മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം177

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം177

1 [വൈ]
     യുധിഷ്ഠിരസ് തം ആസാദ്യ സർപഭോഗാഭിവേഷ്ടിതം
     ദയിതം ഭ്രതരം വീരം ഇദം വചനം അബ്രവീത്
2 കുന്തീ മാതഃ കഥം ഇമാം ആപദം ത്വം അവാപ്തവാൻ
     കശ് ചായം പർവതാഭോഗപ്രതിമഃ പന്നഗോത്തമഃ
3 സ ധർമരാജം ആലക്ഷ്യ ഭ്രാതാ ഭ്രാതരം അഗ്രജം
     കഥയാം ആസ തത് സർവം ഗ്രഹണാദി വിചേഷ്ടിതം
4 [യ്]
     ദേവോ വാ യദി വാ ദൈത്യ ഉരഗോ വാ ഭവാൻ യദി
     സത്യം സർപവചോ ബ്രൂഹി പൃച്ഛതി ത്വാം യുധിഷ്ഠിരഃ
5 കിം ആഹൃത്യ വിദിത്വാ വാ പ്രീതിസ് തേ സ്യാദ് ഭുജംഗമ
     കിമാഹാരം പ്രയച്ഛാമി കഥം മുഞ്ചേദ് ഭവാൻ ഇമം
6 [സർപ]
     നഹുഷോ നാമ രാജാഹം ആസം പൂർവസ് തവാനഘ
     പ്രഥിതഃ പഞ്ചമഃ സോമാദ് ആയോഃപുത്രോ നരാധിപ
7 ക്രതുഭിസ് തപസാ ചൈവ സ്വാധ്യായേന ദമേന ച
     ത്രൈലോക്യൈശ്വര്യം അവ്യഗ്രം പ്രാപ്തോ വിക്രമണേന ച
8 തദ് ഐശ്വര്യം സമാസാദ്യ ദർപോ മാം അഗമത് തദാ
     സഹസ്രം ഹി ദ്വിജാതീനാം ഉവാഹ ശിബിലാം മമ
9 ഐശ്വര്യമദമത്തോ ഽഹം അവമന്യ തതോ ദ്വിജാൻ
     ഇമാം അഗസ്ത്യേന ദശാം ആനീതഃ പൃഥിവീപതേ
10 ന തു മാം അജഹാത് പ്രജ്ഞാ യാവദ് അദ്യേതി പാണ്ഡവ
    തസ്യൈവാനുഗ്രഹാദ് രാജന്ന് അഗസ്ത്യസ്യ മഹാത്മനഃ
11 ഷഷ്ഠേ കാലേ മമാഹാരഃ പ്രാപ്തോ ഽയം അനുജസ് തവ
    നാഹം ഏനം വിമോക്ഷ്യാമി ന ചാന്യം അഭികാമയേ
12 പ്രശ്നാൻ ഉച്ചാരിതാംസ് തു ത്വം വ്യാഹരിഷ്യസി ചേൻ മമ
    അഥ പശ്ചാദ് വിമോക്ഷ്യാമി ഭ്രാതരം തേ വൃകോദരം
13 [യ്]
    ബ്രൂഹി സർപയഥാകാമം പ്രതിവക്ഷ്യാമി തേ വചഃ
    അപി ചേച് ഛക്നുയാം പ്രീതിം ആഹർതും തേ ഭുജംഗമ
14 വേദ്യം യദ് ബ്രാഹ്മണേനേഹ തദ് ഭവാൻ വേത്തി കേവലം
    സർപരാജതതഃ ശ്രുത്വാ പ്രതിവക്ഷ്യാമി തേ വചഃ
15 [സർപ]
    ബ്രാഹ്മണഃ കോ ഭവേദ് രാജൻ വേദ്യം കിം ച യുധിഷ്ഠിര
    ബ്രവീഹ്യ് അതിമതിം ത്വാം ഹി വാക്യൈർ അനുമിമീമഹേ
16 [യ്]
    സത്യം ദാനം ക്ഷമാ ശീലം ആനൃശംസ്യം ദമോ ഘൃണാ
    ദൃശ്യന്തേ യത്ര നാഗേന്ദ്ര സ ബ്രാഹ്മണ ഇതി സ്മൃതഃ
17 വേദ്യം സർപപരം ബ്രഹ്മ നിർദുഃഖം അസുഖം ച യത്
    യത്ര ഗത്വാ ന ശോചന്തി ഭവതഃ കിം വിവക്ഷിതം
18 [സർപ]
    ചാതുർവർണ്യം പ്രമാണം ച സത്യം ച ബ്രഹ്മ ചൈവ ഹ
    ശൂദ്രേഷ്വ് അപി ച സത്യം ച ദാനം അക്രോധ ഏവ ച
    ആനൃശംസ്യം അഹിംസാ ച ഘൃണാ ചൈവ യുധിഷ്ഠിര
19 വേദ്യം യച് ചാഥ നിർദുഃഖം അസുഖം ച നരാധിപ
    താഭ്യാം ഹീനം പദം ചാന്യൻ ന തദ് അസ്തീതി ലക്ഷയേ
20 [യ്]
    ശൂദ്രേ ചൈതദ് ഭവേൽ ലക്ഷ്യം ദ്വിജേ തച് ച ന വിദ്യതേ
    ന വൈ ശൂദ്രോ ഭവേച് ഛൂദ്രോ ബ്രാഹ്മണോ ന ച ബ്രാഹ്മണഃ
21 യത്രൈതൽ ലക്ഷ്യതേ സർപവൃത്തം സ ബ്രാഹ്മണഃ സ്മൃതഃ
    യത്രൈതൻ ന ഭവേത് സർപതം ശൂദ്രം ഇതി നിർദിശേത്
22 യത് പുനർ ഭവതാ പ്രോക്തം ന വേദ്യം വിദ്യതേതി ഹ
    താഭ്യാം ഹീനം അതീത്യാത്ര പദം നാസ്തീതി ചേദ് അപി
23 ഏവം ഏതൻ മതം സർപതാഭ്യാം ഹീനം ന വിദ്യതേ
    യഥാ ശീതോഷ്ണയോർ മധ്യേ ഭവേൻ നോഷ്ണം ന ശീതതാ
24 ഏവം വൈ സുഖദുഃഖാഭ്യാം ഹീനം അസ്തി പദം ക്വ ചിത്
    ഏഷാ മമ മതിഃ സർപയഥാ വാ മന്യതേ ഭവാൻ
25 [സർപ]
    യദി തേ വൃത്തതോ രാജൻ ബ്രാഹ്മണഃ പ്രസമീക്ഷിതഃ
    വ്യർഥാ ജാതിസ് തദായുഷ്മൻ കൃതിർ യാവൻ ന ദൃശ്യതേ
26 [യ്]
    ജാതിർ അത്ര മഹാസർപമനുഷ്യത്വേ മഹാമതേ
    സങ്കരാത് സർവവർണാനാം ദുഷ്പരീക്ഷ്യേതി മേ മതിഃ
27 സർവേ സർവാസ്വ് അപത്യാനി ജനയന്തി യദാ നരാഃ
    വാൻ മൈഥുനം അഥോ ജന്മ മരണം ച സമം നൃണാം
28 ഇദം ആർഷം പ്രമാണം ച യേ യജാമഹ ഇത്യ് അപി
    തസ്മാച് ഛീലം പ്രധാനേഷ്ടം വിദുർ യേ തത്ത്വദർശിനഃ
29 പ്രാന്ന്ന് നാഭിർ വർധനാത് പുംസോ ജാതകർമ വിധീയതേ
    തത്രാസ്യ മാതാ സാവിത്രീ പിതാ ത്വ് ആചാര്യ ഉച്യതേ
30 വൃത്ത്യാ ശൂദ്ര സമോ ഹ്യ് ഏഷ യാവദ് വേദേ ന ജായതേ
    അസ്മിന്ന് ഏവം മതിദ്വൈധേ മനുഃ സ്വായംഭുവോ ഽബ്രവീത്
31 കൃതകൃത്യാഃ പുനർ വർണാ യദി വൃത്തം ന വിദ്യതേ
    സങ്കരസ് തത്ര നാഗേന്ദ്ര ബലവാൻ പ്രസമീക്ഷിതഃ
32 യത്രേദാനീം മഹാസർപസംസ്കൃതം വൃത്തം ഇഷ്യതേ
    തം ബ്രാഹ്മണം അഹം പൂർവം ഉക്തവാൻ ഭുജഗോത്തമ
33 [സർപ]
    ശ്രുതം വിദിതവേദ്യസ്യ തവ വാക്യം യുധിഷ്ഠിര
    ഭക്ഷയേയം അഹം കസ്മാദ് ഭ്രാതരം തേ വൃകോദരം