മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം169

1 [അർജ്]
     അദൃശ്യമാനാസ് തേ ദൈത്യാ യോധയന്തി സ്മ മായയാ
     അദൃശ്യാൻ അസ്ത്രവീര്യേണ താൻ അപ്യ് അഹം അയോധയം
 2 ഗാണ്ഡീവമുക്താ വിശിഖാഃ സമ്യഗ് അസ്ത്രപ്രചോദിതാഃ
     അച്ഛിന്ദന്ന് ഉത്തമാംഗാനി യത്ര യത്ര സ്മ തേ ഽഭവൻ
 3 തതോ നിവാതവകചാ വധ്യമാനാ മയാ യുധി
     സംഹൃത്യ മായാം സഹസാ പ്രാവിശൻ പുരം ആത്മനഃ
 4 വ്യപയാതേഷു ദൈത്യേഷു പ്രാദുർഭൂതേ ച ദർശനേ
     അപശ്യം ദാനവാംസ് തത്ര ഹതാഞ് ശതസഹസ്രശഃ
 5 വിനിഷ്പിഷ്ടാനി തത്രൈഷാം ശസ്ത്രാണ്യ് ആഭരണാനി ച
     കൂടശഃ സ്മ പ്രദൃശ്യന്തേ ഗാത്രാണി കവചാനി ച
 6 ഹയാനാം നാന്തരം ഹ്യ് ആസീത് പദാദ് വിചലിതും പദം
     ഉത്പത്യ സഹസാ തസ്ഥുർ അന്തരിക്ഷഗമാസ് തതഃ
 7 തതോ നിവാതകവചാ വ്യോമ സഞ്ഛാദ്യ കേവലം
     അദൃശ്യാ ഹ്യ് അഭ്യവർതന്ത വിസൃജന്തഃ ശിലോച്ചയാൻ
 8 അന്തർഭൂമി ഗതാശ് ചാന്യേ ഹയാനാം ചരണാന്യ് അഥ
     ന്യഗൃഹ്ണൻ ദാനവാ ഘോരാ രഥചക്രേ ച ഭാരത
 9 വിനിഗൃഹ്യ ഹരീൻ അശ്വാൻ രഥം ച മമ യുധ്യതഃ
     സർവതോ മാം അചിന്വന്ത സരഥം ധരണീധരൈഃ
 10 പർവതൈർ ഉപചീയദ്ഭിഃ പതമാനൈസ് തഥാപരൈഃ
    സ ദേശോ യത്ര വർതാമ ഗുഹേവ സമപദ്യത
11 പർവതൈശ് ഛാദ്യമാനോ ഽഹം നിഗൃഹീതൈശ് ച വാജിഭിഃ
    അഗച്ഛം പരമാം ആർതിം മാതലിസ് തദ് അലക്ഷയത്
12 ലക്ഷയിത്വാ തു മാം ഭീതം ഇദം വചനം അബ്രവീത്
    അർജുനാർജുന മാ ഭൈസ് ത്വം വജ്രം അസ്ത്രം ഉദീരയ
13 തതോ ഽഹം തസ്യ തദ് വാക്യം ശ്രുത്വാ വജ്രം ഉദീരയം
    ദേവരാജസ്യ ദയിതം വജ്രം അസ്ത്രം നരാധിപ
14 അചലം സ്ഥാനം ആസാദ്യ ഗാണ്ഡീവം അനുമന്ത്ര്യ ച
    അമുഞ്ചം വജ്രസംസ്പർശാൻ ആയസാൻ നിശിതാഞ് ശരാൻ
15 തതോ മായാശ് ച താഃ സർവാ നിവാതകവചാംശ് ച താൻ
    തേ വജ്രചോദിതാ ബാണാ വജ്രഭൂതാഃ സമാവിശൻ
16 തേ വജ്രവേഗാഭിഹതാ ദാനവാഃ പർവതോപമാഃ
    ഇതരേതരം ആശ്ലിഷ്യ ന്യപതൻ പൃഥിവീതലേ
17 അന്തർഭൂമൗ തു യേ ഽഗൃഹ്ണൻ ദാനവാ രഥവാജിനഃ
    അനുപ്രവിശ്യ താൻ ബാണാഃ പ്രാഹിണ്വൻ യമസാദനം
18 ഹതൈർ നിവാതകവചൈർ നിരസൈഃ പർവതോപമൈഃ
    സമാച്ഛാദ്യത ദേശഃ സ വികീർണൈർ ഇവ പർവതൈഃ
19 ന ഹയാനാം ക്ഷതിഃ കാ ചിൻ ന രഥസ്യ ന മാതലേഃ
    മമ ചാദൃശ്യത തദാ തദ് അദ്ഭുതം ഇവാഭവത്
20 തതോ മാം പ്രഹസൻ രാജൻ മാതലിഃ പ്രത്യഭാഷത
    നൈതദ് അർജുന ദേവേഷു ത്വയി വീര്യം യദീക്ഷ്യതേ
21 ഹതേഷ്വ് അസുരസംഘേഷു ദാരാസ് തേഷാം തു സർവശഃ
    പ്രാക്രോശൻ നഗരേ തസ്മിൻ യഥാ ശരദി ലക്ഷ്മണാഃ
22 തതോ മാതലിനാ സാർധം അഹം തത് പുരം അഭ്യയാം
    ത്രാസയൻ രഥഘോഷേണ നിവാതകവചസ്ത്രിയഃ
23 താൻ ദൃഷ്ട്വാ ദശസാഹസ്രാൻ മയൂരസദൃശാൻ ഹയാൻ
    രഥം ച രവിസങ്കാശം പ്രാദ്രവൻ ഗണശഃ സ്ത്രിയഃ
24 താഭിർ ആഭരണൈഃ ശബ്ദസ് ത്രാസിതാഭിഃ സമീരിതഃ
    ശിലാനാം ഇവ ശൈലേഷു പതന്തീനാം അഭൂത് തദാ
25 വിത്രസ്താ ദൈത്യ നാര്യസ് താഃ സ്വാനി വേശ്മാന്യ് അഥാവിശൻ
    ബഹുരത്നവിചിത്രാണി ശാതകുംഭമയാനി ച
26 തദ് അദ്ഭുതാകാരം അഹം ദൃഷ്ട്വാ നഗരം ഉത്തമം
    വിശിഷ്ടം ദേവ നഗരാദ് അപൃച്ഛം മാതലിം തതഃ
27 ഇദം ഏവംവിധം കസ്മാദ് ദേവതാ നാവിശന്ത്യ് ഉത
    പുരന്ദര പുരാദ് ധീദം വിശിഷ്ടം ഇതി ലക്ഷയേ
28 [മാ]
    ആസീദ് ഇദം പുരാ പാർഥ ദേവരാജസ്യ നഃ പുരം
    തതോ നിവാതകവചൈർ ഇതഃ പ്രച്യാവിതാഃ സുരാഃ
29 തപസ് തപ്ത്വാ മഹത് തീവ്രം പ്രസാദ്യ ച പിതാമഹം
    ഇദം വൃതം നിവാസായ ദേവേഭ്യശ് ചാഭയം യുധി
30 തതഃ ശക്രേണ ഭഗവാൻ സ്വയംഭൂർ അഭിചോദിതഃ
    വിധത്താം ഭഗവാൻ അത്രേത്യ് ആത്മനോ ഹിതകാമ്യയാ
31 തത ഉക്തോ ഭഗവതാ ദിഷ്ടം അത്രേതി വാസവഃ
    ഭവിതാന്തസ് ത്വം ഏവൈഷാം ദേഹേനാന്യേന വൃത്രഹൻ
32 തത ഏഷാം വധാർഥായ ശക്രോ ഽസ്ത്രാണി ദദൗ തവ
    ന ഹി ശക്യാഃ സുരൈർ ഹന്തും യ ഏതേ നിഹതാസ് ത്വയാ
33 കാലസ്യ പരിണാമേന തതസ് ത്വം ഇഹ ഭാരത
    ഏഷാം അന്തകരഃ പ്രാപ്തസ് തത് ത്വയാ ച കൃതം തഥാ
34 ദാനവാനാം വിനാശാർഥം മഹാസ്ത്രാണാം മഹദ് ബലം
    ഗ്രാഹിതസ് ത്വം മഹേന്ദ്രേണ പുരുഷേന്ദ്ര തദ് ഉത്തമം
35 [അർജ്]
    തതഃ പ്രവിശ്യ നഗരം ദാനവാംശ് ച നിഹത്യ താൻ
    പുനർ മാതലിനാ സാർധം അഗച്ഛം ദേവ സദ്മ തത്