്ഛദ് അകൃതവ്രണം
 4 കദാ നു രാമോ ഭഗ വാംസ് താപസാൻ ദർശയിഷ്യതി
     തേനൈവാഹം പ്രസംഗേന ദ്രഷ്ടും ഇച്ഛാമി ഭാർഗവം
 5 [അക്]
     ആയാൻ ഏവാസി വിദിതോ രാമസ്യ വിദിതാത്മനഃ
     പ്രീതിസ് ത്വയി ച രാമസ്യ ക്ഷിപ്രം ത്വാം ദർശയിഷ്യതി
 6 ചതുർദശീം അഷ്ടമീം ച രാമം പശ്യന്തി താപസാഃ
     അസ്യാം രാത്ര്യാം വ്യതീതായാം ഭവിത്രീ ച ചതുർദശീ
 7 [യ്]
     ഭവാൻ അനുഗതോ വീരം ജാമദഗ്ന്യം മഹാബലം
     പ്രത്യക്ഷദർശീ സർവസ്യ പൂർവവൃത്തസ്യ കർമണാഃ
 8 സ ഭവാൻ കഥയത്വ് ഏതദ് യഥാ രാമേണ നിർജിതാഃ
     ആഹവേ ക്ഷത്രിയാഃ സർവേ കഥം കേന ച ഹേതുനാ
 9 [അക്]
     കന്യകുബ്ജേ മഹാൻ ആസീത് പാർഥിവഃ സുമഹാബലഃ
     ഗാധീതി വിശ്രുതോ ലോകേ വനവാസം ജഗാമ സഃ
 10 വനേ തു തസ്യ വസതഃ കന്യാ ജജ്ഞേ ഽപ്സരഃ സമാ
    ഋചീകോ ഭാർഗവസ് താം ച വരയാം ആസ ഭാരത
11 തം ഉവാച തതോ രാജാ ബ്രാഹ്മണം സംശിതവ്രതം
    ഉചിതം നഃ കുലേ കിം ചിത് പൂർവൈർ യത് സമ്പ്രവർതിതം
12 ഏകതഃ ശ്യാമ കർണാനാം പാണ്ഡുരാണാം തരോ വിനാം
    സഹസ്രം വാജിനാം ശുൽകം ഇതി വിദ്ധി ദ്വിജോത്തമ
13 ന ചാപി ഭഗവാൻ വാച്യോ ദീയതാം ഇതി ഭാർഗവ
    ദേയാ മേ ദുഹിതാ ചേയം ത്വദ്വിധായ മഹാത്മനേ
14 [ർച്]
    ഏകതഃ ശ്യാമ കർണാനാം പാണ്ഡുരാണാം തരോ വിനാം
    ദാസ്യാമ്യ് അശ്വസഹസ്രം തേ മമ ഭാര്യാ സുതാസ്തു തേ
15 [അക്]
    സ തഥേതി പ്രതിജ്ഞായ രാജൻ വരുണം അബ്രവീത്
    ഏകതഃ ശ്യാമ കർണാനാം പാണ്ഡുരാണാം തരോ വിനാം
    സഹസ്രം വാജിനാം ഏകം ശുൽകാർഥം മേ പ്രദീയതാം
16 തസ്മൈ പ്രാദാത് സഹസ്രം വൈ വാജിനാം വരുണസ് തദാ
    തദ് അശ്വതീർഥം വിഖ്യാതം ഉത്ഥിതാ യത്ര തേ ഹയാഃ
17 ഗംഗായാം കന്യകുബ്ജേ വൈ ദദൗ സത്യവതീം തദാ
    തതോ ഗാധിഃ സുതാം തസ്മൈ ജന്യാശ് ചാസൻ സുരാസ് തദാ
    ലബ്ധ്വാ ഹയസഹസ്രം തു താംശ് ച ദൃഷ്ട്വാ ദിവൗകസഃ
18 ധർമേണ ലബ്ധ്വാ താം ഭാര്യാം ഋചീകോ ദ്വിജസത്തമഃ
    യഥാകാമം യഥാജോഷം തയാ രേമേ സുമധ്യയാ
19 തം വിവാഹേ കൃതേ രാജൻ സഭാര്യം അവലോകകഃ
    ആജഗാമ ഭൃഗുശ്രേഷ്ഠഃ പുത്രം ദൃഷ്ട്വാ നനന്ദ ച
20 ഭാര്യാ പതീ തം ആസീനം ഗുരും സുരഗണാർചിതം
    അർചിത്വാ പര്യുപാസീനൗ പ്രാഞ്ജലീതസ്ഥതുസ് തദാ
21 തതഃ സ്നുഷാം സ ഭഗവാൻ പ്രഹൃഷ്ടോ ഭൃഗുർ അബ്രവീത്
    വരം വൃണീഷ്വ സുഭഗേ ദാതാ ഹ്യ് അസ്മി തവേപ്സിതം
22 സാ വൈ പ്രസാദയാം ആസ തം ഗുരും പുത്രകാരണാത്
    ആത്മനശ് ചൈവ മാതുശ് ച പ്രസാദം ച ചകാര സഃ
23 [ഭൃ]
    ഋതൗ ത്വം ചൈവ മാതാ ച സ്നാതേ പുംസവനായ വൈ
    ആലിംഗേതാം പൃഥഗ് വൃക്ഷൗ സാശ്വത്ഥം ത്വം ഉദുംബരം
24 ആലിംഗനേ തു തേ രാജംശ് ചക്രതുഃ സ്മ വിപര്യയം
    കദാ ചിദ് ഭൃഗുർ ആഗച്ഛത് തം ച വേദ വിപര്യയം
25 അഥോവാച മഹാതേജോ ഭൃഗുഃ സത്യവതീം സ്നുഷാം
    ബ്രാഹ്മണഃ ക്ഷത്രവൃത്തിർ വൈ തവ പുത്രോ ഭവിഷ്യതി
26 ക്ഷത്രിയോ ബ്രാഹ്മണാചാരോ മാതുസ് തവ സുതോ മഹാൻ
    ഭവിഷ്യതി മഹാവീര്യഃ സാധൂനാം മാർഗം ആസ്ഥിതഃ
27 തതഃ പ്രസാദയാം ആസ ശ്വശുരം സാ പുനഃ പുനഃ
    ന മേ പുത്രോ ഭവേദ് ഈദൃക് കാമം പൗത്രോ ഭവേദ് ഇതി
28 ഏവം അസ്ത്വ് ഇതി സാ തേന പാണ്ഡവ പ്രതിനന്ദിതാ
    ജമദഗ്നിം തതഃ പുത്രം സാ ജജ്ഞേ കാല ആഗതേ
    തേജസാ വർചസാ വൈച യുക്തം ഭാർഗവനന്ദനം
29 സ വർധമാനസ് തേജോ വീ വേദസ്യാധ്യയനേന വൈ
    ബഹൂൻ ഋഷീൻ മഹാതേജാഃ പാണ്ഡവേയാത്യവർതത
30 തം തു കൃത്സ്നോ ധനുർവേദഃ പ്രത്യഭാദ് ഭരതർഷഭ
    ചതുർവിധാനി ചാസ്ത്രാണി ഭാഃ കരോപമ വർചസം