മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം147

1 [വൈ]
     ഏതച് ഛ്രുത്വാ വചസ് തസ്യ വാനരേന്ദ്രസ്യ ധീമതഃ
     ഭീമസേനസ് തദാ വീരഃ പ്രോവാചാമിത്രകർശനഃ
 2 കോ ഭവാൻ കിംനിമിത്തം വാ വാനരം വപുർ ആശ്രിതഃ
     ബ്രാഹ്മണാനന്തരോ വർണഃ ക്ഷത്രിയസ് ത്വാനുപൃച്ഛതി
 3 കൗരവഃ സോമവംശീയഃ കുന്ത്യാ ഗർഭേണ ധാരിതഃ
     പാണ്ഡവോ വായുതനയോ ഭീമസേന ഇതി ശ്രുതഃ
 4 സ വാക്യം ഭീമസേനസ്യ സ്മിതേന പ്രതിഗൃഹ്യ തത്
     ഹനൂമാൻ വായുതനയോ വായുപുത്രം അഭാഷത
 5 വാനരോ ഽഹം ന തേ മാർഗം പ്രദാസ്യാമി യഥേപ്സിതം
     സാധു ഗച്ഛ നിവർതസ്വ മാ ത്വം പ്രാപ്യസി വൈശസം
 6 [ഭ്മ്]
     വൈശസം വാസ്തു യദ് വാന്യൻ ന ത്വാ പൃച്ഛാമി വാനര
     പ്രയച്ഛോത്തിഷ്ഠ മാർഗം മേ മാ ത്വം പ്രാപ്സ്യസി വൈശസം
 7 [ഹനു]
     നാസ്തി ശക്തിർ മമോത്ഥാതും വ്യാധിനാ ക്ലേശിതോ ഹ്യ് അഹം
     യദ്യ് അവശ്യം പ്രയാതവ്യം ലംഘയിത്വാ പ്രയാഹി മാം
 8 [ഭ്മ്]
     നിർഗുണഃ പരമാത്മേതി ദേഹം തേ വ്യാപ്യ തിഷ്ഠതി
     തം അഹം ജ്ഞാനവിജ്ഞേയം നാവമന്യേ ന ലംഘയേ
 9 യദ്യ് ആഗമൈർ ന വിന്ദേയം തം അഹം ഭൂതഭാവനം
     ക്രമേയം ത്വാം ഗിരിം ചേമം ഹനൂമാൻ ഇവ സാഗരം
 10 [ഹ]
    ക ഏഷ ഹനുമാൻ നാമ സാഗരോ യേന ലംഘിതഃ
    പൃച്ഛാമി ത്വാ കുരുശ്രേഷ്ഠ കഥ്യതാം യദി ശക്യതേ
11 [ഭ്മ്]
    ഭ്രാതാ മമ ഗുണശ്ലാഘ്യോ ബുദ്ധിസത്ത്വബലാന്വിതഃ
    രാമായണേ ഽതിവിഖ്യാതഃ ശൂരോ വാനരപുംഗവഃ
12 രാമപത്നീ കൃതേ യേന ശതയോജനം ആയതഃ
    സാഗരഃ പ്ലവഗേന്ദ്രേണ ക്രമേണൈകേന ലംഘിതഃ
13 സ മേ ഭ്രാതാ മഹാവീര്യസ് തുല്യോ ഽഹം തസ്യ തേജസാ
    ബലേ പരാക്രമേ യുദ്ധേ ശക്തോ ഽഹം തവ നിഗ്രഹേ
14 ഉത്തിഷ്ഠ ദേഹി മേ മാർഗം പശ്യ വാ മേ ഽദ്യ പൗരുഷം
    മച്ഛാസനം അകുർവാണം മാ ത്വാ നേഷ്യേ യമക്ഷയം
15 [വൈ]
    വിജ്ഞായ തം ബലോന്മത്തം ബാഹുവീര്യേണ ഗർവിതം
    ഹൃദയേനാവഹസ്യൈനം ഹനുമാൻ വാക്യം അബ്രവീത്
16 പ്രസീദ നാസ്തി മേ ശക്തിർ ഉത്ഥാതും ജരയാനഘ
    മമാനുകമ്പയാ ത്വ് ഏതത് പുച്ഛം ഉത്സാര്യ ഗമ്യതാം
17 സാവജ്ഞം അഥ വാമേന സ്മയഞ് ജഗ്രാഹ പാണിനാ
    ന ചാശകച് ചാലയിതും ഭീമഃ പുച്ഛം മഹാകപേഃ
18 ഉച്ചിക്ഷേപ പുനർ ദോർഭ്യാം ഇന്ദ്രായുധം ഇവോത്ശ്രിതം
    നോദ്ധർതും അശകദ് ഭീമോ ദോർഭ്യാം അപി മഹാബലഃ
19 ഉത്ക്ഷിപ്ത ഭ്രൂർ വിവൃത്താക്ഷഃ സംഹതഭ്രുകുതീ മുഖഃ
    സ്വിന്ന ഗത്രോ ഽഭവദ് ഭീമോ ന ചോദ്ധർതും ശശാക ഹ
20 യത്നവാൻ അപി തു ശ്രീമാംൽ ലാംഗൂലോദ്ധരണോദ്ധുതഃ
    കപേഃ പാർശ്വഗതോ ഭീമസ് തസ്ഥൗ വ്രീഡാദ് അധോമുഖഃ
21 പ്രനിപത്യ ച കൗന്തേയഃ പ്രാഞ്ജലിർ വാക്യം അബ്രവീത്
    പ്രസീദ കപിശാർദൂല ദുരുക്തം ക്ഷമ്യതാം മമ
22 സിദ്ധോ വാ യദി വാ ദേവോ ഗന്ധർവോ വാഥ ഗുഹ്യകഃ
    പൃഷ്ഠഃ സൻ കാമയാ ബ്രൂഹി കസ് ത്വം വാനരരൂപധൃക്
23 [ഹ]
    യത് തേ മമ പരിജ്ഞാനേ കൗതൂഹലം അരിന്ദമ
    തത് സർവം അഖിലേന ത്വം ശൃണു പാണ്ഡവനന്ദന
24 അഹം കേസരിണഃ ക്ഷേത്രേ വായുനാ ജഗദ് ആയുഷാ
    ജാതഃ കമലപത്രാക്ഷ ഹനൂമാൻ നാമ വാനരഃ
25 സൂര്യപുത്രം ച സുഗ്രീവം ശക്രപുത്രം ച വാലിനം
    സർവവാനരരാജാനൗ സർവവാനരയൂഥപാഃ
26 ഉപതസ്ഥുർ മഹാവീര്യാ മമ ചാമിത്രകർശന
    സുഗ്രീവേണാഭവത് പ്രീതിർ അനിലസ്യാഗ്നിനാ യഥാ
27 നികൃതഃ സ തതോ ഭ്രാത്രാ കസ്മിംശ് ചിത് കാരണാന്തരേ
    ഋശ്യമൂകേ മയാ സാർധം സുഗ്രീവോ ന്യവസച് ചിരം
28 അഥ ദാശരഥിർ വീരോ രാമോ നാമ മഹാബലഃ
    വിഷ്ണുർ മാനുഷരൂപേണ ച ചാരവസു ധാം ഇമാം
29 സ പിതുഃ പ്രിയം അന്വിച്ഛൻ സഹ ഭാര്യഃ സഹാനുജഃ
    സധനുർ ധന്വിനാം ശ്രേഷ്ഠോ ദണ്ഡകാരണ്യം ആശ്രിതഃ
30 തസ്യ ഭാര്യാ ജനസ്ഥാനാദ് രാവണേന ഹൃതാ ബലാത്
    വഞ്ചയിത്വാ മഹാബുദ്ധിം മൃഗരൂപേണ രാഘവം
31 ഹൃതദാരഃ സഹ ഭ്രാത്രാ പത്നീം മാർഗൻ സരാഘവഃ
    ദൃഷ്ടവാഞ് ശൈലശിഖരേ സുഗ്രീവം വാനരർഷഭം
32 തേന തസ്യാഭവത് സഖ്യം രാഗവസ്യ മഹാത്മനഃ
    സ ഹത്വാ വാലിനം രാജ്യേ സുഗ്രീവം പ്രത്യപാദയത്
    സ ഹരീൻ പ്രേഷയാം ആസ സീതായാഃ പരിമാർഗനേ
33 തതോ വാനരകോതീഭിർ യാം വയം പ്രസ്ഥിതാ ദിശം
    തത്ര പ്രവൃത്തിഃ സീതായാ ഗൃധ്രേണ പ്രതിപാദിതാ
34 തതോ ഽഹം കാര്യസിദ്ധ്യർഥം രാമസ്യാക്ലിഷ്ടകർമണാഃ
    ശതയോജനവിസ്തീർണം അർണവം സഹസാപ്ലുതഃ
35 ദൃഷ്ടാ സാ ച മയാ ദേവീ രാവണസ്യ നിവേശനേ
    പ്രത്യാഗതശ് ചാപി പുനർ നാമ തത്ര പ്രകാശ്യ വൈ
36 തതോ രാമേണ വീരേണ ഹത്വാ താൻ സർവരാക്ഷസാൻ
    പുനഃ പ്രത്യാഹൃതാ ഭാര്യാ നഷ്ടാ വേദശ്രുതിർ യഥാ
37 തതഃ പ്രതിഷ്ഠിതേ രാമേ വീരോ ഽയം യാചിതോ മയാ
    യാവദ് രാമകഥാ വീര ഭവേൽ ലോകേഷു ശത്രുഹൻ
    താവജ് ജീവേയം ഇത്യ് ഏവം തഥാസ്ത്വ് ഇതി ച സോ ഽബ്രവീത്
38 ദശവർഷസഹസ്രാണി ദശവർഷശതാനി ച
    രാജ്യം കാരിതവാൻ രാമസ് തതസ് തു ത്രിദിവം ഗതഃ
39 തദ് ഇഹാപ്സരസസ് താത ഗന്ധർവാശ് ച സദാനഘ
    തസ്യ വീരസ്യ ചരിതം ഗായന്ത്യോ രമയന്തി മാം
40 അയം ച മാർഗോ മർത്യാനാം അഗമ്യഃ കുരുനന്ദന
    തതോ ഽഹം രുദ്ധവാൻ മാർഗം തവേമം ദേവസേവിതം
    ധർഷയേദ് വാ ശപേദ് വാപി മാ കശ് ചിദ് ഇതി ഭാരത
41 ദിവ്യോ ദേവപഥോ ഹ്യ് ഏഷ നാത്ര ഗച്ഛന്തി മാനുഷാഃ
    യദർഥം ആഗതശ് ചാസി തത് സരോ ഽഭ്യർണ ഏവ ഹി